Geniz Akıntısı Nasıl Geçer

Geniz akıntısı, sinüslerden ve burun boşluğundan toz, bakteri ve diğer hava kirleticilerinin uzaklaştırılmasına yardımcı olan mukus adı verilen kaygan sıvı üreten mukoza zarlarıyla kaplı olan sinüslerden, belirli durumlarda akıntı olmasıdır. Sağlıklı sinüslerde hava sinüslerin içine ve dışına geçer ve mukus burun boşluğunun arkasına akar. Ancak geniz akıntısı, bu işleyişin olmadığı durumlarda ortaya çıkar. Peki, geniz akıntısı nasıl geçer ve belirtileri nelerdir?

GENİZ AKINTISI NEDENLERİ

Sinüslere hava akışını ve mukusun dışarı akmasını engelleyen herhangi bir durum geniz akıntısına yol açabilir. Çoğu zaman durum enfeksiyondan kaynaklanır, ancak alerjik reaksiyonun sonucu da olabilir. Geniz akıntısı akut (kısa süreli) veya kronik (uzun süreli) olabilir.

Geniz akıntısı genellikle enfeksiyondan kaynaklanır, ancak alerjiden kaynaklanan şişlik basınç, ağrı ve tıkanıklık semptomlarını taklit edebilir. Genellikle geniz akıntısına neden olan enfeksiyon bakteriyeldir, ancak viral ve fungal enfeksiyonlar da duruma neden olabilir.

Burun boşluğu veya burun delikleri arasındaki bölümün merkezden sapması (deviye septum) veya nazal polipler (mukoza zarında küçük büyümeler) gibi sinüslerdeki tıkanıklıklar, mukusun drenajını engelleyerek ve bir üreme alanı oluşturarak geniz akıntısına yol açabilir.

Aşağıdakiler geniz akıntısı riskini artırabilir:

• Üst solunum yolları enfeksiyonu (örn: soğuk algınlığı veya grip)
• Alerji ve ilgili durumlar (örneğin: astım, saman nezlesi)
• Diş enfeksiyonu
• Kistik fibrozis
• Zayıflamış bağışıklık sistemi (örneğin: kemoterapi nedeniyle)
• Atmosferik basınçta bir değişiklik (örneğin: hava yolculuğu veya tüplü dalış)
• Sigara ve diğer hava kirleticileri.

GENİZ AKINTISI BELİRTİLERİ

Geniz akıntısının en yaygın semptomlarından biri ağrıdır ve bu ağrının yeri hangi sinüsün etkilendiğine bağlıdır. Ağrı bükülme, öksürme veya hapşırma ile daha da kötüleşebilir.

Diğer semptomlar şunları içerebilir:

• Burun tıkanıklığı
• Burun akıntısı (enfeksiyon varsa sarımsı, yeşilimsi veya kan lekeli olabilir)
• Burun sonrası drenaj (mukusun boğazın arkasından akması)
• Boğaz ağrısı
• Ağız kokusu
• Baş ağrısı
• Kulak ağrısı
• Ateş
• Yorgunluk
• Azalan koku alma duyusu
• Yüzde genel bir dolgunluk hissi.

Kronik ve akut Geniz akıntısıin benzer belirti ve semptomları vardır - aralarındaki en önemli fark, semptomlara sahip olduğunuz sürenin uzunluğudur.

Akut geniz akıntısı:

Soğuk algınlığı veya saman nezlesi gibi alerjilerin neden olduğu akut Geniz akıntısı genellikle bir veya iki hafta içinde geçer. Akut Geniz akıntısı bazen düzelebilir ve herhangi bir semptom görülmeyen bir süre sonra tekrar geri gelebilir.

Kronik geniz akıntısı

Kronik Geniz akıntısıe geçiş, bir hastanın üç aydan uzun süre sürekli semptomları olduğunda ortaya çıkar. Sinüsler, kronik enfeksiyon ve iltihaplanma nedeniyle daralabilir veya tamamen kapanabilir. Devam eden alerjiler ve çevresel tahriş edici maddeler (örneğin: sigara dumanı) bir neden olabilir.

