Bun Kreatinin Oranı Düşüklüğü

Böbrek fonksiyonlarının sorunsuz çalışması sindirim sistemi açısından oldukça önemlidir. Böbrek fonksiyonlarının sağlık olup olmadığını anlamak için yapılan kan testine BUN Kan Testi denilmektedir. Biz de sizin için Bun Testi hakkındaki bilgileri derledik. Sağlıklı okumalar!

Bun Testi Nedir? 

Bun testi, böbreklerin işlevini ne kadar yerine getirdiğini analiz etmek için yapılan test olarak tanımlanır. Bun testi “kan üre azot”u olarak da tanımlanmaktadır. Üre azotu, vücudun proteinleri parçaladığında karaciğerde oluşan atık maddeye denir. Sağlıklı böbrekler bu üre azotunu filtreler ve idrar yoluyla vücuttan atılmasına yardımcı olur. Böbreklerin ya da karaciğerin hasar görmesi durumunda “BUN” yani üreazotseviyesinde artış görülebilir. Kanda bulunan gereğinden fazla üre azotu böbrek ve karaciğerlerde sağlık sorunlarının işaretidir. Bun değer hastanın yaşı ve cinsiyetine göre değişmektedir. Genelleyecek olursak, aşağıdaki değerler  BUN yani üre değeri için normal değer kabul edilir;

–        Yetişkin erkeklerde; mg/dL

–        Yetişkin kadınlarda; mg/dL

–        yaş aralığındaki çocuklarda; mg/dL

–        60 yaş ve üzerindeki yetişkinlerin normal BUN (üre) seviyeleri 60 yaşının altındaki yetişkinlere oranla daha yüksektir.

Bun Testi Ne için Yapılır?

Bun testi, böbrek fonksiyonlarını analiz etmek için kullanılan kan testi uygulamasıdır. Bazı durumlarda, bun testi tanı koymak için yeterli olmayabilir. Bu gibi durumlarda kreatinin testi gibi diğer kan testleri de yapılabilir. Bun testi aşağıdaki durumları teşhis edebilmek için kullanılır. Bu durumlar;

·       Karaciğer hasarı,

·       Zayıf dolaşım,

·       İdrar yolun hastalıkları,

·       Konjestif kalp yetmezliği,

·       Sindirim sistemi kanaması,

·       Yetersiz beslenme,

·       Var olan hastalıkların böbreklerden dolayı olup olmadığını anlamak için

·       Böbrek fonksiyonlarının durumunu öğrenmek için,

·       Diyaliz tedavisi için yol belirlemek için de bun testi yapılabilir. Bun testi sadece üre azot miktarını ölçer. Üre azotu sayısının neden yüksek olduğu ya da neden düşük olduğunu teşhis etmek için bun testi uygulaması yapılmaz. 

Bun Testi Değerinin Yüksekliğinin Nedenleri Nelerdir?

Bun testi karaciğer ve böbreklerle ilgili sorunları gösterebilir. Ancak bun testi sağlık probleminin nedenlerini söylemez, bu yüzden de sağlık sorununun neden kaynaklandığını anlamak için araştırma yapılması gerekmektedir. Eğer BUN değerleriniz yüksek ise aşağıdaki nedenlerden dolayı olabilir;

·       Kalp rahatsızlıkları,

–       Kalp yetmezliği

–       Kalp Krizi

·       Diyabet

·       Hipertansiyon

·       Sindirim sisteminde kanamaların olması

·       Susuz kalma (dehidrasyon)

·       Yüksek protein seviyeleri

·       Böbrek hastalıkları

–       Böbrek yetmezliği

–       İdrar yollarındaki tıkanıklık

·       Stres

·       Şok olma hali

·       Bazı tedaviler için kullanılan ilaçlar Bun seviyesinin yüksek olmasına neden olabilir. 

Bun seviyesinin düşürebilmek için öncelikle bun seviyesinin yükselmesine neden olan hastalıkları teşhis etmek gerekir. Bu durumda yeteri kadar sıvı tüketimi ve düşük proteinli bir diyet programı Bun değerlerinin düşmesine yardımcı olabilir. 

