Muvazzaf Astsubay Nedir Ne Iş Yapar

Türk Silahlı Kuvvetleri  bünyesinde 2001 yılında sözleşmeli subay ve astsubay, 2011 yılında da sözleşmeli erbaş ve er statüsünde personel alımına başlamıştır. 2001 yılında sözleşmeli subay ve astsubay alımına ilişkin kanun çıkarılsa da eğitim süresinden dolayı, ilk mezunların 2003 yılında TSK bünyesinde görevlendirilmiştir. Daha öncesinde; muvazzaf ve yedek subaylık ve astsubaylık şeklinde istihdam edilen kadrolara ek olarak bu düzenlemeler ile sözleşmeli personel kadrosu getirilmiştir. Sözleşmeli astsubay/subay sözleşme yenilememe ve fesih davaları idare mahkemesinde görülür.

• Sözleşmeli subay ve astsubay ile ilgili düzenlemeler 4678 sayılı yasada,
• Sözleşmeli erbaş ve er ile ilgili düzenlemeler ise 6191 sayılı yasada yer almaktadır.

Ayrıca ilgili kanunlar kapsamında yönetmeliklerde çıkarılmıştır. Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan  2007  ve 2010 girişli sözleşmeli subay ve astsubayların birçoğunun sözleşmesi gerekçesiz bir şekilde idare tarafından yenilenmemiştir. Ayrıca sözleşmesi yenilenmeyen personelden bazılarına ödenmesi gereken tazminat tutarları ödenmemiştir. MSB tarafından tesis edilen sözleşme yenilememe işlemlerinin hukuka uygunluğu her işlemin kendine özgü koşullarında değerlendirilmelidir. Bu değerlendirmenin yapılabilmesi için de sözleşme yenilememe işleminin iptali talebiyle idare mahkemesinde iptal davası açılmalıdır.

Sözleşmesi Subay ve Astsubaylar Nedir?

Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma Genel Komutanlığı (JGK) ve Sahil Güvenlik Komutanlığının (SGK) subay ve astsubay ihtiyacının bir kısmı 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetlerinde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay Ve Astsubaylar Hakkında Kanun (Kanun) ve Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliği (Yönetmelik) hükümleri kapsamında temin edilen sözleşmeli subay ve astsubaylar ile karşılanmaktadır.

Sözleşmeli subaylar;

• Teğmen
• Üsteğmen
• Yüzbaşı rütbelerinde

Sözleşmeli astsubaylar;

• Astsubay çavuş
• Astsubay kıdemli çavuş
• Astsubay üstçavuş
• Astsubay kıdemli üstçavuş rütbelerinde

Sözleşmeli subay ve astsubayların yetki ve görevleri konusunda muvazzaf subay ve astsubaylardan hiçbir fark yoktur. Ancak belli rütbeleri geçiş yapılamaması ve sözleşme bitim tarihinde sözleşmelerinin yenilenmesi gerekliliği gibi birkaç noktada farklılık bulunmaktadır.

Sözleşmeli Astsubay/Subay Sözleşme Yenilememe

Sözleşmeli subay ve astsubaylar 4678 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri’nde İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkındaki Kanun kapsamındadır. Bu kanun kapsamında sözleşmeli subay ve astsubayların teminini, yetiştirilmelerini, sınıflandırılmalarını, hizmet şartlarını, yükselmelerini, atama ve yer değiştirmelerini, görev ve yükümlülüklerini, özlük ve sosyal haklarını, muvazzaf subaylık veya muvazzaf astsubaylık statüsüne geçmelerini, ayırma ve ayrılma işlemleri yapılmaktadır.

• Sözleşmeniz 3 yıllıktır.
• Kadroya geçme sınavı ( Muvazzaflık sınavı) kurmaylık sınavı ile aynı olduğundan kazanmanız çok zordur. Şuan görevdeki subay ve astsubaylardan sadece %3’ü muvazzaflığa geçmiştir. Geri kalan %97’si ise halen sözleşmelidir.
• Sözleşmeli olduğunuz için emekli olamazsınız.
• Sözleşmeli olduğunuz için tazminatlarınız 9 yıl ile sınırlıdır. 9 yıl çalışsanız da 9 yıl üzerinden 120 yıl çalışsanız da 9 yıl üzerinden tazminat alırsınız.
• En fazla 46 yaşına kadar çalışabilirsiniz.

Sözleşmeli subay ve astsubayların sözleşmelerinin yenilenmesi konusu her iki tarafın (sözleşmeli subay/astsubay ve idare) mutabık kalması durumunda mümkün olabilmektedir. Dolayısıyla taraflardan bir tanesinin sözleşmenin yenilenmesini istememesi durumunda sözleşme ilişkisi sona erer ve ilgisine göre TSK, JGK, SGK ile ilişiği kesilir.

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Sözleşme Yenilenmesi ve Uzatılması

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliğinin “Sözleşmenin Yenilenmesi ve Uzatılması” başlıklı 14. maddesinde sözleşmenin yenilenmesi ve uzatılması usul ve esasları düzenlenmiştir.

Maddenin (a) bendine göre; “…  sözleşmesi yenilenecek personel; Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı bünyesinde kurulacak komisyonlar tarafından personelin nitelik belgesi, sicili, takdir/ceza durumu, amir kanaatleri, almış olduğu eğitimler gibi hususlar çerçevesinde mesleki safahatları dikkate alınarak ilgili komutanlık personel ihtiyaçları doğrultusunda belirlenir. ..”

Madde idareye sözleşme yenileyip yenilememe konusunda takdir yetkisi tanımış olmakla birlikte bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp hukuka ve hakkaniyete uygun bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Yıllar boyu zorlu bölgelerde güç şartlar altında özveri ve başarıyla görev yapan kahraman askerlerimizin sadece kanaate dayanılarak ya da hizmetine ihtiyaç kalmadığı gerekçesiyle sözleşmelerinin yenilenmemesi hukuk ve hakkaniyet karşısında hiçbir şekilde izah ve kabul edilemez. Sözleşme yenilememe gibi kişinin mesleğini ve görevini sona erdiren, kamu hizmetlerine girme ve çalışma haklarını doğrudan etkileyen, sadece bireyi değil ailesini ve çevresini de son derece olumsuz etkileyen idari işlemlerin somut, hukuka uygun, doğru, gerçek ve meşru gerekçelere dayanması gerekmektedir. Bu niteliklerden mahrum olan, şüphe, varsayım ve kanaate dayanan sözleşme yenilememe işlemleri hukuka aykırıdır.

Diğer taraftan sözleşmeli olarak görev yapan kahraman askerlerimizin ihtiyaç olmadığı bahanesiyle sözleşmelerinin yenilenmemesi de hukuk ve hakkaniyet karşısında izah ve kabul edilebilir bir durum değildir. Başarılı bir şekilde görev yapan bir askerin sözleşmesinin yenilenmesi konusunda haklı ve meşru bir beklentisi bulunmaktadır. Haklı ve hukuka uygun gerekçeler olmadıkça bu beklentinin yerine getirilerek sözleşmenin yenilenmesi hukuki istikrar, idareye güven, belirlilik ve öngörülebilirlik ilkelerinin bir gereğidir.

Sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar 2018-2019 ve 2020 yılında açtıkları idari davalar 1 yıl sonra sonuçlanmaya başlamıştır. Bir çoğu tekrardan görevine dönmüş, yaşatılan mağduriyet giderilmiştir. Subay sözleşme yenilememe davaları ortama 1 yıl sürmektedir.

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Sözleşme Yenilenmesi Süreci

4678 Sayılı TSK İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunun 10. maddesi uyarınca; sözleşmeli subay ve astsubayların sözleşme süreleri; üç yıldan az ve dokuz yıldan fazla olamaz ve bu kanun kapsamında belirlenen şartları taşıyanların talepleri halinde sözleşmeleri yenilenebilir. Yani sözleşmeli subay sözleşme süresi 3 yıldan az 9 yıldan fazla olamaz.

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Yönetmeliğinin 14’üncü maddesi ve 4678 Sayılı TSK İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunun 12. maddesinde sözleşmenin yenilenmesi ile ilgili hususlar düzenlenmiştir.