Teşhis

Geniz akıntısıin teşhisi, semptomları soğuk algınlığı semptomlarını taklit edebileceğinden zor olabilir. Bir doktor semptomların doğasını ve süresini tartışacak ve kulaklara, boğaza ve buruna bakma dahil fiziksel bir muayene yapacak.

Tekrarlayan ve kronik vakalarda ek inceleme için kulak, burun ve boğaz (KBB) uzmanına sevk gerekli olabilir.

Bunlar şunları içerebilir:

• Burun boşluğu ve sinüs açıklıklarının bir endoskopla (yapıların teleskopla veya bir TV monitöründe görüntülenmesini sağlayan küçük, ince bir teleskop) incelenmesi.
• CT taraması (sinüslerin enine kesit görünümünün görülmesine izin veren özel X-ışını görüntüleme).
• X ışınları (daha az yaygın olarak kullanılan CT taramaları daha iyi çözünürlük sağlar)
• Geniz akıntısıe neden olan alerjeni veya bakteriyi tanımlamak için alerji testleri ve nazal / sinüs kültürleri.

Geniz akıntısı nasıl geçer? Geniz akıntısına ne iyi gelir?

Tedavi, semptomları gidermeyi ve sinüsler yoluyla normal hava ve mukus akışını yeniden sağlamayı amaçlar.

Ameliyatsız tedavi:

Bakteriyel enfeksiyonu tedavi etmek için antibiyotikler kullanılır. Genellikle günlük bir ilaç kürü reçete edilir. Tekrarlayan veya kronik Geniz akıntısı vakaları için daha uzun kurslar gerekebilir.

Dekonjestanlar, mukusu kurutarak burun tıkanıklığını giderir. Bunlar tabletler ve burun damlaları veya spreyler şeklinde olabilir. Dekonjestanlar nazal mukoza zarlarını aşırı derecede kurutup daha fazla şişlik ve tıkanıklığa yol açabileceğinden dikkatli olunmalıdır. Nazal dekonjestan kullanırken ilaç talimatlarını net bir şekilde takip etmek önemlidir.

Prednizon gibi kortikosteroid ilaçlar, kronik Geniz akıntısı vakalarını tedavi etmek için uzun süreli antibiyotiklerle birlikte reçete edilebilir. Kortikosteroid burun spreyleri de reçete edilebilir.

Semptomları hafifletmeyi amaçlayan diğer tedaviler arasında parasetamol ve ibuprofen gibi ağrı giderici ilaçlar, buhar inhalerleri, salin burun spreyleri ve sinüsleri çevreleyen alana sıcak veya soğuk paketlerin uygulanması yer alır. Bol sıvı içmek, mukusun incelmesine yardımcı olur, böylece daha fazla akar.

Geniz Akıntısı Nedir?

Geniz akıntısı, burundan arkaya doğru gittiği hisedilen, boğazda takılma hissi, boğazda birşey varmış hissi, boğazda gıcık ve sık boğaz temizleme ihtiyacına yol açabilen bir durumdur. Beraberinde öksürük görülebilir, sırt üstü yatınca, ya da sabah uyanırken şikayetlerde artış olabilir. Bazen kısa süreli, bazı durumlarda ise uzun süre örneğin aylarca devam edebilir. Genize akıntı durumu ile sık karşılaşılan bir klinik durumdur.

Geniz Akıntısı Nedenleri Nelerdir?

Farklı nedenleri olabilir. Nedenleri arasında en sık görülenleri olarak alerjiler; toz, duman, değişik kokular gibi solunum yollarının rahatsız eden havada bulunan maddeler (irritanlar), viral ve bakteriyal üst solunum yolu enfeksiyonları [nezle, grip, sinüzit] ve laringofaringeal reflü (boğaz reflüsü) sayılabilir. Yukarıda saydıklarımız arasında aslında en sık görülen rinit adını verdiğimiz durumdur.

Rinit Nedir?

