Karaciğere En Iyi Gelen Besinler

Prof. Dr. Onur Yaprak, her 3 kişiden birini tehdit eden karaciğer yağlanmasına karşı etkili 11 besini açıkladı.

Prof. Dr. Yaprak, “Karaciğer vücudumuzdaki en büyük ve kanlanan organ olup ağırlığı ortalama olarak kişinin kilosunun yüzde 2’sine tekabül eder. Karaciğerin önemli görevlerinden başlıcaları; yediğimiz besinlerle alınan karbonhidrat, protein ve yağların birçok kimyasal işlemden geçirilip metabolizmasının sağlanması ve vücutta kullanılır hale getirilmesi, safra üretimi ve salgılanması, ağız yoluyla alınan ilaçların ve kimyasal maddelerin zararlı etkilerinin temizlenmesi, bağışıklık sisteminin desteklenmesi, kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan pıhtılaşma faktörlerinin üretilmesidir. Karaciğer yağlanması her 3 kişiden 1’ini etkileyen ve sıklığı dünyada gün geçtikçe artan bir sorun haline gelmiştir” diye konuştu. 

BEL ÇEVRESİNE DİKKAT

Modern çağın hastalığı haline gelen karaciğer yağlanmasına ilişkin açıklamalarını sürdüren Prof. Dr. Yaprak, “İşlenmiş birçok katkı maddesini içeren hazır besinlerin, glukoz şurubunun, früktozun yaygın kullanımı, fastfood, hareketsizlik, obezite, diyabet, yüksek kolesterol modern çağın hastalığı olan karaciğerde yağlanmayı da beraberinde getirmiştir.

Türk halkı özelinde konuşacak olursak, erkeklerde santimetre bel çevresi, kadınlarda ise 85 santimetre üzerinde bel ve karın çevresi kişide bir karaciğer yağlanması olup olmadığını tahmin ettirir.

Karaciğerde yağlanma saptanan kişilerde vücut ağırlığının yüzde 10 kadarını verecek bir diyet ve egzersiz programı ile yağlanma giderilebilmektedir. Karbonhidrattan zengin gıdaları, fastfood ürünlerini, doymuş yağ içeren gıdaları azaltılıp Akdeniz tipi beslenmeye geçilmesi önerilir.

Akdeniz diyeti meyveler, sebzeler, kepekli tahıllar, bakliyat, fındık, zeytinyağı, balık ve az miktarda yüksek kaliteli süt ve etten oluşur. Karaciğere iyi gelen besinlerin ortak özelliği antioksidan içermesi, E vitamini ya da glutatyon depolarını artırıyor olmasıdır” ifadelerini kullandı. 

"KAHVE, BROKOLİ, ISPANAK, FINDIK VE BALIK TÜKETİN"

Prof. Dr. Yaprak, karaciğere en iyi gelen besinleri şu şekilde sıraladı: “Günde fincan içilmesi tavsiye edilen kahve iltihaplanmayı azaltırken karaciğerdeki antioksidan seviyelerini arttırır. Karaciğerde sertleşmeyi azaltır. Ayrıca karaciğer hastalığı, kanser ve yağlı karaciğer geliştirme riskini azaltmaya yardımcı olur.

Brokoli, lahana, karnabahar, turp, şalgam gibi turpgiller ise karotenoid (beta-karoten, lutein), vitamin C, E, K, folat ve mineraller gibi besin bileşenleri açısından zengin olup iyi bir posa kaynağıdır. Buna ek olarak glukozinolatlar olarak bilenen kükürt içeren kimyasalları içermektedir. Bu kimyasallar acı tat ve aromadan sorumludur.

Ispanak, tere, roka gibi yeşil yapraklılarda yine acı aromadaki sebzelerdir. E vitamini açısından zengindirler ayrıca glutatyon depolarını artırarak detoksa yardımcı olurlar. Her gün gram tüketilmesi tavsiye edilen fındık omega 9, çiğ badem ise E vitamini yönünden zengindir. Antioksidan görevi gören fındık ve çiğ badem karaciğere de iyi gelir. Omega-3 açısından zengin yağlı balık yemenin ise karaciğer için birçok faydası vardır.” 

ZEYTİNYAĞI, SARIMSAK, ZERDEÇAL, ENGİNAR VE YULAF EZMESİ

Prof. Dr. Yaprak, şöyle devam etti: “Araştırmalar zeytinyağı tüketiminin karaciğerdeki yağ seviyelerini düşürmeye, kan akışını artırmaya ve karaciğer enzim seviyelerini iyileştirmeye yardımcı olduğunu gösteriyor.

Sarımsak ise antioksidandır. Kükürt içerir ve glutatyon depolarını yükseltir.

Zerdeçaldaki aktif bileşen olan kurkumin, güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar etkilere sahiptir ve karaciğer sağlığı için faydaları olduğu gösterilmiştir. Çalışmalar zerdeçalın sadece 8 hafta sonra karaciğer enzimlerinin kan seviyelerini ve karaciğerdeki yağ miktarını azalttığını bulmuştur. Birçok faydası olan enginar da karaciğerinizden zararlı toksinlerin atılmasına yardımcı olan safra üretimini artırır.

Bilim adamları, enginarda bulunan antioksidanların (sinarin ve silimarin, quercetin, kolin ve C vitamini) bu faydalardan sorumlu olduğunu düşünüyorlar. Kolin çok kuvvetli bir antioksidan olan klorojenik asid öncüsüdür. Yağlı karaciğer hastalığı olan 90 kişide yapılan bir deneme, iki ay boyunca günde mg enginar özü tüketmenin karaciğer fonksiyonunu iyileştirdiğini ortaya koydu.

Yaban mersini, ahududu ve kızılcık, avokado, üzüm dahil olmak üzere pek çok koyu renkli meyve de karaciğeri hasardan korumaya yardımcı olabilecek polifenol adı verilen antioksidanlar içerir. Son olarak zengin lif kaynağı olan yulaf beta glukan içerir. Beta glukan deneysel çalışmalarda karaciğere faydalı bulunmuş aynı zamanda LDL kolesterol ve kilo verme üzerine de yulaf ezmesinin faydaları olduğu belirtiliyor.” 

Karaciğer Sağlığı İçin Önerilen Gıdalar

Sebzeler: Sülfür içeren besinler karaciğeri temizler ve gıdalar yoluyla, çevresel faktörler ya da ilaçlar nedeniyle vücuda giren kimyasallardan daha kısa sürede kurtulmamızı sağlar. Sülfür bakımından en zengin sebzeler soğan, sarımsak ve lahanadır. Ayrıca brokoli, Brüksel lahanası tüketerek karaciğeri temizleyecek oranda sülfür alabilirsiniz. Tabii sadece bu sebzelerle kendinizi sınırlamayın ve genel sağlığınız açısından günde servis taze sebze tüketmeye çalışın.