Popomdan Kan Gelmesi

Normalde makattan kan gelmez. Makattan kan gelmesi mutlaka bir hastalığın belirtisidir. Kan rengi, gelme şekli, dışkıyla karışık olup olmadığı altta yatan hastalığa göre değişir. Kanama dışkılama sonrası damla damla ve kırmızı parlak şekilde gelebildiği gibi, dışkıyla karışık daha koyu, bazen de katran gibi simsiyah gelebilir.

Kanama sindirim sisteminde anüsten ne kadar uzakta ise o kadar rengi koyulaşır. Daha sindirilmiş şekilde gelir. Üst sindirim sistemi kanamalarında melena denen simsiyah bir dışkı ile karışık kan görülür. Çok kötü kokar. Fakat bazen üst sindirim sistemindeki bol miktardaki kanama anüsten kırmızı şekilde çıkabilir. Bu şiddetli kanama sindirilmeden direkt bağırsaklardan geçmiştir. Bu tür kanamalarda beraberinde tansiyon düşmesine bağlı halsizlik, yüzde solukluk, gözlerde kararma, baş dönmesi eşlik eder. Hasta ayakta duramaz. Sindirim sisteminde kalın bağırsak düzeyindeki kanamalarda gelen kanamanın şekli ve rengi kanamanın miktarına göre değişir. Orta şiddetteki kanamalarda kan ya dışkı ile karışıktır veya pür kan şeklindedir. Kan taze kan şeklinde ve pıhtılıdır. Bu durum genelde tümör kanamalarında karşımıza çıkar. Sürekli olan kanama hastada anemiye, halsizliğe, baygınlığa, çarpıntıya neden olur. Bu tür hastalar mutlaka hastaneye yatırılmalı, kanama odağını bulmak için endoskopiye alınmalı ve gerekli kan takviyesi yapılmalıdır.

Kalın bağırsağın son kısmından, anüsün hemen üzerinden oluşan kanamalarda ise renk kırmızıdır. Açık kırmızı renkte, parlak bir kanamadır. Ya dışkı ile karışık ya da dışkılama sonrası damla damla gelir. Taharetlerinken ele bulaşır veya kurulanırken peçeteye bulaşır. Bu tür kanamalarda öncelikle altında malign bir olayın olmadığından emin olmak gerekir. Bu amaçla mutlaka endoskopi yapılmalı ve kanama odağı bulunmalıdır. Bu tür kanamalarda kanser dışında poliplerden ileri geliyorsa bunlarda endoskopi sırasında alınabilir ve çıkan parça patolojiye gönderilir.

En aşağı bölgede olan rektal kanamalarda akla gelen patoloji bu bölgedeki hemoroitlerdir. İç hemoroitlerin tek belirtisi genelde kanamadır. Burada olan kanama parlak kırmızı renktedir ve damla damla gelir. Dış hemoroitlerde kanamaya, ele gelen pake, kaşıntı ve ağrı eşlik edebilir. Hemoroitler dışında anal fissürlerde de kanamalar olabilir. Fakat buradaki kanama çok azdır. Asıl belirti ağrıdır. Kanama genelde peçeteye bulaşık tarzdadır. Bunların dışında anal fistüllerde ve colitis ulseroza gibi enflematuar hastalıklarda da kanamalar görülebilir. Bağırsaklardaki çeşitli damarsal anomalilerde de kanamalar saptanır.

Tanı endoskopi ile konur. Tanı konulamayan özellikle üst sindirim sistemi kanamalarında anjiyografi gerekebilir.

Kanama odağı bulunduktan sonra ona göre tedavileri yapılır. Kanama yapan iç hemoroitlerde lazer ile tedavi, band ligasyon gibi ofis tedavileri yapılır. 3. ve 4. derece hemoroitlerde THD veya hemoroidin cerrahi olarak alınması uygulanır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Kalın bağırsağın son kısmı olan ve dışkının depolandığı bölge rektum olarak tanımlanır. Tıp dilinde rektal kanama olarak tanımlanan makattan kan gelmesi, kişinin yaşam kalitesini düşüren rahatsızlıklardan biridir. Kişinin makatından kan gelmesi, çoğunlukla dışkılama sırasında fark edilse de bazı durumlarda tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında lekelenme şeklinde de görülebilir.

