Gebelikte Şekerin Yüksek Çıkması Bebeği Nasıl Etkiler

Hamilelik şekeri nedir? Sebepleri nelerdir? Nasıl kontrol altına alınabilir? İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Gökçenur Gönenç, hamilelik şekeri hakkında merak edilenleri yanıtlıyor!

Gestasyonel Diyabet yani gebelik şekeri, ilk kez gebelikte saptanmış kan şekeri yüksekliği demektir. Özellikle Haftadan sonra bebeğin plasentası tarafından salgılanan hormonlar nedeni ile gerçekleşir. Gebeliklerin yaklaşık yüzde 5’inde görülür. Sıklıkla risk gurubundaki gebelerde görülmekle birlikte risk görülmeyen gebelerde de ortaya çıkması diyabetin her gebede taranması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.

Kimler Risk Altında?

Risk altında olan gebeler;  ailesinde şeker hastalığı olanlar, fazla kilolu olanlar, polikistik over hastalığı bulunanlar, gizli şekeri olanlar, ileri yaş, hipertansiyon, daha önce büyük bebek doğurmuş olanlar ve daha önceki gebeliğinde sebebi bulunamamış bebek kaybı yaşayanlar sayılabilir. Şeker hastalığının belirtileri arasında; olan çok su içme, sık tuvalete çıkma, sık sık acıkma gibi bulgular, gebelerin çoğunda normal olarak bulunduğu için bu durumlar gebelikte görüldüğünde şeker hastalığı lehine yorumlanmamaktadır.

Tanı Nasıl Konulur?

Gebeliğin ilk muayenesinde gebenin risk değerlendirmeleri yapılır. Bu bağlamda kan şekeri ölçümü yapılır. Açlık kan şekeri kontrolü ile şeker hastalarının yüzde 75’i tanınabilir bu nedenle yüksek riskli grupta ilk haftalarda şeker yükleme testi yapılması gerekli olabilir. Yüksek risk altında olmayan gebelere, gebeliklerinin 24 – Haftaları arasında şeker tarama testi yapılması gerekmektedir. Test 50 gram ve gerekirse gram şeker ile iki basamaklı olarak yapılabileceği gibi 75 gram şeker ile tek seferde de yapılabilmektedir. Bu testlerin bebeğe veya anneye zararı olduğunu gösteren tek bir bilimsel çalışma bile bulunmamaktadır. İçilen sıvıdaki şeker miktarı yaklaşık olarak üç dilim baklavanın içindeki şeker miktarına denktir ki bu miktar metabolizma tarafından hızlıca normale döndürülebilmektedir. Yükleme bebeğe yapılmamaktadır. Bazı gebeler test esnasında zorlanabilmektedir, zira gebeye aç karnına şerbet içirmek mide bulantısı, tansiyon düşmesi gibi şikayetlere yol açabilmektedir.

“Teşhisi veya Tedavi Yapılmadığında Anneye ve Bebeğe Zarar Verir”

Gebelik şekerinde hedef, kan şekeri seviyelerini normal seviyelerde tutabilmektedir. Normal seviyeleri sağlamak için gebelerin yüzde ’ında diyet ve egzersiz yeterli olmaktadır. Diyet ve egzersize rağmen şeker seviyeleri yüksek seyreden gebelerde tedavide insülin kullanılabilir. İnsülin, plasentadan geçmez, bebeğe herhangi bir zararı olmaz. Kan şekeri seviyeleri normal seyreden gebelerin kendileri ve bebekleri gebelik şekerinden etkilenmezler. Teşhisi veya tedavisi yapılmamış şeker durumu ise gerek anne gerek bebek için ciddi riskler taşımaktadır. Anne açısından bakıldığında; idrar yolu enfeksiyonu, yüksek şekere bağlı organ hasarları, şeker koması, doğum sonrası kanama, sezaryen doğum gibi riskler bulunurken, bebek açısından riskler; anne karnında aşırı kilo alımı, suyunun normalden fazla olması, doğumsal anomaliler, doğum travması, doğum sonrası solunum sıkıntısı, şeker düşmesi, sarılık ve hatta kontrolsüz diyabette ölüme kadar gidebilmektedir. Kontrol altındayken sorun yaratmayan bu durum kontrol altında değilken sinsi sinsi anneye ve bebeğe ciddi zararlar vermektedir. Terazinin bir kefesine yükleme testi yaptırıp, varsa şekeri kontrol altına almayı, diğer kefesine ise testten kaçınıp bu riskleri göze almayı koyduğumuzda test yaptırma tarafı ağır basmaktadır. Gebelik şekeri, bazı kadınlarda gebelik bittikten sonra da devam edebilir. Bu yüzden lohusalık süresi bittikten sonra, yani doğumdan yaklaşık 6 hafta sonra yükleme testinin tekrarlanması önerilir.