Sözleşmenin idare tarafından yenilenmesi işleminde aşağıdaki safahatlar izlenir;

• Her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az üç ay önce sözleşmeli subay ve astsubaylar sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunur.
• Sözleşmesi yenilenecek personelden; nitelik belgesi, sicili, takdir/ceza durumu, amir kanaatleri, almış olduğu eğitimler gibi hususlar çerçevesinde mesleki safahatları ilgili belgeler dosyasına konulur.
• Komutanlığın personel ihtiyaçları doğrultusunda dosya ilgili kuvvet komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı’na gönderilir.
• Sözleşmenin yenilenip yenilenmemesi konusundaki son karar kişinin bağlı bulunduğu komutanlık tarafından verilir. Bunlar; Kara Kuvvetleri Komutanlığı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı’dır. Uygun görülenlerin sözleşmesinin yenileneceği, sözleşmenin bitiminden önceki tarihte kendilerine bildirilir. Sözleşme, ilgili sözleşmeli subay veya astsubayın talebinin idare tarafından kabul edildiğinin bildirilmesi ile yenilenecektir.

Sözleşmeli subay ve astsubayların görev süreleri dikkate alındığında, sözleşmenin yenilenmesi/yenilenmemesi için mevzuatın aradığı şartları taşıyan her personel için, sözleşmenin yenilenip yenilenmemesi konusunda, idare takdir hakkı bulunmaktadır. Fakat bu taktir hakkının sınırsız olduğu anlamına gelmemektedir. Zira idare aynı durumda olan bir personelin sözleşmesini yenilerken diğer bir personelin sözleşmesini ise yenilememektedir. Sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar ise idari yargı yoluna başvurarak idari işlemin iptalini talep etmesi gereklidir. Sözleşmeli subayların sözleşmeleri yenilenmedi 2018 yılı içinde. Buda bir çok idari davaya sebebiyet verdi.

Sözleşmeli Subay Sözleşme Feshi Tazminatı

Sözleşmeli subay ve astsubaylara tazminat ve ikramiye ödenmesi ile ilgili hususlar 4678 sayılı Kanun’un 18.maddesi ve Yönetmeliğin ise 19. maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenleme kapsamında sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylardan kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlar tazminat ödemesinin yapılması gerekmektedir. İş Kanununa tabi bir işyerinde en az bir yıl çalışmış olan işçiye nasıl kıdem tazminat ödenmesi gerekiyorsa, 4678 sayılı Kanun’da yer alan hüküm gereği kendi kusurları olmadan sözleşmesi yenilenmeyen sözleşmeli subay ve astsubaylara mutlaka tazminat ödemesinin yapılması gerekmektedir.

Tazminat hesaplaması son  alınan net maaşın iki katının hizmet yılı ile çarpımı ile belirlenmektedir.  Ayrıca bir tam yıldan eksik kalan hizmet sürelerinin tazminatları tam olarak ödenir. Ancak, hizmet yılı olarak en fazla dokuz yıl esas alınmaktadır.

Bu şekilde sözleşmesi hukuka aykırı şekilde yenilenmeyen ve/veya tazminat ödemesi yapılmayan  sözleşmeli subay ve astsubayların,  işlem kendilerine tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 gün içinde idare mahkemelerinde  dava açmaları gerekmektedir. Bu süre hak düşürücü bir süredir.  Hak kayıplarına uğranılmaması için bu konuda mağdur olan kişilerin  idare hukuku avukatı yardım almalarında fayda olduğunu değerlendiriyoruz. Subay sözleşme yenilememe durumunda kusur yoksa tazminat ödenmelidir.

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Sözleşmesinin Feshedilmesi Nedenleri

Sözleşmenin feshedilmesi ile yenilenmemesi birbirinden farklı kavramlardır. Basitçe sözleşmenin yenilenmemesi hafif bir kararken, feshedilmesi daha ağır bir karardır. Zira sözleşmenin yenilenmemesi durumunda idare sözleşme süresinin sonunu beklerken, sözleşmenin feshedilmesinde sözleşme süresi beklenmeden olgunun ortaya çıkmasıyla ilişiği kesmektedir.

Sözleşmenin feshedilmesi durumu 4678 Sayılı TSK İstihdam Edilecek Sözleşmeli Subay ve Astsubaylar Hakkında Kanunun 13. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu madde kapsamında;

a)Askeri eğitim esnasında yetkili kurullarca başarısız veya disiplinsiz olduğuna karar verilmek.

b)Yetkili sağlık kurullarınca askeri eğitime ve/veya göreve devam edemez kararı verilmiş olmak.

c)Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek.

d)Askeri eğitimin üçte birine çeşitli nedenlerle katılmamak.

Bunlardan; görevlerini icra ederken veya görevleri dolayısıyla bir saldırıya veya kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalanma neticesinde askeri eğitimin üçte birine devam etmeyerek başarısız kabul edilenler, bir kez olmak üzere sonraki dönemde açılacak askeri eğitime planlanırlar. Sonraki dönemde istekli olmaları, aranan sağlık ve diğer niteliklerini korumaları halinde yeniden ön sözleşme yapılarak eğitime alınırlar.

Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubayların sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle sözleşme süresinin bitiminden önce feshedilebilir.

a)Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliğinin ilgili hükümleri gereğince, sınıf okullarındaki eğitim ve öğretimde başarısız olmak.

b)Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamayacağı, sıralı sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil ve kanaat raporu ile anlaşılmak.

c)Yetersizlik nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği, sıralı sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil belgesi ile anlaşılmak.

d)Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından birisinden,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden, mahkum olmak.

e)Taksirli suçlar hariç olmak üzere adli veya askeri mahkemeler tarafından bir ay ve daha fazla süreli hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olmak.

f)Son olarak verilen de dahil olmak üzere, kararın kesinleştiği tarihten itibaren geriye doğru son bir yıl içinde toplamda otuz gün ve daha fazla oda hapsi veya hizmet yerini terk etmeme cezasına mahkum olmak veya en son aldığı disiplin cezasından geriye doğru son bir yıl içinde en az iki disiplin amirinden toplam sekiz defa veya daha fazla disiplin cezası almak.

g)Yasadışı siyasi, yıkıcı, bölücü, irticai faaliyetlerde bulunmak, tutum ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği tespit edilmek.

h)Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay olmak için gerekli nitelik ve şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu niteliklerinden herhangi birini kaybetmek.

ı) Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evliliklerde, evlilikleri ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dahilinde Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülmemek ve çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybetmek veya Türk vatandaşlığından çıkarılmak.

i)Yetkili sağlık kurullarınca verilen kararlara göre sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olarak göreve devamı mümkün olmamak.

j)İstihdam edildikleri sınıflarda görev yapamayacaklarına dair yetkili sağlık kurullarınca karar verilenlerden, idarece başka bir sınıfta istihdamına gerek duyulmamak.

k) Sözleşmenin yapılmasını müteakip;

1) Barışta ve savaşta, görevini icra ederken veya görevi dolayısıyla bir saldırıya, kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalananlar,

2) Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi sağlık kurulları raporlarında uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösterdiği belirtilen bir hastalığa yakalananlardan, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulanlar,

3) Tedavi kurumlarında yatarak tedavi olanlar ile aylıklı veya aylıksız doğum izni alanlar, hariç olmak kaydıyla, bir sözleşme yılı içinde alınan hava değişimi, istirahat ve benzeri sıhhi izin süresi toplamı doksan günü geçmek.

Sözleşmeli subay ve astsubaylardan 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olan isteklilerin sözleşmeleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı/branşı için faydalı olması, fiziki noksanlıklarını kapatabilmeleri, mensup olduğu Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca uygun görülmeleri ve istihdam edilecekleri kadronun sağlık niteliklerini taşımaları şartıyla uzatılabilir.

Sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar üstte belirtilen hallerden birine girmiyorsa 60 gün içinde yürütme durdurma istemli iptal davası açarak hukuka aykırı işlemin iptalini talep etmelidir.