Toplumda yaygın olarak görülen makatta kanama, son derece önemli sağlık problemlerinin belirtisi olabilir. Bu yüzden dışkıda kan varlığında kanamanın neden kaynaklandığının mutlaka araştırılması gerekir. Rektal kanama çoğunlukla hemoroid, anal fissür, irritabl bağırsak sendromu, kalın bağırsak polipleri gibi bazı hastalıkların belirtisi olarak görülebileceği gibi kolon ve rektum kanserlerine bağlı olarak da görülebilir. Dolayısıyla makattan kan gelmesi durumunun kendiliğinden iyileşmesini beklemek, altta yatan odak hastalığın ilerlemesine, tanı ve tedavinin gecikmesine yol açabilir. Makattan kan gelmesi belirtilerine geçmeden önce sıklıkla sorulan "Rektal kanama nedir?" sorusunu yanıtlamak gerekir.

Makattan Kan Gelmesi Nedir?

Makat bölgesinde var olan sorunlar, çoğunlukla kişinin çekincelerinden dolayı dile getirilmez. Beslenme ve tuvalet alışkanlıklarının değişmesine, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olan bu durum çok ciddi sağlık problemlerinin belirtisi olabilir. Toplumda yaygın olarak görülen bu şikayetlerin kaynağının doğru şekilde belirlenebilmesi ve erken dönemde tanı koyulabilmesi için son derece önemli olan hekim muayenesini ertelemek, şikayetin geçmesini beklemek doğru bir yaklaşım değildir.

Makattan kan gelmesi şikayeti, alt gastrointestinal sisteme bağlı olabileceği gibi perianal bölge ya da farklı bir deyişle makat ve çevresinden de kaynaklanabilir. Kanamanın şiddeti çoğunlukla kanamaya yol açan etkene bağlı olarak değişiklik gösterir. Bazı durumlarda istirahat hâlindeyken sızıntı şeklinde olabilen kanama, bazen dışkılama sırasında da oluşabilir. Kişi, çoğunlukla kanamayı temizlendiği sırada ya da iç çamaşırında lekelenme ile fark eder.

Makattan Kan Gelmesi Nasıl Olur?

Makattan kan gelmesi, odak hastalığın türüne ve şiddetine göre farklı şekillerde görülebilir. Kanama sırasında kişi ağrı hissedebilir. Gaitada ya da farklı bir deyişle dışkıda kan, genelde dışkıda çizgi şeklindedir. Kanama, dışkılama sırasında damlama şeklinde şeklinde görülebileceği gibi kişinin temizlendiği sırada tuvalet kağıdında pıhtılı ya da taze kan şeklinde de görülebilir. Makattan kan gelmesi, çoğunlukla kabızlığa ya da hemoroide bağlı olarak gerçekleşse de zaman zaman daha ciddi sağlık problemlerinin ön belirtisi olarak da ortaya çıkabilir.

Rektal kanama, kişinin çevresiyle konuşmaktan veya hekime bahsetmekten çekindiği rahatsızlıklardan biridir. Ancak bu durumun herkeste olabilecek bir sağlık sorunu olduğu unutulmamalı ve hekime muayene olunmalıdır. Makattan kan gelmesine yol açan hastalığın erken dönemde tanısının koyulması, hastalığın tedavi şansını artırabileceği unutulmamalıdır.

Makattan Kan Gelmesi Belirtileri Nelerdir?

Makattan kan gelmesi ya da rektal kanamanın en yaygın belirtisi, klozette, tuvalet kağıdında, kan ya da kanlı dışkı görülmesidir. Bununla birlikte kanamanın şiddeti ve kanın rengi, hastalık hakkında bilgi verebilir. Bu yüzden kişinin dışkısında, tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında kan görmesi durumunda dikkatli olması önerilir. Makattan kan gelmesi sıklıkla şu şekilde görülür:

• Parlak Kırmızı Kan: Alt gastrointestinal sistem, kolon ya da rektuma ait kanamaların göstergesi olabilir.
• Koyu Kırmızı Kan: Çoğunlukla ince bağırsakta ya da kalın bağırsağın üst kısmında olan kanamaların işaretçisidir.
• Siyah Kan: Katran şeklinde görülebilen siyah renkteki kanama, mide ya da ince bağırsağın üst kısmındaki kanamaları gösterebilir.

