Empatine Demek

Çağdaş araştırmacılar, 'duygusal empati' ve 'bilişsel empati' olmak üzere iki tür empati arasında ayrım yapar.

Duygusal empati, başkalarının duygularına cevap olarak aldığımız hisleri ifade eder. Bu, o kişinin ne hissettiğini yansıtmayı veya başkasının korkusunu veya endişesini algıladığımızda sadece stresli hissetmeyi içerebilir

Bilişsel empati ise diğer insanların duygularını tanımlama ve anlama yeteneğimizi ifade eder. Araştırmalar, otizm spektrum bozukluğu olan kişilerin empati kurmakta zorlandığını göstermektedir.

EMPATİ NEDİR?

'Empati' ya da diğer adıyla 'duygudaşlık', bir başkasının duygularını, içinde bulunduğu durum veya davranışlarındaki motivasyonu anlamak ve içselleştirmek anlamına gelir. Kendi duygularını başka nesnelere yansıtmak olarak da kullanılır.

Empati, beyindeki iki farklı yolla ilişkilendirilmiştir ve bilim adamları, empatinin bazı yönlerinin, beyindeki nöronları yansıtmak için izlenebileceğini, yani başka birini gözlemlediğimizde ateşlenen hücrelere çok benzer şekilde bir eylemi gerçekleştirebileceğini tahmin etmiştir.

Empatiye sahip olmak, ihtiyacı olan birine yardım etmek isteyeceğimiz anlamına gelmez, ancak bu genellikle şefkatli eylem için hayati bir ilk adımdır.

EMPATİ KELİMESİNİN KÖKENİ NE?

İngilizce 'empati' kelimesi, eski Yunanca 'fiziksel sevgi veya tutku' anlamına gelen 'empatheia' ve 'acı' anlamındaki 'pathos' kelimesinden gelir.

Bu terim, Hermann Lotze ve Robert Vischer tarafından Almanca 'einfühlung' olan kavram, 'içine girmek' kelimesi için uyarlandı.

'Einfühlung' tabiri 1909 yılında Edward B. Titchener tarafından İngilizce 'empati' kelimesine çevrildi.

Bunun yanı sıra günümüz Yunanca dilinde 'empati', 'bağlama bağlı olarak' anlamına gelir.

EMPATİNİN FAYDALARI NELER?

* Karşı Tarafın Anlaşılmasını Sağlar

Empati kurmak, karşı tarafın duygu ve düşüncelerinin daha iyi irdelenmesini sağlar. Böylece daha mantıklı, sağlıklı ve sevgi dolu ilişkilerin temeli atılmış olur.

* Merhamet Duygusunu Geliştirir

Karşı tarafı dinlemeden, kendini onun yerine koymadan davranışlarda bulunmak öfke dolu sonuçlara neden olabilmektedir. Bu nedenle karşı tarafın davranışını direkt olarak değerlendirmek yerine onu bu davranışlara iten nedenleri irdelemek, "Onun yerinde ben olsaydım nasıl davranırdım?" diye sorgulamak gerekir. Bu da merhamet duygusunu geliştiren güzel ve güçlü bir adımdır.

* Kötü Düşüncelerden Arındırır

İlişkide yaşanan herhangi bir sorun sürecinde kişinin sürekli olarak kendini haklı bulması yerine karşı taraftakini anlamaya çalışıp empati kurması onun kötü duygulardan arınmasını sağlar. Ego, kibir gibi insana iyi gelmeyen duygulara empati ile veda edebilir daha sağlıklı ve mutlu ilişkiler kurarsınız.

* Yardımlaşma Duygusunu Pekiştirir

Karşı tarafın duygu ve düşüncelerini anlamaya çalışmak, ona yardım etme çabasıdır. Onu bu davranışlara iten durumun nedenlerini keşfetmeye çalıştıktan sonra iyileştirmek için adımlar attığınızda hem karşı tarafa hem de ilişkinizin iyileşmesi için bir yardım sürecine girmiş olursunuz.

