Trigliserid Nedir Neden Yükselir

Kanda yer alan en yaygın yağ türü trigliserid olarak adlandırılır. Her insan vücudunda belirli bir miktarda trigliserid bulunması gerekir, bu miktarın üzerine çıkılması ise trigliserid yüksekliği olarak adlandırılır. Kandaki trigliserid miktarını ölçebilmek için belirli kan testlerinin yaptırılması gereklidir. Trigliserid yüksekliğinin sebepleri arasında kalp sorunları, böbrek hastalıkları, yüksek tansiyon ve daha birçok önemli sağlık sorunu yer alır.

"Trigliserid nedir?", "Normal trigliserid değerleri nelerdir?" öğrenebilmek için yazımıza göz atabilirsiniz.

Normal trigliserid değerleri nelerdir?

Trigliserid yüksekliği halinde vücuttaki yağ oranında değişimler meydana gelebilir.Vücutta yer alan en yaygın yağ türlerinden birisi olan trigliserid normal değerleri mg/dl olarak belirlenmiştir. mg/dl ile mg/dl arası değerler trigliserid için sınır değerler olarak belirlenmiş olup, mg/dl ve üzeri değerler ise trigliserid yüksekliği olarak değerlendirilmektedir.

Trigliseridin faydaları nelerdir?

1- Vücudun temel ihtiyaçlarını karşılar.
2- Tansiyon yükselmesini önler.
3- Vücut ısısını dengede tutar.
4- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
5- Organları dış etkenlere karşı korur.
6- Hücrelerin ve vücudun beslenmesini sağlar.

Trigliserid yüksekliğinin sebepleri nelerdir?

Trigliserid yüksekliğinin sebepleri kişiden kişiye değişebildiği için en doğru tanı için doktora gitmek etkili olacaktır. Sık görülen sebepler arasında önemli sağlık sorunları, çeşitli genetik nedenler ve yaşam koşullarına bağlı sebepler yer almaktadır.

Trigliserid yüksekliğine sebep olan hastalıklar nelerdir?

1- Yüksek tansiyon
2- Kalp hastalıkları
3- Böbrek hastalıkları
4- Akut hepatit
5- Şeker hastalığı
6- Hipotiroidizm
7- Karaciğer hastalıkları
8- Cushing sendromu
9- Akromegali 

Trigliserid yüksekliğine yol açan kalıtsal sebepler nelerdir?

1- Kalıtsal hipertrigliseridemi
2- Kalıtsal disbetalipoproteinemi
3- Lipoprotein lipaz eksikliği
4- Tip 3 hiperlipoproteinemi
5- Tip 5 hiperlipoproteinemi

Trigliserid yüksekliğine yol açan yaşam koşullarına bağlı sebepler nelerdir?

-Hamilelik dönemi
-Obezite
-Hareketsiz bir yaşam
-Sigara kullanımı
-Alkol tüketimi
-Öğün atlamak
-Öğünlerde çok yemek yemek
-Gece geç yemek yemek

Trigliserid yüksekliği belirtileri nelerdir?

Trigliserid nedir merak edenler için trigliserid yüksekliğinde görülen belirtiler belirgin bir işaret olacaktır. Ufak miktarlarda trigliserid yüksekliği genellikle belirti vermez. Kandaki trigliserid miktarının mg/dl üzerinde olması halinde vücudunuzda aşağıda yer alan semptomlar görülebilir:
-Dirseklerde nodül
-Pankreas iltihabı
-Baş ağrısı

Trigliserid yüksekliğinde ne yapılır?

Trigliserid değerlerinizin yüksek çıkması halinde dahiliye uzmanı ile görüşmeniz gerekir. Dahiliye uzmanı tarafından yapılacak testler sonucunda uygun bir tedavi yöntemi belirlenebilecektir. Trigliserid yüksekliği halinde tercih edebileceğiniz doğal tedavi yöntemleri ise yazımızın devamında yer alıyor, bu basit yöntemleri uygulayarak trigliserid yüksekliğinin normale dönmesini sağlayabilirsiniz.

Trigliserid diyet ile düşürülebilir mi?

Kadın ya da erkek her yaştan bireyin kendine has ideal bir kilo ve yağ seviyesi vardır. Bu ideal seviye belirlenerek hastalar bir diyet listesi ile takip edilmeli, yaşlarına göre ideal kilolarına ulaşmaları sağlanabilir. Bu diyet planı içerisinde fazlası yağa dönüştürülerek depolanan rafine şeker mümkün olduğunca sınırlandırılmalı, karbonhidrat ihtiyacı ağırlıklı olarak sağlıklı tam tahıllar ve meyvelerle karşılanmalıdır. Doymuş yağ alımı minimuma indirilmeli, özellikle kırmızı et tüketimi haftada iki gün ile sınırlandırılmalıdır.

