Işsizlik Maaşi 2018

İşsizlik maaşı ya da bir diğer adı ile işsizlik ödeneği, sigortası bulunan işsizlere yasada yer alan şartlara uygun olmaları dahilinde işsiz kaldıkları dönem boyunca belirli bir süre ve belirli bir miktarda yapılan ödemeye dair kullanılan kavramdır. Her işten çıkarılan kişi ya da her işsiz kalan kişi işsiz maaşı alamayabilir, işsizlik maaşı için belirli şartlar gereklidir. Şimdi bu konuyu biraz daha ayrıntılı olarak açıklayabiliriz.

İşsizlik maaşı nedir?

İşsizlik maaşı belirli şartlar oluştuğunda işsiz kişiye aydan aya ödenen bir destektir denilebilir. Sosyal devlet yapısının sonucu olarak dünyanın bazı ülkelerinde ve Türkiye'de işe giremeyen vatandaşlara bir süreliğine destek olma adına işsizlik maaşı uygulaması getirilmiştir. İşsizlik maaşı her işsiz birey için farklı olabilir. İşsizlik maaşlarının miktarları sigortalıların son dört ayda almış oldukları primlerine esas kazançlarının da dikkate alınması ile birlikte gerçekleşmektedir. Bireyin günlük ortalama brüt kazanç miktarının %40'ı olarak hesaplanmaktadır. Maaşın, asgari ücretin %80'ninden az olması gerekiyor. Asgari ücret ile ilgili merak ettiğiniz sorular için bu yazımızı inceleyebilirsiniz. İşsizlik ödenekleri bireylere her ay belli bir günde ödenmektedir.

İşsizlik maaşı şartları 'de değişti mi?

İşşizlik maaşı alabilmek için belli başlı şartlar gereklidir, işsizlik maaşı alma şartları şu şekilde sıralanabilir:

• Çalışan bireyin kendi isteği ya da kusuru haricinde işsiz olması şartı.
• Hizmet akdinin sona ermesinden hemen önce bireyin gün çalışmış olması şartı.
• Hizmet akdinin sona ermesinden hemen önce son üç yıl içerisinde en az gün işsiz sigortası priminin ödenme gerekliliği şartı.
• Hizmet akdi sona erdikten sonra 30 gün içerisinde, bireyin İŞKUR'a şahsen başvuruda bulunması ya da online bir biçimde başvuruda bulunması gerekliliği.

İşsizlik ödeneğine şu kişiler başvurabilmektedir:

• Bir hizmet akdine dayalı bir biçimde çalışan sigortalı bireyler.
• Banka sandıklarına bağlı bulunan sigortalı bireyler.
• Kısmi sürede iş sözleşmesi ile birlikte çalışan sigortalı bireyler.

Ayrıca yabancılar da işsizlik ödeneklerine başvurulabilmektedir. Yabancılar ödenek konusunda hak kazanabilmeleri için Türk vatandaşı olmak zorunda değillerdir. Bir hizmet akdine tabi bir şekilde çalışan yabancılar, işsizlik sigortalarının primlerinin ödenmesi ve bunun yanında da diğer koşulları sağlamaları dahilinde işsizlik ödeneklerini alabilirler.

Emekli çalışanlar ise işsizlik ödeneklerinden yararlanamazlar. Emekli olmalarına rağmen, bir iş yerinde çalışmakta olan işçiler aldıkları ücretlerinden herhangi bir işsizlik sigortası primi kesilmediğinden dolayı işsizlik ödeneklerinden faydalanamamaktadırlar.

Öncesinde son gün içerisinde hiçbir şekilde kesinti olmaksızın çalışma koşulu aranmaktaydı. Ayrıca bu süre içerisinde bir gün dahi raporu bulunan işçiler işsizlik ödeneğinden herhangi bir biçimde yararlanamamaktaydı. Sonradan yapılan bir düzenleme ile birlikte, kesintisiz bir şekilde çalışma şartı kaldırılmış ve bunun yerine "hizmet akdine tabi çalışma" ibaresi yer almıştır.

