Makata Kamera Ile Bakılması

Kolonokopi yaklaşık dakika süren ve uyutularak yapılan bir işlemdir. Ucunda kamerası olan bir hortum aracılığı ile makattan girerek tüm bağırsakların incelenmesi olarak bilinir. Bu işlem yapılmadan önce kolonokopi diyeti uygulanır. Yani hastanın yediklerinde ve içtiklerinde dikkat etmesi gereken unsurlar vardır. Peki kolonoskopi diyeti nedir? İşte merak ettiğiniz tüm ayrıntılar…

KOLONOSKOPİ NEDİR?

Kolonoskopi, kalın bağırsağın tamamının ve gerektiğinde ince bağırsağın sol kısmının yumuşak, bükülebilir ve ucunda kamera bulunan bir aletle inceleme durumudur. Kolonoskopinin yapılabilmesi için işlem öncesi bağırsak boşaltıcı ilaçlar ile bağırsak temizliği gerekmektedir. Günümüz teknolojisinde bu işlem hem bağırsak hastalıklarının tanısında hem de tedavisinde en iyi yöntemdir. Kalın bağırsak kanserleri büyük ölçüde 'polip' denilen küçük ve iyi huylu benlerin yol açtığı bilinmektedir. Ancak bu benler zaman içinde kötü özellikler kazanabilmektedir. Kolonoskopi yöntemi ile bunları çıkarabilmek ve hastayı kolon kanserlerinden kurtarmak mümkün olmaktadır. Kolonoskopi sayesinde iltihabi bağırsak hastalığı tanısı koymak, bağırsak kanamalarını durdurmak, bağırsak dağarlıklarını genişletmek ve hemoroitlere tedavi uygulamakta mümkün olmaktadır.

Bu işlem güvenli ve temiz bir ortamda uyutularak yapılmaktadır. Hasta hiçbir şekilde ağrı duymaz ve işlemi hissetmez. İşlem sonrası da günlük işlerine dönebilir.

KOLONOSKOPİ NE ZAMAN YAPILMALIDIR?

Hiçbir şekilde şikayetiniz yoksa, yaşınız 50'nin üzerindeyse kalın bağırsak kanserinin erken tanısının önlenmesi için her 5 yılda bir Kolonoskopi yaptırmalısınız. Kolonoskopi ile poliplerin bulunup çıkartılmasıyla kalın bağırsak kanser girişimi tamamen önlenebilmektedir. Makattan kanaması olan hastalar mutlaka Kolonoskopi yaptırmalıdır. Hastalar genellikle basur, hemoroit ve çatlağım var diye düşünerek oyalanırlar. Dışkısında gizli kan pozitifliği saptanan hastalar, birinci derece akrabalarında anne baba veya kardeşlerde kolon kanseri ve polip öyküsü olan kişiler, büyük abdest değişikliği olanlar, kronik sebebi bilinmeyen ishali olanlar, şişkinlik gaz ve kabızlık sorunu olan hastaların mutlaka Kolonoskopi yaptırmaları gerekmektedir. Ayrıca nedeni açıklanmayan kilo kaybı olan, sebebi bulunmayan, tedavi ile geçmeyen karın ağrısı olan hastalar mutlaka Kolonoskopi yaptırmaları gerekir.

KOLONOSKOPİ DİYETİ NASIL YAPILIR?

Kolonoskopinin yapılmasından gün öncesinden selülozuz sebze ve meyvelerden uzak durulmalıdır. Bu günlük diyetten sonra bir gün öncesinde içilen farklı türlerde bağırsak temizleme ilaçları vardır. Onları kullandıktan sonra işlem günü bağırsamız temiz olarak incelemeye geçilir?

BU İŞLEM ACI VERİR Mİ?

