Hamileligin Ilk Haftalarinda Yuz Ustu Yatmak

Farklı hamilelik komplikasyonları, örneğin erken doğum riski ile plasenta yetmezliğinin tespit edildiği durumlarda, anne adayının ciddi olarak istirahat etmesi şarttır. Bu ve benzeri istisnalarda anne adayının yan yatması ve en çok da sol tarafının üzerine doğru yatması doktorlar tarafından tavsiye edilmektedir. Ancak bu istirahat tarzı gündüz ve uyanık durumda dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

Ayrıca doğumum başlaması sürecinde de, anne adayının sırt üzeri değil yan tarafına doğru yatarak sancılarını çekmesi tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi ise oldukça büyümüş olan rahimin arkasında bulunan büyük toplardamarları sıkıştırarak, kan dolaşımını bozmamasını sağlamak böylece anne adayının fenalık hissi ve baygınlık yaşama riskini önlemektir.

Bu nedenlerden ötürü de, istirahatin gerekli olduğu dönemlerde anne adayının sol tarafının üzerine yatması önerilmektedir. Bu pozisyondayken kan akım seviyesi normal standartlarda olduğu için, vücut içerisinde biriken fazla sıvının en etkili şekilde uzaklaştırılacağı bilinmektedir.

Anne adaylarının yatakta rahat edebilecekleri pozisyonlar

Öncelikle anne adaylarının yatacakları yatağın yeterince sert olduğuna özen göstermek gerekir. Gebelik döneminin ilerleyen haftalarında yüz üstü ve sırt üstü yatmak zorlaşacağından dolayı, sadece yan yatabilme şansınız olur. Yan tarafınıza doğru yatarken ise bacaklarınızın arasında bir yastık koyarak kendinizi çok daha rahat hissedebilirsiniz. Gebelik sürecinin son dönemlerinde, uyku sırasında çok fazla pozisyon değiştirilmesinden ötürü, anne adayının uykusu çok sık bölünür. Ancak yeterli uykuyu alabilmeleri için, yatakta uzun süre kalmaları gereklidir. Gün içerisinde yapacağınız şekerlemeler yardımı ile kendinizi çok daha iyi hissedebilirsiniz.

Gebelikte sırt üstü yatmak sakıncalı mıdır?

Aksi düşünülüyor olsa da gebelikte sırt üstü yatmanın herhangi bir sakıncası yoktur. Yukarıda da söz ettiğimiz gibi hangi pozisyonu tercih ederek uyursanız uyuyun, uyku sırasında çok sık pozisyon değiştirilmektedir. Gebelik döneminin ilk 20 haftalık sürecinde, rahmin fazla büyümemesinden ötürü, arkasında bulunan toplardamar üzerinde herhangi bir baskı yapmaz. haftadan sonra ise anne adayının anatomik yapısının uygun olması durumunda, bu tarz bir sıkışma olursa, zaten rahatsızlık yaşayacaklarından ötürü, pozisyonlarını kendileri değiştirecektir.

Gebelikte yüz üstü yatmak sakıncalı mıdır?

Gebelikte tıpkı sırt üstü yatma da olduğu gibi yüz üstü yatmada da hiçbir sakınca bulunmamaktadır. Hamilelik döneminin ilk 20 hatasında bu pozisyonda hiçbir rahatsızlık yaşanmaz. Nedeni ise, bu dönemde rahmin göbek hizasında olması ve neredeyse dışarıya doğru hiç taşmamasıdır. Ayrıca yüz üstü pozisyonda yatmanız halinde bebeğinizin zarar görme riski bulunmaz. Çünkü bebeğin bulunduğu kese sıvı ile doludur ve yer çekimi olmadığı için bebek yüzercesine durur. İçerisinde yüzdüğü bu sıvı bebeği dışarıdan gelebilecek tüm zararlara karşı korumaktadır.
Hamilelik sürecinin erken dönemlerinde, yüz üstü yatabildiğiniz halde, karnınız büyümeye başladıkça söz konusu pozisyonda uyumak olanaksız hale gelmeye başlar. Gece uyku sürecinde meydana gelen pozisyon değişikliklerinde, bir süreliğine yüz üstü yatar pozisyonda kalsanız da bebeğe herhangi zarar vermez. Bu nedenle içiniz rahat olsun.