Rinit, burun mukozasının iltihabı – inflamasyonudur. Burunun çevresindeki sinüslerde de aynı anda iltihap varsa bu duruma rinosinüzit adı verilir. Rinite yol açan birçok farklı neden vardır. Bunlar arasında en iyi bilinenler mevsimsel ya da yıl boyu bir bireyi rahatsız edebilen alerjenlerdir. Alerjenlerin yol açtığı rinite alerjik rinit (saman nezlesi) adı verilir. Rinitin alerjik olmayan nedenleri ise çok çeşitlidir. Bunlar arasında en sık bilinenlerin bazıları gustatuar (yiyeceklere bağlı), gebeliğe bağlı ve bazı ilaçlara bağlı olan rinittir. Riniti olan bireyler değişik hava koşullarından da kolaylıkla etkilenir. Kuru hava, soğuk hava, uygunsuz havalandırma koşulları, değişik karakterde kokular da başta geniz akıntısı olmak üzere rinit belirtilerini tetikleyebilir.

Geniz Akıntısı Tanısı Nasıl Koyulur? Nasıl Tedavi Edilir?

Geniz akıntısına neden olan problemin tanısı tam bir Kulak burun boğaz muayenesi ile koyulur. Burunun, gerekirse genizin (nazofarinksin) ve gırtlağın (larinksin) muayenesi ile tanı koyulabilir. Geniz akıntısına neden olan rahatsızlık belirlendikten sonra ilgili hastalığın tedavisi ile geniz akıntısı tedavi edilmiş olur.

Geçmeyen Geniz Akıntısı İçin Ne İyi Gelir? Geniz Akintisi Olan Bireyler Genel Olarak Nelerden Fayda Görebilir?

• Soğuk buhar makineleri ya da banyo sırasındaki buhar faydalı olabilir
• Yerenice su içmek: Suyu yeterince içen bireylerin salgıları daha akışkan olur, boğazda takılma ve yapışma hissi azalır
• Uyurken yüksek yatmak, birden fazla yastık kullanmak: Geniz akıntısının birikmeden aşağıya doğru temizlenmesini kolaylaştırır
• Burun yıkayıcı spreyler: İzotonik ve hipertonik tuz solüsyonları genellikle faydalı olabilir
• Tanı koyulan hastalığa uygun doktorunuz tarafından verilecek ilaç tedavileri
• Anatomik bir problem var ise uygulanacak cerrahi tedaviler: burun eğriliği cerrahisi (septoplasti), burun etinin küçültülmesi (konka radyofrekans-koblasyon işlemi), gibi.

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Boğaz Reflüsü

Mide, kendisine gelen yiyecekleri sindirebilmek için asit salgılar. Yemek borusu ve midenin birleştiği bölgede bir grup kas, bir kapakçık sistemi gibi davranarak asitli sıvının mid

Detaylı Bilgi

Lenfadenopati

Neredeyse her birey hayatının belirli bir döneminde boynunda bir şişlik fark etmiştir. Bunların bir kısmı çok sıradan hastalıkların bir göstergesi olabilir iken, bazıları ise çok önemli ve üzerinde he

Detaylı Bilgi

Sinüzit

Sinüzit, burun çevresindeki sinüslerin mukozasının iltihabıdır. Burun çevresindeki sinüsler (paranazal sinüsler), burun boşluğu ile devamlılık gösteren bir tabaka (mukoza) ile döşelidir. Bur

Detaylı Bilgi

Geniz akıntısının belirtileri nelerdir?

