Nöroüroloji Nedir

Bilinmeyen Yönleriyle Üroloji Üroloji bölümü kadınların ve erkeklerin üreme sistemlerini incelemektedir.

Bilinmeyen Yönleriyle Üroloji

Üroloji bölümü kadınların ve erkeklerin üreme sistemlerini incelemektedir. Bu branş dalı hem idrar yollarında oluşan ve bu bölgeyi ilgilendiren enfeksiyonların tedavisini içinde barındırdığı gibi üriner sisteme ait cerrahi işlemleri de bünyesinde toplamaktadır. idrar yolları ve üreme sistemini ilgilendiren hastalıkların tümüne birden verilen isim ise ürogenital bozukluklar olarak geçmektedir.

Üroloji sistemi erkeklerde özellikle üremede ve boşaltım sisteminde etkilidir. Kadınlarda ise boşaltım sistemi ile ilgili sorunları daha çok ele alabilmektedir. Kadınları ilgilendiren hastalıkların üreme ve boşaltım sistemleri ile birlikte incelenmesi daha uygun olacağı için özellikle kadınlardaki hastalıklarda kadın hastalıkları ile üroloji beraber çalışmaktadır. Yaş ilerledikçe ürogenital bozukluklar daha sık yaşanmaktadır.

Üroloji de kendi içinde alt bilim dallarına ayrılmaktadır. Bunları sırasıyla; pediatrik üroloji, kadın ürolojisi, androloji, üroonkoloji, nöroüroloji ve endoüroloji olarak sayabiliriz. Ürologlar özellikle bu bölümlerden birini seçerek uzmanlaşmaktadırlar. Üroloji ile ilgili bir rahatsızlığı olduğunu düşünen hastalar aile hekimi veya pratisyen hekimlerin yönlendirmeleri ile ürolojiye sevk edilebilmektedirler.

Androloji Ürolojinin alt dallarından biri olan androloji, cinsel işlev bozuklukları ile ilgilenmektedir. Erkek ve kadının cinsel sağlığı ile erkek kısırlığı en sık rastlanan ve ele alınan rahatsızlıklardır. Bu durumlarla ilgili tüm anatomik, fizyolojik gibi incelemeler yapılmakta ve biyokimya gibi temel araştırmalar gerçekleştirilmektedir. Bu bölüme dahil olan hastalıklar birçok şikayet ile dile getirilebilmektedir. Erkeklerde ereksiyon sorunlarının yaşanması, cinsel isteksizlik, penis yapısındaki bozukluklar, kadınlarda cinsel isteksizlik ve ağrı sendromları ile erkek kısırlığı sorunlar arasında bahsedilebilmektedir. Ereksiyon sorunları ilaç tedavileri ile giderilebilmektedir. Enjeksiyon tedavileri ve penis protezi gibi uygulamalar ile de kişiye özel tedaviler gerçekleştirilebilmektedir. Hormonal bir sorun mevcut ise tedaviler üroloji, psikiyatri ve endokrinoloji dallarında uzman ekiplerle giderilmektedir. Erkek kısırlığına ise çözüm tüp bebek yöntemi ile tedavidir.

Pediatrik Üroloji Çocukların ürolojik sorunları için geliştirilmiş bir alt bilim dalıdır. Çocuklarda bu hastalıklar oldukça sinsi ilerlemektedir ve geç dönemlere kadar belirti vermeyebilirler. Ancak gelişen teknoloji ile ultrasonlarda bebeğe ait anormallikler belirlenip bebek doğar doğmaz tedavisi yapılabilmektedir. Yine de bazı durumlarda özellikle üroloji bölümünün ilgilenmesi gereken durumlar vardır. Bu durumların başında ultrason kontrollerinde çıkan anormallikler gelir. Yeni doğan bebekte veya sonraki yaşlarında idrar atımında güçlük, cinsel organda şişlik, cinsiyet belirsizliği gibi durumlarda ürolog yardımı alınmalıdır. Sık idrara çıkma isteği, gece veya gündüz idrar kaçırma, böbreklerde ağrı, hatalı sünnetler çok ciddi hastalıklara sebebiyet verecek şikâyetlerdir.