Benzer Yazılar

Vücuttan Gaz Çıkarmak Önlenebilir Bir Davranış mıdır?

Gaz çıkarma, aşırı havanın vücuttan çıkarılmasına denilmektedir. Herkeste olabilen doğal bir vücut tepkisidir. Ancak gaz çıkarma, toplum içerisinde kaba bir davranış kabul edildiği için kişileri zor durumda bırakabilir veya kişiyi alay konusu yapabilir.

Devamı

Safra Kesesi Taşları Neden Oluşur? Tedavisi Nedir?

Safra, karaciğerimizin altında bulunan ve armuda benzeyen bir sindirim organıdır. Safra kesesinin rolü, karaciğerin ürettiği safra sıvısını depolamaktır. Safra sıvısı ise; bağırsağa dökülerek, yağların ve yağda eriyen vitaminlerin emilimini yapan bir sıvıdır.

Devamı

Gebelik diyabeti nedir?

Gebelik diyabeti, "gebelik şekeri" olarak da adlandırılır, glikozun (şeker) enerji için kullanılmak yerine kanda çok fazla olması durumdur . Kan şekeri çok yüksek olduğunda sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Bazı kadınlar hamilelik sırasında ilk kez şeker hastalığı geliştirir. Bu duruma gebelik diyabeti denir . gestasyonel diyabet'li kadınların hem hamilelik sırasında hem de sonrasında özel bakıma ihtiyacı vardır.

Gebelik diyabeti neden olur?

Vücut, kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutan insülin adı verilen bir hormon üretir . Hamilelik sırasında, daha yüksek gebelik hormon seviyeleri insülin ile etkileşime girebilir. Genellikle vücut, kan şekerini normal tutmak için hamilelik sırasında daha fazla insülin üretebilir. Ancak bazı kadınlarda hamilelik sırasında vücut yeterince insülin yapamaz ve kan şekeri seviyeleri yükselir. Bu gestasyonel diyabete neden olur.

Gebelik diyabeti geliştirirsem, her zaman şeker hastalığım olur mu?

Gebelik diyabeti doğumdan sonra ortadan kaybolur, ancak gebelik şekerine sahip kadınların daha sonraki yaşamlarında diyabet geliştirme riski daha yüksektir. gestasyonel diyabet geliştiren bazı kadınlar hamilelikten önce hafif şeker hastalığına sahip olabilir ve bunu bilmiyor olabilir. Bu kadınlar için diyabet hamilelikten sonra kaybolmaz ve ömür boyu sürecek bir durum olabilir.

Gebelik diyabeti için risk faktörleri nelerdir?

Aşağıdakiler dahil çeşitli risk faktörleri gebelik şekeri ile bağlantılıdır.

• aşırı kilolu veya obez olmak
• fiziksel olarak inaktif olmak
• önceki bir hamilelikte gestasyonel diyabete sahip olmak
• önceki hamilelikte makrozomik bir bebeğe sahip olmak (4kg  veya daha fazla)
• yüksek tansiyona sahip olmak
• kalp hastalığı öyküsü olan
• polikistik over sendromu (PCOS) olan,

Gebelik şekeri risk faktörü olmayan kadınlarda da gelişebilir.

Gebelik şekeri hamile bir kadını nasıl etkileyebilir?

Bir kadın gestasyonel diyabete sahip olduğunda, vücudu fetüsüne ihtiyaç duyduğundan daha fazla şeker aktarır . Çok fazla şeker fetüse çok kilo aldırabilir. Büyük bir fetüs (4kg ve üzeri) kadın için aşağıdakiler dahil komplikasyonlara yol açabilir :

• sezaryen doğum
• doğumdan sonra ağır kanama
• Normal doğum (vajinal doğum) gerçekleştiğinde, vajina ile anüs arasındaki bölgede şiddetli yırtıklar

Gestasyonel diyabet'li bir kadın başka hangi koşullar geliştirebilir?

