Yenidogan Gunde Kac Gr Alir

Her bebek özeldir. Kendine ait özellikleri, kilosu, boyu ve karşı konulamaz hayat dolu, meraklı bakışları vardır. Ancak bebeğin sağlığı için bazı konularda dikkatli olunması gerektiği gibi, büyüme ve gelişmesi de düzenli olarak takip edilmelidir. Avrasya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı, yaş arası bebeklerin büyüme eğrisini anlatıyor.

Bebeğimin büyüme oranları normal mi?

Bebeklerin gelişim düzeyleri ortalama olarak aynı olmakla birlikte farklılıklar gösterebilir. Çünkü büyümede birçok etken rol oynar. Bunların başında genetik faktörler gelmektedir. Ayrıca beslenme, egzersizler, hastalıklar ve çevresel faktörler de büyüme eğrisini etkileyen nedenler arasındadır. Ancak genel olarak kabul edilen bazı ortalama değerler söz konusudur. Doktorların büyüme eğrisini incelerken baz aldığı 3 farklı ölçüm noktası vardır. Bunlar; kilo, baş çevresi ve boydur. Bu noktadan hareketle normal bir bebeğin büyüme değerlerini şu şekilde özetlemek mümkündür.

yaş arası bir bebeğin kilo değerleri nasıl olmalı?

Bir bebeğin gelişimi anne karnında başlar. Dünyaya gözlerini açan bir bebeğin normal kilosu gramdır. Doğumdan sonraki günlerde vücuttaki sıvının azalmasına bağlı olarak bebekte belli miktarda kilo kaybı yaşanabilir ancak yaklaşık 15 gün sonra kaybettiği ağırlığı tekrar kazanmaya başlar. İlk üç ayda ise haftada gram, ay arasında ise gram alır. Günde ortalama gram alındığını söylemek mümkündür.

Bebekler aylar arasında ise günde yaklaşık gram almaya başlar. Bir yaşına geldiğinde bebeğin doğum kilosunun ortalama 3 katına, 2 yaşına geldiğinde ise yaklaşık 4 katına çıkması beklenir. yaş aralığında ise kilonun ayda gram olacak şekilde artması normaldir. Bu durumda yılda ,5 kilo alabilirler.

yaş arası bir bebeğin boy değerleri nasıl olmalı?

Yeni doğan bir bebeğin ortalama boyu 50 santimetre kadardır. İlk üç ayda bebeğin boyunda 8 santimetrelik bir değişim olur. İkinci üç ayda ise yine aynı şekilde 8 santimetrelik bir büyüme söz konusudur. Bir sonraki üç aylık dilimde büyüme yaklaşık 4 cm, diğer üç aylık evrede ise 4 cm uzama meydana gelir. Bu durumda 1 yaşına geldiğinde ilk uzunluğunun yaklaşık 1,5 katı uzamış olur. Boy uzunluğu yaş arasında toplam cm, 2 yaştan 3 yaş sonuna kadar yılda 7 cm uzar.

Boy değerleri kilo gibi hızlı değişmez. Daha karmaşıktır ve birçok farklı faktör boyun uzamasında devreye girer. Normal büyüyen bir çocuğun boyu aylıktan sonra genetik potansiyeline uygun bir persantil değerine yaklaşmaya başlar. Genellikle yaşlarından sonra anne-baba boyu ile çocuğun boyu anlamlı bağlantı gösterir. Ayrıca boy ile ilgili şöyle bir bilgi söz konusudur. Doğum tartısı gebelik süresine göre düşük olarak doğan ve ilk 2 yaşta büyümede akranlarını yakalayamayan çocukların boylarının kısa olacağı öngörülmektedir.

yaş arası baş çevresi değerleri nasıl olmalı?