Kadın Ürolojisi İki dalı beraberinde barındırarak ürojinekoloji alt bilim dalını oluşturmuştur. Aşırı aktif mesane, pelvik organın sarkması ve idrar kaçırma gibi şikayetlerle ilgilenilmektedir. Bu hastalıkların ortaya çıkma sebepleri kişiden kişiye göre değiştiği için kişiye özel tıbbi veya cerrahi tedavilerin uygulanması gerekebilmektedir. Aşırı aktif mesane yaşam kalitesini oldukça düşüren bir rahatsızlıktır. Sürekli idrar yapmaya çıkmak ve çok fazla sıkışıp idrar kaçırma gibi durumlar meydana getirebilmektedir. 20 ve 70 yaş arasındaki kadınların yüzde altmışında bu rahatsızlık görülmektedir. Tedavisi mümkündür. Pelvik organ sarkmaları evde hiçbir cerrahi müdahale yapılmadan yapılacak egzersizler ile önlenebilmektedir. Eğer ilerlemişse de oldukça basit cerrahi müdahalelerle düzeltilebilmektedir. İstek dışı idrar kaçırma ise birkaç çeşit farklı türde olabilmektedir. Bunların sebepleri öncelikle tespit edilerek tedavileri gerçekleştirilmektedir.

Üroonkoloji Böbrek, mesane, prostat, testis kanserlerini içine alan ve diğer ürolojik organlarının tanı ve tedavisi ile ilgilenen bilim dalına Üroonkoloji ad verilir. Erken teşhis edildiği takdirde tedavilerinden kısa sürede güzel sonuçlar alınabilmektedir. Her türlü idrar bozuklukları, idrardan kan gelmesi, yumurtalıklarda ağrısız dahi olsa şişlik olması, karın yan boşluklarında ağrı gibi durumlarda mutlaka bir uzman ürolog yardımı almakta fayda vardır.

Nöroüroloji Omurilik, beyin, periferik sinirlerin rahatsızlığı sebebiyle ortaya çıkan idrar atma sorunlarını inceleyen alt bilim dalına Nöroüroloji denir. Sık idrara çıkma, gece idrar sorunları gibi şikâyetlerde göz önünde bulundurularak yapılan tanılar neticesinde bu bölüm ile ilgili sorunların tedavisi yapılabilmektedir.

Endo Üroloji Böbreklerde ve idrar yollarında oluşan taşların tanı ve tedavisi Endoüroloji'nin ilgilendiği konulardır. Tedavileri taşların büyüklüğüne göre birçok şekilde yapılabilmektedir.

Bilgilendirme amaçlıdır.

07 Mayıs Perşembe -

Üroloji, kadın ve erkek üreme organları ile idrar yollarını inceleyen tıbbî bilim dalıdır. Böbrekler, mesane, üreterler, üretra, penis, testisler, skrotum ve prostat bezi gibi organlara ilişkin görülen tüm hastalıkların tanı ve tedavi sürecini incelemektedir. Üroloji, hem idrar yollarında oluşan enfeksiyonu hem de üriner sisteme ait cerrahî girişimleri bünyesinde toplar. Üreme sistemini ve idrar yollarını ilgilendiren hastalıkların hepsine verilen isim "ürogenital bozukluklar" olarak bilinmektedir.

Üroloji sistemi, özellikle erkeklerde üreme ve boşaltım sistemi ile ilgilenmektedir. Kadınlarda ise daha çok boşaltım sistemi hastalıklarını ele almaktadır. Kadınlarda üreme sistemi iel boşaltım sistemleri bir bütün haline incelenmesi gerektiği için üroloji, kadın hastalıkları uzmanı ile birlikte çalışmaktadır.

Üroloji kendi içerisinde alt bilim dallarına ayrılır. Bunlar androloji, pediatrik üroloji, kadın ürolojisi, nöroüroloji, endoüroloji ve üroonkoloji olarak sayılabilir.

Androloji: Androloji, cinsel işlev bozuklukları ile ilgilenen ürolojinin alt dallarından birisidir. Erkek ve kadının cinsel sağlığı ile erkeklerde görülen kısırlık sık rastlanan ve incelenen hastalıklardır. Bu tür rahatsızlıklarda tüm anatomik, fizyolojik ve biyokimya gibi temel araştırmalar yapılmaktadır. Bu alan ile ilgili en çok görülen şikayetler, kadın ve erkeklerde cinsel isteksizlikler, üreme organlarında ağrı sendromları, penis yapısında bozukluklar ile erkek kısırlığı olmaktadır. Hormonal problemler ile seyreden hastalıklarda endokrinoloji ve psikiyatri uzmanları ile birlikte tedaviler gerçekleştirilmektedir. Erkek kısırlığına karşı çözüm ise tüp bebek yöntemi ile tedavidir.

