Başakşehir Seyirci Sayısı
kaynağı değiştir]
Eren Talu-Alke ortaklığının ihaleyi kazanmasının ardından stadyumun temeli 13 Aralık 'de atıldı.[21][22][23][24] Temel atma töreninden birkaç gün sonra inşaat çalışmaları başladı. İnşaatın yapılacağı alanın bir tepe üzerinde olması[25] ve yoğun kayalık zemin nedeniyle hafriyat çalışmaları yaklaşık 3 ay sürdü.[26] Bununla birlikte ilk projede stadyumun çevresinde tasarlanan otopark katları zemin yapısının elvermemesi nedeniyle tribün altlarına alındı ve ana projeye göre 1 kat eksiltildi. Bu nedenle henüz uygulama projesi hazır olmayan alanların uygulama projeleri bir yandan yapılırken değiştirilen alanların da hesaplamaları yeniden gözden geçirilerek düzenlendi.[16] yılının son çeyreğinde başlayan stadyum inşaatı, sözleşmede belirlenen %66 tamamlanma oranında olması gerekirken %26 seviyesindeydi.[27] Mayıs 'da maddi sıkıntılar sebebiyle stadyum inşaatı tamamen durdu.[27][28] TOKİ 3 Temmuz 'da, ihale şartnamesi ve sözleşme hükümleri çerçevesinde, ihtarname ile verilen sürenin sona ermesi nedeniyle Eren Talu-Alke ortaklığı ile yapılan sözleşmenin feshedilmesine karar verdi.[27] 10 Eylül 'da stadyumun kalan inşaat işlerinin tamamlanması için yeni bir ihale düzenlendi. Bu ihaleyi TL teklif veren Varyap-Uzunlar OG (Ortak Girişimi) ortaklığı kazandı.[29][30] Kasım'ından itibaren inşaat çalışmaları tekrar başladı.[31] Yüklenici firmalar tarafından ilk olarak inşaatın uzun zamandan beri durmasından kaynaklanan korozyon sorunu giderildikten sonra hızlı bir şekilde demir örme ve betonlama çalışmalarına geçildi. Ayrıca stadyumun henüz hazır olmayan uygulama projelerinin bir kısmının yapılmasına da devam edildi. Stadyumun dört farklı bölgesine kurulan kameralarla inşaatın tüm dünyadan İnternet aracılığıyla izlenebilmesi sağlandı.[32] 'un Aralık ayında Türkiye'nin Avrupa Futbol Şampiyonası turnuvası adaylığında kullanılacak stadyumlar arasında gösterilen stadyumun inşaatı UEFA stadyum danışmanlarınca incelemeye tabi tutuldu.[33] Yapılan incelemelerin ardından UEFA'nın talep ettiği kriterler doğrultusunda birtakım değişiklikler yapıldı.[34]
Nisan'ında kaba inşaatın bitmesine yakın eş zamanlı olarak toplam ağırlıkları ton olan çatı makaslarının montajları ve kaldırılıp süper kolonlara oturtulması çalışmaları başladı. Birinci çatı makası 21 Nisan'da yerleştirildi.[35] Birinci çatı makasının yerleştirilmesinden bir hafta sonra yerde montajı bitirilen ikinci çatı makası, birinci çatı makasıyla birleştirildi ve kaynak işlemlerine geçildi. Güney tarafında bulunan ilk çatı makasının kurulumun ardından kısa sürede kuzey bölümündeki çatı makasının da kurulumu tamamlanarak çatının üzerinin örtülmesi çalışmalarına geçildi.[35]
Varyap-Uzunlar Ortak Girişimi ortaklığının hiç duraksamadan sürdürdüğü ve yaklaşık 14 ay süren inşaat çalışmaları, Aralık sonunda çevre yolları hariç çimlendirme ve loca restorasyonlarının da bitmesiyle tamamlanma aşamasına geldi.[25] €'ya mal olan stadyumun inşaatında, toplam bin metreküp beton ve 35 bin ton demir kullanıldı. Stadyumun toplam inşaat alanı ise bin metrekareydi.[25]