Trigliserid düşürmek için neler yapmalı?

Egzersiz yapın

Günde yarım saat yürüyüş yaparak trigliserid değerlerinizi normale çekebilirsiniz. Egzersiz yapmak kilonuzu da dengede tutacağı için trigliserid yükselmesinin önüne geçecek bir etken olacaktır. Uygun egzersiz yöntemleri için doktorunuz ile görüşebilirsiniz.

Fazla kilolarınızdan kurtulun

Trigliserid yüksekliği sebepleri arasında fazla kilo alımı da yer alır. Doktorunuz ile görüşerek uygun bir diyet programı hazırlamasını isteyebilir, kilo verebilirsiniz. Kilo vererek trigliserid değerlerinizi düşürmeye yardımcı olabilirsiniz.

Lifli gıdalar tercih edin

Sindirim sistemi üzerindeki faydaları bilinen lifli gıdaların diğer bir faydası ise trigliserid değerlerini düşürmesidir.Tüketebileceğiniz lifli gıdalar arasında muz, kayısı, elma gibi meyveler; bezelye, soya fasulyesi,mercimek gibi bakliyat ürünleri yer alır.

İlaç kullanımı yapın

Doktorunuz önerileri ve onayı doğrultusunda fibrat, niasin, statin gibi trigliseridin düşmesine yardımcı olan ilaçlar kullanabilirsiniz.

Omega-3 yağı tercih edin

Vücut için en faydalı yağ türlerinden birisi olan Omega-3 yağı, trigliserid değerlerinin düşmesine yardımcı olan önemli bir maddedir. Somon,ringa balığı, sardalya gibi bol miktarda Omega-3 yağı içeren ürünleri haftada 2 kere tüketerek vücudunuzun ihtiyacı olduğu kadar Omega-3 yapı depolayayabilirsiniz.

Rafine karbonhidratlardan uzak durun

Vücutta insülin yüksekliğine neden olan rafine edilmiş ürünler trigliserid yüksekliğine de sebep olan etkenler arasında yer almaktadır. Günlük hayatınızdan bu ürünleri çıkararak trigliserid değerlerini düşürebilirsiniz.

İbrahim Saraçoğlu'ndan trigliseridi düşüren doğal yöntem

Kandaki kolesterolün yükselmeye başlaması veya yüksek değerlere ulaşması, kişinin herhangi bir rahatsızlık hissetmesine neden olmaz ancak kolesterolün uzun zaman yüksek değerlerde kalması, çoğu kez geri dönüşü olmayan değişik kalp-damar rahatsızlıklarının ortaya çıkmasına neden olur. Bu nedenle zaman zaman kan tahlili yaptırarak kolesterol seviyesinin belirlenmesi büyük fayda sağlar. Çünkü erken teşhis edilen kolesterol, ileride yakalanma riski altında olduğunuz birçok hastalığın tedbirini almanızı sağlayacaktır.

Burada önerim, meyvelerin kralı olarak da adlandırılan Antep fıstığının kullanılmasıdır. Antep fıstığı; protein, karbonhidrat, potasyum, demir, B1, B6, A ve E vitaminleri değerleri bakımından zengindir. Kandaki toplam kolesterol ve LDL -kolesterol seviyelerini düşürücü etkisinden dolayı kardiyovasküler riski azalttığı bilinir. Ayrıca Antep fıstığı, trombosit düşüklüğüne karşı ve kan şekeri dengeleyici olarak kullanılabilir. Yağ asitleri bakımından zengin olan Antep fıstığı yağının yukarıda bahsettiğim birçok rahatsızlık için kullanılabileceğini özellikle belirtmek isterim. Burada dikkat edilecek husus, Antep fıstığı yağının soğuk sıkım yöntemi ile üretilmiş olmasıdır. Günde iki defa aç karnına birer tatlı kaşığı Antep fıstığı yağının doğrudan ağız yoluyla alınmasını öneriyorum.

İçindekiler

Trigliserid nedir?

Trigliserid, kanda bulunan bir yağ çeşididir. Kanda esas olarak trigliserid ve kolesterol olmak üzere iki çeşit lipid (kan yağı) bulunur.

Hiperlipidemi; kanda yağların yüksekliğini ifade etmek için kullanılan tıbbi bir terimdir. Genel olarak hiperlipidemi “yüksek kolesterol” olarak bilinmektedir. Ancak gerçekte hem kolesterol hem de trigliserid yüksekliği kan yağları yüksekliğini ifade eder.

Kolesterol, kanımızda “lipoprotein” olarak adlandırılan proteinlere bağlanarak dolaşan yağ ürünüdür. Kolesterol vücudumuzda karaciğer tarafından hücrelerin sağlığı ve vücudun birçok işlevi için üretilir. Yumurta, kırmızı et, sakatat, kaymak ve yağlı peynir gibi gıdalarda da yüksek oranda kolesterol bulunur. Hücrelerin sağlığı için bir miktar kolesterole ihtiyaç vardır. Ancak kolesterol tüketiminin belli bir miktarın üstüne çıkması durumunda sağlık problemleri başlar.

