Küçük Kızıma Mektup

Существительное[edit]

Падежи[edit]

Инемительный[edit]

Родительный[edit]

Пару падеж[edit]

Местный[edit]

Исходный[edit]

Творительный[edit]

Аллатив[edit]

Прпичинно-целевой[edit]

Лишительный[edit]

• (tr) Kalemsiz küçük kız. → Каламҫӑр хӗр ача.
• (tr) Kalemsiz yazıyorum. → Каламҫӑр ҫыратӑп.
• (tr) Kalemsizler. → Каламҫӑррисем.

Pronouns[edit]

Personal[edit]

Interrogatives[edit]

• (tr) ne → мӗскер. :: what
• (tr) ne tür → мӗнле. :: what sort

Принадлежность[edit]

• (tr) Onun çocukları. → Ун ачисем :: его дети
• (tr) Onların çocuğu. → Вӗсен ачи :: их ребёнок
• (tr) Onların çocukları. → Вӗсен ачисем :: их дети
• (tr) Onun güzel çocukları. → Ун илемлӗ ачисем :: его красивые дети
• (tr) Onların güzel çocuğu. → Вӗсен илемлӗ ачи :: их красивый ребёнок
• (tr) Onların güzel çocukları. → Вӗсен илемлӗ ачисем :: их красивые дети
• (tr) Onun çok güzel çocukları. → Ун питӗ илемлӗ ачисем :: его очень красивые дети
• (tr) Onların çok güzel çocuğu. → Вӗсен питӗ илемлӗ ачи :: их очень красивый ребёнок
• (tr) Onların çok güzel çocukları. → Вӗсен питӗ илемлӗ ачисем :: их очень красивые детей
• (tr) Onun güzel ve uzun boylu çocukları. → Ун илемлӗ те ҫӳллӗ ачисем :: его красивые и высокие дети
• (tr) Onların güzel ve uzun boylu çocuğu. → Вӗсен илемлӗ те ҫӳллӗ ачи :: их красивый и высокий ребёнок
• (tr) Onların güzel ve uzun boylu çocukları. → Вӗсен илемлӗ те ҫӳллӗ ачисем :: их красивые и высокие дети
• (tr) Onun çok güzel ve uzun boylu çocukları. → Ун питӗ илемлӗ те ҫӳллӗ ачисем :: его очень красивые и высокие дети
• (tr) Onların çok güzel ve uzun boylu çocuğu. → Вӗсен питӗ илемлӗ те ҫӳллӗ ачи :: их очень красивый и высокий ребёнок
• (tr) Onların çok güzel ve uzun boylu çocukları. → Вӗсен питӗ илемлӗ те ҫӳллӗ ачисем :: их красивые и высокие детей

Demonstratives[edit]

• (tr) O → Ҫав. :: That one
• (tr) Ordaki. → Ҫавӑнти :: that one at some distance
• (tr) Bu bir kitap. → Ҫак кӗнеке. :: This is a book

Прилагательные[edit]

• (tr) Uzun kız. → Ҫӳллӗ хӗр. :: A tall girl
• (tr) Taş köprü. → Чул кӗпер. :: Stone bridge

Comparatives[edit]

• (tr) Daha kötü. → Начартарах. :: Worse
• (tr) Daha iyi. → Авантарах. :: Better

Superlatives[edit]

• (tr) En keskin. → Чи ҫивӗч. :: Very sharp, sharpest
• (tr) En güzel. → Чи илемлӗ. :: Most beautiful

Adverbs[edit]

• (tr) Son zamanlarda. → Паҫӑp. :: recently
• (tr) Aniden. → Сасаpтӑк. :: suddenly
• (tr) Eskiden. → Авал. :: formerly
• (tr) Her zaman. → Ялан :: always
• (tr) Devamlı olarak. → Пӗpмай. :: continually
• (tr) Bu günlerde. → Ҫак кунсенче. :: nowadays
• (tr) Taraf. → Ен. :: side
• (tr) Yan → Ен. :: side
• (tr) -e doğru → патне(лле) :: direction, towards
• (tr) Içinde → Ӑшӗнче. :: interior, inside
• (tr) Kitaplıktaki kitapın yeri → ? кӗнeкe вырӑнӗ :: place the book in the book case
• (tr) -e rağmen → Пyлин тe :: although
• (tr) Çünkü → мӗншӗн тесен. :: because
• (tr) Ne … ne → ни ... ни :: neither ... nor
• (tr) -da, -de → тата, -та/-тe :: too, also
• (tr) Hem Rusça, hem Çuvaşca. → Выpӑсла та, чӑвашла та. :: Both Russian and Chuvash, i rus i txuvaix

