Bagirsakta Fitik Neden Olur

Bağırsak Fıtığı - Rektosel Nedir?
Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Bağırsak Fıtığı (Rektosel) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Bilimsel adıyla rektosel, halk arasındaki ifadesiyle bağırsak fıtığı toplumumuzda sıklıkla görülen kabızlık, ıkınarak dışkılama ve dışkılama güçlüğü problemlerinin nedenlerinin başında yer alıyor. Hastaların yaşam kalitesini ciddi olarak düşüren, tuvalette geçirilen saatleri arttıran ve kadınlar için korkulu rüya haline gelen bağırsak fıtığı tedavi edilmezse hemoroidal hastalık gibi başka pek çok hastalığa davetiye çıkarıyor, ameliyat gerektirebiliyor.

Menopoz sonrası dönemdeki 10 kadından 7’sinin ve genç yaşlardaki pek çok kadının hayatını çekilmez hale getiren bağırsak fıtığı, bilimsel adıyla rektosel pelvik taban destek yapılarının zayıflaması, makat ve vajina arasındaki bariyerin incelmesinin bir sonucu olarak ortaya çıkıyor. Hastalar zaman zaman kulaktan dolma bilgilerle yaşadıkları dışkılama sorunlarının normal olduğu yanılgısına düşseler de uzmanlara başvuran tüm bağırsak fıtığı hastalarının şikayetleri benzer: Dışkılama güçlüğü, ıkınarak dışkılama, tuvalette geçen sürenin uzaması, dışkılama esnasında takılma hissi, parmak yardımı ile ya da kalçaların el ile kenarlara doğru çekilmesiyle dışkılama, dışkılama sonrası tam boşaltamama hissi, yetersiz boşaltma hissi, vajina bölgesinde yumru ya da baskı hissi, cinsel ilişki sırasında ağrı. Tüm bu şikayetlerin nedeni ise normal bir dışkılamada makattan rahatlıkla çıkan dışkının, fıtıklaşma sonucu öne- vajinaya doğru dolması ve sonrasında ıkınma ile dışarı çıkması.

Sebepleri arasında normal doğum yapma, birden çok, zor ve müdahaleli (vakum ya da forseps) doğum yapma, dikişli doğum yapma, kabızlık ve ıkınarak dışkılama öyküsünün bulunması, rahmin alınması (histerektomi) sayılmakta. Ancak hiç doğum yapmamış ya da sezeryan ile doğum yapmış kadınlarda da görülebiliyor.

Hastalığın tanısı hem makat hem de vajina muayenesinin birlikte yapıldığı özel masalarda koyuluyor. MR ya da geleneksel defekografi denilen görüntüleme yöntemi ile tüm bağırsak fonksiyonları ile dışkılama aşamaları görüntülenmekte. Özellikle MR defekografi yani dışkılama filmi ile sadece bağırsak fıtığı değil, mukozal rektal prolapsus, rektal prolapsus (makat sarkması), anismus, mesane sarkması (sistosel), enterosel, uterosel gibi hastalıkların da tanısı konulabilmekte.

Hastalığın yaşattığı sevimsiz durumlar hastanın yaşam kalitesini bozmakla kalmıyor, uzaması ve de devam etmesi durumunda hemoroid - basur, makat çatlağı gibi bazı anorektal hastalıklara da davetiye çıkarabiliyor.

- Bağırsak fıtığından korunmak için diyetin ve dışkılama alışkanlığının önemi büyük;

- Düzenli olarak beslenin, öğün atlamayın. Kahvaltınızı mutlaka yapın, öğlen ve akşam yemeklerinde de sebze yemeklerini (özellikle bol posalı sebzeler, kabak, kereviz, lahana gibi) yanında bir kase yoğurt ya da marul salatası ile tercih edin, gün aşırı fırında ya da ızgarada balık yiyin.

- Tuvalet alışkanlığınızı disiplinize edin, her yanlış uyarıda tuvalete gitmeyin, günde bir kez sabahları kahvaltıdan yarım saat sonra tuvalete gidin ve 5 dakikadan uzun oturmayın, dışkılama bitiminde de mümkünse duşa girerek makat bölgesine sıcak duş uygulayın.

- Pelvik tabana yönelik egzersiz yapın, makat bölgesindeki kasları sıkma- gevşetme özelliği olan Kegel egzersizlerini öğrenin.

Genellikle beslenmenin düzenlenmesi, tuvalet alışkanlığının disiplinize edilmesi ile şikayetler azaldığı için bağırsak fıtığı hastalarının çok az bir kısmına cerrahi müdahale uygulanıyor. Şikayetleri dayanılmaz hale gelen hastalar kolorektal cerrahi uzmanı veya kadın hastalıkları uzmanı tarafından ameliyat edilebiliyor. Ameliyat makattan, vajinadan, ya da bu iki bölgenin arasından (perineden) yapılabildiği gibi karından kapalı (laparoskopik / robotik) cerrahi ile de yapılabiliyor. Kliniğimizde yapılan vakalık çalışmamızda perine bölgesinden yapılan ameliyatlar ile onarımdan sonra hasta şikayetlerinin %93 oranında kaybolduğu, %80 oranında anatomik iyileşme sağlandığı gözlemlenmiştir. Yine bu bölgeye özel geliştirilen yöntemler (TST-STARR-zımbalama) ile makat bölgesinden dikişsiz ameliyatlar da başarı ile uygulanabiliyor. Yine laparoskopik olarak uygulanan ventral mesh rektopeksi ameliyatları ile hastaların dışkılama fonksiyonları ve yaşam kalitesi belirgin olarak düzelebilmekte.