Bir kadın gebelik şekerine sahip olduğunda, hamilelik sırasında sorunlara neden olabilecek başka rahatsızlıkları da olabilir. Örneğin, yüksek tansiyon gestasyonel diyabetli kadınlarda daha yaygındır. Hamilelik sırasında yüksek tansiyon, kalp ve böbrekler üzerinde ekstra stres yaratabilir.

Preeklampsi ayrıca gebelik şekeri olan kadınlarda daha yaygındır. Hamilelik sırasında preeklampsi ortaya çıkarsa, fetüs tam olarak büyümüş olmasa bile hemen doğurtulabilir.

Gebelik diyabeti bebeği nasıl etkileyebilir?

Gebelik diyabeti olan kadınlardan doğan bebeklerde solunum ve sarılık sorunları olabilir. Bu bebeklerin doğumda kan şekeri düşük olabilir.

Büyük bebeklerin vajinal doğum sırasında omuzlarında hasar da dahil olmak üzere doğum travması yaşama olasılığı daha yüksektir. Büyük bebeklerin yenidoğan yoğun bakım ünitesinde özel bakıma ihtiyacı olabilir . Ayrıca gebelik şekeri ile ölü doğum riski de artmaktadır.

Gebelik şekeri için test edilecek miyim?

Tüm hamile kadınlar gebelik şekeri açısından taranmalıdır. Risk faktörleriniz varsa, kan şekeriniz hamileliğin erken döneminde test edilecektir. Risk faktörleriniz yoksa veya testiniz gebeliğin erken dönemlerinde gebelik şekerine sahip olduğunuzu göstermiyorsa, kan şekeriniz gebeliğin 24 ila haftaları arasında ölçülecektir.

Hamilelik sırasında gebelik diyabetine sahipsem, bunu nasıl yöneteceğim?

Sağlığınızı ve fetüsünüzün sağlığını izlemek için daha sık doğum öncesi bakım ziyaretlerine ihtiyacınız olacak. Kan şekerinizi takip etmeniz ve kontrol altında tutmak için bir şeyler yapmanız gerekecektir. Bunu yapmak hem sizin hem de fetüsünüz için riskleri azaltacaktır. Çoğu kadın için sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz kan şekerini kontrol edecektir. Bazı kadınların diyet değişiklikleri ve egzersizle bile normal kan şekeri seviyelerine ulaşmasına yardımcı olmak için ilaçlara ihtiyacı olabilir.

Kan şekeri seviyelerini nasıl takip ederim?

Kan şekeri seviyenizi test etmek için bir glikoz ölçer kullanacaksınız. Bu cihaz, küçük bir damla kandan kan şekerini ölçer. Kan şekeri seviyenizin bir kaydını tutun ve her doğum öncesi ziyaretinizde yanınızda getirin. Kan şekeri günlükleri de çevrimiçi olarak tutulabilir, telefon uygulamalarında saklanabilir ve kadın doğum uzmanınıza e-posta ile gönderilebilir. Kan şekeri günlüğünüz, gebeliğinizin hamileliğiniz sırasında en iyi bakımı sağlamasına yardımcı olacaktır.

Gebelik şekerine sahipsem diyetimi değiştirmeli miyim?

Kadınlarda gebelik şekeri olduğunda, kan şekeri seviyelerinin çok yükselmesini önlemek için sağlıklı yiyecek seçimleri yapmak daha da önemlidir. Gestasyonel diyabetiniz varsa, gün boyunca düzenli yemek yemelisiniz. Özellikle geceleri küçük atıştırmalıklar da yemeniz gerekebilir. Düzenli yemek yemek, kan şekeri seviyenizin düşmesini ve yükselmesini önlemeye yardımcı olur. Genellikle günde üç öğün yemek ve iki ila üç ara öğün tavsiye edilir.

Ayrıca hamilelik sırasında sağlıklı miktarda kilo almak da önemlidir. Hamileliğiniz için ne kadar kilo almanın en iyi olduğu konusunda kadın doğum uzmanınızla konuşun. Gestasyonel diyabetli bir kadın için çok fazla kilo alınması veya çok çabuk kilo alınması kan şekeri seviyelerini kontrol altında tutmayı zorlaştırabilir.

Düzenli egzersiz gestasyonel diyabeti kontrol etmeme yardımcı olur mu?