Kolonoskopi canlı canlı yapılırsa acı veren bir işlemdir. Çünkü işlem sırasında hava verilir. Bağırsakta gerginliğe bağlı bir rahatsızlık oluşturabilir. Kalın bağırsağımız büklümlüdür. Bu büklümlerden geçerken özellikle bağırsaktaki gaza bağlı, gerilmeye bağlı ağrılar olabilir. Bu nedenle kolonoskopi işleminin uyutularak yapılması gerekir. İşlem bittikten sonra içerideki hava mümkün olduğunca alınır ve hasta da bu tür olayları duymaz ve rahatlık içerisinde kalkarak gider.

Bu işlem öncesi sıvı tüketiminin miktarı yapılacak olan temizleme yöntemine bağlıdır. Ama ne kadar çok sıvı tüketirsek daha iyidir. Özellikle kolonoskopi hazırlık döneminde sizlere litre içerisinde eritilen ilaçlar verilmektedir. Bunların tüketilmesi yeterlidir.

Bu işlemin ardından kabızlık görülmez. Kolonoskopi sonrasında bağırsak boşaltılmış ve temizlenmiş olduğu için birkaç gün kendinizi kabız gibi hissedebilirsiniz. Ve bir süre sonra bu kendiliğinden düzelir.

OLASI KOLONOSKOPİ SONUÇLARI

Yaptığınız bu işlemin ardından doktorunuz sonuçları en kısa sürede sizinle paylaşacaktır. Olası sonuçları şöyledir;

Negatif: İncelenen kolonlarda herhangi bir olumsuzluk bulunmazsa Kolonoskopi negatif kabul edilir. Eğer kolon kanseri riski altında iseniz, yaş dışında başka bir risk faktörü bulunmazsa 10 yılın ardından tekrar bir test daha yaptırmanız istenir.

Pozitif: Dokuda herhangi bir polip veya doku bulunması durumunda doktorunuz Kolonoskopiyi pozitif olarak kabul eder. Ancak bu poliplerin çoğu kanser değildir. Bu dokuların kanser, kanser öncesi ya da kanser olmayan dokular olup olmadığını anlamak için ise polip örneklerini laboratuvara gönderir.

Endoskopi, bir gastroenteroloğun, hastayı incelemek için özel bir kamera kullandığı yönteme denir.  Çocuklarda gastroskopi yemek borusu, mide, oniki parmak bağırsağı endoskopisidir. Kolonoskopi kalın bağırsak endoskopisidir. Perkütan endoskopik gastroskopi-PEG mideden beslenme işlemini tanımlar. Gastroskopi ağızdan ışıklı bir aletle yemek borusu, mide ve ince bağırsakları incelemeye, gerektiğinde biyopsi ve müdahale yapmaya yarar. Kolonoskopi ise makattan ışıklı bir cihazla girilerek kalın bağırsakların incelenmesine, biyopsi alınmasına ve gerekli durumlarda müdahale yapılmasına imkân tanır. Çocuklarda sindirim sistemi sorunları ile sık karşılaşıldığından, bu hastalıkların tanı ve tedavisinde endoskopi sık kullanılan bir yöntemdir.

Çocuklara endoskopi neden yapılır?

Sindirim sistemi rahatsızlıklarının tespiti ve tedavisinde kullanılan endoskopi, erişkin gastroenterolojiden sonra çocuklarda da kullanılmaktadır.

Çocuklarda görülen bazı durumlar karşısında hızlı bir şekilde tanı koyulması ve tedaviye başlanması gerekebilmektedir. Bu gibi durumlarda kan tahlilleri, ultrasonografik inceleme ve radyolojik incelemelerin yanı sıra endoskopi, tanıyı kesinleştirme ya da tedavi edici girişimler yapabilmemizi sağlar. Çocuklarda görülebilen bu durumlar şöyle sıralanabilir.

• Çocuklarda sık tekrarlayan karın ağrısı,
• Kusma atakları,
• Yutma zorluğu,
• Uzun süren ishal (özellikle iki haftayı geçen yağlı, pis kokulu, şekilsiz dışkılama),
• Karında şişlik,
• Sindirim sisteminden kaynaklanan kanamalar (Ağızdan ya da makat kan gelmesi),
• Büyüme ve gelişme geriliği olması gibi belirtiler bazen ciddi bir rahatsızlığın habercisi olabilir. Bu gibi durumlarda endoskopiden faydalanılır.