Ameliyat genel anestezi ya da spinal/belden uyuşturulma yöntemi ile bölgesel olarak yapılabiliyor. Bir gece hastanede kalmasını takiben hasta ertesi gün günlük aktivitelerine dönebiliyor. gün içinde de işbaşı yapabilir hale geliyor. En az hafta ıkınmadan dışkılama yapması, seksüel aktivitelerden uzak durması, ağırlık kaldırmaması öneriliyor.

Rektosel, diğer bir adı ile bağırsak fıtıklaşması, bağırsağın son kısmında bulunan organlar arasındaki bölgenin yırtılma ya da gevşemesi sonucu oluşabilir.

Rektosel, kalın bağırsağın son kısmı olarak bilinen rektumun ön tarafında oluşan fıtığa verilen isimdir. Uygun ilaç ve tedavi yöntemleri ile tedavi edilmesi mümkün olan rahatsızlık için aynı zamanda bol su tüketilmesi de önerilir.

Rektum genel olarak incelendiğinde, ön kısmı kadında vajinaya doğru fıtıklaşırken, erkekte mesanenin arka tarafına doğru fıtık belirtileri gösterir. Vajina, mesane ve rektumun ortasında yer alan yapıları birbirlerine bağlayan yapılar bulunur. Bu yapıları yerlerinde tutan bağların hasar görmesi ya da ani olarak zayıflaması bu alanda rektosel oluşumuna neden olur.

Fıtık oluşumunu gerçekleştiren rektum, kadınlarda vajinanın, erkeklerde ise mesanenin arkasında keseleşir. Bu durumun sonucu olarak, hastalarda kabızlık ve dışkı sorunları meydana gelir. hastalık çoğunlukla kadınlar da görülürken, yaşam kalitesini ciddi bir şekilde düşürdüğü görülür.

Rektosel oluşum belirtileri, bağırsakta oluşan fıtık bölümü ve fıtıklaşan organ ,kadın ve erkekte farklı yerlerde görülür. Kadınlarda vajina ve çevresinde daha sık rastlanırken, erkeklerde mesane arka duvarı çevresinde sıklıkla görülür.  Erken dönemde fıtık oluşumlarında kabızlık yaygın olarak görülürken, ilerleyen aşamalarda rektoselin büyük bir kitle haline geldiği görülür.

Bu yazımızda, rektosel tedavi edilmezse ne olur? sorusuna ve tedavi yöntemlerine değineceğiz.

Rektosel Belirtileri

Rektosel, diğer bir adı ile bağırsak fıtıklaşması, bağırsağın son kısmında bulunan organlar arasındaki bölgenin yırtılma ya da gevşemesi sonucu oluşabilir. Kadınlarda vajen, erkeklerde mesane bölgesinde yaşanan yırtılma ve gevşemelerin sonucunda bağırsak işlevini yapamaz hale gelir ve fıtıklaşma başlar.

Kadınlarda sıklıkla görülen retisolün nedeni olarak, çok sayıda doğum yapmak gösterilebilir. Buna ek olarak normal doğumda yaşanan ters hareketler ya da bazı yırtılmalar hastalığın tetikleyicisi olabilir. Ayrıca, menopoz dönemi kadınlarda, var olan hormonal değişikliklerin sonucu bu alan giderek gevşeyebilmekte ve zayıflamaktadır. Erkeklerde oluşan bağırsak fıtıklarına bakıldığında ise, uzun süreli olan kabızlıkların bu bölgelerde yırtılma yarattığı görülür.

Ikınma sırasında oluşan fıtıklaşma, bazı rahatsızlıkları da yanında ek olarak getirebilir. Bu hastalıkların en başında ise hemoroid gelir. Hemoroid oluşumu sonucu, bölgede çatlaklar meydana gelir ve acil tedavi gerekebilir. Rektosel belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

• Tuvaletini yapmada güçlük yaşama
• Cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı yaşama
• Vajinada hissedilen sarkma
• Parçalı şekilde dışkılama
• Vajinal bölgede sürekli biçimde basınç hissetme

Bağırsak Fıtığı Tedavisi

Bağırsak fıtığı, rektosel rahatsızlığı bazı durumlarda erkeklerde de görülebilirken, genellikle kadınlarda meydana gelen bir rahatsızlık olarak bilinir. Kadınlar arasında, sık bir şekilde ve normal doğum yapanlar bu hastalığa daha sık yakalanmaktadır. Rektosel tanısı, defekografi yöntemleri kullanılmakta ve kesin sonuçlar için incelemeler yapılmaktadır. Buna ek olarak pelvik taban alanında uzman bir doktorun, jinekolojik muayenesi de, tanı konulmasında önem taşımaktadır. Yapılan tetkik ve muayeneler sonucu kişi vakit kaybetmeden tedaviye başlamalıdır.

Diğer fıtık türlerine benzeyen bağırsak fıtığı, hastanın yaşam kalitesini ciddi oranda düşürür ve yaşamdan aldığı zevki düşürür. Hasta vakit kaybetmeden bir uzman hekime başvurmalı ve tedaviye başlamalıdır. Geçmiş yıllarda bağırsak fıtığı tedavisi, fıtık üst bölgesinin dikilmesi ile yapılmaktaydı. Ancak bu ameliyat şekli, fıtığın tekrarlamasını önleyememekte ve cinsel ilişki sırasında ağrı yaşanması neden olmaktaydı. Bu nedenle bu ameliyat şekli, günümüzde tercih edilmemektedir.

Günümüzde ise, daha minimal düzeyde dikiş kullanarak, anal ya da vajinal bir müdahaleye gerek duymayan müdahaleler kullanılmaktadır. Bu yöntemde rahim ağzı ile makat arasında yer alan bölge ufak dikişlerle bir araya getirilir. Böylece pelvik organların sarkması önlenir.