Egzersiz, kan şekeri seviyelerini normal aralıkta tutmaya yardımcı olur. Siz ve kadın doğum uzmanınız sizin için ne kadar ve ne tür egzersizin en iyi olduğuna karar verebilirsiniz. Genel olarak, haftada en az 5 gün 30 dakika orta yoğunlukta aerobik egzersiz önerilir (veya haftada minimum dakika). Yürümek, tüm hamile kadınlar için harika bir egzersizdir. Haftalık aerobik egzersize ek olarak, her yemekten sonra 10 ila 15 dakika yürüyüş yapmak iyi bir fikirdir. Bu, daha iyi kan şekeri kontrolüne sağlar.

Gebelik şekerini kontrol etmek için ilaç almam gerekecek mi?

Bazı kadınlar için gestasyonel diyabeti yönetmek için ilaçlara ihtiyaç duyulabilir. İnsülin, kadınların kan şekerini kontrol etmelerine yardımcı olmak için hamilelik sırasında önerilen ilaçtır. İnsülin plasentayı geçmediği için fetüsü etkilemez. Kadın doğum doktorunuz size küçük bir iğne ile kendinize insülin iğnesi yapmayı öğretmelidir. Bazı durumlarda, kadın doğum uzmanınız ağızdan alınan farklı bir ilaç yazabilir.

Reçeteli bir ilaç aldıysanız, kan şekeri seviyenizi tavsiye edildiği şekilde izlemeye devam edeceksiniz. Jinekoloğunuz, ilacın işe yaradığından emin olmak için glikoz günlüğünüzü gözden geçirmelidir. Kan şekerinizi normal aralıkta tutmaya yardımcı olmak için hamileliğiniz boyunca ilacınızda değişiklik yapılması gerekebilir.

Bebeğin sağlığını kontrol etmek için testlere ihtiyacım olacak mı?

Fetüsün sağlığını kontrol etmek için özel testler gerekebilir. Bu testler, kadın doğum uzmanınızın olası sorunları tespit etmesine ve bunları yönetmek için adımlar atmasına yardımcı olabilir. Bu testler şunları içerebilir:

• Fetal hareket sayımı ("vuruş sayımı"):  Bu, fetüsün ne sıklıkta hareket ettiğini hissettiğinizin bir kaydıdır. Sağlıklı bir fetüs her gün aynı miktarda hareket etme eğilimindedir. Fetüsünüzün aktivitesinde bir farklılık hissederseniz, kadın doğum doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
• Stressiz test: Bu test, fetüs hareket ettiğinde fetüsün kalp atış hızındaki değişiklikleri ölçer. "Stres yapmama" terimi, fetüse stres uygulamak için hiçbir şey yapılmadığı anlamına gelir. Karnınızın etrafına sensörlü bir kemer yerleştirilir ve bir makine sensör tarafından alınan fetal kalp atış hızını kaydeder.
• Biyofiziksel profil (BPP): Bu test, fetal kalp atış hızını (stressiz bir testte yapıldığı gibi) ve bir ultrason muayenesini izlemeyi içerir . BPP, fetüsün kalp atış hızını kontrol eder ve amniyotik sıvı miktarını tahmin eder . Fetüsün nefes alması, hareketi ve kas tonusu da kontrol edilir. BPP yalnızca fetal kalp atış hızını ve amniyotik sıvı seviyesini kontrol eder.

Gestasyonel diyabet bebeğimin doğumunu etkiler mi?

Kontrollü gebelik şekerine sahip çoğu kadın normal gebelik süresini tamamlayabilir. Ancak, sağlığınız veya fetüsünüzün sağlığı ile ilgili komplikasyonlar varsa, doğum gününden önce (ilaç veya başka yollarla başlatılabilir) doğum başlatılabilir.

Gebelik şekeri olan kadınların çoğu vajinal doğum yapabilse de, gestasyonel diyabeti olmayan kadınlara göre sezaryen doğum yapma olasılıkları daha yüksektir. Jinekoloğunuz, fetüsünüzün güvenli bir vajinal doğum için çok büyük olduğunu düşünüyorsa, planlanmış bir sezaryen doğumunun yararlarını ve risklerini tartışabilirsiniz.

Gebelik şekeri olan kadınların gelecekteki sağlık sorunları nelerdir?

Gestasyonel diyabet, bir sonraki hamileliğinizde ve gelecekte artık hamile olmadığınızda diyabet geliştirme riskini büyük ölçüde artırır. Gebelik diyabeti olan kadınların üçte biri, doğumdan hemen sonra diyabet veya daha hafif bir yüksek kan şekeri formuna sahip olacaktır. Gebelik şekeri olan kadınların yüzde 15 ila 70'i yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde diyabet geliştirecektir.

