Yeni Doğan Bebeğin Burnunu Temizleme

BEBEKLERDE BURUN TIKANIKLIĞI 

Bebekler sümküremezler ve burunlarını temizleyemezler, burun kanalları erişkinler ve büyük çocuklara göre daha dardır. Bu sebeple bebeklerde en sık yaşanan sorunlardan biri burun tıkanıklığı ve buna bağlı olarak gelişen nefes alma güçlüğüdür. 

Bebeğin, meme ağzındayken nefes alışverişini burundan sağlaması gerekir. Burun tıkanınca öncelikle emmenin bozulması bu yüzdendir. Bebekler ilk aylarda burundan nefes alırlar, ağızlarından nefes alamadıkları için ister istemez uyku sorunları, huzursuzluk gibi sorunlarla karşılaşırlar. Uyku uyuyamadıkları için sık uyanırlar ve derin uykuya geçemedikleri için dinlenemezler, iştahları daha da kesilir. Burnu tıkalı bebeklerde ve çocuklarda boğaz ve alt solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülür. 

Bebeklerin günlük burun temizliği nasıl yapılmalı? 

Sağlıklı bir bebekte rutin temizlik ihtiyacı yoktur. Banyo sırasında burun içerisine giren su burun içindeki birikintilerin yumuşayarak atılmasını sağlar. Banyo sonrası bu kirler yumuşak bir kâğıt mendil, tülbent veya burun aspiratörleri yardımıyla alınabilir.

Sağlıklı bebeklerde bu işlemler yeterlidir. Fakat bebek nefes alıp verirken burnundan ses geliyorsa, uykuya dalmakta zorlanıyorsa, uyurken sık sık uyanıyorsa, emerken bırakıyor ve ağlıyorsa burun temizliğinin yapılması gerekir. 

Burnu tıkalı bebeklerde, burun temizliği için eczanelerde bulunan okyanus suyu veya deniz suyu olarak bilinen, 5 ml’lik küçük plastik şişeler halindeki steril, tuz oranı vücut ile uyumlu sular veya daha yine eczanelerden alabileceğiniz ml’lik ”izotonik” isimli steril tuzlu su ve 5 ml’lik enjektörler kullanılmalıdır. İlk 6 ay bebeklerde burun temizliği için kesinlikle yüksek basınçlı spreyler, ilaç içeren spreyler ve evde hazırlanan tuzlu sular kullanılmamalıdır.

Burun temizlemek için önerilen 2 yöntem var.

1- burun deliğine okyanus suyu veya izotonik damlattıktan sonra aspiratörle çekmek.

2- burun deliğine okyanus suyu veya izotoniği tazyikli bir şekilde verdikten sonra bebeği ters çevirip (yüzü aşağıya bakacak şekilde) bir elinizle bebeği tutarken, diğer elinizle 1 dakika boyunca bebeğin sırtına hafif orta şiddetli vurarak, burun içine verilen suyun burun içindeki akıntı ve pislikle birlikte akmasını sağlamak. 

Ben annelere daha etkili bulduğum ikinci yöntemi öneriyorum. Her iki yöntemde, burnuna suyu damlatırken veya sıkarken suyun gözüne, kulağına kaçmasından sorun olmaz.

Bebekler özellikle ilk 3 aylık bebekler burun tıkanıklığı olduğunda mutlaka bir doktora başvurulmalıdır, ilk 3 aylık bebeklerde hastalıklar hızlı ilerleyebileceği için doktor bebeği günlük veya gün aşırı kontrollere çağırabilir. Doktorunuzun önerilerini uygulayın kontrole çağırdığı takdirde kontrollerinizi aksatmayın.

İlk Yıl Bebekte Burun Kanallarının Açık Olması Neden Önemli ?

Burun içi hava yolu, yeni doğan bebeklerde ve çocuklarda yetişkinlere nazaran dardır. Bu yüzden burada oluşan herhangi bir problem, bebekte ciddi sıkıntılara yol açabilir. Burun solunumu yani nazal solunum, özellikle ilk aylarda ağızdan solunum içgüdüsü bulunmayan bebekler için hayati önem taşır. Emmenin devamlılığı için, meme ağızdayken bebeğin nefes alış verişini burundan sağlaması gerekir. Burun tıkanıklığı, bebeğin emmesini de büyük ölçüde engeller. Burun aynı zamanda havanın nemlendirilmesi, ısıtılması, temizlenmesi, basıncının ve akış hızının düzenlenmesi, koku alma ve orta kulağın havalandırılması fonksiyonlarına da sahiptir. Burnun tıkalı olduğu tarafta, akciğer solunum kapasitesi de düşük olur.