Numerals[edit]

• (tr) Yirmi masa. → Ҫирӗм сӗтел. :: Twenty tables
• (tr) Bir çok adam. → Нумай ҫын. :: Many men
• (tr) Beş ev. → Пилӗк пӳрт. :: Five houses

• (tr) Beş tane anahtar. → Пилӗк уҫӑ. :: tane
• (tr) Sekiz tane mendil. → Сакӑр сӑмса тутри. :: tane
• (tr) Elli baş sığır. → Аллӑ пуҫ ӗне. :: baş
• (tr) Yüz baş koyun. → Ҫӗр пуҫ сурӑх. :: baş

• (tr) Üçte bir. → ??? :: частица
• (tr) Yedide dört. → ??? :: частица
• (tr) Yüzde yirmi beş. → Ҫирӗм пилӗк процент. :: частица
• (tr) Yüzde yüz. → Ҫӗр процент. :: Частица

• (tr) On buçuk kilometre. → Вунӑ километр ҫурӑ. :: buçuk

• (tr) Ben evde yalnız oturuyorum. → Эпӗ килте пӗччен ларатӑп. :: I am sitting alone at home.

Вопросы[edit]

• (tr) Bugün bana gelecek misin? → Эсӗ паян ман пата килетӗн-и?

Глаголы[edit]

""to be""[edit]

• (tr) Evdeyim. → Эпӗ килте. :: I am at home
• (tr) Türküm. → Эпӗ турккӑ. :: I am Turkish
• (tr) Hazırım. → Эпӗ хатӗр. :: I am ready
• (tr) Evde idim. → Эпӗ килтеччӗ. :: I was at home
• (tr) Evdeydim. → Эпӗ килтеччӗ. :: I was at home
• (tr) Türk idi. → Вӑл турккӑччӗ. :: I was Turkish
• (tr) Türktüm. → Эпӗ турккӑччӗ. :: I was Turkish
• (tr) Evde isem. → Эпӗ килте пулсан. :: If I am at home
• (tr) Evdeysem. → Эпӗ килте пулсан. :: If I am at home
• (tr) Türk ise. → Вӑл турккӑ пулсан. :: If he is Turkish
• (tr) Türkse. → Вӑл турккӑ пулсан. :: If he is Turkish
• (tr) Evde idiysem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: If I was at home
• (tr) Evdeydimse. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: If I was at home
• (tr) Türk idiyse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: If he was Turkish
• (tr) Türktüyse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: If he was Turkish
• (tr) Evde imişim. → Эпӗ килте пулнӑ. :: I am said to be at home
• (tr) Evdeymişim. → Эпӗ килте пулнӑ. :: I am said to be at home
• (tr) Türk ümüş. → Вӑл турккӑ пулнӑ. :: He is said to be Turkish
• (tr) Türkmüş. → Вӑл турккӑ пулнӑ. :: He is said to be Turkish
• (tr) Evde imişsem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am at home
• (tr) Evdeymişsem. → Эпӗ килте пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am at home
• (tr) Türk imişse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: He gathers that if he is Turkish
• (tr) Türkmüşse. → Вӑл турккӑ пулнӑ пулсан. :: He gathers that if he is Turkish

Negative[edit]