Sözleşmeli Subay ve Astsubay Sözleşmesinin Yenilenmemesi İdari Dava Süreci

Öncelikle belirtmek gerekir ki; sözleşme fesih veya yenilememe işlemi kişiye tebliğ edildikten itibaren 60 gün içinde idare mahkemesine yürütme durdurma istemli iptal davası açması gereklidir. Bu süre hak düşürücü süredir. Süre geçirildikten sonra açılan davalar reddedilecektir. Subay sözleşme yenilememe davaları idare mahkemesinde açılması gerekir. Yine dava yetkili idare mahkemesi; sözleşmeli subayın son görev yaptığı yer idare mahkemesidir.

İdari davalar spesifik ve uzmanlık gerektiren davalar olduğu için alanında uzman idari hukuku avukat ile yürütmeniz sizlerin menfaatine olacaktır. Bu şekilde hem hak kaybına uğramaktan kurtulacak hem de davanızın en hızlı şekilde sürdürülmesi sağlanacaktır.

Sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar dava açabilir mi? Bu soru tarafımıza sıkça sorulmaktadır. Anayasa gereği idarenin tüm işlemlerine karşı belirtilen süreler içinde dava açılabilir. Sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar 2017 yılında 541 iken, sözleşmesi yenilenmeyen subaylar astsubaylar 2018 yılında 763 sayısına ulaşmıştır. Buda bir hayli çok mağduriyet yarattığının en açık göstergesidir.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan sözleşmeli subay ve astsubayların sözleşme süresinin tamamlandığı ve personelin sözleşmesinin yenilenmesi talebinde bulunduğu durumlarda, idarenin sözleşmenin yenilenip yenilenmemesine karar verirken aşağıda ki kriterlere uygun olarak hareket etmesi gereklidir. Aksi takdirde İdare Mahkemesi’nde açılacak yürütme durdurma istemli idari dava ile idari işlemin iptal ettirilmesi mümkündür.

Kanunda öngörülen, sözleşmenin yenilenmesi için yerine getirilmesi gereken şartlara ilave olarak, sözleşmesi yenilenecek olan ilgililerin, nitelikleri yitirmeleri durumunda da sözleşmelerinin yenilenmemesi yoluna gidileceği; aynı şekilde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının, disiplin ve sicil durumlarının olumsuz, görev performanslarının düşük ya da yetersiz tecelli etmesi halinde, idarece sözleşme hürriyetine ilişkin genel prensipler doğrultusunda takdir yetkisindedir. Ancak takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak kullanılması, sözleşmenin yenilenmesi konusunda haklı beklenti içerisinde olan personelle ilgili olarak tasarruflarda hak kaybına sebebiyet verilmemesi gereklidir.

Yine yasa koyucu bu şekilde bir düzenleme yöntemiyle idareye sözleşmeyi yenileme hususunda takdir yetkisi tanımıştır. Ancak bu demek değildir ki idare takdir yetkisini keyfi bir şekilde istediği gibi kullanacaktır. İdare takdir yetkisini hukuka uygun kullanmak zorundadır.

İdarenin kamu hizmetlerini yerine getirirken takdir yetkisini kullanması kaçınılmazdır. Ancak bu takdir yetkisinin hukuka uygun kullanılması hukuk devleti için önem arz etmektedir. Takdir yetkisinin yargısal denetiminde ortaya çıkan güçlüklerde göz önünde bulundurulduğunda, takdir yetkisinin farklı mekanizmalarla da denetlenmesi yerinde olacaktır. İdari işlemlerin gerekçeli yapılması da takdir yetkisinin denetimi işlevini görecektir. Yani idare takdir yetkisini kullanırken birincisi gerekçeli karar vermelidir. İkinci olarak; idare, takdir yetkisini kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun kullanmalıdır. Danıştay, takdir yetkisinin hukuka uygun kullanılıp kullanılmadığını “hizmet gerekleri”, “kamu yararı” veya “hizmet gerekleri ve kamu yararı” esaslarına uygunluk açışından belirlemektedir. Üçüncü ve son olarak idare takdir yetkisini kullanırken eşitlik ilkesine uymak zorundadır. Zira takdir yetkisi benzer durumda olanlara ayrıcalık tanımak için kullanılması veya benzer durumda olanlardan birinin mağdur edilmesi şeklinde kullanılması mümkün değildir.

Sözleşmesi Yenilenmeyen Subaylar /Astsubay Dava Açabilir Mi?

Sözleşmeli subay ve astsubayların sözleşmelerinin yenilenip yenilenmeyeceğine TSK, JGK ve SGK’da kurulacak komisyonlar karar verir. Bu komisyonun hangi kriterlere (nitelik belgesi, sicili, takdir/ceza durumu, amir kanaatleri, almış olduğu eğitimler gibi hususlar çerçevesinde mesleki safahatları dikkate alınarak ilgili komutanlık personel ihtiyaçları doğrultusunda) göre karar vereceği Yönetmeliğin 14/1/a maddesinde hükme bağlanmıştır.

Bu şartların dışında bulunduğu rütbede kadro karşılama oranı incelendiğinde subay/astsubay ihtiyacı varsa, Kanun ve Yönetmelik kapsamında ilişiğin kesilmesini gerektirecek nitelikte herhangi bir olumsuz nitelik yoksa (örneğin; Güvenlik soruşturması neticesinde ilişiğin kesilmesini gerektirmeyecek nitelikte bir not olması vb.) idarenin sözleşmeyi yenilememesi işlemi hukuka aykırı olacaktır. Bu nedenle idari dava açılmalıdır.

İdarenin mevzuatta belirtilen şartlara ya da idare hukukunun genel prensiplerine aykırı bir şekilde istekli personelin sözleşmesini yenilememesi durumunda ilişik kesildikten sonra 60 gün içerisinde ilişik kesilen yer idare mahkemesinde iptal davası açılması gerekmektedir. Personelin mesleğine geri dönebilmesi konusunda her somut olay özelinde dava dilekçesi ve idarenin savunma dilekçesine karşı verilen savunmaya cevap dilekçesi hayati öneme haizdir.

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

Amaç

Bu Kanunun amacı; Türk Silâhlı Kuvvetlerinde ihtiyaç duyulan sınıflarda istihdam edilmek üzere sözleşmeli olarak alınacak subay ve astsubayların teminini, yetiştirilmelerini, sınıflandırılmalarını, hizmet şartlarını, yükselmelerini, atama ve yer değiştirmelerini, görev ve yükümlülüklerini, özlük ve sosyal haklarını, muvazzaf subaylık veya muvazzaf astsubaylık statüsüne geçmelerini, ayırma ve ayrılma esaslarını düzenlemektir.

Kapsam

Bu Kanun, sözleşmeli subay ve astsubaylarla, bunları istihdam edecek Türk Silâhlı Kuvvetleri (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı dahil) birlik, karargâh, kurum ve kuruluşlarını kapsar.

Tanımlar

Bu Kanunda geçen;

a) Ön sözleşme: Türk Silâhlı Kuvvetleri birlik, karargâh, kurum ve kuruluşları ile sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay adayları arasında; askerî eğitime alınmaları konusunda yapılan ve askerî eğitim dönemi başlangıcı ile subaylık veya astsubaylık nasıp onayı tarihine kadar geçecek süreyi kapsayan sözleşmeyi,

Değişik bent: 11/02/2014 t. 6519 s. K. m.58

b) Sözleşme : Türk Silâhlı Kuvvetleri birlik, karargâh, kurum ve kuruluşları ile sözleşmeli subay ve astsubay adaylarından askerî eğitimi başarıyla tamamlayanlar arasında yapılan ve üç yıldan az, dokuz yıldan fazla olmamak üzere hizmet yükümlülüğü getiren, örneğine göre hazırlanmış olan yazılı bir belgeyi,

c) Sözleşmeli subay adayı : Sözleşmeli subay yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınanları,

d) Sözleşmeli astsubay adayı : Sözleşmeli astsubay yetiştirilmek amacıyla ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınanları,

e) Sözleşmeli subay : Bu Kanunda öngörülen esaslara göre, kendileri ile sözleşme yapılarak subay nasbedilen teğmen, üsteğmen ve yüzbaşı rütbelerini haiz subayları,

f) Sözleşmeli astsubay : Bu Kanunda öngörülen esaslara göre, kendileri ile sözleşme yapılarak astsubay nasbedilen; astsubay çavuş, astsubay kıdemli çavuş, astsubay üstçavuş ve astsubay kıdemli üstçavuş rütbelerini haiz astsubayları,

g) Askeri eğitim: Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay adaylarına okul, kurum, sınıf okulu, kıtalar veya eğitim merkezlerinde yaptırılacak olan temel askerlik ile subaylık veya astsubaylık anlayışı kazandırma eğitimini,

Değişik bent: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.1

h) Emsal: Sözleşmeli subaylar için subaylığa nasbedildikleri yıl harp okullarından mezun olan muvazzaf subayları; sözleşmeli astsubaylar için ise astsubaylığa nasbedildikleri yıl astsubay meslek yüksekokullarından mezun olan muvazzaf astsubayları,

Ek bent: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.1

ı) Sözleşme yılı: Sözleşmenin yürürlüğe girdiği ay ve günü başlangıç olarak kabul eden ve bu tarihten itibaren geçen her bir yıllık süreyi,

Ek bent: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.1

İfade eder.