Bebekler Sümkürebilir mi ?

Bebekler sümküremez ve burunlarını temizleyemezler.  Sümkürme sonradan öğrenilen bir harekettir. Sümkürme eylemini gerçekleştirmek için çocuğun solunum kaslarını kontrol etmeyi öğrenmiş olması gerekir. Bu sebeple yeni doğan ve bebeklerin yaptığı çoğu eylem refleks şeklindedir. Bu koordinasyon en erken 2 yaşında, çoğunlukla da 2, yaş arasında kazanılır. Bir çocuğun sümkürme yetisini kazanabilmesinde aile ve çevresel faktörler de etkili olur. Çocuklar bu davranışı genellikle ebeveynlerini örnek alarak öğrenirler.

Bebeklerde Burun İçi Temizliği Nasıl Yapılmalıdır ?

Sağlıklı bir bebekte burundan nefes alıp verirken sıkıntısı yoksa rutin burun temizliği gerekli değildir. Fakat bebeğin nefes alıp verirken burnundan ses geldiği duyuluyorsa, bebek uykuya dalmakta zorlanıyor, bebek uyurken sık sık uyanıyor, bebek emerken bırakıyor veya bebek ağlıyor ise burun içi temizliğinin yapılması gerekir. Bebeklerde burun temizliği en rahat banyo sonrası yapılır. Banyo sırasında bebeğin burun içerisine giren su, burun içindeki mukus kalıntılarını yumuşatarak bebeğin burnundan atılmasına yardımcı olur. Banyo sonrası bu kirler yumuşak bir kağıt mendil, kulak çöpü, tülbent veya burun aspiratörleri yardımıyla alınabilir. Bunun dışında burunda tıkanıklık devam ediyorsa, serum fizyolojik içeren solüsyonlar bebeğin burnuna damlatılabilir. Bununla bebek rahatlamıyorsa serum fizyolojikle yıkama sonrası mukus tıkaçları burun aspiratörleriyle temizlenebilir.

Bunlar pompa şeklinde olan aspiratörler ve nefesle çalışan burun aspiratörleri olarak iki türlüdür. Nefesle çalışan aspiratörün bir ucu bebeğin burnuna yerleştirilir, diğer uçta temizlik yapan kişinin ağzındadır ve nefesle bebeğin burun salgıları çekilir. Bu metot pompa şeklinde olan aspiratörlere göre daha etkilidir. Bu her iki metot, bebeğin burnunun daha fazla tahriş olmaması için sık yapılmamalıdır. Bebeklerin burun içi mukozaları çok hassas olduğundan temizlerken zorlamak ufak kanamalara sebep olabilir. Serum fizyolojiğin yeterli olmadığı durumlarda tuz içeriği daha yüksek olan hipertonik solüsyonlar kullanılabilir fakat bu solüsyonların da fazla miktarda tüketilmesi sıvı elektrolit dengesizliği oluşturabileceğinden doktorun tavsiye ettiği miktarlarda kullanılmalıdır. Yüksek basınçlı burun spreyleri bebeklerde önerilmez.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığının Hastalıklarla İlişkisi

Yenidoğan bebekler burundan nefes alıp verirler. Ağız beslenme aracıdır. Bu nedenle emzirmenin rahat bir şekilde devam ettirilmesi için bebeğin burnunun açık olması çok önemlidir. Bunun yanında havayı nemlendiren, ısıtan ve filtre eden burun tıkalı olduğunda ağızdan nefes alıp vermek soğuk kirli kuru havanın akciğerlere kolayca ulaşmasına yol açtığından alt solunum yolu enfeksiyonu riskini de artırır.
Bebek ve çocuklar en çok mevsimsel olarak sık rastlanan solunum yolu enfeksiyonları yüzünden burun tıkanıklığı yaşarlar. Bu enfeksiyonlar burun salgısında artışa ve burun tıkanıklığına sebep olur. Burun tıkanıklığı devam ederse orta kulak iltihabı ya da sinüzit gibi daha ciddi üst solunum yolu enfeksiyonları, akciğer kapasitesinde azalmaya bağlı alt solunum yolu enfeksiyonlarına yatkınlık oluşabilir. Ayrıca burun tıkanıklığının kronik olması durumunda ise uzun dönemde ağız-diş yapısında, çene ve yüz gelişiminde bozulmalar olabilir. Kronik oksijen azlığı ileri evrelerde kalp ve akciğer sağlığını da olumsuz yönde etkiler.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığının Uykuyla İlişkisi