• (tr) Evde değilim. → Эпӗ килте мар. :: I am not at home
• (tr) Evde değildim. → Эпӗ килте марччӗ. :: I was not at home
• (tr) Evde değil idim. → Эпӗ килте марччӗ. :: I was not at home
• (tr) Evde değilsem. → Эпӗ килте пулмасан.Эпӗ килте мар пулсан. :: If I am not at home
• (tr) Evde değil isem. → .Эпӗ килте мар пулсан. :: If I am not at home
• (tr) Evde değildiysem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değildimse. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değil idiysem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. :: If I was not at home
• (tr) Evde değilmişim. → Эпӗ килте пулман. :: If I was said not to be at home
• (tr) Evde değil imişim. → Эпӗ килте пулман. :: If I was said not to be at home
• (tr) Evde değilmişsem. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. Эпӗ килте пулман пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am not at home
• (tr) Evde değil imişseim. → Эпӗ килте мар пулнӑ пулсан. Эпӗ килте пулман пулнӑ пулсан. :: I gather that if I am not at home

• (tr) bugün değil, dün geldi. → Вӑл паян мар, ӗнер килчӗ. :: He came yesterday, not today

Interrogative[edit]

• (tr) Evde miyim? → Эпӗ килте-и? :: Am I at home?
• (tr) Türk müyüm? → Эпӗ турккӑ-и? :: Am I Turkish?
• (tr) Evde mi idim? → Эпӗ килтеччӗ-и? :: Was I at home?
• (tr) Evde miydim? → Эпӗ килтеччӗ-и? :: Was I at home?

Negative interrogative[edit]

• (tr) Evde değil mi idim? → Эпӗ килте марччӗ-и? :: Was I not at home?
• (tr) Evde değil miydim? → Эпӗ килте марччӗ-и? :: Was I not at home?

""the regular verb""[edit]

• (tr) Alıyordum. → Илеттӗм. :: I was taking
• (tr) Almıştım. → Илсеттӗм. :: I had took already (for that moment).
• (tr) Alıyorsam. → Эпӗ илсен. :: If I am taking
• (tr) Alıyor idiysem. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyorduysam. → Эпӗ илеттӗм пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyordumsa. → Эпӗ илеттӗм пулсан. :: If I was taking
• (tr) Alıyormuşum. → Эпӗ илкеленӗ. :: I am said to be taking
• (tr) Alıyor imişsem. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I am said to be taking
• (tr) Alıyormuşsam. → Эпӗ илкеленӗ пулсан. :: If I am said to be taking

Present II[edit]

• (tr) Gelmekteydim. → Килеттӗм. :: I was coming

Future I[edit]

• (tr) Geleceğim. → Килӗп. :: I shall come
• (tr) Gelecek. → Килӗ. :: He will come
• (tr) Gelecektir. → Килӗ. :: He will come
• (tr) Gelecektim. → Килӗттӗм. :: I was about to come
• (tr) Gelecektim. → Эпӗ килесшӗнччӗ. :: I was about to come
• (tr) Gelecektim. → Манӑн килмеллеччӗ. :: I was about to come
• (tr) Geleceksem. → Эпӗ килсен. :: If I am about to come
• (tr) Gelecek idiysem. → Эпӗ килесшӗнччӗ пулсан. :: If I was about to come
• (tr) Gelecektiysem. → Эпӗ килесшӗнччӗ пулсан. :: If I was about to come
• (tr) Gelecektimse. → Эпӗ килесшӗнччӗ пулсан. :: If I was about to come
• (tr) Gelecek imişim. → Эпӗ килесшӗн пулнӑ. :: I am said to be about to come
• (tr) Gelecekmişim. → Эпӗ килесшӗн пулнӑ. :: I am said to be about to come
• (tr) Gelecek imişsem. → Эпӗ килесшӗн пулнӑ пулсан. :: If I am said to be about to come
• (tr) Gelecekmişsem. → Эпӗ килесшӗн пулнӑ пулсан. :: If I am said to be about to come

Future II[edit]

• (tr) Kör olası. → ... :: May he become blind

Aorist/Geniş zaman[edit]

• (tr) Yarın gelirım. → Ыран килетӗп. :: I shall come tomorrow
• (tr) Esma girer, oturur. → Эсма кӗрет, ларать. :: Esma enters, sits
• (tr) Olur mu? → Юрать-и? :: Is it all right? (lit. 'does it happen?')
• (tr) Olur. → Юрать. :: All right
• (tr) Olmaz. → Юрамасть. :: Certainly not
• (tr) Başka memleketlerde kazara ölürler; biz kazara yaşıyoruz. → ... :: In other countries they die by accident; we live by accident