Rektal kanamaya ek olarak kişide karın ağrısı, rektal ağrı, bayılma hissi, baş dönmesi, kramp ya da baş ağrısı olması durumunda vakit kaybetmeden hekime başvurulmalıdır.

Makattan Kan Gelmesinin Nedenleri Nelerdir?

Makattan kan gelmesi pek çok farklı sağlık sorunundan kaynaklanabilir. Rektal kanamanın rengi ve şiddeti, kanamanın nedeni hakkında kısıtlı bilgi sunar. Bu yüzden makattan kan gelmesi durumunda kişinin hekime başvurması gerekir. Hekim, kişinin öyküsünü dinledikten sonra fizik muayenesini yapar. Gerektiğinde ek tetkikler yapılarak kanamaya yol açan odak hastalığın tanısı koyulur ve kişiye uygun şekilde tedaviye başlanır. Kişinin çekincelerinden dolayı hekime gitmekte gecikmesi, odak hastalığın kötüleşmesine ve tedavinin güçleşmesine yol açabilir. Makattan kan gelmesine yol açan hastalıkların bir kısmı şu şekilde sıralanabilir:

Hemoroid

Hemoroid, anal kanalda bulunan damarların genişlemesiyle karakterize bir rahatsızlıktır. İç ve dış hemoroid olmak üzere iki farklı türü bulunan rahatsızlık, çoğunlukla kabızlık ya da ishal gibi bağırsak alışkanlıklarının değişimi, sedanter yaşam tarzı, gebelik, alkol alışkanlığı ve kolon kanseri gibi nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Halk arasında basur olarak da bilinen hemoroid, makat bölgesinde kanama, ağrı, şişlik, kaşıntı gibi semptomlara yol açar. Hemoroid varlığında tuvalette, tuvalet kağıdında ya da gaitada parlak, kırmızı renkli kan görülebilir. Genellikle 45 ila 65 yaş arasındaki yaş grubunda görülen rahatsızlığın tedavisi, hemoroidin evresine ve yol açtığı şikayetlere göre farklı şekillerde yapılır.

Anal Apse

Makat dokusunda oluşan apseler, bölgede şişkinliğe yol açar. Makattan kan gelmesi, ağrı, yanma, kaşıntı ve / veya iltihaplı akıntıya yol açan anal apseler, çoğunlukla ishal ve diyabet gibi hastalıkların neticesinde oluşur. Crohn hastalığı ve tüberküloza bağlı olarak da görülebilen rahatsızlığın tedavisi, apsenin drene edilmesi ile yapılır. Bazı vakalarda hastalık yeniden ortaya çıkabilir.

Anal Fissür

Makat çıkışında yara oluşması olarak tanımlanabilen anal fissür, halk arasında makat çatlağı olarak da bilinir. Crohn hastalığı, ülseratif kolit, gebelik ve doğum gibi farklı sebeplere bağlı olarak oluşabilen rahatsızlık, makattan kan gelmesi, dışkılama sırasında ve dışkılamadan sonra şiddetli yanma gibi belirtilere yol açabilir. Hem kadınlarda hem de erkeklerde görülebilen hastalık, çoğunlukla kişide dışkılama sırasında hissedilen cam kırıkları tarafından kesilme ya da yırtılma benzeri şikayetlere yol açar. Anal fissür varlığında kanama çoğunlukla tuvalet kağıdında lekelenme şeklinde kan görülmesine yol açar. Anal fissürden korunmak için kişinin kabızlıktan korunması, beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi önerilir. Anal fissür tedavisi çoğunlukla ilaçlı olarak yapılsa da bazı vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir.