Gebelikte uykuya dalmak neden zordur?

Uykuya dalmada yaşanan zorluğun birden çok nedeni vardır. Fakat ilki ve önemli nedeni bebeğin hızlı büyümesidir. Bebek ve rahim büyüdükçe, rahat bir uyku pozisyonu bulmak zorlaşabilir. Öbür yandan da vücut kitlesinde artış oldukça, uyurken pozisyon değiştirmek güçleşebilir. Bu tarz bir durum da doğal olarak anne adayının verimli uyumasını engellemektedir. Bunun haricinde, gebelik süreci içerisinde normal görülen bazı değişiklikler de uykuyu yarıda bölerek veya uyku düzenini değiştirerek uyku sorunlarına neden olabilmektedir.

Gebelikte krampların nedenleri nelerdir ve krampların uykuya etkisi var mıdır?

Gün boyunca bacaklar normalin üzerinde yük taşımak zorunda olduğu için geceler bacaklarda kramplar yaşanmaktadır. Şayet bunun dışında aynı anda anne adayında kalsiyum eksikliği de varsa, bacak kramplarına sıklıkla rastlanmaktadır. Kramplar ağrı ile birlikte gebelik sürecinde uyku güçlüğüne de neden olmaktadır.

Tüm bunların haricinde, bilinçaltında yaşanan bazı korkular, sıkıntı ya da stres de uyuma güçlüğüne ve kâbuslara neden olabilir. Bebeğin sağlığı ile ilgili duyulan kaygılar, çocuklu yaşamın beraberinde getireceği farklılıklar, doğum ile alakalı endişe ve korkular da geceleri uykusuz kalınmasına neden olabilir.

Gebelikte verimli uyku için tavsiyeler;

Kahve, çay ve kola gibi kafein içeren içeceklerden uzak durmaya çalışın. Özellikle öğleden sonra ve akşam saatlerinde bu tarz içecekler tüketmemeye özen gösterin.

Yatmadan yaklaşık 2 – 3 saat önce sıvı tüketmeyi kesin. Fakat buna karşılık olarak da gün içerisinde yeterli oranda sıvı almaya özen gösterin. Ayrıca, yatmadan önce ağır yemek yemeyin. Mideniz bulanıyorsa ve söz konusu bulantı sizin uykunuzu bölecek kadar güçlüyse yatmadan önce kraker tarzı hafif şeyler tüketebilirsiniz.

Uyku saatlerinizi programlayın. Yatağınıza, alışık olduğunuz yatış saatinden daha sonra gitmeyin.

Egzersizlerinizi düzenli olarak yapın. Fakat yatma saatinize yakın zamanlarda egzersiz yapmayın.

Yastıkları dilediğiniz her yerde kullanın. Nerede ve nasıl size rahat ettiriyor ise yastıkları orada kullanmaya özen gösterin. İster belinize, isterseniz dizlerinizin arasına ya da başınızın altına koyun.

Yatmadan önce rahatlayabileceğiniz şeyler yapın. Bir bardak süt içmek ya da ılık bir duş almak gibi…

Geceleri bacaklarınızda kramp oluşması sebebiyle uyanıyorsanız, yatmadan önce iyice gerinin. Vücudunuz için yeterli kalsiyum almaya dikkat etin. Doktorunuz ile kalsiyum ilacı almanız gerekip gerekmediği konusunu görüşün.

Şayet gece uykunuz bölünür ya da uykuya geçişte zorlanırsanız, kendinizi zorlamayın. Kalkarak evinizin içerisinde dolaşın ya da kitap okumak gibi uykunuzu getirebilecek aktivitelerde bulunun. Örneğin televizyon seyredin, müzik dinleyin ya da bilgisayarda vakit geçirin. Sizi rahatlatacak ve hoşunuza giden bir şeyler yapmaya çalışın. Şayet şansınız varsa gün içerisinde yarım ya da bir saat kadar şekerleme yapıp uyku açığınızı biraz da olsa kapatmaya çalışın. Bu şekilde kendinizi daha da huzurlu ve dinlenmiş hissedebileceksiniz.