• (tr) Gelirdim. → Килӗттӗм. :: I used to come
• (tr) Gelirsem. → Эпӗ килсен. :: If I come
• (tr) Gelir idiysem. → Эпӗ килнӗ пулнӑ пулсан. :: If I used to come
• (tr) Gelirdiysem. → Эпӗ килнӗ пулнӑ пулсан. :: If I used to come
• (tr) Gelirmişim. → Эпӗ килсеччӗ. :: I was said to come
• (tr) Gelir imişsem. → ... :: If I was said to come
• (tr) Gelirmişsem. → ... :: If I was said to come

Miş-past[edit]

• (tr) Kar yağmiş. → Юр ҫунӑ. :: Snow has fallen
• (tr) Gelmiştir. → Вӑл килнӗ. :: He came, has come
• (tr) Şehre saat 10'da varmiştik, bürosuna saat 3'te gittik. → Эпир хулана 10 сехетре ҫитнӗччӗ, офисне 3 сехетре кайрӑмӑр. :: We [had] arrived in the city at 10 and went to his office at 3

• (tr) Gelmişim. → Эпӗ килнӗ. :: I gather that I have come
• (tr) Gelmiştir. → Вӑл килнӗ. :: He came, has come
• (tr) Gelmiştim. → Эпӗ килнӗччӗ. :: I had come
• (tr) Gelmişsem. → Эпӗ килнӗ пулсан. :: If I have come
• (tr) Gelmiş idiysem. → Эпӗ килсен. :: If I had come
• (tr) Gelmiş imişim. → ... :: I was said to have come
• (tr) Gelmişmişim. → ... :: I was said to have come
• (tr) Gelmiş imişsem. → ... :: If I was said to have come

Necessitative[edit]

• (tr) Gelmeliyim. → Манӑн килмелле. :: I ought to come
• (tr) Gelmeli idim. → Манӑн килмеллеччӗ. :: I had to come
• (tr) Gelmeliydim. → Манӑн килмеллеччӗ. :: I had to come
• (tr) Gelmeliymişim. → Манӑн килмелле пулнӑ. :: They said I ought to come

• (tr) Gelmem gerekirse. → Манӑн килмелле пулсан. :: If I ought to come (lit. 'if my-coming is necessary')
• (tr) Gelmemiz gerektiyse. → Пирӗн килмелле пулсан. :: If we had to come (lit. 'if our-coming was necessary')
• (tr) Gelmesi gerekecek. → Унӑн килмелле пулать. :: He will have to come (lit. 'his-coming will-be-necessary')

Di-past[edit]

• (tr) Geldim. → Килтӗм. :: I came, have come
• (tr) Geldiydim. → Килеттӗм. :: I had come
• (tr) Geldiysem. → ... :: If I came, have come
• (tr) Geldimse. → ... :: If I came, have come
• (tr) Geldi idiysem. → ... :: If had come
• (tr) Geldi idimse. → ... :: If had come

Unused/dialectal

• (tr) Geldimdi. → Килеттӗм. :: I had come

Conditional[edit]

• (tr) Gelsem. → ... :: If I were to come
• (tr) Gelseydim. → ... :: If only I had come
• (tr) Gelseymişim. → ... :: They say that if I were to come
• (tr) Gelse imişim. → ... :: They say that if I were to come

Subjunctive/Optative[edit]

• (tr) Geleyim. → Килӗп. :: I should come
• (tr) Yarın geleyim. → Ыран килӗп. :: I'll come tomorow
• (tr) Babam dede ki, yarın bize gelesiniz. → Атте ыран эсир пирӗн пата килессине каларӗ. :: My father said that you-should-come to us tomorrow
• (tr) Eve mi ola? → ... :: Might he be at home?
• (tr) Geleydim. → ... :: Would that I had come
• (tr) Bileydim buraya kadar gelmezdim. → Пӗлнӗ пулнӑ пулсан ҫакӑнта ҫити килмӗттӗм. :: Had I know, I would not have come this so far
• (tr) Geleymişim. → ... :: ~Gelseymişim

Imperative[edit]

• (tr) Gel! → Кил! :: Come!