Huzursuz Bağırsak Sendromu

İrritabl bağırsak sendromu veya spastik kolon olarak da tanımlanabilen rahatsızlığın varlığında kişi, çoğunlukla ishal, kabızlık, makattan kan gelmesi, kilo kaybı, dışkıda mukus varlığı ve şişkinlik gibi yakınmalardan söz eder. Hastalığın kesin nedeni bilinmese de hormonal düzendeki değişimlerin, stres ve beslenme gibi etkenlerin hastalığın gelişiminde rol oynadığı bilinir. Huzursuz bağırsak sendromundan korunmak için, sağlıklı ve düzenli beslenmenin yanı sıra stresten uzak durmak önerilebilir. Ayrıca kişiye uygun olarak düzenlenen egzersiz programlarının da fayda sağladığı bilinir. Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi genellikle diyet değişimi ve bağırsak hareketlerini düzenlemeye yardımcı ilaçlarla yapılır.

Kolon Polipleri

Kalın bağırsak polipleri olarak da bilinen rahatsızlık, kalın bağırsağın iç yüzeyinde var olan anormal doku olarak tanımlanabilir. 50 yaşından büyük kişilerde sık görülen kolon poliplerine 70 yaşından sonra daha sık rastlanır. Erkeklerde daha fazla görülen kolon polipleri; makattan kan gelmesi, gaita renginde farklılık, kabızlık, ishal ve / veya göbek bölgesinde ağrı şeklinde belirtilere yol açar. Sıklıkla kanama eğiliminde olan kolon polipleri, dışkıda, tuvalet kağıdında ya da iç çamaşırında kan görülmesine yol açar. Çoğunlukla Crohn hastalığı, ülseratif kolit, obezite, sedanter yaşam, sigara ve alkol kullanımına bağlı olarak görülür. Hastalığın önlenmesi için yaşam tarzının değiştirilmesi önerilirken tedavisi, cerrahi yöntemlerle yapılır. Kolon polipleri tedavi edilmediğinde kolon kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Makattan Kan Gelmesi Nasıl Tedavi Edilir?

Makattan kan gelmesi bir hastalık değil farklı bir hastalığın belirtisidir. Dolayısıyla bu durum, pek çok farklı rahatsızlıktan kaynaklanabilir. Makattan kan gelmesi tedavisi, altta yatan odak hastalığa göre farklı şekillerde yapılır. Kişinin makatından kan gelmesi durumunda erken tanı ve tedavi için çekinmeden hekime başvurması son derece önemlidir.

Eğer sizin de makattan kan gelmesi şikayetiniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak tedavi olabilirsiniz. 

Makattan Kanama Ne Sıklıkta Olur?

Makattan kanama, veya alt sindirim sistemi kanaması, sindirim sistemi kanamalarının % 25’ini ve hastane yatış nedenlerinin % 1’ini oluşturur. Her 100,000 nüfusta 20-30 kişide görülürler.

Makattan Kanamanın Belirtileri Nelerdir?

• Makattan damlama şeklinde kan gelmesi, sızıntı şeklinde kanama, tuvalet kağıdında kan belirlenmesi veya aktif kırmızı renkli kanama şeklinde olabilir.
• Yaşlı ve kalp hastalığı olan hastalar makattan kanama nedeniyle kolaylıkla şoka girebilirler.
• Bağırsağın divertiküler hastalığı ve anjiodisplazi gibi sorunların kadınlarda daha sık olması nedeniyle alt sindirim sistemi kanaması kadınlarda daha sık görülür.
• Kalın bağırsağın makata yakın olan sol bölümünden kaynaklanan kanamalar açık ve parlak kırmızı renkli iken (hematoşezi), başlangıç bölümü olan kalın bağırsağın sağ yarısından kaynaklanan kanamalar bordo renk alır ve sıklıkla kansızlık ile belirti verirler. Mide ile onikiparmak bağırsağından kaynaklanan kanamalar ise siyah renkli (melena) görülürler.

Makattan Kanama Hangi Nedenlerle Olur?