Bebeklerde baş çevresi ölçümü sanıldığından çok daha önemlidir. Çünkü merkezi sinir sisteminin gelişimini gösteren bir değerdir. Dolayısıyla uzman ve deneyimli bir sağlık personeli tarafından ölçülmelidir. Bebekte beyin gelişiminin bir göstergesi olan baş çevresinde kıstas doğumda boya göre ¼ oranındadır. Bir bebeğin doğduğu andan itibaren baş çevresi ortalama 35 santimetredir. Üçüncü ayda cm, altıncı ayda, 43 cm, 1 yılın sonunda ise 46 cm kadardır. Bebek 1 yaşına geldiğinde baş ölçüsündeki büyüme hızı düşmeye başlar. baş çevresinde yaşanan normal sayılabilecek büyüklük ve küçüklük oranları genetik faktörlere göre değişebilir. Ancak aşırı büyüme ve küçüklüklerde başka hastalık olasılıkları değerlendirilmelidir. Çünkü ortalamadan daha büyük baş çevresine sahip olan bebeklerde beyin omurilik sıvısının dolaşım sorunu olan hidrosefali hastalığı olabilir.

Büyüme sürecini etkileyen faktörler nelerdir?

Büyüme ve gelişme sürecini etkileyen ilk faktör cinsiyettir. Erkek bebeklerin boy ve kiloları kız bebeklerine göre daha fazladır. Diğer bir faktör ise çok önemli bir belirleyici olan genetik unsurlardır. Bebeğin anne ve babadan aldığı genler boy, kilo, kemik ve baş çevresi ölçümlerini etkilemektedir.

Bebeğin büyümesinde ilk 2 yıl beslenme doğrudan etkilidir. Bebeğin aldığı enerjinin % 10’undan fazlası büyümeye harcanır. Dolayısıyla bebeğin çok iyi beslenmesi, ilk 6 ay boyunca mutlaka anne sütü alması gerekir. İlk 6 ay anne sütü yeterliyken doğru bir gelişim için ek gıdalara başlanmalıdır. Çünkü normal büyüme için yeterli protein ve kalori alımı gerekir. büyümeyi etkileyen bir diğer önemli faktör ise çeşitli hastalıklardır. Eğer bebekte doğumsal kalp hastalığı ve astım gibi kronik hastalıklar varsa bebeğin gelişimi yavaşlayabilir.

Hamilelikteki beslenme ve yaşam alışkanlıkları bebeğin doğum kilosunu etkiler mi?

Bebeğin gelişimi anne karnından itibaren başladığından annenin ne yediğinden nasıl hissettiğine kadar birçok faktör bebeğin gelişimini ve dolayısıyla kilosunu etkiler. Şöyle ki, anne karnındaki bebeğin büyümesi plasenta yoluyla sağlanır. Eğer plasentada bir sorun varsa, anne adayında kansızlık veya vitamin eksikliği söz konusuysa, anne adayı ilaç kullanıyorsa bunlar doğrudan bebeğin kilosunu etkiler. Aynı zamanda annenin geçirdiği enfeksiyonlar da etkili bir diğer faktördür. Eğer anne adayı sigara içiyor ve alkol tüketiyorsa veya daha başka kötü alışkanlıkları varsa bu durum bebeğin hem sağlığı hem de kilosu için çok ciddi tehlikeler yaratır.

Bebeğinin sağlıklı bir gelişimi olmasını isteyen annelerin yapması gereken ara ve ana öğünlerden oluşan ve hamilelik döneminde artan protein, karbonhidrat ve yağ ihtiyacını karşılayan gıdaları tüketmektir. Mutlaka sebze- meyve tüketilmeli, demir ihtiyacını karşılayacak besinler tercih edilmelidir.

Büyüme nasıl takip edilmelidir?

Bebeğin büyüme süreci onun sağlıklı gelişimi hakkında önemli bilgiler barındırdığından baş, boy ve kilo ölçümü düzenli aralıklarla yapılmalıdır. İlk ay haftada bir, ilk 6 ayda; ayda bir, ay arası, 2 ayda bir; 1 ile 2 yaş arasında ay aralıklarla çocukluk döneminde ise yılda bir ölçümler yapılmalıdır.