• (tr) Onun gizli fikirlerini halk ne bilsindi? → Унӑн вӑрттӑн шухӑшӗсене халӑх ӑҫтан пӗлтӗр? :: How should the common people know his secret thoughts?
• (tr) Bu yazıya Bakan kızmasın da, kim kızsındı? → Ҫак статья ҫине министр та ҫиленмесен кам ҫилентӗр? :: Who should have been angry at this article, if not the Minister?

-dir[edit]

• (tr) Şairim. → Эпӗ поэт. :: I am a poet
• (tr) Şairimdir. → Эпӗ поэт. :: I am surely a poet

• (tr) Biliyorsunuzdur. → Пӗлетӗр. :: You surely know
• (tr) Okumuşsunuz. → Эсир вуланӑ. :: You have read, I gather
• (tr) Okumuşsunuzdur. → ... :: You are bound to have read

• (tr) Ona bir mektup yazmışım. → Эпӗ ӑна ҫыру ҫырнӑ. :: I have written him a letter
• (tr) Ona bir mektup yazmışımdır. → ... :: I have written him a letter
• (tr) Arkadaşım beni bekliyor. → Мана тусӑм кӗтет. :: My friend is waiting for me
• (tr) Arkadaşım beni bekliyormuş. → Мана тусӑм кӗтнӗ. :: My friend is waiting for me
• (tr) Arkadaşım beni bekliyordur. → Мана тусӑм кӗтет. :: My friend is waiting for me

Negative[edit]

• (tr) Almıyordum. → Илместӗмччӗ. :: I was not taking
• (tr) Almıyorsam. → Эпӗ илмесен. :: If I am not taking
• (tr) Almıyor idiysem. → Эпӗ илкелемен пулнӑ пулсан. :: If I was not taking
• (tr) Almıyorduysam. → Эпӗ илкелемен пулнӑ пулсан. :: If I was not taking
• (tr) Almıyordumsa. → ... :: If I was not taking
• (tr) Almıyormuşum. → ... :: I am said to be taking
• (tr) Almıyor imişsem. → ... :: If I am said to be taking
• (tr) Almıyormuşsam. → ... :: If I am said to be taking

• (tr) Almakta değilim. → .... :: I am not taking
• (tr) Almakta değildim. → .... :: I was not coming

Future I[edit]

• (tr) Gelmiyecek. → Вӑл килмӗ. :: He will not come
• (tr) Gelmiyecek. → Вӑл килмест. :: He will not come

Future II[edit]

• (tr) Olmyıası. → ... :: May he not become

Aorist/Geniş zaman[edit]

• (tr) Gelmem. → Килместӗп. :: I do not come
• (tr) Gelmezdim. → Килмӗттӗм. :: I used not to come

Miş-past[edit]

• (tr) Gelmemişim. → Эпӗ килмен. :: I gather that I have not come
• (tr) Gelmemiş imişim. → Эпӗ килмен. :: I am said not to have come

Necessitative[edit]

• (tr) Gelmemeliyim. → Манӑн килмелле мар. :: I ought not to come
• (tr) Gelmemeli idim. → Манӑн килмелле марччӗ. :: I had not to come
• (tr) Gelmemeliydim. → Манӑн килмелле марччӗ. :: I had not to come
• (tr) Gelmemeliymişim. → Манӑн килмелле пулман. :: They said I ought not to come

Di-past[edit]

Conditional[edit]

• (tr) Gelmesem. → Эпе килмесен. :: If I were not to come
• (tr) Gelmeseydim. → Эпӗ килмен пулнӑ пулсан. :: If only I had not come - FIXME
• (tr) Gelmeseymişim. → Эпӗ килмен пулнӑ пулсан. :: They say that if I were not to come - FIXME

Imperative[edit]

• (tr) Gelme! → Ан кил! :: Don't come!