Hamilelik sırasında yüksek tansiyon veya preeklampsi geçiren kadınlar, yaşamlarının ilerleyen dönemlerinde kalp hastalığı ve inme riski daha yüksektir. Geçmiş bir hamilelik sırasında yüksek tansiyonunuz veya preeklampsi yaşadıysanız, kadın doğum doktorunuza söyleyin, böylece kalbinizin ve kan damarlarınızın sağlığı hayatınız boyunca izlenebilsin.

Çocuklar için gelecekteki sağlık sorunları nelerdir?

Gebelik diyabeti olan kadınların çocukları, çocukluk döneminde aşırı kilolu veya obez olma riski altında olabilir. Bu çocukların ayrıca diyabet geliştirme riski daha yüksektir. Bebeğinizin izlenebilmesi için bebeğinizin doktoruna gebelik şekerine sahip olduğunuzu söylediğinizden emin olun. Bebeğiniz büyüdükçe, kan şekeri seviyeleri çocukluk boyunca kontrol edilmelidir.

Gebelik şekeri varsa, hamileliğimden sonra yapmam gereken bir şey var mı?

Gestasyonel diyabetiniz varsa, doğumdan 4 ila 12 hafta sonra kan testi yaptırmanız gerekir. Kan şekeriniz normalse, her 1 ila 3 yılda bir diyabet testi yaptırmanız gerekecektir.

Tüm gebeliklerin %’unda gebelik diyabeti görülür.

İnsülin gebelikte güvenlidir

Plasentanın ortadan kalkmasıyla beraber kan şekeri normal seviyelerine iner.

30 dakika yürüyüş ve yüzme, şeker düzeylerinin hedefte tutulmasına yardımcı olur.

Beslenme tedavisi ve egzersiz ile hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılamadıysa gebeye insülin tedavisi önerilir.

Gebeliğin Haftalarında yapılan şeker yükleme testi ile tespit edilir.

Gebelik şekeri; Önceden bilinen şeker hastalığı (Diyabet) olmayan kadınların kan şekerlerinin ilk defa gebelikleri sırasında yüksek saptanmasıdır

Görülme sıklığı ve nedeni ; Tüm gebeliklerin %’unda gebelik diyabeti

görülür. Gebelik sırasında değişen beslenme alışkanlıkları, azalan hareket ve plasentadan salgılanan hormonların gebelik diyabeti gelişiminde rol oynadığı düşünülmektedir. Plasenta gebelik boyunca bebeği desteklemek için büyür ve salgıladığı hormonlar annenin insülinin etkisini azaltır. Bu duruma insülin direnci denir. Insülin yeterli etki gösteremezse glukoz (şeker) kandan temizlenip enerjiye dönüştürülemez, kan şekeri yükselir ve gebelik diyabeti ortaya çıkar. Çoğu gebe insülin direncini insülin salgısını arttırarak yener ve diyabet gelişmez. Ancak bazı genetik ve çevresel faktörler gebelik diyabeti gelişimini kolaylaştırır. Ailede diyabet öyküsü, önceki gebeliklerinde gebelik diyabeti veya iri bebek doğurma öyküsü, ileri yaş (>25), şişmanlık (beden kitle indeksi>27 kg/m2) ve yağdan zengin beslenme bu faktörler arasında sayılabilir.

Gebelik diyabeti tanısı nasıl konulur?

Gebelik diyabeti gebeliğin Haftalarında yapılan şeker yükleme testi ile tespit edilir. Teşhis için şeker yükleme testi tek basamaklı veya iki basamaklı yapılabilir. Eğer tek basamaklı yapılacaksa en az saatlik açlık sonrası gebeye 75 gr glukoz içirilir ve açlık, 1. ve 2. saatte kan şekerine bakılır. İki basamaklı yaklaşımda ise günün herhangi bir saatinde açlığa gerek duyulmadan içilen 50 gr glukoz sonrası 1. saatte kan şekerine bakılır. Eğer bu değer mg/dl üzerinde ise saatlik açlık sonrası gr glukoz ile yükleme yapılarak açlık, 1. , 2. ve 3. saatlerde kan şekeri ölçümü yapılır. Günümüzde her iki yaklaşım da kabul görmektedir. Ülkemizde tüm gebelere haftalarda, eğer yukarıda sayılan risk faktörleri varsa daha erken haftalarda şeker yükleme testi yapılması önerilmektedir.