Yenidoğanda Kilo Kaybı

Bebekler yaşamlarının ilk 10 gününde doğum ağırlıklarının % 10’u kadarını kaybedebilir. Örneğin g doğan bir bebek ilk 10 günde g kaybedebilir. Çünkü bebekler ödemli ve şiş doğarlar; doğum sonrasında da idrar ve sık dışkılama ile fazla sıvı atılır, ödemleri çözülür.

Çoğu bebek 5. günden sonra kilo kaybetmez ve 10–15 günlükken doğum ağırlığına yeniden döner veya onun üstüne çıkar. Bazı bebekler ise 10 güne kadar kilo kaybetmeye yavaş yavaş devam ederler. Önemli olan hastanede çıkış kilosu ile 1. hafta kontrolündeki tartı farkının doktor tarafından saptanıp ek belirtiler eşliğinde değerlendirilmesidir. Doktorunuza danışmadan bebek aç kalacak endişesiyle mamaya başlamayın. Biberon emmek anne memesi emmekten daha kolay olduğundan bebeğiniz kolaya alışıp tembellik ederek memenizi reddedebilir.

Pamukçuk

Yenidoğan ve süt çocuklarında dudak, yanak iç yüzü, dil ve damağa terleşen, süt kesiği gibi beyaz lekeler olan, zemine sıkıca yapışan, kaldırılırken kanayabilen bir mantar enfeksiyonudur. Yenidoğanda bu mantar ya doğum sırasında doğum kanalından yada emzirme sırasında anne memesinden bulaşır.

Pamukçuğu önlemek için emzirmeden önce memenin silinmesi emzirme sonrasında mümkünse birkaç dakika memenin açık bırakılarak havalandırılması ve kurutulması etkilidir. Bebeğiniz emzik kullanıyorsa emziği asla kendi ağzınıza sokmayın, bu da bir bulaşma yolu olabilir. Birkaç emzik alıp yedekte emzik bulundurarak emzikleri günde 1–2 kez kaynatın ve ağzına daima temiz emzik koyun.

Pamukçuğun çocuğa tehlikesi yoksa da canının acıttığından beslenmesini bozabilir.

Tedavi: Bir fincan kaynatılıp ılıtılmış suya bir silme kaşığı karbonat ekleyerek hazırlanan sıvı bir tülbende emdirilir ve bebeğin ağzının içi günde 3–4 kez pamukçukları kaldıracak ve hatta kanacak şekilde silinmelidir. Eğer bu yöntemle geçmiyorsa doktorunuza danışınız.

Yenidoğanın sık sık hapşırması

Ana rahmindeki yaşamı boyunca burnu ağzı ve akciğerleri sıvı dolu olan bebek doğumdan sonra hava solumaya başlayınca hafif bir hava akımı bile burnunun içinde gıdıklanmaya ve hapşırmaya neden olabilir. Ayrıca aksırma akciğerlerdeki amnios sıvısının temizlenmesine yardımcı olur.

Bebeğinizi giydirip soyarken de cildine temas ettiğinizde aksırdığının göreceksiniz. Korkmayın bebeğiniz üşüdüğü için değil refleks olarak aksırıyor. Oda sıcak da olsa aksırabilir.

Yenidoğan Bebeklerde Sarılık

Sarılık bebeklerin göz aklarında ve ciltlerinde sararma olmasıdır. Sağlıklı bebeklerin yarısı hasta ve prematüre bebeklerin ise neredeyse %’ı 3. günden sonra sararır. İlk 48 saatte sararma ise tehlikelidir. 3 günden sonra sararan bebeğinizi mutlaka doktora götürün.

Alyuvarların ömrü bebeklerde kısadır. Ölen alyuvarların atık ürünleri de (posaları da denebilir) henüz olgunlaşmamış olan karaciğerde tutulup atılamayınca kana karışarak vücudu sarıya boyar. Bu boyaya bilirübin diyoruz.