İşsizlik maaşı nasıl alınır?

İşsizlik maaşının alınabilmesi için öncelikle hizmet akdinin sona ermesinden başlamak üzere 30 gün verilen süreyi aşmamak gerekmektedir. İşten ayrılan birey 30 gün içerisinde işsizlik maaşına mutlaka başvuruda bulunmalıdır. Başvurular en yakın İŞKUR şubesine gidilerek ya da online bir biçimde direkt olarak, şahsi bir biçimde gerçekleştirilebilmektedir.

Başvuru sonrasında işsizlik ödeneklerinin ödenebilmesi adına sigortalı işsizler iş almaya hazır olmalılardır. İşsizlik ödeneği başvuruları ile bireyin iş arayan kaydı aynı zamanda gerçekleştirilmektedir. Gerçekleştirilen kayıtlar sayesinde de İŞKUR tarafından bireylere yeni iş teklifleri yönlendirilebilmektedir. Yeni iş teklifleri, başvuruda bulunan bireylere mesaj yoluyla iletilebilmektedir. Ayrıca işsizlik ödeneğinin alınmaya başlaması ile birlikte işsiz bireye birden fazla avantaj sağlanabilmektedir. Bu duruma örnek vermek gerekirse, genel sağlık sigortası primleri, yeni iş bulma imkanları, meslek geliştirme eğitimleri ya da işsizlik maaşları örnek verilebilir.

İşsizlik maaşı (İşsizlik ödeneği), işsizlik sigortası kapsamındaki işçilerin hak kazanabildiği bir funduszeue.info gelir, çalışanların işsiz kalmaları durumunda yeni bir işe girene kadar belirli bir süre için temel ihtiyaçların karşılanmaları amacıyla İşsizlik Fonu&#;ndan ödenir.  İşçinin işsizlik sigortası kapsamında çalıştığı süre içerisinde düzenli olarak işsizlik primlerinin ödenmiş olması şartıyla belirli bir süre işsizlik ödeneği alınabilmektedir.

İşsizlik Sigortasından Yararlanma Koşulları Nelerdir?

İşsizlik sigortasından yararlanmak için öncelikli şart işsizlik sigortası kapsamında olmaktır. İşsizlik primi ödemeyen kişiler bu sigortadan yararlananamazlar. Örneğin emekli olan fakat çalışma hayatına devam eden işçiler, işsizlik sigortası kapsamı dışında kaldığından işsiz kalmaları durumunda işsizlik maaşı da alamazlar.

• İşsizlik sigortasına her işten çıkış işleminde hak kazanılmaz. İşten çıkış nedeninin işsizlik ödeneğini hak eden bir neden olması gerekmektedir. (SGK işten çıkış koduna göre işsizlik ödeneği hak edişlerini incelemek için buraya tıklayarak yazımızı inceleyebilirsiniz.)
• İşten ayrılmadan önceki son gün (4 ay) süresince kesintisiz olarak sigortası ödenmiş olmak,
• Son 3 yılda en az gün işsizlik sigorta priminin ödenmiş olmak,
• İşsizlik ödeneğinden tam anlamıyla faydalanabilmek için işten ayrıldıktan sonra 30 gün içinde en yakın İŞKUR&#;a şahsen ya da elektronik ortamda başvurmuş olmak gerekmektedir. Bu süreden sonraki  başvurularda ödenek başvurudan sonraki süreçten itibaren alınmaya başlanır. Başvurudan önceki işsizlik dönemi için ödenek ödenmez.

Bu şartların hepsini sağlayarak işten ayrılmış işçiler işsizlik ödeneğine hak kazanacaklardır. İşsizlik ödeneği tutarının ne kadar olacağı, ne kadar süre devam edeceği de işçinin çalışması süresince aldığı ücretle ilişkili olarak hesaplanacaktır.

İşsizlik Ödeneğinin Süresi Ne Kadardır?