Gebelik diyabeti anne ve bebeği nasıl etkiler?

Gebelik diyabeti anne ve bebek için bazı kötü sonuçlar doğurabilir. Gebelik diyabeti gebeliğin nispeten geç haftalarında, bebek vücudu oluşmuş ancak büyümekle meşgulken geliştiği için genellikle doğumsal defektlere neden olmaz. Plasenta kan şekeri için bir bariyer değildir, annenin kan şekeri bebeğe aynı şekilde iletilir. Bebek kendisine ulaşan yüksek şeker için olması gerekenden fazla insülin salgılamak zorunda kalır. Bebek kendisi için gerekenden fazla enerji aldığı için bu enerjiyi yağ olarak depolamaya başlar. Bu da bebeğin “iri” leşmesine neden olur. İri bebekte normal doğum sırasında oluşabilecek sorunlar nedeniyle doğum yönteminin sezeryan doğum olarak seçilmesi gündeme gelir. Doğumdan hemen sonra bebeğin kan şekerinin düşmesi, geçici solunum yetmezliği ve kalsiyum düşüklüğü bebekte görülebilecek diğer durumlardır. Ayrıca bu bebekler ileride şişmanlık ve Tip 2 diyabet için risk taşırlar. Genellikle doğum sonrası plasentanın ortadan kalkmasıyla beraber kan şekeri normal seviyelerine iner ancak gebeliği sırasında diyabet teşhis edilmiş kadın ömür boyu diyabet olma riskini taşır. Bu nedenle doğum sonrası haftalarda şeker yükleme testi tekrarlanmalıdır.

Gebelik diyabeti nasıl tedavi edilir?

Gebelik diyabetinin tedavisindeki amaç bu gebelerin kan şekerlerini diyabeti olmayan gebelerle benzer düzeyde tutmaktır. Tedavi ile yemek öncesi kan şekerleri 95 mg/dl ve altında, yemek sonrası 1. saat tokluk şekerlerini mg/dl ve altında, 2. saat tokluk şekerlerini < mg/dl ve altında tutmak hedeflenir.

Eğitim ve Tıbbi Beslenme Tedavisi

Anne ve bebekte gebelik diyabetine bağlı gelişebilecek sorunların engellenmesi için tedavi şarttır. Eğitim tedavinin en önemli basamağıdır. Eğitim diyabet hemşireleri ve diyetisyenler tarafından verilir. Gebe diyabet hakkında bilgilendirilir, gebeye evde kendi kendine kan şekeri takibi öğretilir ve tıbbi beslenme tedavisi anlatılır. Tıbbi beslenme tedavisi gebenin boy, kilo ve aktivitesine göre ayarlanır. Tıbbi beslenme tedavisindeki amaç gebenin diyetinde karbonhidrat, protein ve yağ dengesini düzenlemektir. Diyet ana ve ara öğünlere bölünür ve basit karbonhidratlar diyetten çıkarılır, toplam kalorinin %30’dan azının yağlardan alınması hedeflenir. Gebe uygulayacağı diyeti kısıtlayıcı olarak görmemelidir, aslında diyet sağlıklı beslenmeyi temel alır ve bu durum beslenme alışkanlıklarını değiştirmek için bir fırsattır.

Egzersiz

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı tarafından aksi önerilmediği sürece gebelik diyabeti olan gebelere orta düzeyde egzersiz önerilir. 30 dakika yürüyüş ve yüzme vücudun kan şekerini işlemesini kolaylaştırır ve şeker düzeylerinin hedefte tutulmasına yardımcı olur.

Tıbbi Tedavi

Eğer tıbbi beslenme tedavisi ve egzersiz ile hedeflenen kan şekeri değerlerine ulaşılamadıysa gebeye insülin tedavisi önerilir. İnsülin gebelikte güvenlidir, insülin başlandıktan sonra da gebe diyet yapmaya ve kendi kendine kan şekeri ölçümüne devam etmelidir. Sonuç olarak, gebelik diyabeti gebelik sırasında saptanan ve genellikle doğumdan sonra düzelen bir durumdur. Ancak anne ve bebekte gelişebilecek olumsuz sonuçlar nedeni ile ilgili hekim tarafından yakın takibi gerekir

Gebelik ve şeker hastalığı, aynı dönemde görülmesi durumunda birbirini olumsuz yönde etkiliyor. Tüm dünyada artan diyabetik gebelik vakalarının anne ile birlikte bebeği de etkisi altına aldığına dikkat çeken uzmanlar; gebelik şekerinin; annede ani düşük, hipertansiyon, vb. problemlere yol açmasının yanı sıra, anne karnındaki bebekte de kalp, sinir sistemi, sindirim sistemi, idrar yolu gelişme problemleri gibi birçok soruna neden olduğunu belirtti.