Stadyum projesinde çatı sistemi açılır-kapanır şekilde tasarlandı. Projeye göre açılır-kapanır çatı sisteminin yapımı TOKİ'ye aitti. Ancak Galatasaray yönetimi, stadyumun içerisindeki işlerin bitirilmesi ve stadyumun geciktirilmeden açılması amacıyla, çatıya ayrılan bütçenin stadyumun kalan ince işlerinde kullanılması, açılır-kapanır çatının ise daha sonraki 2 yıl içerisinde kulüp tarafından yaptırılması konusunda TOKİ ile bir sözleşme imzaladı.[36][37] Ancak stadın açılışından 2 yıl sonra Galatasaray çatıyı yaptırmadı. Bu nedenle Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Galatasaray'a dava açtı.[38][39]
Nef Stadyumu, 15 Ocak 'de Ajax ile Galatasaray arasında oynanan özel maç ile açıldı.[40] Açılış maçının öncesinde, Kanadalı sanat ve çoklu ortam yönetmeni Erick Villeneuve tarafından hazırlanan çeşitli ses ve efekt gösterileri organize edildi. kişiden oluşan gösteri ekibi, Galatasaray'ın sembolü olan aslan konulu bir çalışma hazırladı. Gösterilerde, Galatasaray'ın Ali Sami Yen Stadyumu'nda elde ettiği başarıları temsil eden objeler yer aldı. Stadyumun üzerine kurulan altıgen ekran aracılığıyla sahada yapılan gösteriler bu ekrandan da yayınlandı. Gösteride yaklaşık 2 metre çapındaki davullar, saha ortasında çoklu ortam efektlerin desteğiyle kullanıldı. Daha sonra 90 kişiden oluşan dans grubunun eşlik ettiği ışık ve ses gösterisinin ardından, stadyum dışında yapılan havai fişek gösterileri düzenlendi. Açılış kapsamında şarkıcı Kenan Doğulu'da stadyumda konser verdi.[41] Güvenlik nedeniyle yaklaşık 45 bin kişinin izlediği Nef Stadyumu açılış töreni, Galatasaray ile Ajax arasında oynanan ve tamamlanan maç ile sona erdi.[40][42][43]
Nef Stadyumu'nun maliyeti Ali Sami Yen Stadyumu arazisinin satışından karşılandı. Ali Sami Yen Stadyumu arazisi toplam TL'ye Torunlar-Aşçıoğlu-Kapıcıoğlu ortaklığına satıldı ve bu paranın TL'si TOKİ'ye ayrıldı. Nef Stadyumu ise TL'ye yapıldı.[44] Galatasaray Spor Kulübü'nden TOKİ'ye herhangi bir menkul ve gayrimenkul devri söz konusu olmadı. Galatasaray, imzalanan protokolle birlikte Ali Sami Yen Stadyumu'nun bulunduğu alanı verdi ve Seyrantepe alanını aldı. İnşaat ruhsatı Şişli Belediyesi tarafından 12 Aralık 'de onaylanan Nef Stadyumu'nun çevre yollarla birlikte toplam maliyeti TL'dir.[45]
Özellikleri[değiştir kaynağı değiştir]
Nef Stadyumu'ndaki bir loca
Çatıda yer alan güneş enerjisi panelleri ile stadyum kendi enerji ihtiyacının %63'ünü karşılamaktadır.
Nef Stadyumu, Stuttgart merkezli ASP (Arat-Siegel + Partner) bürosunun koordine ettiği şirketler birliği tarafından planlandı. Stadyumun mekanik ve elektrik projesini Makro ABB, Obermeyer Planen + Beraten GmbH ve Ak Mühendislik, çatı statiğini ise SBP firması hazırladı.[47] 82 bin metrekare imar alanında inşa edilen[48] stadyumun mimarlığını ise Cem Arat ile Mete Arat yaptı. Elips şeklinde bir tabana sahip olan stadyumun enine ekseni metre, boyuna ekseni ise metredir.[49] Stadyumun araziye konumlanması kuzey-güney oryantasyonuna yakın bir açıdadır.