* Sevilen Biri Olursunuz

Empati kurmaya çalışarak her daim çözüm odaklı bir düşünüş tarzına sahip olur, ilişkilerinizin mutlu olmasını sağlarsınız. Böylece karşı taraf ve çevredeki insanların sevgisini kazanırsınız.

* Objektif Olmayı Sağlar

Toplum içinde mutlu yaşamanın önemli kurallarından biri objektif bir bakış açısına sahip olabilmektir. Empati kurmak, insana objektif olmayı öğreterek daha geniş ve sağlıklı bir bakış açısı kazandırır.

* Adaletli Bir İnsan Olmayı Sağlar

Empati kurmak, karşı tarafa hak vermeyi öğrenebilmektir. Böylece daha adaletli ve demokrasiye karşı daha hassas bireyler haline gelir çevrenizdeki insanlar tarafından saygı ve sevgiye değer olarak tanımlanırsınız.

Güncelleme: 

Üzgün bir arkadaşımız bizi aradığında onunla neşeli bir şekilde konuşmayız. Ses tonumuzu daha ciddi ve üzgün hale getiririz. Onunla aynı hisleri taşıdığımızı göstermek için empati kurmaya çabalarız. Karşınızdaki kişinin duygu ve düşüncelerini anlayabilmek empati olarak adlandırılmaktadır. İnsanlar zaman zaman bu yetilerini kullanarak, hareket eder ve yaşamlarını bu şekilde devam ettirirler. Bu becerinin her insanda farklı oranlarda olduğu görülmektedir. Fakat yoğun bir şekilde ve ya haberdar olmaksınız yaşamak yine yaşamı olumsuz etkileyecektir.

Önemli olan bu duyguyu gerektiği zamanlarda kullanmak ve ona göre düzenlemeler yapıp hareket etmektir. Örneğin çok çalışmış fakat sınavdan düşük not almış bir arkadaşının yerine kendini koyarak ona teselli veren kişi sınav sonrasında, ertesi gün ve neredeyse her gün arkadaşını teselli etmeye çalışırsa, düşük not alan kişi bu kez kendini yetersiz hissedecek bu olumsuz duygudan kurtulamayacaktır. Mutlaka duygu yoğunluğu iyi ayarlanmalı gerektiğinde müdahale edilmelidir. Bazı durumlarda da insanlar hiçbir şekilde empati yetilerini kullanmamaktadırlar. Yine örnek vermek gerekirse, oldukça kilolu olan bir akrabasına sürekli bu yüzden şakalar yapan kişi hiçbir zaman kendini onun yerine koymamıştır. Onun neden sağlıklı olmadığını düşünmek yerine kilolarını alay konusu ederek, kişiyi kendini kötü hissetmesine neden olmuştur. Her iki örnekte de bu yetinin doğru kullanılmadığını görebilirsiniz.

Doğru Empatinin Sırrı

İnsanlar arası iletişim, teknolojinin de gelişmesiyle daha sık ve daha kolay gerçekleşmeye başlamıştır. Gerek akıllı telefonlardan, gerek sosyal medya üzerinden iletişim yoğunluğu artmıştır. İletişim hem yazılı, hem sözlü gerçekleştirilir. Her iki durumda da iletişiminin altın kuralları arasında yer alan empati hem doğru sağlanmalıdır. Bu yetiyi sağlamak insanlar arasında hoşgörüyü sağlayacak ve doğru bir iletişim kurabilmeyi sunacaktır. Karşınızdaki kişiyi anlamak, onun yerine kendinizi koyabilmek için dikkatli bir şekilde dinleyecek ve daha sonra konuşmanızı hazırlayarak uygun kelimelerle onlarla iletişime geçebileceksiniz.