Endoskopi gereken durumlar nelerdir?

Endoskopi sıklıkla aşağıdaki durumların tanısı ya da tedavisinde kullanılır.

• Sindirim sisteminin üst kısmından gelen kanamaların en sık karşılaşılan nedeni midedeki ülser kanamalarıdır. Bu durum çocuklarda da görülebilir ve endoskopi kullanımı gerektirebilir.

• Yine bir başka bir hastalık olan Helikobakter pylori (mide mikrobu) gastriti veya ülseri de kanamalar yapabilir.
• Doğumsal damarsal malformasyonlar, hemanjiomlar diğer üst sindirim sistemi kanamalarından daha az görülse de sebepler arasındadır.
• Üst solunum yolu enfeksiyonları bazen yoğun kusma, öğürmelere neden olarak yemek borusunun alt ucunda yırtıklar oluşturabilirler. Gastroözefagial reflü de yemek borusunda oluşan üst sindirim sistemi kanamalarının sebeplerindendir.
• Ayrıca kanama pıhtılaşma bozuklukları erken çocukluk çağında sindirim sisteminden kanamaya sebep olduğunda yerinin tespiti ve müdahalenin yapılabilmesi için endoskopi gerekebilir.
• Bazen bir karaciğer hastalığının ilk bulgusu üst sindirim sistemi kanaması olabilir. Bu durumda yemek borusunda oluşan varislere müdahale edilmesi hayati önem taşır.
• Uzun süren ishale neden olabilen çölyak hastalığı ve diğer ince bağırsak kökenli emilim bozukluklarının teşhisinde endoskop ile biyopsi alınıp incelenerek kesin tanı koyulabilir.
• Üst sindirim sistemi için kullanılan gastroskop yemek borusundaki doğumsal ve sonradan oluşan darlıkların tespiti ve balon ile genişletilmesi içinde de uygun bir yöntemdir.
• Endoskopi, alt sindirim sistemi hastalıklarının tanısında da kullanılan bir yöntemdir. İnflamatuvar bağırsak hastalıkların tanısında ve alt sindirim sistemi kanamalarının nereden kaynaklandığının tespitinde de kullanılan bir yöntemdir.
• Çocuklar sık olarak etrafındaki cisimleri ağızlarına götürürler ve istemeden bunları yutabilirler. Yutulan yabancı cisimler soluk borusuna kaçabileceği gibi sindirim sisteminin dar olan kısımlarında da kalabilirler. Röntgen çekilerek sindirim sisteminden cismin atılıp atılmadığı kontrol edilir. Eğer cisim atılamıyor ise hemen endoskop ile çıkartılması gerekir.
• Beslenme yetersizliği olan, Kistik fibrozis hastalığı olan, kanser ya da metabolik yahut nörolojik problemleri sebebi ile yutma problemleri bulunan hastalara endoskopi gerekebilir. Endoskopi ile karın ön duvarından açılan beslenme yolu sayesinde hastanın beslenmesi sağlanabilir. (PEG ile beslenme)

Çocuklara endoskopi hangi yaşta uygulanır, yaş sınırı var mıdır?

Çocuk endoskopisi, yenidoğan bir bebekten 18 yaşına kadar, her yaşta yapılabilir. Bu amaçla her yaşa uygun farklı çap ve büyüklükte endoskopi cihazları mevcuttur. Ayrıca her yaşa uygun sedasyon (uyuma) yapılabilmektedir.

Çocuklara endoskopi işlemi ne kadar sürer?

Endoskopi genellikle 15 ila 30 dakika arasında biter. Ancak hastaneye geliş, kontrol, işlem öncesi ve sonrası düşünülürse toplamda saat gerekecektir.

Endoskopi öncesi hazırlık nasıl yapılır?

Evde

• Çocuğunuz sabah ya da öğlenden sonra işleme girecekse hekimin belirttiği saatlerden itibaren yemek ve sıvı alımı kesilmelidir.