Pediatrik Üroloji: Çocuklarda görülen üroloji hastalıkları için geliştirilen bir alt bilim dalıdır. Çocuklarda görülen bu tür hastalıklar oldukça geç belirti verebilmektedir. Ancak son yıllarda gelişen ileri teknoloji sayesinde ultrason ortamında bebeğe yönelik anormalliklerin incelemeleri dahi yapılmakta ve daha doğar doğmaz tedavi sürecine başlanmaktadır. Bunların dışında yeni doğan bebeklerde ya da ileri yaşlarda yaşanabilen idrar sorunları, cinsiyet belirsizliği ya da cinsel organda şişlik gibi durumlarda ürolojiden yardım alınmaktadır. Bunun dışında sık idrara çıkma, böbreklerde ağrı, hatalı sünnet, gece ya da gündüz idrar kaçırma gibi rahatsızlıklar da incelenmektedir.

Kadın Ürolojisi: Ürojinekoloji olmak üzere iki dalı birlikte barındıran alt bilim dalıdır. Pelvik organın sarkması, idrar kaçırma ve aşırı aktif mesane gibi rahatsızlıklar ile ilgilenilmektedir. 20 ila 70 yaş arasındaki kadınların %60'ında bu hastalıklar görülmektedir. Hastalıkların ortaya çıkma nedenleri kişiye göre değiştiği için, tedavi için verilecek karar da kişiye özel tbbi ya da cerrahi özellik taşımaktadır.

Nöroüroloji: Beyin, omurilik ve periferik sinirlerin rahatsızlıkları ile ortaya çıkan idrar boşaltım sorunlarını inceleyen alt bilim dalıdır. Gece yaşanan idrar sorunları ile sık idrara çıkma gibi şikayetler sonucu ortaya çıkan hastalıkların tanısına yönelik gerekli tedaviler yapılmaktadır.

Endoüroloji: İdrar yollarında ve böbreklerde oluşan taşlara ait tanı ve tedavi ile ilgilenen alt bilim dalıdır. Tedaviler, taşların büyüklüğü ve sıklığına göre pek çok şekilde yapılabilmektedir.

Üroonkoloji: Mesane, böbrek, prostat ya da testis gibi ürolojik organ kanserlerinin tanı ve tedavisi ile ilgilenen alt bilim dalıdır. Erken teşhis edildiği taktirde, tedavilere çok güzel yanıtlar alınmaktadır. İdrardan kan gelmesi, ağrısız olsa dahi yumurtalıklarda oluşan şişlik, karın boşluklarında ağrı gibi her türlü idrar bozukluklarında mutlaka uzman bir ürolog yardımı alınması gerekmektedir.

Ürolojik Testler ve Cerrahi Girişimler

Ürolojik problemlerde hastanın genel sağlık durumu incelenir ve hastalığın daha detaylı incelenmesi için bazı testler istenebilir. Genellikle yapılan testler şunlardır:

• Hastalığın tam olarak yerinin belirlenmesi için MRI taraması ya da BT taraması,
• Ultrason (Doppler USG, transrektal USG, üriner USG),
• Enfeksiyon risklerine karşı idrar testi,
• X ışınları yardımı ile mesaneye ait çekilen sistogram,
• İdrar yolunun görüntülenebilmesi için gerekli sistoskop kullanımı,
• Mesane içi basınç ve hacim ölçümü için gereken ürodinamik testler,
• Voiding sistoürettografi (VSUG),
• Kanser riskine karşı biyopsi,
• Üriner sistemin incelenmesi için gerekli kan testleri,
• Prostat spesifik antijen (PSA) testi,
• Semen analizi,
• İdrar akışı (urin flow) testi,
• Rektal tuşe muayenesi.

Gerekli testler yapıldıktan sonra tedavi sürecinde cerrahî girişim gerekebilmektedir. Hasta tedavilerinde genellikle uygulanan operasyon teknikleri şunlardır:

• Klasik operasyonlar (böbrek, mesane, idrar yolları, prostat, testis hastalıkları),
• Perkütaş taş cerrahisi (böbrek taşları)
• Radikal prostat ameliyatları,
• Laparoskopik ameliyatlar,
• Endoskopik ameliyatlar,
• Mikroskopik ameliyatlar (infertilite tedavisinde),
• Mikrovarikoselektomi.