Geniz akıntısı hissedilir bir belirti haline geldiğinde, bu daha çok boğaz bölgesinde balgam hissi ile sık sık boğaz temizleme isteğine neden olur. Balgam çıkarma ve tükürme hastayı toplumda güç durumlara düşürür. Geniz akıntısının neden olduğu öksürük ve boğazda gıcık hissi oldukça rahatsız edicidir. Yoğun akıntı boğaza indiğinde, nefes borusuna kaçmaması için refleks ya da istemli olarak öksürük olur. Öksürük balgamlı olabileceği gibi kuru da olabilir. Bu tip öksürükler nedeniyle bazı hastalarda öğürmeler, mide bulantısı ve kusma gibi ek yakınmalar dahi görüyoruz. Geniz akıntısı belirtileri bazen burun tıkanıklığı, yüz bölgesinde dolgunluk, baş ağrısı ve hapşırma ile de beraber olabilir. Bu gibi durumlarda sinüzit hastalığı veya alerjik nezle ile ilişkili olduğuna sıkça rastlıyoruz. Geniz akıntısı hastalarının diğer yakınmaları arasında tekrarlayan boğaz sorunları, faranjit, kulak iltihaplanmaları, bronşit ve astım gibi hastalıklar da olabilir. Zira geniz akıntısı, bu hastalıkları tetikleyen veya tedavisini güçleştiren etkenler arasındadır.

Geniz akıntısının yaşla da ilgisi vardır (old man's drip). Burun içi mukoza örtüsünün yaşlanmayla değişmesi, geniz akıntısını arttırabilir. Hafif ısı değişimlerine yaşlı burunlar daha hassastır. Ayrıca akıntılar herhangi bir yiyecek veya özellikle baharatlı yendiğinde de tetiklenebilir.

Geniz akıntısı ile karıştırılan durumlar var mıdır?

Burada üzerinde durmak istediğim bir konu daha var. Bazı hastalarda geniz akıntısı olmadığı halde "akıntı varmış hissi" olabiliyor. Tekrarlayan endoskopik muayeneler ve takiplerle bu hastaları, gerçekten geniz akıntısı olan hastalardan ayırdedebiliyoruz. Akıntı olmadığı halde hissinin bulunması, çeşitli boğaz-geniz kitleleriyle, yaşlılıkla, inflamatuvar hastalıklarla veya psikolojik rahatsızlıklarla ilişkili olabiliyor. Bu hastalarda ileri araştırma ve tetkikler yapmak ve ilgili branşlara yönlendirmek gerekebiliyor.

Reflü hastalığı da hatalı bir şekilde geniz akıntısı gibi hissedilebilir. Mide asidinin boğaz ve gırtlak bölgesinde yaptığı tahriş nedeniyle, hastalar boğazlarındaki bu hissi geniz akıntısıymış gibi algılayabilir. Burun ve genizde, rutin yaptığımız endoskopik muayene sırasında, gerçek bir geniz akıntısı varsa bunu zaten görebiliyoruz. Gırtlak bölgesinin endoskopisinde de asit kaçağının (reflü) etkileri (interarytenoid pakidermi) saptanabilir. Hastaların bazılarına, yemek borusu-mide endoskopisi yapıldığı halde reflü hastalığı (laringofaringeal reflü) olmadığı söylenmiş olabiliyor. Oysa pHmetri kateteri takılmamış ve diğer araştırmaları tamamlanmamış hastalarda, reflü tanısı konulamamış olabilir. Reflü hastalarında ilgili branşlar tarafından araştırmaların tamamlanması ve hastalık saptanırsa en az ay tedavi görmeleri gerekmektedir.

Geniz akıntısının çözümü var mıdır?

Geniz akıntısını endoskopik değerlendirme sırasında görerek saptadığımız hastaların çoğunda çözüm sağlanabilir. Bu akıntının çözümü için önce geniz akıntısının nedenini belirlemek gerekir. Hasta ile uzun uzun konuşarak, yakınmasının süresi ve ilişkili tüm durumlar etraflıca öğrenilmelidir. Geniz akıntısının birden fazla nedeni olabildiğinden, her ayrıntı bilinmelidir. Muayene sırasında geniz akıntısının kaynağı önce burunda aranır. İnce endoskoplarla yaptığımız burun içi muayenesinde (nazal endoskopi) elde ettiğimiz bulgular çok önemlidir. Burun boşluğu, sinüs kanallarının açıldığı bölgeler ile geniz bölgesinin tamamını bu optik-kameralı muayenede inceleyebiliyoruz. Bu şekilde geniz bölgesindeki akıntıyı, kaynaklandığı sinüs bölgesini, mukoza örtüsünün sağlığını, alerji olup olmadığını ve buna yol açan burun kaynaklı pek çok hastalığı doğrudan görüp, teşhis edebiliyoruz. Yani kısacası eğer geniz akıntısının nedeni/nedenleri doğru belirlenirse, elbette geniz akıntısını önlemek ve tedavi etmek olanaklı oluyor.