İşsizlik ödeneği alma koşullarını sağlana işçiler, iş akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde;

• gün işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere gün(6 ay)
• gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere gün (8 ay)
• gün ve fazlası sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalı işsizlere gün (10 ay)

süreyle işsizlik ödeneği ödenmektedir. İşçiler, işsizlik ödeneği alırken kendisi ve bakmakla yükümlü olduğu ailesi sağlık hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

İşsizlik Maaşı Nasıl Hesaplanır?

İşsizlik ödeneğinin miktarı için, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınır. 4 aylık brüt kazanç üzerinden hesaplanan günlük ortalama kazancın %40’ı işsizlik ödeneği olarak hesaplanır. Kaç gün ödenek alınacaksa o kadar günle çarpıldıktan sonra aylık olarak işçinin hesabına yatırılır. Yani çalışan ortalama ücretinin %40’ı kadar işsizlik maaşı alabilir.

İşsizlik ödeneğinin limiti asgari ücret üzerinden belirlenmiştir. Bir kişinin alabileceği günlük işsizlik ödeneği en fazla günlük brüt asgari ücre tutarının %80&#;i kadar olabilir. Yüksek ücretli çalışanlar için günlük ortalama kazancın %40&#;ı, günlük asgari ücretin %80&#;ini aşıyorsa, kişinin alacağı günlük işsizlik ödeneği asgari ücretin %80&#;i kadar olacaktır. İşsizlik maaşından sadece damga vergisi kesintisi yapılır.

ÖNEMLİ: Son 4 aylık prime esas kazançların ortalamasının %40’ı alınarak sadece damga vergisi kesilir (%0,) ve kalan tutar ödenir. Bu durumda dikkat edilmesi gereken nokta ise ücretiniz yüksek olsa dahi direkt %40&#;ı kadar işsizlik sigortası alınmaz, işsizlik sigortası asgari ücretin %80 inden fazla olamaz.

1-Örnek

Çalışanın &#;da asgari ücret ile çalıştığını varsayalım (Brüt ,40)

• Son 4 Aylık Prime Esas Kazancının Toplamı: ,40+,40+,40+,40=,60
• Ortalama Aylık Kazancı: ,60/4=,40
• Ortalama Kazancının %40&#;ı: (,40) x (%40) =,36
• Damga Vergisi Kesintisi: (,36) x (0,)=7,
• Hak Kazanılacak İşsizlik Ödeneği Tutarı: (,36) – (7,)=,59 ₺

En düşük işsizlik maaşı tutarı ,59 ₺&#;dir.

2-Örnek

Çalışanın aylık brüt  ₺ ile çalıştığını varsayalım;

• Son 4 Aylık Prime Esas Kazancının Toplamı: +++=
• Ortalama Aylık Kazancı: /4=
• Ortalama Kazancının %40&#;ı: () x (%40)=
• Damga Vergisi Kesintisi: () x (0,)=9,
• Hak Kazanılacak İşsizlik Ödeneği Tutarı: () – (9,)=,89 ₺

3-örnek

Çalışanın brüt  ₺ ile çalıştığını varsayalım;

• Son 4 Aylık Prime Esas Kazancının Toplamı: +++=
• Ortalama Aylık Kazancı: /4=
• Ortalama Kazancının %40&#;ı: () x (%40)=
• Damga Vergisi Kesintisi: () x (0,)=13,
• Hak Kazanılacak İşsizlik Ödeneği Tutarı: () – (13,)=,33 Tl işsizlik maşşı hakkı kazanır.

4-örnek

Çalışanın tl ile çalıştığını varsayalım;

• Son 4 Aylık Prime Esas Kazancının Toplamı: +++=
• Ortalama Aylık Kazancı: /4=
• Ortalama Kazancının %40&#;ı: () x (%40)=
• Damga Vergisi Kesintisi: () x (0,)=24,
• Hak Kazanılacak İşsizlik Ödeneği Tutarı: () – (24,)=,71 ₺ işsizlik maaşı hak kazanamamaktadır.