Gebeyken yatmaya gittiğinizde rahat bir şekilde uyumak için uzun süre dönüp durduğunuz çok olur. Daha önceden alışık olduğunuz uyku pozisyonu artık işe yaramıyor olabilir.

Gebe olduğunuzda vücutta bazı değişiklikler olur.

Normal Uyku Halinizi Bozan Sebepler

• Karın hacminin artması
• Sırt ağrısı
• Mide Yanması
• Nefes darlığı
• Uykusuzluk

Gebelikte En İyi Uyku Pozisyonu:

Gebelikteki en iyi uyku pozisyonu sol yana yatmaktır.Sol yana yatma plasenta ve bebeğe daha fazla kan ve besin ulaşması için en ideal yatma şeklidir. Bacaklarınızı ve ayaklarınızı karnınıza çekerseniz ve arasına yastık koyarsanız daha rahat edersiniz.

• Sırt ağrısı varsa sol yana yatarken ayrıca karın altına yastık konmalı
• Mide yanması varsa kafa daha yüksekte yatılmalı
• Gebeliğin sonunda nefes darlığı varsa yine kafa daha yüksekte yatılmalı

Hangi Uyku Pozisyonlarında Yatılmamalı?

Sırtüstü Yatmak: Bu pozisyondaki problemler sırt ağrısı, solunum sıkıntısı, sindirim sistemi problemleri, kan basıncı düşmesi. Bu problemlerin sebebi uterusun büyük damarlar (inferior vena kava) üzerine baskısı.
Yüzüstü Uyumak: Gebeliğin ilerleyen haftalarında karındaki büyüme yüzüstü yatmanıza engel olacaktır.

Her hamilelik farklı ve yorucudur. Şimdi her zamankinden daha fazla uykuya ihtiyacınız var. Ancak, özellikle uyurken hangi pozisyonların güvenli olduğu ve hangilerinden kaçınılması gerektiği konusunda endişeleriniz varsa, rahat bir pozisyon bulmak zor olabilir. Sırt üstü uyuyan biriyseniz, sırt üstü uyumanın hamilelikte problem olduğunu duymuşsunuzdur. Doğal olarak endişeli olabilirsiniz, özellikle de gecenin çoğunu sırt üstü geçirdiğinizi fark ederek uyanırsanız.

Görünen o ki, birinci ve ikinci trimesterde sırt üstü uyumak iyidir.(1) Ancak üçüncü trimesterde ölü doğum ve başka problemler yaşama riskinizi artırır, bu nedenle başka bir pozisyon seçmek en iyisidir.(1) (2)

20 yıldan fazla deneyime sahip Dr. Kim Langdon, “Kan kalbe geri dönen damarın sıkışmasını önlemek için üçüncü trimesterde hamilelik sırasında sırt üstü uyumaktan kaçınılmalıdır” açıklamasında bulundu.

Önceki araştırmalar, hamilelik sırasında sırt üstü uyumanın sizi preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) riskine ve bebeğinizin düşük doğum ağırlığı, düşük fetal büyüme ve ölü doğum riski altına soktuğunu gösteriyordu.(3) (1) Bununla birlikte, son araştırmalar, hamileliğin ilk 28 haftasında bu uyku pozisyonunun bir sorun olmadığını söylüyor.(2) (1)

Bebek, plasenta ve rahim sıvısı ağırlaştığında uyku pozisyonu önemli bir husus haline gelir. Üçüncü trimestere yaklaştıkça bu ağırlık önemli kan damarlarını sıkıştırarak düşük doğum ağırlığı, preeklampsi, fetal büyümede azalma ve ölü doğum gibi sorunlara yol açabilir.(1) Sırt üstü uyumanın ne zaman güvensiz hale geldiğini belirleyen şey rahminizin içeriğinin ağırlığıdır.(1) Bu kişiden kişiye değişebilir, bu nedenle sırt üstü uyumanın sizin ve hamileliğiniz için tam olarak ne zaman ve güvenli olup olmadığını anlamak için mutlaka doktorunuz ile konuşmalısınız.