İKİNCİ KISIM

Sözleşmeli Subaylar

BİRİNCİ BÖLÜM

Kaynak ve Yetiştirme

Kaynak

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.2

Sözleşmeli subay kaynaklarını; en az dört yıllık fakülte veya yüksekokulları bitirenlerden düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmiyedi yaşını, lisansüstü eğitimini tamamlamış olanlardan otuziki yaşını bitirmemiş olanlar teşkil eder.

Değişik fıkra: 26/06/2012 t. 6336 s. K. m.20

Askeri okullardan ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilen personel, Türk Silahlı Kuvvetlerine sözleşmeli subay olarak alınmaz. Ancak, askerlik yükümlülüğünü yerine getirmekte olanlar veya terhis edilenler sözleşmeli subay olabilirler.

Değişik fıkra: 22/05/2012 t. 6318 s. K. m.68

Sözleşmeli subaylık için genel olarak aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Türk vatandaşı olmak.

b) Bu Kanunda belirtilen öğrenim ile ilgili koşulları taşımak.

c) Sağlık ile ilgili Yönetmelikte belirtilen şartları taşımak.

d) Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak.

e) Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından birisinden,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden,

mahkum olmamak.

f) Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak.

g) Yapılacak olan sınavlarda başarılı olmak.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilenler ile yedek subay ve yedek astsubay olarak askerlik hizmetini yapanlar veya yapmakta olanların bu görevlerinde aldıkları sicilin, sicil tam notunun % 85 veya daha üstünde olması şarttır. Halen bu görevlerde bulunanlar ile askerlik hizmetini yapmakta iken müracaat edenlerin ayrıca, sıralı üstlerinden sözleşmeli subay olmaya layık olduklarına dair yönetmelikte belirtilen olumlu nitelik belgesi almaları zorunludur.

Değişik fıkra: 25/06/2019 t. 7179 s. K. m.62

Askeri hakim sınıfına, sözleşmeli subay statüsünde personel alınmaz.

Yetiştirme

Değişik madde: 22/05/2012 t. 6318 s. K. m.69

Sözleşmeli subay adayları, yapılacak ön sözleşmeyi müteakip askeri eğitime alınır. Askeri eğitim ile ilgili esaslar yönetmelikle düzenlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Sözleşme Süreleri ve Muvazzaf Subaylığa Geçiş

Sözleşme süreleri

Sözleşmeli subay adayları ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınırlar. Bu eğitimi başarı ile tamamlayanlardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlarla sözleşme yapılır ve bu kişiler teğmen rütbesine nasbedilirler. Sözleşme süreleri üç yıldan az ve dokuz yıldan fazla olmamak şartıyla, hizmet gerekleri ve yetiştirme maliyetlerine bağlı olarak kuvvet, sınıf ve branşlara göre yönetmelikte belirlenir. Yönetmelikte belirlenen şartları taşıyanların talepleri halinde sözleşmeleri yenilenebilir. Ancak sözleşmeli subaylardan rütbe yaş haddini dolduranlar hakkında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

Sözleşme süreleri; terörle mücadele sırasında veya bu görevlerden dolayı alıkonulma ya da kaybolma hâli ve seferberlik, savaş veya silahlı çatışmayı gerektirecek hal ile savaş hallerinde Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının göstereceği lüzum üzerine, durumun devamı müddetince ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığının onayı ile talebe bakılmaksızın uzatılabilir.

Değişik fıkra: 02/07/2018 t. 700 s. KhK. m.134

Sözleşme işlemleri, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır.

Muvazzaf subaylığa geçme

Sözleşmeli subaylardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlar, talepleri halinde muvazzaf subaylığa geçirilebilirler. Muvazzaf subaylığa geçiş için, Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki yedinci fiilî hizmet yılı başından itibaren onikinci fiilî hizmet yılının bitimine kadar başvuru yapılabilir. Bu şekilde muvazzaf subaylığa geçirilenler; subay nasbedildikleri tarihten başlamak üzere onbeş yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.

Değişik fıkra: 02/01/2017 t. 681 s. KhK. m.67

Muvazzaf subaylığa geçirileceklerde, 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki yaş ile ilgili hükümler uygulanmaz. Sözleşmeli subaylardan muvazzaf subaylığa geçirilenler hakkında muvazzaf subayların tâbi olduğu ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde bulunan ve ön lisans, lisans ve lisansüstü düzeyde eğitim ve öğretim yapan kurum ve kuruluşların öğretim üyesi kadrolarında atamalı olarak görev yapanlarda yukarıda belirtilen fiili hizmet yılı şartı aranmaz.

Ek fıkra: 22/05/2012 t. 6318 s. K. m.70

ÜÇÜNCÜ KISIM

Sözleşmeli Astsubaylar

BİRİNCİ BÖLÜM

Kaynak ve Yetiştirme

Kaynak

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.4

Sözleşmeli astsubay kaynaklarını; fakülte, yüksekokul veya meslek yüksekokullarını bitirenlerden düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla dört yıl veya daha fazla süreli yükseköğrenimi bitirenler için yirmiyedi yaşını, dört yıldan daha az süreli yükseköğrenimi bitirenler için yirmidört yaşını bitirmemiş olanlardan ve aynı şartları haiz uzman erbaşlardan, Yönetmelikte belirtilen diğer şartları haiz bulunanlar teşkil eder.*

Değişik fıkra: 02/01/2017 t. 681 s. KhK. m.68

Aynen kabul: 01/02/2018 t. 7073 s. K. m.68

Askeri okullardan ve Türk Silahlı Kuvvetlerinden her ne sebeple olursa olsun ilişikleri kesilen personel, Türk Silahlı Kuvvetlerine sözleşmeli astsubay olarak alınmaz. Ancak, askerliğini 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Kanuna göre kısa dönem erbaş veya er ya da 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanuna tâbi erbaş ve er olarak yapanlardan terhis edilenler veya askerlik hizmetini yapmakta olanlar sözleşmeli astsubay olabilir.

Sözleşmeli astsubaylık için genel olarak aşağıdaki nitelikler aranır:

a) Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.

b) Bu Kanunda belirtilen öğrenim ile ilgili koşulları taşımak.

c) Sağlık ile ilgili Yönetmelikte belirtilen şartları taşımak.

d) Kamusal hakları kullanmaktan yoksun bırakılmamış olmak.

e) Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından birisinden,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden,

mahkum olmamak.

f) Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmış olmak.

g) Yapılacak olan sınavlarda başarılı olmak.

Türk Silahlı Kuvvetlerinde istihdam edilenler ile yedek astsubay ve uzman erbaşların bu görevlerinde aldıkları sicilin, sicil tam notunun % 85 veya daha üstünde olması şarttır. Halen bu görevlerde bulunanlar ile askerlik hizmetini yapmakta iken müracaat edenlerin ayrıca, sıralı üstlerinden sözleşmeli astsubay olmaya layık olduklarına dair yönetmelikte belirtilen olumlu nitelik belgesi almaları zorunludur.