Erken sarılıklarda anne-bebek arası kan uyuşmazlığı önemlidir. Anormal derecede yükselmesi durumunda bilirübin beyinde çökelerek beyin hasarına yol açabilir. Kernikterus adlı bu durumda bebeğin ağlama ve emmesi zayıflar; uyku hali görülür; havaleler geçirmeye başlayabilir.

Sarılığı olan bebeğinizin emmesi zayıfladıysa cilt rengi çok sararmasa bile doktorunuza başvurunuz. Cilt rengini yorumlamak en tecrübeli aileler için bile zordur.

Sarılıklı bebek emzirilir mi? Şekerli su mu içirilmelidir?

Anne sütü karaciğeri olgunlaştırır, bol alındığı takdirde bilirübin yoğunluğunu azaltır. Çok emek bebeğin bağırsakları da çok çalışacağı için bilirübinin safra ve bağırsaklarla atılımı da hızlanır. Bunun için doktorunun aksini istemediği takdirde mutlaka emziriniz

Sarılık bebeğinizin gününe ve kilosuna göre dünya sağlık örgütünün belirlediği kritik değerleri aşıyorsa ışın tedavisi (fototerapi) ve hatta kan değişimi bile gerektirebileceğini aklınızdan çıkarmayın.

Yenidoğan Bebekğin Uyku Problemleri

Bebeğin bu yeni dünyaya adapte olması için ona zaman tanıyın. Rahat bir uyku çekmesi için uyuma öncesi altını kontrol edin, Beslenme üstünden birkaç saat geçti ise tekrar besleyin, ritim oluşturmak için aynı saatte yatırmaya çalışın, gevşemesini kolaylaştırmak için uyku öncesi banyo işe yarayabilir. Bebeğinizi uyuturken aynı müziği çalmanız ve aynı şarkıyı söylemeniz de şartlı refleks oluşturarak onu uykuya hazırlayacaktır.

Bebeğinizi uyuturken aynı müziği dinletmeniz ve aynı şarkıyı söylemeniz de onu uykuya hazırlayacaktır.

Bazı bebekler anne karnındaki gibi sıkışık yattıklarında kendilerini daha güvende hissederken bir kısmı da bu yeni dünyayı tanımak için serbestçe uyuyup dönmek ister. Bebeğinizin isteklerine saygılı olun. Odasına ışık şiddeti ayarlanabilen düğmeler takın, gereğinde ışığı kısarak odayı loş hale getirin.

Gündüzleri daha fazla konuşun, dışarıda gezinti yapın, ; gece ise odasını karartın, daha az konuşup daha az uyarı verin.

İdeal uyku pozisyonu sırtüstü veya yandır. 1 yaştan önce yastık veya yorgan kullanmayın. Bebeği ayakları yatak ucuna gelecek şekilde yatırın, böylece başını yatak başına çarpmayacaktır.

Sık uyanıyorsa kollarınızda iyice dalana dek bekletin, ellerinizi bir süre altında veya yanağında tutun.

Çarşafın soğukluğundan rahatsız oluyorsa ince pazen çarşaf veya polar battaniye gibi daha yumuşak ve sıcak bir örtü kullanın.

Emzirdiğiniz koltuğu bebeğin yatağına yakın tutun ve yatağını hemen yatırılmaya hazır tutun.

Bebeği ayakta veya battaniye ile kesinlikle sallamaya alıştırmayın.

Bebeğin çok yorgun olmadığından ve gündüz yeteri kadar uyuduğundan emin olun. Çünkü çok yorgun bebek de uykuya dalmakta güçlük çeker.

Bebeğiniz anne karnında da duymaya başlar; bu nedenle her bebeğin tolere edebileceği ses düzeyi, hem doğumdan önce duymaya alıştığı ses düzeyi hem de bebeğin tercihine bağlıdır. Çok rahatsız oluyorsa sese yavaş yavaş alıştırmak daha doğrudur. Fondaki seslerden rahatsız olmayan bebeği de izole etmek gereksizdir.