gebelik haftası civarında, sırtüstü pozisyondan başka bir uyku pozisyonu seçin. Ancak sırt üstü uyanırsanız, yan tarafınıza yatın.(2)

Hamileliğin ilk 28 haftasında sırt üstü uyumak muhtemelen bebeğinizi etkilemeyecektir. Yaklaşık 28 hafta sonra sırt üstü uyumak, bebeğin fetal büyümenin azalması veya ölü doğum nedeniyle düşük doğum ağırlığıyla doğma riskini artırabilir.(2) (1)

Hamilelik sırasında sırt üstü yatmak, hafta civarında rahminiz ağırlaştığında sorun hale gelir. Bebeğinizi, plasentayı ve amniyotik sıvıyı içeren rahminizin içeriği, hamilelik kilo alımınızın yaklaşık üçte birini oluşturur.(4)

Sırtüstü yattığınızda, rahminizin ağırlığı alt vena kava adı verilen bir damara düşer. Alt vena kava, kanı karından kalbe döndürür. Bu damarın sıkıştırılması düşük doğum ağırlığına, preeklampsiye, fetüs büyümesinin azalmasına ve ölü doğuma neden olabilir.(1)

Hamilelikte sırt üstü uyumak söz konusu olduğunda dikkat edilmesi gereken birkaç risk vardır. İşte sırt üstü pozisyonda uyumanın risklerinden bazıları

Vena kavaya çok fazla baskı yapmak, hamilelik sırasında preeklampsi, yüksek tansiyon riskinizi artırabilir.(1) Preeklampsi ile baş, karın ağrısı yaşayabilirsiniz ve bebeğiniz erken doğum veya ölü doğum riski altındadır.(5)

Gebeliğin haftasından sonra sırt üstü uyumak alt vena kava'yı sıkıştırarak kan akışını potansiyel olarak kısıtlar ve fetal büyümenin azalmasına yol açabilir.(1) Azalan fetal büyüme aynı zamanda gr'dan daha az olarak tanımlanan düşük doğum ağırlığına neden olabilir. Düşük doğum ağırlıklı doğan bebekler, solunum sorunları ve sarılık da dahil olmak üzere artan risklerle karşı karşıyadır.(6)

Araştırmalar, gebeliğin haftasından sonra sırt üstü yattığında ölü doğum riskinde üç kat artış olduğunu bulmuştur.(3)(2) Sırt üstü uyuma, her ikisi de ölü doğum riskine katkıda bulunan fetal büyüme kısıtlaması ve fetal stres riskini artırır. Komorbiditeler varsa, bu faktörler ölü doğum riskini daha da artırır.(3) Düşük ya da ölü doğum yaşayan birine nasıl destek olunur? yazısını okumak için tıklayınız

Sırt üstü pozisyonda uyumayı tercih ediyorsanız, doğumdan sonra buna devam etmenizde bir sakınca yoktur. Bebeğinizi ve plasentayı doğurduğunuzda, rahminizdeki ağırlığın büyük çoğunluğu vücudunuzdan çıkar. O zaman artık vena kava'yı endişelendirecek bir sıkıştırma sorununuz yok. Bebeğiniz beşiğinde uyuklamaya başladığında, sizin uyku pozisyonunuz onların gelişimini etkilemeyecektir.

Hamilelik sırasında sırt üstü uyumak ilk iki trimesterde güvenlidir. (1) Üçüncü trimesterde sırt üstü uyumaktan kaçınmak en iyisidir çünkü bu hem sizin hem de bebeğiniz için bazı risklerle ilişkilendirilmiştir.(2) Uyandığınızda kendinizi sırt üstü yatarken bulursanız, pozisyonunuzu değiştirmeniz yeterlidir. Ayrıca bu pozisyona dönmenizi önlemek için sırtınızın arkasına bir hamilelik yastığı da koyabilirsiniz.