Interrogative[edit]

• (tr) Alıyor muydum? → Илеттем-и? :: Was I taking?
• (tr) Alıyor muymuşum? → Эпӗ илкеленӗ-и? :: Was I said to be taking?

Future I[edit]

• (tr) Gelecek miyim? → Килӗп-и? :: Am I about to come?
• (tr) Gelecek miydim? → Килеттӗм-и? :: Was I about to come?

Aorist/Geniş zaman[edit]

• (tr) Gelir miyim? → Кӗретӗп-и? :: Do I come?
• (tr) Gelir miydim? → Кӗрӗттӗм-и? :: Used I to come

Miş-past[edit]

• (tr) Gelmiş miydik? → Эпир килнӗччӗ-и? :: Had we come?
• (tr) Gelmemiş imişler mi? → ... :: Are they said to have come

Necessitative[edit]

• (tr) Gelmeli miydiniz? → Сирӗн килмеллечӗ-и? :: Should he come?
• (tr) Gelmeli idim? → Манӑн килмеллеччӗ-и? :: Should I had to come?

Di-past[edit]

• (tr) Geldim mi? → Килтӗм-и? :: Did I come?
• (tr) Geldi miydim? → ... :: Had I come?
• (tr) Geldim miydi? → ... :: Had I come?

Conditional[edit]

• (tr) Gele mi? → ... :: "If he were to come!" do you say?
• (tr) Gelse miymişim. → ... :: Are they saying of me "if only he would come!"?
• (tr) Gelsem miymişi. → ... :: Are they saying of me "if only he would come!"?

Subjunctive/Optative[edit]

• (tr) Geleyim mi? → Килес-и? :: Should I come?

Imperative[edit]

Interrogative negative[edit]

• (tr) Almıyor muyum? → .... :: Am I not taking?
• (tr) Almıyor muydum? → .... :: Was I not taking?
• (tr) Almıyor muymuşum? → .... :: Was I said not to be taking?

Future I[edit]

• (tr) Gelmiyecek miyim? → .... :: Am I not about to come?
• (tr) Gelmiyecek miymişim? → .... :: Am I said not to be about to come?

Aorist/Geniş zaman[edit]

• (tr) Gelmez miyim? → ... :: Do I not come?

Miş-past[edit]

• (tr) Gelmemiş miydik? → ... :: Had we not come?

Necessitative[edit]

• (tr) Gelmemeli miydik? → ... :: Should we not have come?

Di-past[edit]

• (tr) Gelmedim mi? → ... :: Did I not come?
• (tr) Gelmedi miydim? → ... :: Had I not come?
• (tr) Gelmedim miydi? → ... :: Had I not come?

Conditional[edit]

• (tr) Gelmese miymişim. → ... :: Are they saying of me "if only he wouldn't come!"?
• (tr) Gelmesem miymişi. → ... :: Are they saying of me "if only he wouldn't come!"?

Subjunctive/Optative[edit]

• (tr) Gelmiyeyim mi? → Килес мар-и? :: Should I not come?

деепричастия[edit]