Emzirildikten sonra karn&#; doyan bebek genellikle aranmaz. &#;stisnalar olabilir ancak çok a&#;&#;r&#; gazl&#; ve huzursuz bir bebek de&#;ilse genel olarak bebekler doyduklar&#;nda rahatlar ve kolayl&#;kla uykuya geçebilirler.

Yeterince beslenme yeterli çi&#; ve kakadan anla&#;&#;labilir. Günde çi&#;li bez görülmelidir. Kaka say&#;s&#; de&#;i&#;kendir. &#;lk aylarda kez kaka yapan bir bebek daha sonra günde kere yapabilir. Bu anlamda yeterli beslenmeyi de&#;erlendirirken çi&#;, kakadan daha anlaml&#; bir kriterdir. Ancak ilk 1 ayda yeterli beslenen bebekler genel olarak günde en az kez kaka yaparlar.

Sütün yeterlili&#;inin yani bebe&#;in geli&#;iminin doktor taraf&#;ndan de&#;erlendirilen bulgular&#; kilo al&#;m&#; ile olur.
&#;lk 6 ayda bebeklerin haftada gr almas&#; normaldir. Ancak kilo al&#;m&#; genetik potansiyelle birebir ili&#;kilidir. Bir ayda gr alan bebek de normaldir, gr alan bebek de normaldir. Anneler standart bir 1 kg rakam&#;na tak&#;l&#;p, bebekleri ilk ay gr. ald&#; diye (e&#;er doktoru önermediyse) mama takviyesine ba&#;lamay&#; dü&#;ünmemelidir. Anne sütü ile gelen a&#;&#;r&#; kilolar varsa, 1 ya&#;tan sonra bebek yürümeye ba&#;lad&#;&#;&#;nda (ailede genetik bir obezite yoksa) kolayl&#;kla at&#;l&#;r, önemsememek gerekir. Bebek çok kilo al&#;yor diye emzirmenin azalt&#;lmamas&#; gerekir.

Boy uzamas&#; da yeterli beslenme göstergelerindendir. &#;lk 6 ayl&#;k dönemde 3 ayda 8 cm, ikinci 6 ayda ise 3 ayda 4 cm uzama olur.

Ba&#; çevresi ortalama ayda 1 cm, bir y&#;l içinde ortalama 12 cm . &#;eklindedir.

Bebe&#;in ba&#; çevresi h&#;zl&#; büyüyorsa bunun beslenmeden ba&#;&#;ms&#;z bir sa&#;l&#;k sorunu ile ili&#;kilendirilmesi mümkün olabilir. Böyle bir durumda ultrason gibi bir kafa içi görüntülemesi yap&#;labilir. Ancak ba&#; çevresi geli&#;iminin fazla olmas&#; beslenme ile ili&#;kilendirilmez. Ba&#; çevresinin küçük kalmas&#; ise kafa içi kemiklerinin geli&#;imiyle, eklem yerlerindeki bozukluklara i&#;aret edebilir. 

Burada bahsedilen rakamlar&#;n hiçbiri kesin kural de&#;ildir. Her bebe&#;in farkl&#; bir büyüme potansiyeli vard&#;r. Annesi babas&#; minyon olan ya da genetik olarak çok h&#;zl&#; büyümeyen bebekler olabilir. Boy ve kilo birlikte de&#;erlendirilmelidir. Boyu k&#;sa olan bir bebe&#;in ayda gr. almas&#;n&#; beklememek gerekir. Geli&#;imin yeterlili&#;ine tek bir ölçümle karar vermemek gerekir. Bebe&#;inizin sa&#;l&#;kl&#; geli&#;imi hakk&#;nda en do&#;ru yorumu, bebe&#;inizi sürekli takip eden doktorunuz söyleyecektir.