BUN Yüksekliğinin Belirtileri Nelerdir? 

Bun seviyesindeki yani üre seviyesindeki yüksekliğin nedeni böbreklerde bulunan sağlık sorunları olabilir. Proteinin parçalanması sonucunda ortaya çıkan BUN (üre), böbreklerin bu üreyi idrar yoluyla dışarı atamadığı durumlarda kanda birikir. Bun seviyenin yüksekliğinin muhtemel belirtileri aşağıdaki gibidir;

·       Kaslarda güçsüzlük

·       Aşırı kilo kaybı

·       İştah kaybı

·       Düzensiz uyku

·       Baş ağrısı

·       Solunum bozukluğu

·       Anemi(kansızlık)

·       Bulantı 

·       Kusma

·       Ağızda yanma hissi ve ağızdaki kururluk

·       Halsizlik durumu

·       Sürekli hıçkırma hali

·       Nefeste koku

Gibi belirtiler Bun seviyesinin yüksekliğinden dolayı meydana gelebilir. Bunun net bir şekilde belirlenmesi ve altta yatan sağlık sorunlarının teşhisi ve tedavisi için bir hekime danışmanız gerekir. Hekiminiz sizin için uygun yönlendirmeyi yapacaktır. 

BUN seviyesinin Düşüklüğünün Nedenleri Nelerdir?

Bun seviyesinin düşüklüğü sık karşılanan bir durum değildir. Düzensiz ve yeteri kadar beslenmeme ve yeteri kadar su tüketilmemesi gibi durumlarda BUN seviyesinde düşüklükle karşılaşılabilir. 

·       Vücudun ihtiyaç duyduğu kadar protein alamama

·       Antibiyotik ve anabolik steroid türü ilaçların kullanılması,

–        Karaciğere bağlı hastalıkların

–        Sindirim sistemine ait problemlerin 

–        Diyabet

–        Siroz 

–        Verem 

·       Pankreasa yapılan müdahaleler

–        Pankreasın bir bölümünün alınması,

–        Pankreas yetmezliği 

–        Pankreas kanseri

·       Karaciğer yetmezliği

·       Yetersiz beslenme

–        Yetersiz protein alımı

·       Hamilelik

·       Antidiüretik hormon salınımı 

Gibi bazı hastalıklar BUN seviyesindeki düşüklüğün sebebi olabilir. Bu nedenlerin ortaya çıkarılması için bir doktora danışmanız ve doktorunuzun bu sorunları tedavi etmek amacıyla sizin için belirlediği tedavi yöntemlerine uymanız gerekmektedir.

Ayrıca vücudumuzdaki kan değerlerini düzenlemek ve sağlığımızı tehlikeye atacak vitamin ve mineral eksikliği yaşamamak için doktor tavsiyesiyle her gün takviye gıda vemultivitaminkullanmakta sağlığımızı korumak için yapmamız gerekenlerdendir.

bun/kreatinin oranı hangi durumlarda artma/azalma gösterir?

1. bun/kreatinin oranı(normali /1 arasındadır) alt/üst gis kanamasının ayrımında kullanılan bir parametredir. kesin olmasa da gis kanaması olan bir hastada bun/kreatinin oranı 20/1&#x;den fazla ise bunun üst gis kanaması olabileceği düşünülür.

bununsa çok mantıklı bir sebebi var:

bilindiği gibi mide protein emiliminin çok fazla gerçekleştiği bir yerdir. eğer kanama odağı mide ise lümene salgılanıp sindirilen kandan daha fazla protein emilir ve kanda bun(blood urea nitrogen) bir kas metabolizması ürünü olan kreatinin&#x;e göre daha fazla artar.

2. bun/kreatinin oranı prerenal böbrek hasarında artar. prerenal böbrek hasarında tübüllerden geçen su miktarı azalacağı için tübüllerden geçen idrarın akış hızı da azalır, bu da ürenin geri emilim şansını arttırır. kreatinin ise en azından pratik olarak geri emilmez. dolayısıyla bun/kreatinin oranı artar.