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz Yıldırım, gebelik şekeri hakkında önemli değerlendirmelerde bulundu.

Obezite artışı ile diyabetik gebelik de artıyor

Gebelik ve diyabet, bir kadında aynı anda birlikte bulunduğu zaman, birbirini olumsuz yönde etkileyen durumlardır. Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de diyabetik gebelik vakaları artmaktadır” diyen Uzm. Dr. Güzin Oğuz Yıldırım, bu artışın en önemli nedenlerini şöyle sıraladı:

1.”Tip 1 diyabetli kadınların yaşam beklentisi ve yaşam kalitesindeki artış,
funduszeue.infoe nedeniyle tip 2 diyabet sıklığının artması ve giderek daha genç yaşlara inmiş olması,
funduszeue.infoe artışı ile birlikte gebelik diyabeti sıklığının artmasıdır.”

Gebelik şekerinin belirtileri, normal diyabetten farklı

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz Yıldırım, “İlk kez gebelikte genellikle 2. veya 3. trimesterde (3’er aylık dönem) ortaya çıkan ve gebelik süresince devam eden kan şekeri yüksekliği, ’gebelik diyabeti’ veya ‘gestasyonel diabetes mellitus (GDM)’ olarak adlandırılırken; tip 1 veya tip 2 diyabetli bir kadında gebelik hali, ’gebelikte diyabet’, ’gebelikte aşikar diyabet’, ‘pregestasyonel diyabet’ veya ‘pregestasyonel diabetes mellitus (PGDM)’ olarak tanımlanır. Gebelik sırasında görülen diyabet vakalarının büyük çoğunluğunu GDM vakaları oluşturur” dedi.

“Gebelik şekerinde, diyabet hastalarında görülen çok su içme, sık idrara çıkma, ayaklarda uyuşmalar ve hızlı kilo kaybı gibi verebileceğimiz belirgin bir şikâyet tarif edemeyiz” diyen Yıldırım,

“Çünkü gebeliğin doğal sürecine bağlı olarak kadınlarda bu şikâyetler gelişebilmekte ve şeker hastalığı belirtisi mi yoksa gebelik şikâyetleri mi ayırt etmek mümkün olmayabilir. O nedenle gebeliğin anne ve bebek için oluşturduğu riskler, dünya gebelikte şeker sıklığı göz önüne alınarak gebeliğin haftaları arasında tarama testleri uygulanmakta, ek risk faktörleri tespit edilen gebelerde ise daha erken kan şekeri takiplerine başlanabilmektedir” şeklinde konuştu.

Gebelik şekeri, ani düşüklere yol açıyor

Dahiliye Uzmanı Güzin Oğuz Yıldırım, gebelik şekerinin oluşturduğu riskleri şöyle ifade etti:

“Anne açısından riskler: Ani düşük, hipertansiyon, diyabete bağlı göz ve böbrekte gelişen hastalıklarda ilerleme, sık idrar yolu enfeksiyonları, ani kan şekeri düşüklükleri, ilerleyen yıllarda obezite ve şeker hastalığı gelişmesi.

Gebelikte ‘fetüs’ olarak adlandırılan bebek açısından riskler: Kalp, sinir sistemi, sindirim sistemi, idrar yolu gelişme problemleri, kromozomal gelişim hataları, anne karnında ölüm, yarık damak dudak vb.

Gebelikte beslenme düzeni, büyük önem taşıyor

“Gebelik süresince esas olan beslenme düzeninin sağlanmasıdır” diyen Yıldırım, Gebelik diyabeti olan kişilerin beslenmesi hakkında şu önerilerde bulundu:

“Gebe diyabetlinin günlük kalori ihtiyacı olması gereken ideal ağırlığa göre; obez diyabetlilerde 24 kkal/kg, obez olmayanlarda ilk 3 aylık dönemde (trimester) 30 kkal/kg ve ikinci 3 aylık dönemden itibaren 35 kkal/kg olacak şekilde hesaplanır. İkinci trimesterde kkal/gün, emziklilikte kkal/ gün ek enerji alımı önerilir.