Burnu tıkalı olan bebek rahat uyuyamaz, sık sık uyanır ve daha da önemlisi, ağızdan solunumu devam ettiremedikleri için solunum duraksaması yani apne riski taşırlar. Bu durumun kronikleşmesi halinde bebeğin büyüme ve gelişmesi de etkilenebilir.

Bebeklerde Burun Tıkanıklığının Beslenmeyle İlişkisi

Bebeklerin emzirme sırasında sorun yaşamaması için burun yolları açık olmalıdır. Eğer bebeğin burnu tıkalıysa düzgün ememez ve burunda oluşan sekresyon akarak genzine yapışır.  Bu sebeple bebek yeterince beslenemez, huzursuz ve neşesiz olur. Beslenme sırasında fazla hava yutmaya bağlı gaz sancıları da olabilir.

Bebeklerde Burun Tıkanılığının Oyun ve Öğrenmeyle İlişkisi

Bebeklerde burun tıkanıklığı tedavi edilmediği takdirde ilerleyen yaşlarda çocuklarda fiziksel ve zihinsel bazı problemlere yol açabilir. Dikkat dağınıklığı ve öğrenme güçlüğü bunların başında gelir. Burnu tıkalı olan ve rahat nefes alamayan bebekler huzursuz olurlar. Bu durumda onların günlük yaşantıdaki hareketlerini yapmalarında sorun yaratır. Keyifsiz ve zor nefes aldıklarından oyun oynamak istemeyebilirler. Öğrenecekleri yeni bir durum veya oyun karşısında ilgisiz olabilirler. Bebeğin sağlıklı gelişimi için öğrenme becerilerinin gelişmesi gerekir. Bu sebeple bebeğin rahat nefes alması sağlanmalı, gerekli tedavi yöntemleri kullanılmalıdır.

Doğumdan önce ve sonra ebeveynler bebeklerine iyi bakabilmek için birçok şey öğrenirler. Ebeveyn kitapları, uzman yardımları ve internet sayesinde birçok bilgiye ulaşmak mümkündür. Yavrularınızın sorunlarını çözmek için öğrendiğiniz bilgiler arasında bulunmayan, oldukça önemli ve öğrenilmesi gereken bir konu olabilir. Bu konu bebeklerde burun temizliği yöntemleri ve burun tıkanıklığı hakkındadır. Biz yetişkinler kadar büyük bir burun deliğine sahip olmayan bebeklerimiz, burun tıkanıklığı yaşarken oldukça rahatsızlık duyabilir. Bu gibi sorunlara nasıl çözümler bulabiliriz hep birlikte bakalım.

Bebeklerde Burun Temizliğinin Önemi

Bebeklerin burun delikleri yetişkinlerin burunlarına göre oldukça küçüktür. Yaşanılan bir nezle, burun kuruluğu ya da tıkanıklık gibi durumlarda bebeklerin nefes almaları zorlaşabilir. Burun içindeki mukusun artması ya da kuruması sonucu bebeğiniz emerken, uyurken ya da yatarken oldukça zorlanabilir. Sümkürmeyi henüz bilmeyen yavrularınız için burun temizliğini sizin yapmanız gerekiyor. Bebeklerde burun temizliği yöntemleri sandığınızdan çok daha fazladır. Yöntemlerden önce bebeğiniz için nefes almanın ne kadar önemli olduğunu vurgulamamız uygun olacaktır.

Yenidoğan Dönemindeki Bebeklerin Burun Temizliği

Yenidoğanların oldukça hassas ve ebeveynlerine alışma sürecinde olduğunu unutmayalım. Gelişimlerini henüz tamamlamamış olmaları, hassas olmalarının sadece bir nedenidir. Bebeklerde burun temizliği yöntemleri arasında yer alan vakum yöntemi, yenidoğanlar için önemlidir. 