• (tr) İşimizi bitirip sinemaya gittik. → Ӗҫӗмӗрсене пӗтерсе кинона кайрӑмӑр. :: Закончив свою работу, мы пошли в кино.
• (tr) Otobüse binerek eve gittim. → Автобус ҫине ларса киле кайрӑм. :: Сев в автобус, я поехал домой.
• (tr) Ali çalışırken konuşmaz. → Али ҫинӗ чух калаҫмасть. :: Али не разговаривает во время работы.
• (tr) Buraya gelirken bir şey gördün mü? → Кунта килнӗ чух мӗн те пулин куртӑн-и? :: Ты что-нибудь заметил, когда шёл сюда?
• (tr) Ali bahçede oynadığı zaman kardeşi evde derslere ҫalışıyor. → Али садра вылянӑ вӑхӑтра унӑн шӑллӗ пӳртре урокӗсене тӑвать. :: Когда Али играет в саду, его брат готовит дома уроки.
• (tr) Sabah olunca yola çıktık. → Каҫ пулсассӑн ҫула тухрӑмӑр. :: Мы пустились в путь, как только настало утро.
• (tr) Gece olmayınca yıldız görünmez. → Каҫ пулмасӑр ҫӑлтар курӑнмасть. :: Пока не настанет ночь, звезд не видно.
• (tr) Elmasını elinde tutamayınca çocuk bağırdı. → Пан улмине аллинче тытаймасӑр ача кӑшкӑрса ячӗ. :: Не сумев удержать в руках яблоко, ребенок закричал.
• (tr) Çocuk derse geldiği halde hazır değildi. → Ача урока килнӗ пулсан та хатӗр марччӗ. :: Хоть и ребенок пришел на урок, он не был готов.
• (tr) Orta okulu bitirdikten sonra enstitüye gireceğim. → Вӑтам шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн института вӗренме кӗретӗп. :: По окончании средней школы я поступлю в институт.
• (tr) Eve girmeden önce mağazaya gittim. → Киле кӗриччен малтан лавккана кайса килтӗм. :: Я сходила в магазин перед тем, как зашла домой.
• (tr) Öğretmen anlattıkça merakımız atıyordu. → Вӗрентекен вуланӑҫемӗн кӑсӑклӑх ӳссе пыратчӗ. :: чем больше объяснял преподаватель, тем больше возрастал интерес.
• (tr) Annem telefon etmedikçe evden çıkmam. → Анне шӑнкӑравламасӑр килтен тухмастӑп. :: Я не выйду из дома, пока не позвонит мать.
• (tr) Bir şey söylemeden gitti. → Нимӗн каламасӑр кайрӗ. :: Он ушёл ничего не сказав.
• (tr) Ayşe hastalanalı tam bir sene olmuştu. → Айше чирленӗренпе пӗр ҫул иртрӗ. :: С тех пор, как заболела Айше, прошел уже год.
• (tr) Ben Moskovadan geldikten beri bir ay geçti. → Эпӗ Мускавран килнӗренпе пӗр уйӑх иртрӗ. :: Прошел месяц с тех пор, как я вернулась из Москвы.
• (tr) Babası evden çıkar çıkmaz kızı ağlamaya başladı. → Ашшӗ килтен тухнӑ тухман хӗрӗ йӗме пуҫларӗ. :: Девочка заплакала, как только её отец вышел из дома.

Syntax[edit]

Postpositions[edit]

için - валли (для, ради)[edit]

И в чувашском и в турецком яз. управляет падежом nom. имен и падежом gen. личных местоимений.

• (tr) Bu kitabı senin için aldım. → Ку кĕнекене эпĕ сан валли илтĕм. :: Я купил эту книгу для тебя.- gen + валли
• (tr) Cevdet birkaç dolar için 12 saat çalıştı. → Джевдет темиçе доллар валли 12 сехет ĕçлерĕ. :: Другая возможность: Джевдет темиçе долларшăн 12 сехет ĕçлерĕ. За несколько долларов Джевдет проработал 12 часов. - nom + валли. Здесь больше был бы уместен вариант долларшăн.

için - пирки (из-за)[edit]

И в чувашском, и в турецком яз. с управляет основным падежом имен и родительным пад. личных местоимений. Также можно перевести через послелог пула (смысл не поменяется).

• (tr) Yağmur için sokağa çıkamadım. → Çумăр пирки урама тухаймарăм. :: Из-за дождя я не смогла выйти на улицу.

için - пула (из-за)[edit]

Послелог için в сочетании с именем действия на –mak(-mek) (инфинитив) служит для передачи обстоятельства цели. На чувашский яз. послелог никак не переводится, выражается только конструкцией инфинитива.

• (tr) Aziz’i görmek için geldik. → Азиза курма килтĕмĕр. :: Мы пришли, чтобы увидеть Азиза.

beri - вара (с)[edit]

И в тур. и в чув. яз. управляет исходным падежом.

• (tr) Sabahtan beri oynuyorduk. → Иртен вара выляттăмăр. :: Мы играли с утра.