Kaynak: Elisa Cinelli. "Can I Sleep On My Back While Pregnant?". Şuradan alındı: monash.pw ().

Referanslar:

(1) Silver, RM, et al. Prospective evaluation of maternal sleep position through 30 weeks gestation and adverse pregnancy outcomes. Obstetrics & Gynecology. doi/AOG

(2) Cronin RS, Li M, Thompson JMD, et al. An individual participant data meta-analysis of maternal going-to-sleep position, interactions with fetal vulnerability, and the risk of late stillbirth. EClinicalMedicine. ; doi/monash.pw

(3) Warland J. Back to basics: Avoiding the supine position in pregnancy: Perspectives. J Physiol. ;(4) doi/JP

(4) U.S. National Library of Medicine. Total amount and pattern of weight gain: Physiologic and maternal determinants.

(5) National Institute of Child Health and Human Development. Preeclampsia research at the NICHD.

(6) March of Dimes. Low birthweight.

Hamilelikte Doğru Uyku Pozisyonları Nelerdir?

Hamileliğin ilk üç ayında bebeği besleyen plasenta oluştuğundan, vücutta kan yapımı ve kalbin kanı pompalama hızı artar. Anne adayları bu dönemde yorgunluk hisseder ve daha fazla uyur.

İlerleyen gebeliklerde ise birtakım problemler ortaya çıkmaması ve kaliteli bir uyku için yatış pozisyonlarını ve dikkat edilmesi gerekmektedir.

Hamilelikte Kaliteli bir uyku için neler yapmalısınız?

Yatış pozisyonları; her ne kadar gebeliğin ayından sonra önem kazansa da alışkanlık olması, zorlanılmaması adına gebeliğin başlangıcından itibaren yan yatmaya dikkat edilmeli. Kaliteli bir uyku için, yatış pozisyonlarına dikkat etmenin yanı sıra; yatmadan hemen önce aşırı miktarda su ve yiyecek tüketilmemeli, akşam saatlerinden itibaren kafeinli içecekler içilmemeli, mümkünse her akşam aynı saatlerde uyunmalı, uyku öncesinde aşırı egzersizlerden kaçınılmalıdır. Yatmadan önce ılık bir duş alınması ya da içilen bir bardak süt veya bitki çayı da uykuya dalmayı kolaylaştıran yöntemlerdendir.

Hamilelikte doğru yatış pozisyonları nelerdir?

Gebelikte tavsiye edilen yatış pozisyonu, sol yan yatış şeklinde olmalıdır. Bu pozisyonda kalbe gelen kan akımı artmakta dolayısıyla bebeğe giden kan akımı maksimum düzeyde olmaktadımonash.pwğer sağ tarafta olduğundan, büyüyen rahmin karaciğere yapabileceği baskı ortadan kalkmaktadır. Annenin böbrek fonksiyonları ise bu yatış pozisyonunda en iyi şekilde sağlanmakta ,böylece gelişebilecek ödem miktarı en az düzeyde kalmaktadır. Sırt ağrıları olduğunda, sol yana yatılıp dizler karına doğru çmonash.pw arkası ve bacak arasına bir yastıkla destek yapılmalıdır. Mide yanmaları ve nefes darlığı geliştiğinde ise sırta yine birkaç yastıkla destek yapılmalıdır.

Hamilelikte sırt üstü ve yüz üstü yatış ne zaman bırakılmalıdır?

Sırt üstü ve karın üstü yatış özellikle gebeliğin ikinci yarısından sonra önerilmemektedir.Sırt üstü yatış sırasında vücudun alt kısmından kanı toplayıp, kalbe taşıyan büyük bir toplardamara baskı monash.pw sonucunda annede tansiyon düşüklüğü,baş dönmesi, halsizlik gelişirken bebeğe giden kan akımı ve besin akışı azalır. Karın üzerine yatış ise; bu pozisyonda bebeğe baskı olabileceğinden önerilmemektedir.