Yeterli enerji alımı sağlanmalı

Gebelikte uygun ağırlık artışını sağlayacak yeterli enerji alımı sağlanmalıdır. Gebelerde zayıflama diyetleri önerilmez; ancak fazla kilolu veya obez gebelik şekeri olan kadınlar için hafif-ortaderecede enerji ve karbonhidrat kısıtlaması uygun olabilir. Günlük total kalorinin (enerjinin) besin bileşenleri hesaplanır. Total enerjinin %’si karbonhidrattan (minimum g/gün), ’si proteinlerden (miktar: g/kg/gün, minimum 71 g/gün), %’i yağlardan ( g/gün) sağlanmalı, ayrıca beslenme programında yeteri kadar posa (28 g/gün) yer almalıdır.

Öğün sayısı 3 ana, 4 ara öğün olarak planlanmalı

Öğün sayısı 3 ana, 4 ara öğün olmak üzere toplam 7 öğün olarak planlanmalı ve kahvaltıda günlük kalori ihtiyacının 3/18’i, öğle yemeğinde 4/18’i, akşam yemeğinde 4/18’i verilmelidir. Gün boyunca üç kez, her birinde günlük kalori ihtiyacının 2/18’i verilerek ve yatmadan önce de bir kez, günlük kalori ihtiyacının 2/18’ini kapsayan ara öğün yapılmalıdır. Gebelikte sabah glukoza tolerans azalmış olduğundan kahvaltıda karbonhidrat alımı <45 g olmalıdır.

Mikrobesin ögeleri: Diyabetli gebeye demir (18 mg/gün), folik asit ( mg/gün), kalsiyum ( mg/gün), iyot μg/gün ve 25OH-D vit ( U/gün) ile vitamin ve mineral desteği verilmelidir.

Ağırlık artışı: Gebelik süresinde kilo artış hızı ilk trimesterde kg, 2. Trimesterden itibaren haftada g olmalı ve toplam kilo artışı kg’ı aşmamalıdır. Alternatif olarak gebelik boyunca alınacak kiloyu gebelik öncesindeki Beden Kitle İndeksi (BKİ) değerlerine göre belirleme eğilimi vardır. Gebelik öncesi BKİ: kg/m2 ise gebelik boyunca kg ağırlık artışı, BKİ: kg/m2 ise kg ağırlık artışı, BKİ: ≥30 kg/m2 ise kg ağırlık artışı önerilmektedir.”

Kimler risk grubunda?

Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Dahiliye Uzmanı Dr. Güzin Oğuz Yıldırım, gebelik şekeri için risk grubunda olanları şöyle sıraladı:

1.“Genetik ırksal yatkınlığı,
funduszeue.info şeker hastalığı,
3.Kısa boylu,
4.Düşük doğum kilosu,
5.Çoklu gebeliği (ikiz,üçüz),
funduszeue.infoan şeker atan (glukozüri),
funduszeue.info önceden insülin direnci tespit edilen,
funduszeue.infoatrik ilaç kullanan (antipsikotik ilaçlar), kortizol kullanan,
funduszeue.info,
Kırmızı işlenmiş et ağırlıklı beslenen,
Hareketsiz yaşamı olan,
Ani hızlı fazla kilo artışı olan,
PCOS (çoklu kistik yumurtalık sendromu) olan,
Hipertansif,
Geçmiş doğumlarında kilolu bebek doğumu ( kg ve üzeri), ölü doğumu olan,
Geçmiş gebeliklerde gebelik şekeri teşhisi konulan kişiler, risk grubundadır.”

Doğum sonrası bebekler de etkileniyor

Uzm. Dr. Yıldırım, sözlerini şöyle tamamladı: “Gebelik şekeri, anne ve anne karnındaki bebeği etkilediği gibi doğum sonrası bebekleri de şu şekilde etkilemektedir: Erken doğum ve buna bağlı gelişebilecek hastalık riskleri, sezeryan ve normal doğum esnasında gelişebilecek hasarlar, doğumsal anormal gelişim hastalıkları, kan şekeri düşüklüğü, sarılık, mineral bozuklukları, kalp hastalıkları, bebek ölümü, ilerleyen yıllarda obezite ve tip 2 diyabet hastalığı.”

Sayfa içeriğinde yer alan bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır. İlgili sayfada tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren öğeler yer almamaktadır. Tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.