4 kattan oluşan tribünlerin katları arasında restoranlar, food court büfeler ve tribünler ile bağlantılı salonlar yer almaktadır.[49] Stadyumda, kapasiteleri 6 ile 27 kişi arasında değişen adet loca bulunmaktadır.[50] Locaların 65'i güney, 49'u batı 52'si doğu ve 32'si kuzeyde yer almaktadır.[3] Loca içi koltuklar ile beraber stadyumda toplam VIP koltuğu mevcuttur. Ayrıca stadyumda güney tribününde 88 adet, kuzey tribününde 30 adet, doğu tribününde 29 adet ve batı tribününde 29 adet olmak üzere toplam adet engelli ve refakatçi koltuğu bulunmaktadır.[49][51] Bunun yanında 'ü kapalı olmak üzere toplam araçlık otopark ve 28 araçlık otobüs parkı yer almaktadır. Stadyumun ikinci katında büfeler ile taraftar marketleri, üçüncü katında Galatasaray Müzesi, business salonları, sponsor salonları, localar, restoran ve yemek alanları, dördüncü katında localar, ofisler ve VIP salon, 6. katında ise basın salonu yer almaktadır.[47] Stadyumda konser, toplantı, showroom gibi etkinliklere ev sahipliği yapan kişi kapasiteli bir konferans salonu da bulunmaktadır.[3]
Nef Stadyumu'nda tribünlerin oyun alanına en yakın noktası 6 metredir.[25] Stadyumda 77,41 m2 büyüklüğünde karşılıklı iki adet dijital skor tabelası mevcuttur.[52] Naklen yayın için stadyumdaki kamera noktalarında ise sabit kablo sistemi bulunur.[53] Stadyuma metro çıkışından gelen, metre uzunluğunda 45 metre genişliğinde olan ve kulüp tarafından Aslanlı Yol adı verilen[54] yolun girişine Ali Sami Yen Spor Kompleksi tabelası asılıdır.[55] Nef Stadyumu, Türkiye'de metroya kapısı olan tek stadyum konumundadır.[49]
Nef Stadyumu'nda tribün güvenliğini sağlayan yüz tanıma sistemi mevcuttur.[56] Polisin MOBESE kameralarıyla ortak çalışan, saniyede insan yüzünü tanıyabilen, tüm tribünleri yaklaşık 4 dakikada tarayarak daha önce olumsuz davranışlarda bulunan taraftarları teşhis edebilen sistem, Türkiye'de ilk defa Nef Stadyumu'nda kullanılmaya başlandı.[57]
Doğu tribünü girişinde Nike firması ile ortaklaşa inşa edilen GS Store mağazası bulunmaktadır. İki kattan oluşan mağaza, stadyum mimarisiyle uyumludur. Mağazanın bir kısmı Galatasaray'ın resmî ürünlerinin satıldığı bir dükkân olarak hizmet verirken diğer kısmı ise sosyal alan olarak kullanılmaktadır. Mağaza metrekarelik kullanım alanıyla, Türkiye'nin en büyük spor kulübü mağazasıdır.[58][59][60] Bununla birlikte stadyumda toplam 6 adet GS Store mağazası mevcuttur.[3]
Ocak 'de yapılan zemin yenileme çalışmalarının ardından stadyumun saha zemini hibrit çim ile değiştirildi.[61] 9 Mart 'de Galatasaray ile Enerjisa arasında imzalanan sözleşme kapsamında; Türk Telekom Stadyumu'nun çatısına güneş enerjisi panellerinin kurulması kararlaştırıldı. Bu paneller ile stadyumun kendi enerjisini üretmesi planlanırken, Enerjisa kurulacak sistemi 10 yıl boyunca işletme hakkını elde etti.[62] Stadyumun çatısına yerleştirilen panel ile stadyumun enerji tüketiminin %63'ünün karşılanacağı açıklandı. Ayrıca Nef Stadyumu bu özelliği ile "Güneş Enerjisi ile Çalışan En Güçlü Stadyum" unvanını alarak Guinness Rekorlar Kitabı'na girdi.[63]
[değiştir kaynağı değiştir]
İç saha maçlarını Ali Sami Yen Stadyumu'nda oynayan Galatasaray, değişen şartlarla birlikte yeni bir stadyuma ihtiyaç duydu.[5] Yeni stadyum konusundaki ilk proje yılında, Galatasaray başkanı Faruk Süren'in girişimiyle hazırlandı.[6][7] Ali Sami Yen Stadyumu'nun yerine daha modern ve yüksek gelir getirecek bir stadyum için Tekfen ile $84 milyon maliyetli bir stadyum projesi hazırlandı.[8] Proje koltuk kapasiteliydi. VIP tribünü 82 locası olan akıllı stadyum projesi aynı zamanda kongre, konser salonları tiyatro ve ofis katlarından oluşmaktaydı. Ağustos 'de Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile üst kullanım hakkı konusunda sözleşmenin yapıldığı[9] proje Şişli Belediyesi tarafından Kasım 'de tasdik edildi. Yaklaşık 2 yıl kadar üzerinde çalışılan yeni Ali Sami Yen Stadyumu projesi mali sorunlar nedeniyle iptal edildi.[10][11][12][13]