Normal kolesterol düzeyine sahip insanlarla karşılaştırıldığında, yüksek kolesterolü olan bireylerin kalp-damar hastalıkları, felç-inme ve diğer sağlık problem riskleri daha fazladır. Kolesterol ne kadar yüksekse, bu problemlerin ortaya çıkma riski de o kadar yüksektir.

Yemek yediğimizde, vücudumuz hemen kullanmayacağı kalorileri trigliseridlere dönüştürür. Vücudun enerji depo kaynaklarından olan trigliseridler, yağ hücrelerinde depolanır. Özellikle öğünler arası ve uzun açlık dönemlerinde enerji ihtiyacı için bazı hormonlar aracılığıyla kana salınırlar ve dokuların enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Trigliseridler normalde kanda belirli düzeye kadar bulunurlar. Ancak trigliserid düzeyinin yükselmesi, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.

Yapılan çalışmalara göre Türkiye’de her 10 yetişkinin 3’ünde trigliserid yüksekliği mevcuttur.

İdeal trigliserid değeri kaç olmalıdır?

Standart lipid (kan yağları) testinde total (toplam) kolesterol, LDL-kolesterol (kötü huylu), HDL-kolesterol (iyi huylu) ve trigliserid düzeyi ölçülür.

İdeal trigliserid düzeyi mg/dl’nin altıdır.

• mg/dl arası hafif artmış,
• mg/dl arası orta derecede artmış,
• mg/dl’nin üzeri ise çok yüksek trigliserid değerini gösterir.

Çok yüksek trigliserid düzeyinde acil tedavi gerekir ve genel olarak total kolesterol düzeyinin mg/dl’nin üzerinde olması yüksek olarak değerlendirilir. Fakat kan yağları için güvenli ve hedef düzeyler, bireyin sağlık öyküsü ve o anki sağlık durumuna göre değişebilir. Bu değerlendirme, takibi yapan hekim tarafından yapılır.

Kan yağlarına sıklıkla saatlik açlık sonrası bakılır. Bazı özel durumlarda toklukta da bakılabilir. Bu konuda hasta, hekim tarafından yönlendirilir.

Trigliserid yüksekliği belirtileri nelerdir?

Trigliseridin hafif, hatta orta derecede yüksekliği genelde belirtisizdir. Ancak uzun süre yüksek düzeyde kalması ciddi sağlık sorunlarına neden olur.

Trigliserid yüksekliği belirtileri şunlardır:

• Ciltte, ksantom adı verilen küçük yağ birikimleri,
• Karaciğer yağlanmasına bağlı karın ağrısı,
• Uzun vadede kalbi besleyen damarlardaki daralma/tıkanma nedeniyle göğüs ağrısı, nefes darlığı, çarpıntı,
• Beyne giden damarlardaki daralma nedeniyle çeşitli vücut bölgelerinde uyuşukluk, hissizlik, güç kaybı, baş dönmesi, görmede bulanıklaşma, başağrısı, daha nadiren bilinç bulanıklığı ve bilinç kaybı.

Çok yüksek trigliserid düzeyi, pankreas iltihabına (pankreatit) yol açarak karın ağrısı, ateş, bulantı, kusma, iştah kaybı gibi belirtilere neden olabilir. Bu durum, hastane yatışı ile tedavi gerektiren acil bir durumdur.

Trigliserid yüksekliği hangi hastalıklara neden olur?

LDL (kötü kolesterol) yüksekliği kalp-damar hastalıklarının ana nedenidir. Bununla birlikte, trigliserid düzeyi yüksek olan kişilerin, trigliserid düzeyi normal seviyelerde olanlara göre kalp damar hastalığına yakalanma riski artmaktadır.

Trigliserid yüksekliğinde kan damarlarının duvarında yağ depoları birikerek plak oluşumuna neden olur. Zamanla plak birikimleri büyüyerek, damarların daralmasına ve tıkanmasına yol açar.

Trigliserid yüksekliğinde;

• Kalp damarı tıkanıklığına bağlı kalp krizi (koroner arter hastalığı),
• Beyin damarı tıkanıklığına bağlı inme-felç riski (serebrovasküler hastalık),
• Kol ve bacakları besleyen damarlarda tıkanıklık (periferik arter hastalığı) riski artar.