Değişik fıkra: 25/06/2019 t. 7179 s. K. m.62

Yetiştirme

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.5

Sözleşmeli astsubay adayları, yapılacak ön sözleşmeyi müteakip askeri eğitime alınır. Askeri eğitim ve Türk Silahlı Kuvvetlerinde askerliğini 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Kanuna göre kısa dönem erbaş veya er ya da 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanuna tabi erbaş ve er olarak yapanlar ile yapmakta olanlardan sözleşmeli astsubaylığa başvuranların tabi olacakları askeri eğitim ile ilgili esaslar yönetmelikte düzenlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Sözleşme Süreleri ve Muvazzaf Astsubaylığa Geçiş

Sözleşme süreleri

Sözleşmeli astsubay adayları, ön sözleşme yapılarak askerî eğitime alınırlar. Bu eğitimi başarı ile tamamlayanlardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlarla sözleşme yapılır ve bu kişiler astsubay çavuş rütbesine nasbedilirler. Sözleşme süreleri; üç yıldan az ve dokuz yıldan fazla olmamak şartıyla, hizmet gerekleri ve yetiştirme maliyetlerine bağlı olarak kuvvet, sınıf ve branşlara göre yönetmelikte belirlenir. Yönetmelikte belirlenen şartları taşıyanların talepleri halinde sözleşmeleri yenilenebilir. Ancak sözleşmeli astsubaylardan rütbe yaş haddini dolduranlar hakkında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.

Sözleşme süreleri; seferberlik, savaş veya silahlı çatışmayı gerektirecek hal ile savaş hallerinde Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı ve Sahil Güvenlik Komutanının göstereceği lüzum üzerine, durumun devamı müddetince ilgisine göre Milli Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığının onayı ile talebe bakılmaksızın uzatılabilir.

Değişik fıkra: 18/02/2021 t. 7281 s. K. m.42

Sözleşme işlemleri, Kuvvet Komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığınca yapılır.

Muvazzaf astsubaylığa geçme

Sözleşmeli astsubaylardan yönetmelikte belirtilen şartları taşıyanlar, talepleri halinde muvazzaf astsubaylığa geçirilebilirler. Muvazzaf astsubaylığa geçiş için, Türk Silâhlı Kuvvetlerindeki dördüncü fiilî hizmet yılı başından itibaren onikinci fiilî hizmet yılının bitimine kadar başvuru yapılabilir. Bu şekilde muvazzaf astsubaylığa geçirilenler; astsubay nasbedildikleri tarihten başlamak üzere onbeş yıl hizmet etmedikçe istifa edemezler.*

Değişik fıkra: 02/01/2017 t. 681 s. KhK. m.69

Aynen kabul: 01/02/2018 t. 7073 s. K. m.69

Muvazzaf astsubaylığa geçirileceklerde, 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun 68 inci maddesindeki yaş ile ilgili hükümler uygulanmaz. Sözleşmeli astsubaylardan muvazzaf astsubaylığa geçirilenler hakkında muvazzaf astsubayların tâbi olduğu ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.

DÖRDÜNCÜ KISIM

Rütbe Bekleme Süreleri, Sözleşmenin Yenilenmesi ve Feshi

Rütbe bekleme süreleri ve sözleşmenin yenilenmesi

Sözleşmeli subay ve astsubayların rütbe bekleme süreleri hakkında, 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunda muvazzaf subay ve astsubaylar için belirlenen süreler uygulanır. Sözleşmeli subaylardan üst rütbede kadro açığı bulunmadığı için terfi edemeyenler, terfi şartlarını haiz olmak kaydıyla sözleşme müddeti sonuna kadar derece ilerlemesi yaparlar.

Her sözleşme süresinin sona erme tarihinden en az üç ay önce taraflar sözleşmeyi yenileyeceklerine dair yazılı bildirimde bulunmadıkları takdirde, sözleşme kendiliğinden sona erer.

Sözleşmeli subay veya astsubaylar, sözleşme süreleri sona ermeden sözleşmelerini tek taraflı olarak fesh edemezler.

Sözleşmeli subaylar için emsallerinin harp okulu öğrenim süresinden, sözleşmeli astsubaylar için ise emsallerinin astsubay meslek yüksekokulu öğrenim süresinden yıl olarak daha fazla okudukları süreler ve muvazzaf askerlik hizmetinde geçen hizmet süreleri, rütbe bekleme süresinden düşülmez. Ancak bunlardan; hazırlık sınıfı ile normal öğrenim süresinden fazla okunan süreler hariç olmak üzere, muvazzaf subaylığa geçirilenlerin harp okulu, muvazzaf astsubaylığa geçirilenlerin ise astsubay meslek yüksek okulu öğrenim sürelerinden yıl olarak fazla okudukları süreler, rütbe bekleme sürelerinden düşülür. Hangi rütbelerde ne kadar eksik bekletilecekleri yönetmelikte belirtilir.

Değişik fıkra: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.6

Subay veya astsubay nasbedildikten sonra; yabancı memleketlere altı ay veya daha uzun süreli öğrenim, staj, kurs, ihtisas veya görgü ve bilgilerini artırmak maksadıyla gidenlerin sözleşme süreleri, gidiş ve dönüş tarihleri arasında geçen sürenin iki katı kadar; Türk Silâhlı Kuvvetleri hesabına yurt içindeki fakülte veya yüksekokullarda öğrenim yapanlarla, meslekleriyle ilgili ihtisas yapanların sözleşme süreleri ise, buralarda geçen süreler kadar uzatılır.

Yurt dışına sürekli göreve atanan sözleşmeli subay veya astsubayların sözleşme süreleri, görevi devraldıkları ve devrettikleri tarihler arasındaki süre kadar, Silâhlı Kuvvetler hesabına yurt içinde tıpta, diş hekimliğinde uzmanlık veya yan dal uzmanlık eğitimi ile Silâhlı Kuvvetler hesabına yurt içinde tıpta, diş hekimliğinde veya eczacılıkta doktora eğitimini bitirenlerin sözleşme süreleri, buralarda geçen sürelerin yarısı kadar uzatılır.

Değişik fıkra: 22/01/2015 t. 6586 s. K. m.90

926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu hükümlerine göre aylıksız izin alan sözleşmeli subay ve astsubayların sözleşme süreleri, kullandıkları aylıksız izin süresi kadar uzatılır.

Ek fıkra: 31/01/2013 t. 6413 s. K. m.45

Sözleşmeli subay ve astsubayların, yurt içi veya yurt dışı öğrenimler ile yurt dışı sürekli görevler ve aylıksız izinler nedeniyle uzatılan sözleşme süreleri, 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda rütbeleri itibarıyla belirtilen yaş haddini geçemez.

Değişik fıkra: 31/01/2013 t. 6413 s. K. m.45

Sözleşme süresi sona ermeden sözleşmesi fesih edilenler hariç olmak üzere, sözleşmeli tabip subaylar devlet hizmet yükümlülüğüne tâbi olmazlar. Bunlardan tıpta uzmanlık sınavını kazananlar; kıt’a, kurum ve karargahlarda üç yıllık hizmetini tamamladıktan sonra uzmanlık eğitimine başlayabilirler.

Ek fıkra: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.6

Sözleşmenin idarece fesih halleri

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.7

Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay adaylarının ön sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle süresinin bitiminden önce feshedilebilir:

a) Askeri eğitim esnasında yetkili kurullarca başarısız veya disiplinsiz olduğuna karar verilmek.

b) Yetkili sağlık kurullarınca askeri eğitime ve/veya göreve devam edemez kararı verilmiş olmak.

c) Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay adayı olma şartlarından herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu şartlardan herhangi birini kaybetmek.

d) Askeri eğitimin üçte birine çeşitli nedenlerle katılmamak.

Bunlardan; görevlerini icra ederken veya görevleri dolayısıyla bir saldırıya veya kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalanma neticesinde askeri eğitimin üçte birine devam etmeyerek başarısız kabul edilenler, bir kez olmak üzere sonraki dönemde açılacak askeri eğitime planlanırlar. Sonraki dönemde istekli olmaları, aranan sağlık ve diğer niteliklerini korumaları halinde yeniden ön sözleşme yapılarak eğitime alınırlar.

Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubayların sözleşmeleri, aşağıdaki nedenlerle sözleşme süresinin bitiminden önce feshedilebilir:

a) Türk Silahlı Kuvvetleri Sınıf Okulları/Eğitim Merkezi Komutanlıkları Yönetmeliğinin ilgili hükümleri gereğince, sınıf okullarındaki eğitim ve öğretimde başarısız olmak.

b) Disiplinsizlik ve ahlaki durum nedeniyle Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapamayacağı, sıralı sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil ve kanaat raporu ile anlaşılmak.

c) Yetersizlik nedeniyle kendisinden istifade edilemeyeceği, sıralı sicil üstlerinin düzenleyeceği sicil belgesi ile anlaşılmak.

d) Cezaları ertelenmiş, seçenek yaptırımlardan birisine çevrilmiş, genel ya da özel af kanunları kapsamına girmiş veya haklarında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilmiş olsa dahi;

1) Devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar, halkı askerlikten soğutmak, Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Devletin kurum ve organlarını aşağılama ile zimmet, irtikap, iftira, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, yalan tanıklık, yalan yere yemin, suç uydurma, cinsel saldırı, cinsel taciz, kişiyi hürriyetinden yoksun bırakmak, fuhuş, gayri tabii mukarenet, hileli iflas gibi yüz kızartıcı veya şeref ve haysiyet kırıcı suçlar ile kaçakçılık, ihaleye fesat karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma suçlarından birisinden,

2) Firar, amir veya üste fiilen taarruz, emre itaatsizlikte ısrar, üste hakaret, mukavemet, fesat ve isyan suçlarından,

3) 22/5/1930 tarihli ve 1632 sayılı Kanunun 148 inci maddesinde belirtilen suçlardan birisinden,

mahkum olmak.

e) Taksirli suçlar hariç olmak üzere adli veya askeri mahkemeler tarafından bir ay ve daha fazla süreli hürriyeti bağlayıcı bir cezaya mahkum olmak.

f) Son olarak verilen de dahil olmak üzere, kararın kesinleştiği tarihten itibaren geriye doğru son bir yıl içinde toplamda otuz gün ve daha fazla oda hapsi veya hizmet yerini terk etmeme cezasına mahkum olmak veya en son aldığı disiplin cezasından geriye doğru son bir yıl içinde en az iki disiplin amirinden toplam sekiz defa veya daha fazla disiplin cezası almak.

Değişik bent: 31/01/2013 t. 6413 s. K. m.45

g) Yasadışı siyasi, yıkıcı, bölücü, irticai faaliyetlerde bulunmak, tutum ve davranışlarıyla bu görüşleri benimsediği tespit edilmek.

h) Sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay olmak için gerekli nitelik ve şartlardan herhangi birini taşımadığı sonradan anlaşılmak veya sözleşme süresi içinde bu niteliklerinden herhangi birini kaybetmek.

ı) Yabancı uyruklu kişilerle yapılan evliliklerde, evlilikleri ilgili mevzuatta belirtilen esaslar dahilinde Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülmemek ve çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybetmek veya Türk vatandaşlığından çıkarılmak.

Değişik bent: 18/02/2021 t. 7281 s. K. m.42

i) Yetkili sağlık kurullarınca verilen kararlara göre sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olarak göreve devamı mümkün olmamak.

j) İstihdam edildikleri sınıflarda görev yapamayacaklarına dair yetkili sağlık kurullarınca karar verilenlerden, idarece başka bir sınıfta istihdamına gerek duyulmamak.

k) Sözleşmenin yapılmasını müteakip;

1) Barışta ve savaşta, görevini icra ederken veya görevi dolayısıyla bir saldırıya, kazaya uğrayan ya da bir meslek hastalığına yakalananlar,

2) Kanser, tüberküloz, kronik böbrek yetmezliği ile ruh ve sinir hastalıkları gibi sağlık kurulları raporlarında uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösterdiği belirtilen bir hastalığa yakalananlardan, toplam olarak ve fiilen üç yılı geçmemek şartıyla tedavi, istirahat veya hava değişimine tabi tutulanlar,

3) Tedavi kurumlarında yatarak tedavi olanlar ile aylıklı veya aylıksız doğum izni alanlar,

hariç olmak kaydıyla, bir sözleşme yılı içinde alınan hava değişimi, istirahat ve benzeri sıhhi izin süresi toplamı doksan günü geçmek.

Değişik bent: 31/01/2013 t. 6413 s. K. m.45

Sözleşmeli subay ve astsubaylardan 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamında malul olan isteklilerin sözleşmeleri, bilgi ve tecrübelerinin sınıfı/branşı için faydalı olması, fiziki noksanlıklarını kapatabilmeleri, mensup olduğu Kuvvet Komutanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığınca uygun görülmeleri ve istihdam edilecekleri kadronun sağlık niteliklerini taşımaları şartıyla uzatılabilir.

Ek fıkra: 20/11/2017 t. 696 s. KhK. m.75

BEŞİNCİ KISIM

Özlük Hakları ve Sosyal Haklar

Ön sözleşme aylığı

Sözleşmeli subay veya astsubay yetiştirilmek üzere ön sözleşme yapılanlardan;

a) Sözleşmeli subay olarak yetiştirilecekler, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanuna bağlı (EK-VI) sayılı cetvelde asteğmenler için öngörülen dokuzuncu derecenin birinci kademe aylığı ile bu rütbenin karşılığı tazminat, yan ödeme ve sosyal amaçlı diğer yardım ve ödeneklerden, tayın bedeli hariç aynen yararlandırılırlar. Sözleşmeli subay adaylarının ön sözleşme dönemindeki, askerî eğitim süresince iaşe ve ibateleri Devlet tarafından karşılanır. 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

Değişik bent: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.8

b) Sözleşmeli astsubay olarak yetiştirilecekler, 18/3/1986 tarihli ve 3269 sayılı Kanuna bağlı (EK-1) sayılı cetvelde yer alan uzman onbaşılar gibi, onbirinci derecenin birinci kademe aylığı ile bu rütbenin karşılığı tazminat, yan ödeme ve sosyal amaçlı diğer yardım ve ödeneklerden, tayın bedeli hariç aynen yararlandırılırlar. Sözleşmeli astsubay adaylarının ön sözleşme dönemindeki, askerî eğitim süresince iaşe ve ibateleri Devlet tarafından karşılanır. 28/2/1982 tarihli ve 2629 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

Değişik bent: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.8

Aylıklar

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.9

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar, emsali rütbe ve derecedeki muvazzaf subay ve astsubaylar hakkında uygulanan aylık, tazminat, yan ödeme ve diğer malî ve sosyal haklardan aynen istifade ederler.

Sözleşmeli subaylardan onbeşinci, sözleşmeli astsubaylardan onsekizinci fiilî hizmet yılını tamamlayanlardan, aşağıdaki koşulları yerine getirenler rütbe verilmeksizin bir üst dereceye yükseltilirler:

a) Son üç yıla ait sicil notu ortalaması sicil tam notunun % 60 ve daha üstünde olmak.

b) Bulunduğu derecede en az üç yılını ve bu derecenin üçüncü kademesinde bir yılını tamamlamış olmak.

Bunlara, müteakip yıllarda da rütbe verilmeksizin olumlu sicil aldıkları her hizmet yılı için kademe ilerlemesi, yukarıdaki şartları taşımaları halinde ise her üç yılda bir derece ilerlemesi yaptırılır.

Sağlık hizmetlerinden yararlanma ve sosyal haklar

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.10

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar ile bunların bakmakla yükümlü oldukları kimselerin, sözleşme süresince, sosyal hakları ve sağlık işlemlerinde 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Kanunun muvazzaf subay ve astsubaylara ilişkin hükümleri uygulanır.