Üroloji Hangi Hastalıklara Bakar?

Üroloji kadın, erkek ve çocuklarda idrar yolları ile erkek üreme organlarını içeren hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenen cerrahî bir uzmanlık alanıdır. Üroloji, şu tür hastalıkların tedavisi ile ilgilenmektedir:

Üroloji Erkeklerde Neye Bakar?

• Böbrek, penis, testis, mesane, adrenal ve prostat bezi kanserleri,
• Kısırlık,
• Böbrek taşı,
• Böbrek hastalıkları,
• Prostatit (prostat bezi iltihabı),
• Prostat bezi genişlemesi,
• İdrar yolu enfeksiyonları (UTIs),
• Skrotumdaki genişlemiş damarlar ya da varisler,
• Erken boşalma,
• İktidarsızlık,
• Testislerde ağrı

Üroloji Kadınlarda Neye Bakar?

• Mesane, böbrek ve böbreküstü bezleri kanserleri,
• Aşırı aktif mesane,
• Mesanenin vajinaya bırakılması ya da mesane prolapsusu,
• Böbrek taşı,
• İnterstisyel sistit,
• UTIs,
• İdrar kaçırma

Üroloji Çocuklarda Neye Bakar?

• Alta idrar kaçırma,
• İdrar yolu yapısı ile ilgili problemler ile tıkanıklıklar,
• İnmemiş testis varlığı,
• Sünnet derisinde şişlik ve/veya kızarıklık,
• Penis hastalıkları

Mesaneyi innerve eden(uyaran) sinirleri etkileyen nörolojik hastalıklar nedeniyle oluşan fonksiyon bozukluğu olarak tanımlanabilir.

Hastalığın yerine ve şekline göre belden aşağı his kusuru veya felç durumu olabilir. Omurga yaralanmaları(Spinal travmalar), Beyin(Serebrovasküler) hastalıklar, MS, Parkinson, Tabes dorsalis, Şeker hastalığı, Meningomyelosel, Pelvik cerrahi , Belfıtığı(İntervertebral disk hernisi), v.b hastalıklar nörojenik mesane nedeni olabilirler.

Hastalığın yerine göre idrar kaçırma yada idrar yapamama şikayetleri monash.pwkle idrar yapma hissi veya idrara sıkışma hissi yoktur. Hastalar çoğu kez sonda yardımı ile idrarını yaparlar.

Bu şikayetler varsa mutlaka ÜROLOJİ doktoruna muayene olun.

DAHA DETAYLI BİLGİ İÇİN AŞAĞIDAKİ METNİ OKUYUN

NÖROJENİK MESANE
Nörojenik mesane , mesaneyi innerve eden sinirleri etkileyen nörolojik hastalıklar nedeniyle oluşan fonksiyon bozukluğu olarak tanımlanabilir.

Anatomi

• Mesane motor ve duysal sinir desteğine sahiptir.
• Mesaneye giden motor parasempatik sinirleri S2-S4’ün intermediolateral bölgesinden çıkar.
• Trigon ve alt üreterlerin motor desteği sempatik sistem ile olur.
• Mesanenin sensöriyel duyusu parasempatik(gerilme, uzama, ağrı) ve sempatik sinirlerle( ağrı, dokunma, ısı) taşınır.
• Üretral sfinkter çizgili ve düz kas yapılarına sahiptir.
• Üretral sfinkterin çizgili kasları intrensek rhabdosfinkter olarak bilinir. Çizgili sfinkter kaslar S2-S4( Onuf nükleusundan)’ den kaynaklanan somatik sinirlerle innerve olur. Bu lifler pudendal sinir içinden üretraya gider.
• Sfinkter düz kasları mesane boynunda sempatik sinirlerle innerve olur. Bunlar, TL2 spinal segmentlerden hipogastrik sinirlerle mesaneye ulaşır

ÜRETRA ANATOMİSİ

ETYOLOJİ

Spinal travmalar, Serebrovasküler hastalıklar, MS, Parkinson, Tabes dorsalis, DM, Meningomyelosel, Pelvik cerrahi , İntervertebral disk hernisi, v.b hastalıklar nörojenik mesane nedeni olabilirler.