Geniz akıntısı muayeneler sırasında görülmeyen, sadece akıntı hissi olan hastaların tedavisinde benim faydam olmayabiliyor. Gerçek bir geniz akıntısı söz konusu olmadığı için, bu hasta grubunu olası durumlara göre başka branşların araştırma ve tedavilerine yönlendirmek gerekli olabiliyor.

Geniz akıntısı ameliyat gerektirir mi?

Geniz akıntısı olan hastalarda önce mutlaka bazı ilaç ve spreylerle tedavi uygularız. Burun işleyişinin desteklenmesi ve düzeltilmesi sayesinde çoğu vakada geniz akıntısında azalma görülür. Bunun için burnun çeşitli tuzlu su karışımları ile yıkanması da oldukça faydalıdır. Tüm bu uygulamaların doktor önerisi ile yapılması ve bulgulardaki değişimlerin endoskopik muayeneler ile takip edilmesi çok önemlidir. Yani tedavi verildiğinde, sonuç alınana kadar hastanın düzenli olarak kontrollerine gelmesi gerekir. Düzelme olması halinde tedavi sonlandırılabilir; düzelme olmaması halinde tedaviye eklemeler yapılır veya bir sonraki adıma geçilebilir. Bol su içilmesi, sigaranın azaltılması/bırakılması çok etkilidir; geniz akıntısının yoğunluğunun azalmasını sağlar. Sinüzit hastalığı ve alerjik nezle varsa, bunların da belirlenmesi ve tedavi edilmeleri gereklidir.

Geniz akıntısına yol açan neden sinüzit veya burun eti büyümesiyse ve bu durumlar uzun süreli ilaç tedavileri ile düzelmiyorsa, bu hastalıkların ameliyatla tedavisi sayesinde geniz akıntısını çözüme ulaştırabiliyoruz. Sinüzit hastalığının ameliyatla tedavisinde, endoskopik görüntü altında hassas araçlarla yaptığımız milimetrik çalışmalarla, sinüs kanallarının salgı akış yollarını düzenleyebiliyoruz. Bu ameliyata endoskopik sinüs cerrahisi diyoruz. Yapısı bozulmuş ve aşırı büyümüş burun etlerinin küçültülmesi de solunum yollarının açılmasında ve burun işleyişinde düzelme ile beraber, geniz akıntısının tedavisinde önemli rol oynayabiliyor. Ancak bunların hiçbiri, hastaların tabiriyle, "geniz akıntısı ameliyatı" değildir. Yapılan her tedavi ve uygulama geniz akıntısının sebebine yöneliktir. Zira geniz akıntısı bir hastalık değil, bir belirtidir.

Geniz akıntısının tedavisi ne kadar sürer?

Geniz akıntısının tedavi süresi farklı farklı. geniz akıntısının nedeni örneğin bir nezle veya grip ise, genellikle 5 ila 10 gün sürelik bir tedavi ile düzelir. Akut iltihaplı sinüzitlerde 10 ila 14 gün tedavi uygulanır; bazen basamak tedavisi ile süre uzatılabilir. Kronik sinüzitlerde bazen aylar süren tedavi gerekli olabilir. Kronik hadiselerde genellikle burun işleyişi bozulmuş olduğu için, bu tip mukoza sorunu olan hastalarda en az hafta yıkama ve kortizonlu spreylerle tedavi vermeyi ve endoskopik takipler yapmayı tercih ederiz. Bu tedavi ve takipler ile geniz akıntısı tamamen ortadan kalkabilir. Tedaviden kısmi olarak fayda görenlere bir süre daha tedavi verir ve düzelene kadar takip ederiz. İlaçlarla tedaviden hiç fayda görmeyenlerde sinüs boşluklarının ve kanallarının durumunu görmek için sinüs tomografisi gibi görüntüleme yöntemlerine başvururuz. Sinüslerde anatomik veya işlevsel sorunlar varsa, operasyon ve benzeri ileri tedavileri planlayabiliriz. İlaçlarla tedaviden fayda görmeyen hastalarda yapılacak bir sinüzit ameliyatının ortalama süresi 1 saattir. Ancak operasyon sonrası pansumanlar hafta, takipler ise ay kadar sürebilir. Özel bir sinüzit tipi olan polipli sinüzit hastalarını, operasyon sonrasında bir kaç sene, yılda defa görmemiz gerekir.