3. ilginç olarak bun/kreatinin oranı postrenal böbrek hasarında da artar. bu sefer da idrar yollarında tıkanıklık olduğu için tübüllerde sıvı akışı yavaşlar. bu durum yine yukarıda ifade edildiği gibi ürenin geri emiliminin kreatinine rölatif artmasına sebep olur.

4. bun/kreatinin oranı musküler kişilerde kas metabolizması aktif kişilerde azalır. zira kreatinin miyositlerden açığa çıkan, bir kas dokusu metabolitidir.

5. yine rabdomiyolizde de kas dokusunda yıkım artacağı için bun/kreatinin oranı azalma gösterir.

BUN, koldan şırınga kullanılarak alınan kan örneği üzerinden, laboratuvar araştırmaları sonucunda elde edilmektedir. Teste girecek olan kişinin, kan vermeden 1 gün önce yüksek protein içeren tüm gıdalardan uzak durması gerekmektedir.

BUN Nedir?

BUN testi, ağırlıklı olarak böbrek fonksiyonlarının kontrol edilmesine imkân veren bir tetkiktir. Bu test sonucuna göre; böbreğin normal çalışıp çalışmadığı, mevcut böbrek hastalıklarının ilerleme durumu veya böbrek tedavisinin başarı durumu incelenebilmektedir.

Böbrek fonksiyonlarının yanı sıra su kaybının riskli seviyelere ulaştığı da BUN testi ile takip edilebilmektedir. Vücuttaki su kaybı arttıkça kanda yer alan BUN miktarı, kreatinin değerinin oldukça üstüne çıkmaktadır. Aynı sebepten dolayı, böbrek hastalarının sonuçlarında da BUN değeri kreatininden fazla çıkmaktadır.

BUN Kaç Olmalı?

BUN miktarının referans aralığı, testin yapıldığı laboratuvara göre ufak farklılıklar içerebilmektedir. Ancak genelde mililitre kan için üre azotunun 6 miligram ile 20 miligram arasında olması beklenmektedir. Bu değer 1 litrelik kan için ile milimol olarak tarif edilmektedir. Kandaki BUN değerleri kreatinin test sonuçlarına göre de yorumlanabilmektedir. Bu kapsamda BUN değerinin kreatinin değerine oranı 10/1 ile 20/1 arasında olduğunda sonuçlar normal kabul edilmektedir.

BUN Yüksekliği ve Düşüklüğü Nedenleri

Kan tahlillerine göre elde edilen BUN seviyesinin referans aralığının üstünde ya da altında olası farklı uzaman yorumlarını beraberinde getirmektedir. Bu kapsamda BUN yüksekliği; çeşitli ilaçlar, yüksek protein içeren diyetler, kalp yetmezliği ve ciddi yanıklar sonucunda ortaya çıkabilmektedir. Bu sebeple test aşamasında kullanılan ilaç ve yapılan diyetler hakkında mutlaka hekimin bilgilendirilmesi gerekmektedir.

Test sonuçlarında BUN ve kreatinin oranının yüksek çıkması da BUN yüksekliği olarak isimlendirilmektedir. Bu durum hasta çok su kaybettiğinde ortaya çıkmakta ve akut böbrek yetmezliğini de beraberinde getirmektedir. BUN ve kreatinin oranında rastlanılan düşüklük ise bazı hastalıklarla bağdaştırılmaktadır. Kanser ve akciğer hastalıkları bu oranın düşük çıkmasına neden olan başlıca faktörlerdir.

BUN düşüklüğünün sebepleri ise; düşük protein içeren diyetler, aşırı su tüketimi ve cinsiyet ile doğrudan etkileşim halindedir. Buna bakılarak erkeklerdeki BUN seviyesinin genellikle kadın ve çocuklarınkine kıyasla daha yüksek olduğu görülmektedir. Bu yüksekliğin sebebi erkek vücudunun proteini daha etkili bir şekilde yıkıma uğratabilmesidir.