Motor Karteri Nedir

İçten yanmalı motorların parçaları

( İçten yanmalı, su soğutmalı motorlar göz önüne alınmış ve genel parçalar yazılmıştır. Çeşitli motor teknolojilerine göre değişiklik gösterebilir )

Silindir kapağı, Motor, Silindir kapak contası, Silindir gömleği

Piston, Piston sekmanı, Piston pimi, Biyel kolu, Krank mili, Krank mil yatağı, Volan

Kam mili, Triger kayışı, Motor supapı, Külbütör

Hava filtresi, Karbüratör, Yakıt enjeksiyonu, Benzin filtresi, Emme manifoldu

Yakıt tankı, Yakıt besleme pompası, Mazot filtresi, Enjeksiyon pompası, Common rail, Yanma odası, Dizel enjektörü, Dizel partikül filtresi

Akümülatör, Endüksiyon bobini, Distribütör, Buji

Alternatör, Akümülatör, Şarj dinamosu, Marş motoru, Kontak anahtarı

Yağ pompası, Karter, Yağ filtresi, Yağ soğutucusu, Motor yağı

Su radyatörü, Antifriz, Devirdaim pompası, Radyatör kapağı, Motor vantilatörü, Termostat

Egzoz manifoldu, Egzoz susturucusu, Katalitik konvertör

Turboşarj, Intercooler, Pompa duse, Süperşarj

Yağ karterin görevi motor yağının depolanmasını ve soğutulmasını sağlar.

Yağ Karteri Nedir?
Motor bloğunun altında bulunur, karterin görevi motor yağının depolanmasını ve soğutulmasını sağlar. Çelik sacdan yapılmıştır. Aynı zamanda motorun alt kısmındaki krank bölmesini, krank mili ve yataklarını da kapatmış olur.
Krank milini ve yataklarını kapatarak koruma işleminde de görev almaktadır.
Motor yağı motor karterinde birikir, yağ pompası yağı buradan çeker ve basınçlı olarak yağ kanalları vasıtasıyla hareketli motor parçalarını  yağlar. Motor yağı değiştirileceği zaman,karterin altındaki boşaltma tapası gevşetilir ve yağ buradan boşaltılır. Karter tapalarının bazıları mıknatıslıdır, böylece küçük metal parçacıklarını çekerek, yağdan ayırmış olur. Karterin içinde hareket halindeyken yağın aşırı çalkalanmasını önlemek için sacdan delikli bölmeler bulunur.
Yağ karteri bölümünde biriken yağ, pompa ve basınçlı olarak gerekli motor parçalarına aktarılmaktadır. Yağ karteri nedir denildiğinde ise genel olarak soğutma işlemi olarak belirtilse de farklı işlemleri de yapmaktadır. Krank mili, subap mekanizması, silindir ve piston gibi çok önemli parçalar da karter içerisinde yer almaktadır. Araç ihtiyaç doğrultusunda yağ karterinden gerekli yağı alır ve aktarımı yapılır.
Karter Contası ve Tapası Ne İşe Yarar?
Karter contası da yağ sızıntılarını önlemek amacıyla kullanılmaktadır. Karter bölgesinde yer alan yağ, diğer noktalara aktarımı sırasında sızdırma gibi durumlarla karşı karşıya kalınabilmektedir. Bu durumda karter contası devreye girerek, yağın sağlıklı bir şekilde aktarımını sağlamaktadır. Sızıntı dışında aynı zamanda fazla yağ kullanımının da önüne geçilmektedir. Bu sayede araç sağlığı ekstra bir şekilde korunmaktadır.
Yağ Karteri Arızası
Bir taş gelmesi ya da çukura girmek sonucunda yağ karterinde delinme ortaya çıkabilir. Yağ karteri arızasını anlamak için ilk olarak yağ kaçağı olup olmadığına bakılması önemlidir. Böyle bir durumla karşı karşıya kalmanız halinde aracınızı daha fazla çalıştırmamalı ve bulunduğunuz konuma bir çekici çağırmanız gerekmektedir. Daha fazla kullanmanız halinde hem size hem de aracınıza zarar gelebilecektir.
Karter yağ kaçırıyor ise aracınız çevreden gelebilecek çeşitli etmenlerle zarar görebilir. Yağ kaçırma durumunda herhangi bir müdahale yapamazsınız. Ancak aracınıza taş gelmediğinden ya da çukura girmediğinizden eminseniz, contalarda bir sorun olabilmektedir. Bu durumda contaların gevşemiş olması durumu ortaya çıkacaktır. Aynı zamanda karter yağ pompası da işlevini tam olarak yerine getiremiyor olabilir.
 

Sosyal medyada paylaşın!

