Kaza Namazı Ile Ilgili Ayetler

"Eda: Bir vacibi vaktinde yerine getirmeye denir. 

Kaza: Bir vacibi vakti çıktıktan sonra yapmaktır. Yahud vakti çıktıktan sonra namazı kılmaktır.

Hem dini bakımdan hem de akıl yönünden müslümanın namazları vaktinde kılmaya koşması gerekir. Özürsüz olarak namazların vakitten sonraya bırakılmasından dolayı kişi günahkar olur. Özürsüz olarak namazın vaktini geçirmek büyük bir günahtır. Bu günah sadece namazı kaza etmekle kalkmaz, belki tevbe etmek yahud kazalar bittikten sonra hacca gitmek gerekir.

Meşru bir özür sebebiyle namazlarını kazaya bırakan kimsenin üzerinde herhangi bir günah yoktur. Bu özürlerden bazıları şunlardır. 

Düşmandan korkmak, ebenin çocuk veya annesinin ölmesinden korkması.

Hz. Peygamber(s.a.v) Hendek savaşında namazlarını tehir etmiştir. İbni Mesud (r.a) bu durumu şöyle anlatıyor: "Müşrikler Hz. Peygamberi (s.a.v) Hendek savaşında dört vakit namaz kılmaktan meşgul ettiler. Nihayet gecenin Allah'ın bildiği kadar bir bölümü geçtikten sonra Bilal'e(r.a) ezan okumasını emretti. Bilal ezan okudu ve kamet getirdi. Hz. Peygamber öğle namazını kıldırdı, sonra Bilal kamet getirdi Hz. Peygamber ikindiyi kıldırdı. Sonra kamet getirdi. Resulullah akşam namazını kıldırdı. Sonra da Bilal kamet getirdi. Peygamber de yatsı namazını kıldırdı." (Tirmizi,Nesai, Ahmed)

Kendi üzerinde herhangi bir teklif (ilahi emir) bulunan bir kimse, eda veya kaza olarak yerine getirmedikçe o tekliften kurtulamaz. Çünki Hz. Peygamber(s.a.v), "Allah hakkı ödenmeye daha layıktır."(Buhari) buyurmuştur. 

Bir kimsenin üzerine namaz farz olursa ve ona tahsis edilmiş bulunan vakitte bu namazı kılmazsa o namazı kaza etmesi vaciptir. Çünki Hz. Peygamber (s.a.v) şöyle buyurmuştur: "Sizden biri uyku sebebiyle yahud gafletle bir vakit namazı kılamazsa hatırladığı zaman onu kılsın. Çünki Allah-u Teala "beni zikretmek için namaz kıl" buyuruyor. (Müslim)

Buhari'de ise şu hadis rivayet edilmiştir: " Her kim namazı unutursa hatırladığı zaman onu kılsın. Namazın bundan başka keffareti yoktur." 

Buhari ve Müslim'in ittifak ettikleri hadisin metni şöyledirİ " Her kim namazı uyku sebebiyle kılamaz yahut unutur da kılamazsa hatırladığı zaman" Bunun için bir kimse uyku veya unutma sebebiyle bir namazı kılamazsa ve özellikle bile bile bir kimse namazı kılmazsa, onu kaza etmek vacip olur." (İslam Fıkhı Ansiklopedisi, Vehbe Zühayli)

Vaktinde kılınamayan namazı kılmak vacip olduğuna göre bu namaza da eda denilemeyeceğine göre kaza kılmak gereklidir. 

Ayrıca direk kaza namazı diye hadisler olmasa da bu manayı anlatan hadisler yukarda geçmiştir.

Peygamber Efendimiz (s.a.v) Cibril hadisinde “İslam Nedir?” sorusuna “–İslâm, Allah’tan başka ilâh olmadığına ve Muhammed’in Allah’ın Rasûlü olduğuna şehâdet etmen, namazı dosdoğru kılman, zekâtı vermen, Ramazan orucunu tutman, yoluna güç yetirip imkân bulduğun zaman Kâ’be’yi ziyâret (hac) etmendir” buyurdular.

“İman Nedir?” sorusuna “–Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, âhiret gününe inanmandır. Yine kadere, hayrına ve şerrine îmân etmendir” buyurdular.

İhsan Nedir? Rasûlullah Efendimiz (s.a.v): “–İhsân, Allah’a, onu görüyormuşsun gibi kulluk etmendir. Sen onu görmüyorsan da O seni mutlaka görüyor” buyurdular. (Müslim, Îmân 1, 5. Buhârî, Îmân 37; Tirmizi Îmân 4; Ebû Dâvûd, Sünnet 16)

Kuran-ı Kerim, Peygamber Efendimize (s.a.v) gönderilen ilahi kitapların sonuncusudur. İlahi emirleri barındıran Kuran ve beraberinde Efendimizin (s.a.v) sünneti tüm Müslümanlar için yol gösterici rehberdir.

Tüm insanlığa rahmet olarak gönderilen örnek şahsiyet Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed Mustafa (s.a.v) 23 senelik nebevi hayatında bizlere Kuran ve Sünneti miras olarak bırakmıştır. Nitekim hadis-i şerifte buyrulur: “Size iki şey bırakıyorum, onlara sımsıkı sarıldığınız sürece yolunuzu asla şaşırmazsınız. Bunlar; Allah’ın kitabı ve Peygamberinin sünnetidir.” (Muvatta’, Kader, 3.)

Tasavvuf; Cenâb-ı Hakkʼı kalben tanıyabilme sanatıdır.Tasavvuf; “îmân”ı “ihsân” gibi muhteşem ve muazzam bir ufka taşımanın diğer adıdır. Tasavvuf’i yola girmekten gaye istikamet üzere yaşayabilmektir. İstikâmet ise, Kitap ve Sünnet’e sımsıkı sarılmak, ilâhî ve nebevî tâlimatları kalbî derinlikle idrâk edip onları hayatın her safhasında vecd içinde yaşayabilmektir.

Dua, Allah Teâlâ ile irtibatta bulunmak; O’na gönülden yönelmek, meramını vâsıta kullanmadan arz etmek demektir. Hadisi şerifte "Bir şey istediğin vakit Allah'tan iste! Yardım dilediğin vakit Allah'tan dile!" buyrulmuştur. (Ahmed b. Hanbel, Müsned, 1/)

Zikir, bütün tasavvufi terbiye yollarında nebevi bir üsul ve emanet olarak devam edegelmiştir. “…Bilesiniz ki kalpler ancak Allâh’ı zikretmekle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28) Zikir, açık veya gizli şekillerde, belirli adetlerde, farklı tertiplerde yapılan önemli bir esastır. Zikir, hatırlamaktır. Allah'ı hatırlamak farklı şekillerde olabilir. Kur'an okumak, dua etmek, istiğfar etmek, tefekkür etmek, "elhamdülillah" demek, şükretmek zikirdir.

İlim ve hâl kelimelerinden oluşmuş bir isim tamlaması olan ilmihal (ilm-i hâl) sözlükte "durum bilgisi" demektir. Bütün müslümanların dinî bilgi ve uygulama bakımından ihtiyaç duyduğu, bir bakıma müslüman olmanın ve müslümanlığın icaplarını yerine getirmenin ön şartı durumundaki fıkhi temel bilgiler ilmihal diye anılmıştır.

İslam ve İhsan web sitesinde İslam, İman, İbadet, Kuranımız, Peygamberimiz, Tasavvuf, Dualar ve Zikirler, İlmihal, Fıkıh, Hadis ve vb. konularda  güvenilir kaynaklardan bilgiye ulaşabilirsiniz.