Bahsedeceğimiz alet, burun aspiratörü olarak bilinen, bebeğin burnunun içinde bulunan mukusları almak için kullanmanız gereken bir alettir. Bebeğinizin burnu için herhangi bir başka alet kullanmadan, sadece bebekler için özel üretilmiş burun aspiratörleri tercih etmelisiniz. Kendisi gibi burnu da hassas olacağı için çok sert bir vakum olmamasına dikkat etmelisiniz. Bu konuda şunlara dikkat etmelisiniz:

• Yenidoğan bebekler için kullanacağınız burun aspiratörü; otomatik bir aletse düşük seviyelerde, manuel kullanıma uygunsa nazikçe vakumlamaya özen gösterin.
• Bebeğinizin burnunu katkı bulunmayan burun solüsyonları ile yumuşattıktan sonra kullanacağınız aleti kullanın.
• Kullandığınız şeylerin mutlaka hijyenik olmasına, çıkarılabilir başlıklar var ise iyi yıkandığına ve ellerinizin temiz olmasına dikkat edin.
• Temizleme işlemlerinde bebeğin başının biraz da olsa yüksekte olduğundan emin olun.

Bebeğinizde Kullanabileceğiniz Burun Temizliği Yöntemleri

Bebeğinizin nefes alamadığı için huzursuzlandığını, uykusunda zorlanma ve hırıltılar oluştuğunu ve sürekli olarak burun tıkanıklığı yaşadığını düşünüyorsanız, burnunu düzenli aralıklarla temizlemeniz gerektiğini bilmelisiniz. Bebeğiniz için kullanabileceğiniz burun temizleme yöntemlerinden bazıları şu şekilde olacaktır.

Burunda mukus birikmesi ve burun tıkanıklığı konusunda akla gelen ilk alet aspiratörlerdir. Bebeğiniz için bir burun aspiratörü edinmediyseniz mutlaka edinmeniz gerektiğini bilin. Bu aletler manuel ve otomatik olarak ikiye ayrılıyor. Ucu vakumlu oldukça kullanışlı olan burun aspiratörleri bebeğinizin burnunu temizlemek için harika yollardan birisidir. 

Bebeğinizin burnunu yumuşattıktan sonra eğer manuel bir alet kullanıyorsanız; aletin vakumlu ucunu kibarca bebeğinizin burnuna, diğer uçta kalan kısmını nefesiniz ile çekecek şekilde ağzınıza yerleştirmelisiniz. Otomatik şarjlı yada pilli bir alet kullanıyorsanız; vakum şiddetine dikkat ederek bebeğinizin burnuna işlemi uygulayabilirsiniz.

Bebek burun aspiratörlerini keşfetmek için tıklayabilirsiniz: funduszeue.info

Çok sayıda çeşide sahip olan ve genel olarak deniz suyu kullanılan burun spreyleri oldukça etkili bir yöntemdir. Kurumuş mukus birikimini yumuşatmak için, burun tıkanıklıklarında solunumu açmak ve rahat nefes sağlamak için oldukça etkilidir. Fakat bebeğiniz için kullanacağınız burun spreyleri oldukça kibar şekilde uygulanması gerekiyor. Şiddetli şekilde püskürtme sağlayan burun spreyleri bebekler için önerilmez.

Bebekleri ılık bir suya sokmak her zaman en etkili yöntemlerden biridir. Huzursuz olan, hasta hisseden ya da emmeyen bebekler için ılık bir duş, rahatlama açısından oldukça önemli bir yöntemdir. Bu yöntem burun açma yöntemi olarak da kullanılabilir. 

Bebeğinize ılık bir banyo yaptırmak, burnunda biriken mukusların yumuşamasına ve akmasına neden olacaktır. Bunun sonucunda bebeğiniz rahat bir nefes alabilecektir. Eğer akmayan ama yumuşayan mukuslar mevcut ise; yumuşak bir tülbent ya da aspiratör ile bebeğin burnunda biriken mukusları temizleyebilirsiniz.