Motor karteri, motor bloğunun altında bulunur, karterin görevi motor yağının depolanmasını ve soğutulmasını sağlar. Çelik sacdan yapılmıştır. Aynı zamanda motorun alt kısmındaki krank bölmesini, krank mili ve yataklarını da kapatmış olur. Motor yağı motor karterinde birikir, yağ pompası yağı buradan çeker ve basınçlı olarak yağ kanalları vasıtasıyla hareketli motor parçalarını (silindir-piston, supap mekanizması-krank mili vb.) yağlar. Motor yağı değiştirileceği zaman,karterin altındaki boşaltma tapası gevşetilir ve yağ buradan tahliye edilir. Karter tapalarının bazıları mıknatıslıdır, böylece küçük metal parçacıklarını çekerek, yağdan ayırmış olur. Karterin içinde hareket halindeyken yağın aşırı çalkalanmasını önlemek için sacdan delikli bölmeler bulunur.

Karter nerede olur?

Karter arabanın ön motor kısmının en altındadır. Araç lift ile yukarı kaldırıldığında, ön iki teker arasında, motor bloğuna bağlı olan siyah kapak şeklindeki parçadır.

Karter koruma muhafazası nedir ?

Motorun en alt kısmında, yağ karterinin altında bulunur ve motor karterini, yoldan gelebilecek darbelerden, fırlayabilecek taş darbelerinden korur.

Karter nasıl sökülür nasıl temizlenir?

Motor çok sıcakken karter sökülmez, motorun biraz soğuması beklenmelidir. Karter sökülmeden önce motor yağını boşaltmak gerekir, bunun için karterin altına bir yağ boşaltma kabı koyulmalı. Karterin en altında bir boşaltma tapası vardır, bu tapa gevşetilip sökülerek, yağın boşalması sağlanır. Daha sonra karteri silindir bloğuna bağlayan çok sayıdaki cıvata sökülür. Karterle motor bloğu arasında conta bulunur, bu conta da alınarak karter yerinden sökülür. Günümüzdeki araçlardaysa yaygın olarak sıvı conta kullanılmaktadır. Sıvı conta, karteri motor bloğuna sağlam bir şekilde yapıştırdığından, civataları sökseniz bile karter yerinden çıkmayacaktır. Bu durumda, uygun aletler veya çelik spatula gibi bir atletle, kartere zarar vermeden ayırmak gerekir. Tekrar takılmadan önce eski sıvı conta tamamen kazınıp, yeni sıvı conta sürülmelidir.

Karter söküldükten sonra, temizleyici sıvılarla (balata spreyi gibi) temizlenir, basınçlı havayla kurutulur.

    

Yerine takılırken contası düzgünce yerine yerleştirilir, sıvı contalıysa sıvı conta sıkılır. Bağlantı cıvataları çapraz olarak karşılıklı olarak uygun torkla sıkılır. Daha sonra yağ tapası yerine takılır ve motorun en üst kısmındaki yağ dolum kapağı açılarak, üretici firmanın önerdiği uygun özellikteki ve uygun miktardaki motor yağı doldurulur. Kullanılmış boşaltılan yağ, mecbur kalmadıkça  tekrar motora konulmaz. Motor yağı değişiminde yağ filtresi de değiştirilmelidir. Tüm işlemlerden sonra motor çalıştırılır, karterden yağ kaçağı olup olmadığına bakılır. Tapadan yağ kaçağı varsa, yuvası ve dişleri kontrol edilmeli gerekirse tapa değiştirilmelidir. Karter contasından yağ kaçağı varsa, civataların uygun olarak sıkıldığından emin olunmalı ve sıkılmalı. Kaçak devam ederse en baştan sökülüp tekrar conta-sıvı conta ve bağlantı işlemleri uygun olarak tekrar yapılmalıdır.

Karter arızaları nelerdir?

Genelde araçlarda karter delinmesi meydana gelebilir, sebebi yoldan gelen taş parçaları, bozuk yollarda karterin yola sürtüp vurması, çukura düşülmesi gibi sebeplerdir. Bir diğer arıza ise tapadan veya karter contasından yağ kaçağı olmasıdır. Contalar en kısa sürede değiştirilmelidir.

Motor karteri yağ kaçırıyor yağ damlatıyor nedeni nedir? 

Karter tapasından veya karter contasından yağ kaçırıyordur. Tapadansa tapanın sıkılığı kontrol edilmeli, karter contasından sızıyorda conta (veya sıvı conta) değiştirilmelidir. Karterde delik veya çatlak var mı bakılmalıdır. Bunların hiç biri yok ama karter yine de yağ kaçırıyorsa, karter havalandırma sistemi kontrol edilmelidir.