Doğru empati kurmak, bencillik duygusunun önüne de geçecektir. Zamanın insanlara getirdiği bir başka olumsuzluk işte bu duyguyu yeterince kullanmamak ve bencilce davranmaktır. Empati kurmak aslında çocukluktan hatta bebeklikten gelen doğuştan oluşmuş bir duygudur. Sahip olunan bu yetenek etraftaki aile yakınlarından örnek olarak da zamanla geliştirilebilmektedir. Sonradan kazanabilmenin yolları aranmadan bu duygu ört pas edildiğinde ortaya yanlış anlaşılmalarda çıkacaktır.

Nasıl Empati Kurabiliriz?

Bir iş arkadaşınız yarın işe gelemeyeceğini sizlere ilettiğinde neden nasıl neyi olduğunu sormadan ona “anladım, geçmiş olsun” demeniz empati kurmadığınız anlamına gelmektedir. Bu şekilde davranmanız bu yeteneğinizi kullanmak istememeniz anlamına gelmektedir. Devamında ise yanlış anlaşılmalar, kırılmalar, küslükler çıkacak ortama zemin hazırlıyorsunuz anlamına gelir. Karşı tarafın duygularını anlamak, onun gibi düşünmek için iyi bir dinleyici olmak ve doğru zamanda uygun soru kalıpları, cümleleri kullanmak gerekir.

Günümüzde empati kuran çok az kişi kalmıştır. İlk amaç karşınızdaki kişinin ne söylediğine bakmadan ona cevap vermek olduğu için hiçbir zaman ne anlatmak istediğiniz, ne düşündüğünü anlayamayacaksınız. Yeni doğum yapmış bir akrabanızla görüştüğünde, onun nasıl olduğunu, neler hissettiğini sormadan, bebek kilo almamış, bebek aç, bebek uykusuz yorumları kişiyi doğrudan etkileyecek ve size karşı ön yargılı davranmasına sebep olacaktır. Onun halini hatırını sorduktan sonra, bebeğin daha sağlıklı olabilmesi için önerilerde bulunmanız onu yaralamayacak ve daha olumlu sonuçlara ulaşmayı sağlayacaktır. Tam aksine kişinin bu olumsuz ruh durumunun üzerine giderek tabiri caizse yangına körükle gitmekte yanlış bir davranıştır.

Empatinin Faydaları Nelerdir?

Empati denilince aklınıza ilk gelen nedir? Bu kadar olumlu ve iletişimi güçlendirecek bir duyguyu olumsuz kullanabilmek çok saçma değil mi? İnsanlara fayda sağlayacağı yere kullanmayı tercih etmeyerek zarar veren yeteneğinizi, uç noktalara getirmeden gerektiğinde kullanmalısınız. Empati kurmak iş hayatınızdan, sosyal hayatınıza ve hatta aşk hayatınıza kadar fayda sağlayacak iletişim yöntemleri arasındadır. Hem birey hem de toplumlar arasında huzur, mutluluğu sağlayacak bir anahtardır.

İnsanlara hizmet veren bir sektörde çalışıyor ve hatta yöneticilikle ilgileniyorsanız, sunmuş olduğunuzun hizmeti alan kişilerin yerine kendinizi koymadığınızda, bir daha tercih edilmeyebilir, kazancınızın düştüğünü görebilirsiniz. Müşterilerinizi anlamak istek ve dileklerini değerlendirmek yerine, ben böyleyim hizmetim bu şekilde demeniz oldukça kırıcı, olumsuz bir yaklaşım olacak ve sizlerin empati duygunuzun olmadığını gösterecektir. Doğal olarak iletişim kuramayacak ve müşteri kitlenizin azaldığını görebileceksiniz. Dünyayı başkalarının bakış açılarından da görebilmeniz için empati kurmayı mutlaka unutmayın!

Kaynaklar

https://www.psychologytoday.com/intl/basics/empathy

http://theconversation.com/understanding-others-feelings-what-is-empathy-and-why-do-we-need-it-68494