Kontraktil (Spastik-Refleks) Mesane

• Pontin işeme merkezinin sakral spinal kord ile ilişkisi kesilmiş hastalar. ( klasik örnek spinal kord yaralanması ) Mesane ile üretral sfinkter arasındaki eşgüdümü kaybolur.
• Mesane kontrakte olduğunda üretral sfinkterde kasılır. Bu durum detrusor eksternal sfinkter dissinerjisi (DESD) olarak bilinir.
• Pons üzerindeki lezyonu olan hastalarda ( Serebrovasküler patoloji v.b) mesane overaktif, sfinkter normaldir. İnkontinans görülür

İntermediate Mesane

• Tabes Dorsalis, DM, Pernisiyöz Anemi ve posterior spinal kord lezyonları gibi Detrusor duyu yolaklarını tutan lezyonlarda(afferent yolak)görülümonash.pw kapasitesi ve rezidü idrar artar.
• Motor yolak normal olmasına karşın duyu olmadığı için distansiyona bağlı olarak zamanla atoni gelişir.

Akontraktil(Flask) Mesane

Sakral işeme merkezi veya periferinin travma veya lezyonlarında. Bu tip mesaneler ya aktivite göstermezler ya da az bir aktiviteye sahiptir. Hastalarda idrar retansiyonu gelişir. Yüksek mesane volümlerine ulaşıldığında üretral sfinkter biraz idrar kaçağına izin verir. Bu durum taşma inkontinansıdır

SINIFLANDIRMA
Nörojenik alt idrar yolu disfonksiyonu

• Normal işeme fonksiyonu periferik, omurilik ve MSS düzeyindeki ve bunlar arasındaki nöral entegrasyona bağlıdımonash.pwksiyonun tipi lezyonun yerine ve kapsamına bağlıdır
• Suprapontin yada pontin
• Suprasakral omurilik
• Subsakral ve periferik

NÖROJENİK MESANE SINIFLANDIRMASI
(EAU GUİDELİNES-MADERSBACHER)

Nörojenik Mesane Koplikasyonları

Urgency ve inkontinans gibi üriner semptomlar,

Yüksek intrarenal basınç ve takiben renal yetmezlik olasılığı,

İdrar retansiyonu nedeniyle oluşabilecek tekrarlayan üriner enfeksiyonlar.

Nörojen Mesanenin Değerlendirilmesi

Anemnez

Fizik Muayene

İşeme günlüğü (2 gün)

Vertabra grafisi

Elektroensefalografi (EEG)

İntravenöz pyelografi- üriner sistem ultrasonografisi veya MR ürografi

Video-ürodinami

ÖYKÜ
Üriner ve alt GİS sistem ile cinsel ve nörolojik fonksiyonların kapsamlı bir şekilde öyküsü alınmalıdır.
Ağrı, infeksiyon, hematüri, ateş vb semptomlar iyi araştırılmalıdır.

FiZiK MUAYENE
Nörolojik durum olabildiğince kapsamlı olarak tanımlanmalıdır. Ürogenital bölgedeki duyu ve reflekslerin tümü değerlendirilmelidir.

Anal sfinkter ve pelvik taban işlevleri kapsamalı olarak incelenmelidir.

Mesane günlüğünün tutulması önemlidir.

İdrar analizi, kan tahlilleri, görüntüleme, serbest flowmetre ve rezidüel ve idrar kaçırma ölçümü gerçekleştirilmelidir.

ÜRODİNAMİ

Ürodinamik çalışmalar Alt Üriner Sistemin fonksiyonlarını ortaya koymak ve bu sistemde ortaya çıkan bozuklukları belirleyebilmek amacıyla yapılan testleri kapsamaktadır.
İnvaziv ürodinami planlanmadan önce üroflowmetri ve rezidüel idrar değerlendirmesi zorunludur.
Video ürodinami altın standartdır.