Geniz akıntısının sinüzit ile bağlantısı nedir?

Akut sinüzitlerde sinüs boşlukları iltihapla doludur ve sinüs kanallarından burun boşluğuna iltihap akışı olur. Burun boşluğundan da genize ve boğaza sarı-yeşil renkli balgam gelişi olur. Üst solunum yolu infeksiyonlarında hissedilen burun-geniz akıntısı bu şekildedir. Bu durum sıklıkla bir nezle-gribi takiben ve kırgınlık ile ateş gibi hastalık belirtileri ile birliktedir. Bu hastalar, geniz akıntılarının günler veya haftalardır olduğunu söylerler.

Kronik sinüzitli hastalar ise geniz akıntılarının aylardır veya yıllardır olduğunu ifade ederler. Buradaki akıntılar genellikle iltihaplı değildir. Sinüs ve mukoza işleyişindeki bozukluk nedeniyle yoğun jel veya uhu gibi yapışkan; grimsi, bazen beyaz ve şiddeti dönemsel olarak değişen bir geniz akıntısı olur. Örneğin yazın kronik sinüzit hastaları kuru-sıcak hava ve tuzlu deniz suyu ile oldukça rahatlarlar. Kış mevsimi ve hastalıklarla beraber yakınmalar şiddetlenir.

Geniz akıntısına yol açan sinüslerle ilgili bir diğer durumda sinüzit hastalığı yoktur, fakat bir salgı kısırdöngüsü vardır. Olağan koşullarda sinüsün doğal deliğinden akıp gitmesi gereken mukus salgısı, diğer bir delikten sinüse geri döner durur. Aksesuar ostium salgı kısırdöngülerinde, ilaç ve sprey tedavileri sırasında iyiye giden, fakat tedavi kesildiğinde tekrar başlayan inatçı bir geniz akıntısı olur. Bu tip aksesuar delikler normalde de olabilir, yani yapısal olarak bulunabilir ya da eski tip sinüzit ameliyatları sırasında açılmış olabilir. Bu delikler ince kesitli sinüs tomografisinde bazen görülebilir. Ama mukus salgısının sinüsün doğal kanalından çıkarak, aksesuar delikten sinüsün içerisine döndüğünü endoskopik muayenede görmemiz, kesin teşhis için en önemlisidir. Bunun için orta sinüs pasajına (orta meatus) girerek değerlendirmemize olanak sağlayan ince pediatrik optiklerin varlığı (2,7mm çaplı) ile bu endoskopik muayeneyi yapabilmek ve bulguları yorumlayabilmek için de deneyim çok önemlidir.

Geniz akıntısını önlemenin yolları nelerdir?

Geniz akıntısı önlemenin yollarından biri bol bol su içmektir, günde en az ,5 litre su içilmelidir. Sigara içilmemesi ve tozlu-dumanlı, hava kirliliği olan ortamlardan uzak durulması gerekir. Hastaların burunlarına tuzlu su spreyleri veya solüsyonları kullanmaları faydalıdır. Burada burun yıkamanın önemini bir kez daha vurgulamak gerekir. Alerjik nezlesi olanların alerjenlerle teması azaltmak için önlemler alması gerekir. Dönemsel olarak doktor kontrolünde alerji tedavileri kullanılabilir. Diğer yandan burun mukozasında ve işleyişinde bozulmaya neden olan esas hastalıklar belirlenmişse, bu durumda artık önlem almak değil, bunların tedavisine başlamak gerekir.