Bu hastalıkların riskini artıran başka birçok faktör vardır. Yaş, ailede yaşlarından önce kalp damar hastalığı tanısı olması, erkek cinsiyet, sigara kullanmak, yüksek tansiyon, kilo fazlalığı, diyabet varlığı, stres, eşlik eden başka hastalıklar ve kullanılan ilaçlar, bunlar arasında sayılabilir. Bireysel kalp damar hastalığı riski, bütün bu faktörler dikkate alınarak hekim tarafından belirlenir. Buna uygun hedefler belirlenerek önlem, tedavi ve izlem planı yapılır.

Trigliserid yüksekliği, ciltte “ksantom” olarak adlandırılan ve çeşitli tipleri olan yağ birikim lezyonlarının ortaya çıkmasına neden olabilir.

Trigliserid yüksekliği, karaciğer ve dalak yağlanmasına neden olur ve bu organları büyütebilir. Karaciğer yağlanması, yüzde oranında karaciğer iltihabına yol açabilmektedir. Bu durum karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişimi riski taşır.

Çok yüksek trigliserid düzeyi, pankreas iltihabına neden olabilir. Pankreas iltihabı, hayati tehlike yaratabilen acil bir durumdur.

Trigliserid yüksekliği nedenleri nelerdir?

• Hayvansal yağların aşırı tüketimi,
• Özellikle yüksek karbonhidratlı gıdaların aşırı tüketimi,
• Yakılan kaloriden daha fazla kalori alınması trigliserid düzeyini yükseltebilir.

Trigliserid yüksekliğine neden olabilecek diğer faktörler şöyle açıklanabilir:

• Hareketsizlik,
• Kilo artışı,
• İnsülin direnci, kontrolsüz diyabet, hormonal hastalıklar (hipotiroidi ve Cushing sendromu vs.) böbrek yetmezliği gibi bazı hastalıklar,
• Alkol,
• Bazı ilaçlar.

Bazı durumlarda ise trigliserid yüksekliği genetik faktörlerden kaynaklanabilir.

Trigliserid nasıl düşer?

Trigliserid değerini düşürmek için yaşam tarzı değişikliği ve ilaç tedavisi olmak üzere iki temel yöntem vardır.

Yaşam tarzı değişikliği

Yaşam tarzını sağlıklı yönde değiştirmek, her türlü trigliserid yüksekliğinde uygulanmalıdır. Tıbbi beslenme tedavisi uygulamaları, egzersiz yapma ve kilo verme, bu düzenlemelerin temelini oluşturur.

Trigliserid düzeyini düşürmek için şunlara dikkat edilmeli:

• Basit şeker içeren ve glisemik indeksi yüksek ekmek, unlu mamüller, meyve suyu, tatlılar gibi karbonhidrat içeren gıdaların,
• Kırmızı et, tereyağı, kızarmış gıdalar, doymuş yağlar gibi çeşitli hayvansal yağların,
• Yağlı süt ürünlerinin tüketimi azaltılmalı ve kalori kısıtlaması yapılmalıdır.

Ayrıca;

• Haftada porsiyon yağlı balık tüketmek,
• Alkolü sınırlamak ya da bırakmak,
• Kilo fazlalığı varsa kilo vermek,
• Düzenli egzersiz, özellikle tempolu yürüyüş gibi aerobik egzersizleri yapmak trigliseridi düşürmede etkilidir.

Trigliserid yüksekliğinde tedavi, hastanın risk durumu ve trigliserid düzeyine göre hekim tarafından belirlenir.

İlaç tedavisi 

Birçok kolesterol düşürücü tedavi, LDL kolesterolü ve trigliseridi düşürmeyi hedefler. Her trigliserid yüksekliği için ilaç tedavisi gerekmez. İlaç tedavisine başlanmasına hekim tarafından karar verilir. İlaç tedavisinde hastanın yaşı, aile öyküsü, eşlik eden sağlık sorunları gibi faktörler dikkate alınır.

Omega-3 balık yağı içeren ürünler de trigliserid düşürmede kullanılabilir. İlaç tedavisi başlansa bile sağlıklı beslenme ve egzersiz hiçbir zaman bırakılmamalıdır.

Trigliserid yüksekliği tanısı konulup tedavi planlandığında belirli bir süre sonra kan yağlarının tekrar ölçümü planlanır ve bu süre başlangıçta haftadır. Tüm tedavinin yönetimi, izleyen hekim tarafından yapılmalıdır.

Kan yağları testleri ne sıklıkta yapılmalıdır?

Kan yağları;

• yaşlarından itibaren 5 yılda bir,
• 40 yaş üzeri erkeklerde ve 50 yaş üzeri ya da menopoz sonrası kadınlarda 2 yılda bir ölçülmelidir.

Risk faktörlerine göre taramanın daha genç yaşta başlaması ve daha sık aralıklarla yapılması uygun olabilir; izlemi yapan hekim bunu planlayacaktır. Taramada; total-kolesterol, trigliserid, HDL-kolesterol, LDL-kolesterol yer almalıdır.