Çünkü bu tutar asgari ücretin %80 ini aşmaktadır ( asgiar ücreti üzerinden düşündüğümüzde).

Dolayısıyla;

İşsizlik maaşı en fazla;

(,40) x (%80)=,72

(,72) x (0,)=15,53

(,72) – (15,53)=,19 ₺ olabilir. Bu örnekteki işçi işsizlik ödeneği olarak ,19 ₺ alacaktır.

5-örnek

Bu örneğimizde ise çalışanımızın ücretinin değiştiğini varsayalım;

Bu varsayıma en uygun olarak asgari ücret zammından sonra bir ay daha çalışıp işten çıkan birisini baz alalım ücretleri ise ekim, kasım, aralık ve ocak itibari ile sırasıyla;

• Son 4 Aylık Prime Esas Kazancının Toplamı: ,50+,50+,50+,40=,90
• Ortalama Aylık Kazancı: ,90/4=,72
• Ortalama Kazancının %40&#;ı: (,72) x (%40)=,68
• Damga Vergisi Kesintisi: (,68) x (0,)=6,56
• Hak Kazanılacak İşsizlik Ödeneği Tutarı: (,68) – (6,56)=,12 ₺

İşsizlik Ödeneği Alırken Ödenek Kesilebilir mi?

İşsizlik ödeneği adı üzere, işçiye işsizlik durumunda verilen bir ödenektir. Yeniden işe başlayan kişilerin işsizlik ödenekleri sonlanır.

İşsizlik durumunu fiilen imkansız hale getiren askerlik de, işsizlik ödeneğinin kesildiği durumlardan biridir. Fakat kişinin askerliğini tamamlaması durumunda işsizliği devam ettiğinde işsizlik ödeneği de kaldığı yerden ödenmeye devam eder.

Emeklilik işsizlik sigortası kapsamında olmayan bir süreçtir. İşsizlik ödeneği alırken emekliliğe hak kazanıp emekli olan kişinin de kurumdan kendisine emekli aylığı bağlanacağı için işsizlik ödeneği kesilecektir.

İşsizlik maaşı alırken durumunda değişiklik olanların, bunu hemen İŞKUR’a bildirmesi gerekir. Değişikliği bildirmeyip maaşı almaya devam edenler tespit edildiğinde ödenen paralar faiziyle birlikte geri alınmaktadır.

İŞKUR tarafından teklif edilen bir işin, haklı bir nedene dayandırmadan reddedenlerin, tekrar başlatılmamak üzere maaşları kesilmektedir.

İşsizlik Ödeneğinde Son gün Sigortalı Olma Koşulu

Hizmet akitleri kendi istek ve kusuru dışında sona eren sigortalı işsizlerin, hizmet akdinin sona ermesinden önceki son gün içinde,

• Hastalık,
• Ücretsiz izin/aylıksız izin
• Disiplin cezası
• Gözaltına alınma,
• Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali,
• Kısmi istihdam,
• Grev,
• Lokavt,
• Genel hayatı etkileyen olaylar,
• Ekonomik kriz,
• Doğal afet,
• Fesih tarihinde çalışmamış
• Ev hizmetlerinde 30 günden az çalışma
• Kısa çalışma ödeneği
• Yarım çalışma ödeneği

nedenleriyle hizmet akdi devam etmekle birlikte prim yatırılmaması halinde, prim yatırılmayan bu süreler son gün şartının değerlendirilmesinde kesinti sayılmamaktadır.

Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneğinin işsizlik ödeneği sürelerinden indirilmemesi yönündeki Cumhurbaşkanı Kararı çalışanları sevindirirken kısa çalışma ödeneği almışlardan işsiz kalanlar bağlanan maaşlarını düşük bulmakta, iş hayatına devam edenler ise yeni ücretleri üzerinden işsizlik ödeneğinin ne zaman hesaplanacağını merak etmektedir.

sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu&#;nun “kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği” başlıklı ek 2&#;nci maddesinin 6&#;ncı fıkrasında kısa çalışma ödeneğinin, işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili olduğu belirtilmiştir. (2/7/ tarihli ve sayılı KHK ile)  [1]

30 Haziran tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı uyarınca kısa çalışma ödenekleri, işsizlik ödeneğinden düşmemekte, KÇÖ alan çalışanların işsizlik ödeneği açısından herhangi bir hak kaybı olmamaktadır. [2]

Örnekle açıklamak gerekirse hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi olan sigortalılara 8 ay ( gün) işsizlik ödeneği verilmektedir. Bu işçi 1 ay kısa çalışma ödeneğinden yararlanmış ise, işsizlik ödeneği süresi 7 değil yine 8 ay olacaktır.

İşsizlik Ödeneği Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının %40&#;ıdır. İşsizlik ödeneği miktarı, aylık brüt asgari ücretin %80&#;ini geçemez. İşsizlik ödeneği damga vergisi hariç hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz. [3]

yılında son 4 ay brüt asgari ücretle çalışan bir sigortalının işsizlik ödeneği ,60 TL&#;dir. Damga vergisi kesintisi ile ödenecek işsizlik ödeneği miktarı ,41 TL olacaktır. Son dört ay TL prime esas kazancı olan sigortalının işsizlik ödeneği miktarı ,20 TL (DV kesintisi ile ödenecek tutar ,82 TL) yani brüt asgari ücretin %80&#;idir. Daha yüksek prime esas kazanç ortalamasına sahip olunsa da hesaplanan ödenek ,20 TL olacaktır.

Pandemide Kısa Çalışma Ödeneği Alanların İşsizlik Ödeneği Miktarı Nasıl Hesaplanır?

Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneği almış sigortalıların sonradan işsiz kaldıklarında işsizlik ödenekleri, KÇÖ almaya başladıkları tarihten önceki dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanmaktadır.

Örneğin işsizlik ödeneğinden 8 ay yararlanabilecek A sigortalısı, Nisan ayında KÇÖ’den yararlanmışsa, yılında sigortalının son dört aylık prime esas kazanç ortalaması TL olsa da Nisan ayı öncesi dört aylık prime esas kazanç ortalaması üzerinden işsizlik ödeneği alacaktır. Bu durumda işsizlik ödeneği TL&#;ye yakın bir tutarda daha az olacaktır.

KÇÖ Alan İşçiler, Yeni Ücretleri Üzerinden İşsizlik Ödeneği Nasıl Alabilir?

Pandemi döneminde süresi fark etmeksizin kısa çalışma ödeneği almış olan işçilerin yeni ücretleri üzerinden işsizlik maaşı almaları için, ilk kez kısa çalışma ödeneği aldıktan sonra en az prim gün sayısına ulaşması gerekmektedir. Prim günleri ’e ulaşan işçiler için işsizlik ödeneği miktarı, son dört aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanacaktır. KÇÖ başlama tarihi ile işten çıkış tarihi arasındaki süre günden az olan işçiler, KÇÖ almaya başladıkları tarihteki son dört aylık prime esas kazançları üzerinden ödenek alacaktır.

Kısa Çalışma Ödeneği Alanların İstifa Ederek İşsizlik Ödeneği Alması

Kısa çalışma ödeneği alanların kendi istekleriyle işten ayrılmaları durumunda yılındaki prime esas kazanç tutarları üzerinden işsizlik ödeneği alma hakları bulunmaktadır. Bu kişiler KÇÖ almaya başladıkları ilk tarihten itibaren prim gününü doldurup işsizlik ödeneğine hak kazanacak şekilde işten ayrılmaları halinde (örneğin 4 çıkış koduyla) ise işsizlik ödenekleri yeni ücretleri üzerinden hesaplanacaktır.

Kaynaklar

[1] sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu Ek Madde 2

[2] tarihli ve sayılı Resmi Gazete

[3] sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu Madde 50