ÜRODİNAMİK ÇALIŞMALAR

1. Sistometri
2. Üretra basınç profili
3. Kaçırma anında detrusor basıncı
4. Üroflowmetri ve residü idrar ölçümü
5. Basınç akım çalışması
6. Sfikter elektromyografi (EMG)
7. Videoürodinami

Sistometri Parametreleri

Mesane basıncı (Pves)
Abdominal basınç (Pabd)
Detrüsör basıncı (Pdet = Pves- Pabd)
Kompliyans(normal veya düşük)
Mesana duyusu(normal,yok,az veya çok)
Mesane Kapasitesi(normal,azalmış,artmış

ÜRODİNAMİK ARAŞTIRMANIN AMAÇLARI

1. İnkontinans etjolojisini belirlemek
2. Detrusor disfonksiyonunu değerlendirmek
3. Pelvik taban prolapsus derecesini ve anatomik bozukluğun düzeltilme gereksinimini belirlemek
4. Üst üriner sistem hasarına neden olabilecek patolojileri (DSD,VUR,düşük kompliyans,mesane çıkım obstruksitonu)saptamak

KİMLERE ÜRODİNAMİ YAPILIR

İdrar inkontinansı olan hastalar
Nörojen ve/veya non-nörojen (fonksiyonel, mekanik) işeme disfonksiyonu olan hastalar
Tedavinin etki ve yan etkilerinin belirlenmesi amacıyla
Tedavide başarısız olunan hastalarda, başarısızlığın nedenine yönelik

NÖROJENİK MESANENİN TEDAVİSİ

Tedavinin Amacı

Renal fonksiyonları korumak,
Kontinansı sağlamak ve sürdürmek,
Tekrarlayan İYE ile mesane ve böbrek taşı oluşumunu önlemektir.

KONSERVATiF TEDAVi
Tüm tedavilerin ilk hedefi üst üriner sistemin korunmasıdır.
Aşırı aktif detrüsörün başlıca tedavi biçimi antikolinerjik ilaç tedavisidir.
Seçilmiş hastalarda rehabilitasyon ve nöromodülasyon etkin olabilir.
Kondom kateter veya petler idrar kaçırmayı sosyal olarak kabul edilebilir bir duruma getirebilir.
Yardımlı mesane boşaltım yöntemlerinden herhangi biri çok dikkatli kullanılmalıdır.

KATETERiZASYON

1. Temiz aralıklı kateterizasyon mesanesini boşaltamayan hastalarda uygulanan standart tedavidir.
2. Aseptik TAK tercih edilir.
3. Kateter büyüklüğü: Fr.
4. TAK sıklığı: günde kez
5. Mesane hacmi ml’nin altında kalmalıdır.
6. Kalıcı transüretral ve suprapubik kateterizasyon.
   Olağanüstü durumlarda kullanılmalı, yakından izlemeli ve kateter sık sık değiştirilmelidir. Silikon kateterler tercih edilmeli ve her haftada bir değiştirilmelidir.

MiNiMAL iNVAZiV TEDAVi

• Detrüsörde Botulinum toksin injeksiyonları detrüsör aşırı aktivitesini azaltan en umut verici intravezikal ilaç uygulamasıdır.
• Sfinkterotomi DSD veya sfinkter bölgesinde diğer mesane çıkım direnci artışlarında uygulanan standart tedavi biçimidir.
• Sfinkter Botulinum injeksiyonları girişimsel cerrahi için elverişli olmayan hastalarda birinci seçenektir. Mesane boynu insizyonu fibrotik mesane boynunda etkilidir.
• Özellikle son yıllarda popülarize olan Botulinum A toksini(BOTOX) injeksiyonu spastik nörojenik mesane tedavisinde kullanılmaktadır

CERRAHİ TEDAVİ

Üretral Slingler
Artifisiyel Sfinkter
Measne Boynu ve Üretra Rekonstrüksiyonu
Denervasyon,Nörostimülasyon,Nöromodülasyon
Mesane Augmentasyonu veya substitüsyonu
Üriner Diversiyon

İzlem

1. Olası ÜSİ hasta tarafından kontrol edilir
2. idrar analizi iki ayda bir yapılır.
3. Üst üriner sistem, mesane ve rezidüel idrar her altı ayda bir kontrol edilir (ultrason).
4. Fizik muayene, biokimya ve idrar laboratuvar testleri her yıl yapılır.
5. Video ürodinamik inceleme her yılda bir ve risk faktörü belirlendiğinde uygulanır.
6. Nörolojik patoloji veya Nörojenik mesanenin durumuna göre yukarıdakilerin tümü daha sık aralıklarla yapılmalıdır.