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylıktan emekli olanlar ve harp malûllüğü, vazife malûllüğü veya adî malûllük aylığı bağlanarak Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrılanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri ile harp ve vazife malûllüğünü gerektiren nedenlerden dolayı vefat edenlerin maaşa müstahak dul ve yetimleri, 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Kanunun 66 ncı maddesinin (a) ve (b) bentleri ile 67 nci ve 70 inci maddeleri hükümlerinden aynen istifade ederler. Aile fertleri, 4/1/1961 tarihli ve 211 sayılı Kanunun 69 uncu maddesinde belirtilen aile fertlerini kapsar.

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylardan;

a) Kendi kusurları olmaksızın idare tarafından sözleşmeleri yenilenmeyenler ile sözleşme süresi içinde vefat, bir yıl içerisinde Kanunda belirtilen süreden daha fazla hava değişimi/istirahat/benzeri sıhhi izin süresini geçirme, bulunduğu kadronun kaldırılması, istihdam edildiği kadronun sağlık niteliğini kaybetme nedeniyle sözleşmeleri sona erenler ve bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin, Türk Silâhlı Kuvvetlerinde sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olarak hizmet edilen süre kadar ve en çok on yılı,

b) Sözleşme süresi sonunda kendi istekleriyle sözleşmeleri yenilenmeyenler ile bunların bakmakla yükümlü oldukları aile fertlerinin ise Türk Silahlı Kuvvetlerinde sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay olarak hizmet edilen sürenin yarısı kadar ve en çok beş yılı,

geçmemek üzere muayene ve tedavi hizmetleri askeri hastanelerde, garnizon komutanlıklarından sevk alınmak şartıyla kamu sağlık kuruluşlarında, ücretsiz olarak verilmeye devam edilir.*

Değişik fıkra: 02/01/2017 t. 681 s. KhK. m.70

Aynen kabul: 01/02/2018 t. 7073 s. K. m.70

Ancak, kamu kurum ve kuruluşlarının ve sosyal güvenlik kurumlarının sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı doğanlar, bu hakları mevcut olduğu sürece bu maddeye göre sağlanan sağlık hizmetlerinden ve asker hastanelerinden yararlanamazlar.

Sözleşmeleri sağlık nedeniyle sona erenlerden; sözleşmelerinin sona ermesine neden olan sıhhi arızalarının tedavisine devam edilenlere, sözleşme sona erme tarihinden başlamak şartıyla oniki ayı geçmemek üzere tedavi süresince, görevdeki emsallerinin almış oldukları net maaşların (27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 28 inci maddesinde belirtilen ek tazminatlar ile 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kanuna göre ödenen tazminat ve yabancı dil tazminatı hariç) 2/3'ü oranında, her ay sağlık yardımı olarak, kurumlarınca ödeme yapılır. Bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmaz. Ödemeye ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle düzenlenir. Ancak, sözleşme sona erme tarihinden itibaren oniki ay içerisinde sözleşmenin sona ermesine neden olan sıhhi arızasından dolayı, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Kanunun 26 ncı maddesine göre malul sayılarak malul aylığı bağlananlar ile aynı Kanunun geçici 4 üncü maddesi kapsamına girenlerden 8/6/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanuna göre malullük aylığına hak kazananlara, malullük aylığına hak kazandıkları tarihten itibaren söz konusu yardım kesilir.

Emekli Sandığı ve Ordu Yardımlaşma Kurumu ile ilgilendirme

Sözleşmeli subay ve astsubay adayları ile sözleşmeli subay ve astsubaylar; ön sözleşme yapılması ile birlikte 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun ile ilgilendirilirler ve bu Kanunun muvazzaf subaylara ve astsubaylara tanıdığı bütün haklardan aynen faydalandırılırlar. Ancak, sözleşmeli subay ve astsubay adaylarının fakülte veya yüksekokullarda geçen süreleri, adaylık süresince borçlandırılmaz. Sözleşmeli subaylar ve astsubaylar, aynı zamanda Ordu Yardımlaşma Kurumunun daimî üyesidirler.

Tazminat ve ikramiye ödeme esasları

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylardan kendi kusurları olmaksızın hizmet sürelerinin uzatılmaması sebebiyle veya sözleşme süresini bitirip ayrılanlar ile durumları 13 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (i), (j) ve (k) bentleri kapsamına girenlere aşağıda yazılı esaslara göre tazminat verilir:

a) Herhangi bir sözleşme dönemi sonunda veya içerisinde sözleşmesi sona erenlere veya feshedilenlere son olarak aldıkları net maaşın iki katının hizmet yılı ile çarpımı tutarında tazminat verilir. Bir tam yıldan eksik kalan hizmet sürelerinin tazminatları kıst olarak ödenir. Tazminattan damga vergisi hariç vergi kesilmez. Ancak, hizmet yılı olarak en fazla dokuz yıl esas alınır.

Değişik bent: 11/02/2014 t. 6519 s. K. m.59

b) Bu tazminatın hesabında, 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen ek tazminatlar ve 14/7/1964 tarihli ve 500 sayılı Kanuna göre ödenen tazminat hariç olmak üzere, bütün ödemeler dikkate alınır.

Değişik fıkra: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.11

Sözleşmeli subay ve astsubaylardan emeklilik hakkını kazananlar ile muvazzaf subay veya astsubaylığa geçirilenlere tazminat ödenmez. Bunlar hakkında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Emeklilik hakkını kazanmadan Türk Silâhlı Kuvvetlerinden ayrılanların başka sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olarak geçen hizmetleri, 24.5.1983 tarihli ve 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre birleştirilir.

Emekli maaşı bağlanması için gerekli hizmet sürelerini tamamlayanlara 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun esaslarına göre ikramiye verilir ve aylık bağlanır. Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince ödenen tazminata ilişkin süreler, emekli ikramiyesinin hesaplanmasında esas alınan süreden düşülür. Hizmet sürelerinin hesabında 8.6.1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 32 nci ve 36 ncı madde hükümleri de dikkate alınır.

Sözleşmeli subay ve astsubaylardan ilk sözleşme süresi içinde;

a) Yabancı uyruklu kişilerle evlenenlerden, bu evlilikleri yönetmelikte belirtilen esaslar dahilinde Milli Savunma Bakanlığınca uygun görülmeyenler ile çeşitli nedenlerle Türk vatandaşlığını kaybedenler veya Türk vatandaşlığından çıkarılanlar, Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarmayı gerektiren bir suçtan mahkum olanlar ile disiplinsizlik ve ahlaki durumları sebebiyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilenler, sözleşme sürelerinin eksik kısmı ile orantılı olarak kendilerine yapılmış olan öğrenim, eğitim ve yetiştirme masraflarını tazminat olarak öderler. Söz konusu masrafların hesaplanmasında, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunda belirtilen esaslar uygulanır.

Değişik bent: 18/02/2021 t. 7281 s. K. m.42

b) Yabancı memleketlere öğrenim, staj, kurs, ihtisas veya görgü ve bilgilerini artırmak amacıyla gitmiş olanlardan, durumları bu fıkranın (a) ve (b) bentleri hükümlerine uyanlar hakkında, ilgili bent hükümleri uygulanmakla birlikte orada bulundukları süre içerisinde aldıkları aylık ve Devletçe yapılan masrafların dört katı ayrıca tazminat olarak alınır.

Askerî eğitim esnasında sağlık sebebi veya sınıf ve ihtisaslarının gerektirdiği özel nitelikleri taşımama veya kaybetme halleri hariç olmak üzere, ilişikleri kesilenlere Devletçe yapılan masraf, 21.7.1953 tarihli ve 6183 sayılı Kanuna göre tahakkuk ettirilerek, faizi ile birlikte ödettirilir. Askerlik yükümlülüğü bulunanların Devlete olan borçları askerlikleri süresince ertelenir.

ALTINCI KISIM

Çeşitli Hükümler

Giyim, kuşam ve istihkaklar

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.12

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar hakkında muvazzaf subay ve astsubaylara, sözleşmeli subay adayları hakkında yedek subay adaylarına, sözleşmeli astsubay adayları hakkında ise astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylara ait giyim, kuşam ve istihkakları hakkındaki kanuni düzenlemeler uygulanır.