Compte: matèria de discussió

• (tr) Çoktan beri. → Нумайранпа. :: -tan beri > -ранпа

Также конструкцию –dan beri на чувашский можно перевести через деепричастие –нăранпа(-нĕренпе). Иртенпе выляттăмăр. (смысл остается тем же). Ne zamandan beri buradasın? – Хăçантан вара эсĕ кунта? Либо хăçантанпа эсĕ кунта?

gibi - пек, евĕр, евĕрлĕ (как, будто, словно)[edit]

И в том, и в другом языке управляет падежом nom. имен и падежом gen. личных местоимений.

• (tr) Buz gibi soğuk. → Пăр пек сивĕ. :: Холдный как лёд. - nom
• (tr) Onun gibi yap. → Ун пек ту. :: Делай, как он. - gen

kadar[edit]

Послелог kadar имеет несколько значений и в зависимости от этого может по-разному переводится на чувашский язык.
(Ч)ЧЕН: Указывает на определенный промежуток времени и здесь он управляет дательным падежом.

• (tr) Onu akşama kadar bekledik. → Ăна каçчен кĕтрĕмĕр. :: Мы ждали его ДО вечера.

чухлĕ

• (tr) Onun kadar yap. → Ун чухлĕ ту. :: Сделай столько, сколько сделает (сдедал) он. - gen
• (tr) Lena kadar yap. → Лена чухлĕ ту. :: nom

Здесь немного затруднительно перевести на чувашский через послелог. Можно перевести только с помощью существительного пысăкăш (размером).

• (tr) Elma kadar bir şey. → Пан улми пысăкăш пĕр япала. :: Размером с яблоко.

num n kadar num + (adj +) n + kadar = num + (adj +) n + яхăн

• (tr) Beş kilo kadar. → Пилĕк кило яхăн. :: Около 5 килограмм. - И в чувашском и в турецком управляет основным и дательным падежом.

göre - кура (по, судя по, согласно, смотря по)[edit]

В обоих языках управляет дательным падежом.

• (tr) Onun fikrine göre... → Унăн шухăшне кура... :: По его мнению...
• (tr) Havasına göre. → Çанталăка кура. :: Смотря по погоде, смотря по тому, какая будет погода.
• (tr) Yorganına göre ayağını uzat. → Тÿшеккÿне кура уруна тăс. :: (Пословица) – По одёжке протягивай ножки.

doğru - патне (к, по направлению к…)[edit]

В турецком яз. он управляет дательным падежом, а в чувашском – основным.

• (tr) Köprüye doğru gidiyoruz. → Кĕпер патне каятпăр. :: Мы идем к мосту.

başka - пуçне (кроме)[edit]

• (tr) Benden başka → мансăр пуçне :: кроме меня.

Изафет[edit]

• (tr) Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. → Армян Советлӑ Социализмла Республики.
• (tr) Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti. → Российӑ Советлӑ Федератциллӗ Социализмла Республики.
• (tr) Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. → Чăваш Автономлă Совет Социаллă Республики.

Subordinate clauses[edit]

Other[edit]

• (tr) Ben sadece bunu söylemek isterdim. → Эпӗ ҫакна кӑна каласшӑнччӗ.
• (tr) Ben çocuk iken öğrenmeye çok seviyordum. → Эпӗ ача чухне вĕренме питĕ юрататтам.
• (tr) Ben orada iken yağmur yağmaya başladı. → Эпӗ унта чухне ҫумӑр ҫума пуҫларĕ.
• (tr) Sen hastanedeyken ben Moskovaya gidip geldim. → Эсӗ больницӑра чухне эпĕ Мускава кайса килтĕм.
• (tr) Anna müdürken okulda çocuk çoktu. → Анна директор чухне шкулта ача нумайччӗ.
• (tr) Hava sıcakken biz her zaman Volga yanına gidiyorduk. → Ҫанталӑк шăрăх чухне эпир ялан Атăл хӗррине каяттăмăр.
• (tr) Ben köydeyken anneme çok yardım ettim. → Эпӗ ялта чухне аннеме нумай пулӑшрăм.

Translate.vc / русский → турецкий / [ Н ] / Написать письмо

224 параллельный перевод