Banyo için ihtiyacınız olabilecek tüm malzemeler burada: funduszeue.info

Kulak içi için de türleri olan bu şırınga türü burun aspiratörü görevi yapmaktadır. Günümüzde çok fazla kullanılmayan fakat eskiden oldukça işe yarayan yöntemler arasında yer alan bu şırıngalar; yumuşak, hava ile doldurabileceğiniz ampul şekline sahiptirler. Bebeğinizin burnu yumuşak şekilde mukus doluysa bu şırınga tipini kullanabilirsiniz. Fakat bu tarz ürünleri kullanırken bebeğinizin burnuna nazik davranmayı ve kuruyken kullanmamaya dikkat edin.

Bebeğinizin Burun Temizliğine Yardımcı Olabilecek İpuçları

Burun temizleme yöntemlerini kullanırken aynı zamanda durumu kolaylaştırmak ve bebeğinizin rahat nefes alabilmesini sağlamak adına yararlanabileceğiniz ipuçları.

• Bebeğin bulunduğu çevrenin kuru olması, burnunda bulunan mukusların kurumasına ya da burun tıkanıklığına neden olabilmektedir. Bunun önüne geçmek için bebeğinizin odasını gün içinde mutlaka havalandırarak, akşamları buhar makineleri kullanmalısınız.

• Evin içinde tozlu bir alan varsa mutlaka temizlemelisiniz. Bebeğinizin uyuduğu odayı düzenli olarak süpürmeye ve toz tutmayan az eşya bulundurmaya dikkat etmelisiniz.

• Ilık banyolardan bahsetmiştik. Mutlaka ılık banyolar aldırarak bebeğinizin rahatlamasına yardımcı olmalısınız.

• Bebeğinizin vücudunun susuz kalmamasına önem vermelisiniz. Susuz kalan ve hidrasyona uğrayan bir vücutta burun kuruluğu olması kaçınılmazdır. Bebeğiniz anne sütü alıyorsa düzenli aralıklar ile anne sütü almasına ve su içme yaşlarına geldiyse gün içinde içtiği su miktarına önem vermelisiniz.

• Nezle gibi durumlara bağlı olarak burun tıkanıklığı yaşayan bebeğinizi uyku saatleri dışında mutlaka dik tutmaya özen gösterin. Sürekli olarak yatan bebek, burunda biriken mukusu atmakta zorluk yaşayacaktır.

Bebeklerde görülen burun tıkanıklığı nedenleri

Birçok nedene bağlı olarak gelişen burun tıkanıklığı ve burundan zor nefes alma gibi durumlar, bebekler için oldukça rahatsız edici durumlar arasında yer alır. Bu nedenleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Burunlarının minik olması
• Kuru ortam
• Ağızdan nefes alma
• Susuz kalmış bir vücut
• Sağlık problemleri
• Üst solunum yolu enfeksiyonları ya da nezle
• Kötü hava ve tozlu ortamlar

Burun tıkanıklığı yaşayan bebekler huysuz olabilir

Burun tıkanıklığı nedenlerinden çok daha önemli olan sorun, bebeğin burun tıkanıklığı ile mücadelesidir. Gün içinde nefes alamadığı için oldukça huzursuz hissetmek, yeterli oksijen alamamak ve uykusuzluk huysuz olmayı tetikleyebilir.

• Bebeğiniz yemek yerken ya da emerken nefes alamadığı için iştah kaybı yaşar.
• Düzenli nefes alamadığı için uykusunda bölünmeler yaşar ve gün içinde uykusuz kalır.
• Odaklanacağı bir şeye odaklanamaz, dikkat dağınıklığı yaşar ve oyun oynamak istemez.
• Burun tıkanıklığı ile birlikte bazı hastalıkları beraberinde getirebilir. Tıkanan burundan nefes alamayacağı için sürekli olarak ağızdan nefes alma gereği duyan bebek, havada bulunan zararlı şeyleri ciğerine çeker. Bunun sonucunda alt solunum yolu enfeksiyonları ortaya çıkabilir.

Bebeklerde burun temizliği yöntemleri arasında en çok kullanılan yöntemlerden biri burun aspiratörleridir. Bebeğiniz için bir burun aspiratörü edinmediyseniz geç olmadan edinmenizi öneririz. Burnun nemli tutarak kullanabileceğiniz bu yöntemler arasında, burun spreyleri de yer alır. Size sunmuş olduğumuz yöntemlere göz atarak bebeğiniz için en uygun burun temizliği yöntemini öğrenebilirsiniz.

Aşağıdaki yazımız dikkatinizi çekebilir:

Bebeklerde Burun Tıkanıklığı: funduszeue.info