Yağ Karteri delinmesi ve tamiri

Aracın karteri delinmişse, aracın motoru hemen stop edilmeli ve tekrar çalıştırılmamalıdır. Motor yağsız kalacağından, piston-silindir-supap-krank-krank yatağı başta olmak üzere motora çok büyük zarar verir. Kısaca motoru yiyebilirsiniz, sonuç yeni bir sandık motor almak olur. Karter delinmesi durumunda, bir çekiciyle aracı servise çektirin ve karteri yenisiyle değiştirin. Ya da işin ehli bir usta tarafından delik-çatlak kaynakla kapatılabilir. Darbe sebebiyle karter yamulmuşsa mutlaka değiştirilmelidir.
Bakınız: Karter havalandırma sistemi (pcv)

İnsan vucuduna nasıl kan gerekliyse motor içinde motor yağı o kadar gereklidir. Yağ karteri motorun silindir bloğu altına birçok civata ile vidalanmış olarak bulunur.  Yağ pompası tarafından çekilen ve özellikle motor ve turboşarj olmak üzere tüm yağlama noktalarına gönderilen motor yağı için bir depo görevi görür .

Motor yağlarının motor çalışırken ve motor durdurulduğunda motorun yağını depolayan bölüme karter adı verilir.

Karterin motordaki görevi olarak 3 kısma ayırırız.

a) Karter motorun alt tarafını kapatarak, hareketi motor parçalarını dış etkilerden korur.
b) Dört zamanlı motorlarda motor yağına depoluk eder.
c) Yağı dinlendirir ve soğutur.

Genellikle küçük motorlarda, karter litre, orta ve büyük motorlarda litre yağ alır. Karter de bulunan yağ motorda devrederken hem ısınır hem hem de bir kısım pislikleri kartere taşır. Bu pislikler karterin dibine çökerek, kısmen zararsız hale gelir. Aracın hareketi sırasında karterin dış yüzeyine çarpan hava kerterdeki yağı soğutur. Böylece yağ tekrar görev yapabilecek kıvama gelir.

Karterin Yapısı

Silindir bloğunun alt kısmına krank haznesi adı verilir. Yağ karteri bir sızdırmaz keçe veya conta vasıtası ile krank haznesine cıvatalanmıştır. Yağ karteri preslenmiş çelik saçtan imal edilmiştir. Yağ karterinde araç düz bir yerde olmasa bile yağ karterinin dibinde  yeterli miktarda yağ olmasını sağlayacak seperatörler bulunur. Seperatörler birer dalga kıran gibi aracın ani duruşlarında yağın sıçramasını önlerler ve yağın sürekli olarak pompayı beslemesini sağlarlar.

Düz Karterler

Oturma yüzeyleri düz, yanlardan üst kartere, önden zaman dişlileri kapağına, arkadan düzleştirilmiş arka ana yatak kepine bir bütün olarak oturan karterlere düz karterler denir.

Boğazlı Karterler

Yanlardan üst kartere, önden ve arkadan kavis biçiminde, ön ve arka yatak kepine oturan karterlere boğazlı karter denir. Bu karterde contalar 2 yan ve 2 boğaz olmak üzere 4 parçalıdır. Karterler üst kartere, karter cıvataları ile bağlanmaktadır. Karterin motorun alt tarafında bulunması sebebiyle hareket halindeki tekerleklerden fırlayan taşlar veya karterin herhangi bir yere vurması sonucu şu arızalar görülür:
a) Şekil değişikliği,
b) Çatlaklık,
c) Ara bölmelerin (deflektör) gevşemesi,
d) Yağ boşaltma tapası ve contasının arızalı oluşu,
e) Karter ve boğaz contalarının kaçırması

Karter Contaları

Karterlerde genellikle mantar veya özel conta kartonunun pres edilerek yapılan contalar kullanılır. Bu contaların kalınlığı genellikle 1,5 &#; 2,5 mm’dir. Boğazlı karterlerde kullanılan, boğaz contaları karter contasının iki katı kalınlıkta mm. olacak şekilde yapılırlar. Boğaz contaları malzemeleri mantar veya neopram denilen yapay lastikten yapılarak arka ana yatak keplerine yerleştirilir.

Yağ karteri ne zaman değiştirilir?

Yağ karteri hasarlıysa ve sızdırıyorsa mutlaka değiştirilmelidir. Örneğin, araç kaldırım kenarlarına veya rampalara temas ederse çatlaklar veya delikler olabilir. En çok zarar gören karterler, genellikle aracın şasisi yere yaklaştırılmış araçlarda görülür. Yüksek hızlarda çalışan ani fren ile çukur veya tümseklerde geçen araçlarda da yağ karteri zarar görebilir. Ayrıca paslanma, yoldan gelen taş çarpmalarından kaynaklanan deliklerde arızalanmasına sebep olabilir.

Tahliye tapası diş sıyırmaları da diğer arızalar olarak karşımıza çıkabilir. Bu nedenle tahliye  tapasını takarken, vidanın düzgün şekilde oturduğundan veya belirtilen torklara uyduğun sıkıldığından emin olmalısınız.

Arızalı karterin belirtileri nelerdir?