Hastanede

• Hekim çocuğunuzun durumunu kontrol edecektir.
• Çocuğunuza anestezi ya da sedasyon yapılacaksa anestezi uzmanı da kontrole gelecektir.
• İşlem başlarken odadan çıkmanız istenir.
• Doktor işlemi yapar.
• Çocuğunuz anesteziden yavaş yavaş uyanır.
• Çocuğunuz içebilir, yiyebilir ve idrara çıkabilir.
• Ardından hekim kontrol eder ve uygunsa siz ve çocuğunuz eve gidebilirsiniz. 

Çocuklarda endoskopi sonrası evde bakım?

• Çocuğunuzu sıvı almaya teşvik etmeye devam edin.
• Bebekler emzirilmeye başlanabilir, işlemden sonra uyanır uyanmaz formül mama veya su içebilir
• İlk gün yorgun hissedebileceğinden isitrahat etmesi gerekir.
• Çocuğunuz normal faaliyetlere devam edebilir, eve geldiğinizde yemek yiyip içebilir. 

Endoskopinin çocuğa zararı olur mu?

Ortaya çıkabilecek herhangi bir problem olma olasılığı son derece düşüktür, ancak yine de bazı noktaların bilinmesinde fayda vardır. İşlemden sonra görülebilecek bazı durumlar şöyledir;

• Çocuğunuzun boğazında hafif ağrı,
• Testten 72 saat sonrasına kadar kusmalarda küçük kan lekeleri olabilir eğer biyopsi alınmışsa bu normaldir.
• Testten 48 saat sonraya kadar gaz nedeniyle karın ağrısı olabilir.
• Anestezi nedeniyle testten sonra 24 saate kadar baş dönmesi veya yorgunluk hissi olabilir.
• Bu belirtiler beklenenden daha uzun süre devam ederse, ateş ve benzeri başka bulgular oluşursa doktorunuza bilgi vermenizi öneririm.

Bu incelemenin başarılı olması için bağırsaklarınızın temiz olması gerekir. Barsak temizliğinin sağlanması için yukarıda belirtilen diyet ve ilaçları tam olarak uygulamanız son derece önemlidir. Hasta hazırlandıktan sonra endoskopi odasına alınır. Kolonoskopi işleminin yapabilmesi için sedye üzerine sol yan pozisyonda yatırılır ve ayaklar karına doğru çekilir. Anestezi uzmanı tarafından rahatlatılarak işleme başlanır. Disposable (tek kullanımlık) önlük ve eldiven giydikten sonra önce anal (makat) bölge muayene edilir (hemoroid, fissür ve abse tanısı için). Parmak yardımıyla kalın bağırsağın son kısmı ve anüs incelenir (rektal tuşe). Bunu takiben kolonoskopi cihazını anüsten (makattan) ilerleterek kalın bağırsak incelenmeye başlanır. Kalın bağırsağın son kısmı rektum ve sigmoid kolon, inen kolon, transvers kolon, çıkan kolon ve kalın bağırsağın başlangıç kısmı çekuma kadar gidilir. İleo-çekal valv dediğimiz yerden geçilerek ince bağırsağın son kısmı (distal ileum) da incelenir. İnceleme süresi ortalama dk’dır. Bu süre bazen biraz uzar veya kısalabilir. İncelenen organ daha uzun ve kıvrımlı olduğundan gastroskopiye oranla işlem daha uzun sürmekte ve kolonoskopide deneyim, tecrübe ve el yeteneği daha ön plana çıkmaktadır. İşlem sırasında gerekli yerlerden biyopsiler (doku parçaları) alınabilir ve varsa polip dediğimiz iyi huylu oluşumlar çıkarılabilir (polipektomi). Bunlar ağrısız işlemlerdir ve anestezi olmasada herhangi bir rahatsızlık hissi yaratmaz. Biyopsi örnekleri veya polipler histopatolojik inceleme için patoloji uzmanına gönderilir. Patoloji laboratuvarına gönderilen örnekler normal şartlarda 3 gün içerisinde sonuçlanmaktadır. Patoloji Uzmanınızla irtibata geçiniz.