Galatasaray başkanlığına Mehmet Cansun'un gelmesiyle birlikte, yeni stadyum fikri tekrar gündeme geldi. Bu kapsamda o dönemde kulüp üyesi mimarlardan oluşan bir komite kuruldu. Bir önceki projeye göre daha sade bir ön proje hazırlandı.[5] Seyirci kapasitesi olarak belirlendi. Projenin mevcut Ali Sami Yen Stadyumu'nun arazisine parça parça yapılması planlanıyordu.[5] Proje Ali Sami Yen Stadyumu yıkılmadan başlayacaktı ve Galatasaray takımı maç oynamak için başka bir stadyuma ihtiyaç duymayacaktı. Ancak proje hayata geçirilmedi.[5]
yılında kulüp başkanı olarak seçilen Özhan Canaydın, ilk olarak yeni stadyum projesini hayata geçirmek istiyordu.[14] Faruk Süren yönetiminin daha önceki proje kapsamında sözleşme imzaladığı Tekfen ile birlikte ön proje çalışması yapıldı.[14] Yeni projede de daha önceki projelerde olduğu gibi stadın Mecidiyeköy'e inşa edilmesi planlanıyordu. İlk yapılan projedeki $84 milyonluk maliyet, bu projede yaklaşık $60 milyona kadar indirildi.[12] Ancak Mecidiyeköy arazisinin Galatasaray'a ait olmaması nedeniyle kredi arayışlarından sonuç alınamadı.[14] Aynı yıl içinde dönemin Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül, stadyum için farklı bir proje önerdi. Teklife göre Ali Sami Yen Stadyumu'nun yer aldığı yaklaşık 35 bin m2'lik alanın kulüp tarafından bir kongre merkezine dönüştürülecek ve sinema, otel gibi kulübe gelir sağlayacak çeşitli yapılar yapılacak, yeni stadyum ise o dönem Şişli'ye bağlı olan Seyrantepe'de bin m2'lik alana inşa edilecek bir spor kompleksi içinde yer alacaktı.[5] Ancak Ali Sami Yen Stadyumu'nun bulunduğu arazi Galatasaray'a ait değildi. Millî Emlak, Sarıgül projesinin aksine, Galatasaray'ın Seyrantepe'ye yalnız stadyum yapmak istemesi durumunda Ali Sami Yen Stadyumu arazisi ile değiş tokuş yapılabileceğini bildirildi. Bunun üzerine Galatasaray, Ali Sami Yen Stadyumu'ndaki genişleme zorluklarını ve devletin trafiğe ekstra yük gelebilir uyarılarını da dikkate alarak Seyrantepe'deki dönümlük hakkının dönümlük kısmından ve Ali Sami Yen arazisi üzerindeki 49 yıllık kullanım hakkından feragat ederek Seyrantepe projesine yönelmeye karar verdi.[5][14] 19 Mayıs tarihinde Seyrantepe'deki m2'lik arazinin 49 yıllık irtifak hakkının sportif amaçlı tesisler yapmak için Galatasaray'a tahsisini içeren anlaşmanın imzalanması ile birlikte Galatasaray arazinin üst kullanım hakkı tapusunu aldı.[14][15]
Stadyumun yapılacağı dönümlük Aslantepe arazisinin üzerinde; 15, ve 80 dönüm büyüklüğünde üç ayrı yer mevcuttu. İlk etapta stadyumun 80 dönüm büyüklüğündeki araziye yapılması planlandı.[16] Stadyumun ilk yapılması planlanan arazinin trafik vakfının kullanımında olması ve çeşitli nedenlerle oluşan metrelik kot farkı sebebiyle, yeri değiştirilerek bugünkü stadyumun üzerinde bulunduğu araziye inşa edilmesi kararlaştırıldı.[16] İlk anlaşmalar yılının Ağustos ayında resmî protokolün imzalanmasıyla yapıldı. yılının Ocak ayında ise detay projelerin çizimine başlandı.[14] Kompleks için ilk ihale 19 Temmuz 'de yapılırken şartname alan 28 firmadan 8'i teklif verdi. Firmaların teknik tekliflerinin değerlendirilmesi aşamasında, sunulan projelerde sorunlar yaşanması üzerine TOKİ ihaleyi iptal etti.[17][18] 27 Ağustos tarihinde verilen kapalı zarfla tekliflerin açılmasının ardından, 31 Ağustos günü Ankara'da yapılan ikinci ihalede TOKİ'ye YTL ile en yüksek payı ödemeyi teklif eden Eren Talu-Alke, elde edilecek toplam gelir tutarını da YTL olarak öngördü. Projede öngörülen gelirin üzerine çıkılması halinde TOKİ'ye ödenecek payı da %0 olarak teklif eden Eren Talu-Alke, TOKİ ile sürdürülen görüşmeler sonucunda %7 pay ödemeyi kabul edince ihaleyi kazanmış oldu.[18][19] Stadyumun inşa edileceği tepenin adı Aralık 'de Şişli Belediyesi tarafından Aslantepe olarak değiştirildi.[20]