Tabanca tahsisi

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylara askeri eğitimi müteakip zati tabanca verilir. Bunlardan; 13 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (a), (b), (c), (d), (e), (f), (g), (h) ve (ı) bentlerinde sayılan nedenlerden herhangi biriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinden ilişiği kesilenler ile dokuzuncu fiili hizmet yılından önce ayrılanların, zati tabancaları geri alınır.

Değişik fıkra: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.13

10.7.1953 tarihli ve 6136 sayılı Kanun hükümleri saklıdır.

Konuttan faydalanma

Sözleşmeli subay ve astsubaylar, mensubu bulundukları Kuvvet Komutanlığına göre Millî Savunma Bakanlığı veya İçişleri Bakanlığına (Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı) ait konutlardan, kiralama sisteminden ve lojman tazminatından emsali muvazzaf subay ve astsubaylar gibi istifade ederler.

Disiplin ve soruşturma usulleri

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.14

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar hakkında muvazzaf subay ve astsubaylara uygulanan disiplin ve ceza hükümleri, sözleşmeli subay adayları hakkında yedek subay adaylarına uygulanan disiplin ve ceza hükümleri; sözleşmeli astsubay adayları hakkında ise astsubay nasbedilmek üzere temel askerlik eğitimine tabi tutulan adaylara uygulanan disiplin ve ceza hükümleri tatbik edilir. Jandarma Genel Komutanlığına mensup sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubayların mülki hizmete ilişkin suçlarında 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Kanunun ilgili hükümleri uygulanır.

Sevk tehiri, askerlik yükümlülüğünün yerine getirilmiş sayılması

Değişik kenar başlığı: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.15

Değişik madde: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.15

Askerlik hizmetine başlamadan sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubaylığa kabul edilenlerin sevkleri; ilgili Kuvvet Komutanlığının, Jandarma Genel Komutanlığının veya Sahil Güvenlik Komutanlığının teklifine istinaden, sözleşmeli subay veya sözleşmeli astsubay nasbedilinceye kadar, Milli Savunma Bakanlığı tarafından tehir edilir.

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar ile sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay adaylarından, askerlik yükümlülüğünü daha önce yerine getirmemiş olanların, askerlik yükümlülüklerine ilişkin olarak uygulanacak hükümler şunlardır:

a) Subaylıktan çıkarılmayı gerektirmeyen herhangi bir nedenle sözleşmesi sona eren sözleşmeli subaylardan, ön sözleşme ve sözleşme sürelerinin toplamı yedek subaylık hizmet süresini karşılayanlar, askerlik hizmetini yapmış sayılır. Hizmet süresi toplamı yedek subay hizmet sürelerinden az olanların kalan askerlik hizmetleri, ilişikleri kesilmeden ilgili kuvvet komutanlıkları, Jandarma Genel Komutanlığı veya Sahil Güvenlik Komutanlığı tarafından belirlenecek birliklerde ve bulundukları rütbede tamamlattırılır.

b) Astsubaylıktan çıkarılmayı gerektirmeyen herhangi bir nedenle sözleşmesi sona eren sözleşmeli astsubaylardan, ön sözleşme ve sözleşme sürelerinin toplamı;

1) Sözleşmesinin sona erme tarihinde 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Kanuna tabi olanlardan, 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre belirlenen süreyi karşılayanlar,

2) Sözleşmesinin sona erme tarihinde 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanuna tabi olanlardan, söz konusu Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına göre belirlenen süreyi karşılayanlar,

askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılır, bu süreyi karşılamayanların kalan süreleri tamamlattırılır.

c) Sözleşmeli subay adayları veya sözleşmeli astsubay adaylarından ön sözleşme süresi içerisinde ilişiği kesilenlerin, temel askeri eğitimi ve subay veya astsubay nasbedilinceye kadar geçen sürelerinin tamamı, askerlik hizmetinden sayılır. Bunların kalan hizmetleri 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanun ve 16/6/1927 tarihli ve 1076 sayılı Kanun hükümlerine göre tamamlattırılır.

Sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubaylar ile sözleşmeli subay ve sözleşmeli astsubay adaylarından, ön sözleşme ve sözleşme süreleri içerisinde subaylıktan çıkarılmayı gerektiren herhangi bir nedenle ilişiği kesilenlerden; ön sözleşme ve sözleşme sürelerinin toplamı 21/6/1927 tarihli ve 1111 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasına göre belirlenen süreyi karşılayanlar, askerlik hizmetini yerine getirmiş sayılır, bu süreyi karşılamayanların kalan süreleri tamamlattırılır.

Özel hükümler

Sözleşmeli subay ve astsubayların görev ve sorumlulukları ile atama, nasıp, kıdem, terfi, kademe ilerlemesi, sicil ve izin işlemleri, taltifleri, madalya verilmesi, ödüllendirilmeleri, savaş takdirnamesi verilmesi, esir düşmeleri, harp gaibi olmaları, enterne edilmeleri konularında 27.7.1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun muvazzaf subay ve astsubaylar hakkındaki hükümleri uygulanır. Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde, muvazzaf subay veya astsubayların tâbi olduğu mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.

Sözleşmeli subaylardan Türk Silahlı Kuvvetleri nam ve hesabına lisansüstü öğrenim yaptırılanlar, 926 sayılı Türk Silâhlı Kuvvetleri Personel Kanununun 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinden faydalanır.

Ek fıkra: 22/05/2012 t. 6318 s. K. m.72

Sözleşmeli subaylar, 27/7/1967 tarihli ve 926 sayılı Kanunun 31 inci maddesi, 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinin ikinci paragrafı ile (e) bendi ve 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ile 38 inci maddesinin ikinci fıkrasının (c) bendi hükümlerinden; sözleşmeli astsubaylar ise aynı Kanunun 79 uncu maddesinin üçüncü fıkrası ve 82 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile 85 inci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi ve 137 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendi hükümlerinden yararlanamazlar. Ancak, bu personelden muvazzaf subaylığa ve astsubaylığa geçirilenler, söz konusu hükümlerden yararlanabilirler.

Değişik fıkra: 16/06/2009 t. 5907 s. K. m.16

Yönetmelik

Aynen kabul: 01/02/2018 t. 7073 s. K. m.71

Ek madde: 2/01/2017 t. 681 s. KhK. m.71

Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte onikinci hizmet yılını tamamlamış olan sözleşmeli subay ve astsubaylara, diğer şartları taşımaları kaydıyla, yapılacak ilk muvazzaf subay veya astsubaylığa geçiş sınavına müracaat hakkı verilir.*

Yürürlük

Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

Muvazzaf astsubay, İçişleri Bakanlığı'na bağlı olarak görev almaktadır. Barış zamanında ve savaş zamanında farklı görevler üstlenmektedirler. Muvazzaf astsubaylar barış zamanında ülke içerisindeki güvenliği ve huzuru sürdürmekle görevlidirler. Savaş zamanında ise orduya katılırlar ve destekleyici bir görev üstlenirler.

Muvazzaf Astsubay Nedir?

Muvazzaf astsubay, toplum düzenini sağlamaya çalışmaktadır. Güvenliği bozacak durumlara karşı mücadele etmekte ve tedbir almaktadır. Savaş durumları meydana geldiğinde ise orduya katılıp ordu emrinde çalışmakla mükellef olan personeldir. Böylelikle ülkeye yardımcı olmaya çalışmaktadırlar.

Muvazzaf astsubaylar, en az dört yıl süren yüksekokulları veya fakülteleri bitiren ve açıklanmış olan şartları karşılayan kadın ve erkeklerden seçilmektedir. Bu şartları yerine getiren herkes muvazzaf astsubay olmaya hak kazanabilir. Diğer yandan, muvazzaf astsubay olmak için açık kontenjan bulunması da gereklilikler arasında yer almaktadır.

Muvazzaf Astsubay Kaç Yıl Görev Yapar?

Muvazzaf astsubay olmak için temel eğitim süresi 52 haftayı geçememektedir. Muvazzaf astsubayların hizmet zorunluluğu ise 15 yıl olarak belirlenmiştir. Bu 15 yıl içerisinde muvazzaf astsubaylar kendilerine verilmiş olan görevleri yerine getirmekle mükelleftirler.