• Basur (hemoroid)
• Bağırsağın divertiküler hastalığı
• Bağırsak polipleri
• Bağırsak kanseri
• Rektum kanseri
• Makat kanseri
• Makat çatlağı
• Makat fistülü
• Enfeksiyonlu kolit
• İltihabi bağırsak hastalığı
• İskemik kolit
• Radyasyon koliti
• Damar hastalıklarına bağlı kanamalar (arterio-venöz malformasyonlar, vb.)
• Aspirin, kan sulandırıcı ilaç ve ağrı kesici ilaçlara bağlı olan kanamalar
• Cinsel temasla bulaşan makat hastalıkları
• Bağırsakta yağ bezesi (lipom)
• Meckel divertikülü kanaması: ince bağırsağın son kısmında yer alan ceplerdir. Toplumda % 1-3 oranında görülürler ve bağırsak kanamalarına neden olabilirler.

Makattan Kanama İle Yaş İlişkisi Nasıldır?

• 30 yaş altında: Meckel divertikülü, bağırsak polipleri ve iltihabi bağırsak hastalığı
• 30-60 yaş arası: bağırsak divertikülü, iltihabi bağırsak hastalığı ve bağırsak kanseri
• 60 yaş üzerinde: bağırsak divertikülü, bağırsak kanseri ve arterio-venöz malformasyonlar

Makattan Kanama Ne Sorun Yaratır?

Uzun dönemde küçük miktarlarda olursa veya bol miktarda ani kan gelirse, hastada kansızlık oluşturabilir ve halsizlik, bitkinlik ve nefes zorluğu gibi yakınmalara neden olabilirler. Özellikle, 65 yaş üzerindeki şiddetli makattan kanamalarında, % 10-20 oranında hastanın yaşamını yitirme riski mevcuttur.

Basur (Hemoroid) Kanamaları

50 yaş altındaki kişilerde en sık makattan kanama nedeni basur veya hemoroidlerdir. Hamilelik, sürekli kabızlık ve yanlış tuvalet alışkanlıkları nedeniyle 50 yaş civarındaki her iki kişiden birinde görülen basur veya hemoroid, makat bölgesindeki bağ doku, kas ve damar içeren yastıkçıkların sarkması olarak tanımlanır. Tuvalet kağıdında, tuvaletin haznesinde veya dışkı üzerinde parlak kırmızı renkli kan ve dışkılamada ağrı olabilir. Makattan kanama en sık hemoroid nedeniyle görülür.

Bağırsağın Divertiküler Hastalığına Bağlı Kanamalar

• Hastanın genel durumunu bozmayan kanamaların % 40’ından sorumludur. İltihaplanma (divertikülit) dışında, karın ağrısına neden olmazlar ve divertikülit varlığında kanama çok nadiren olur.
• Hastaların % 70-80’inde şiddetli kanama olmaz ve % 25’inde ise tekrar kanama meydana gelir.
• Kalın bağırsak divertiküllerinin % 75’i kalın bağırsağın sol yarısında yer alır, ancak; divertikül kanamalarının % 70’i kalın bağırsağın sağ yarısında yer alan divertiküllerden gelişir.
• Aspirin, kan sulandırıcı ve ağrı kesici ilaçlar, kanama riskini arttırırlar.

Bağırsak Poliplerine Bağlı Kanamalar

Geniş serilerin incelenmesi sonucunda bağırsağın divertiküler hastalığının ardından % 20 sıklıkta kalın bağırsak polipleri ve kanserleri görülen nedenlerdir. Ayrıca, poliplerin alınması (polipektomi) işleminden sonra % 0.1-3 oranında kanama görülebilir.

Bağırsak Kanserine Bağlı Olan Kanamalar

Kanser 50 yaşın üzerindeki hastalardaki makattan kanama nedenlerinin % 10’undan sorumludur. Sıklıkla parlak kırmızı renkli kanama ile kendini belli eder.

Belirtileri

Dışkıda kan (parlak kırmızı veya koyu siyah) görülmesi, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik; bir haftadan uzun süren kabızlık, ishal, dışkı çapının incelmesi, dışkının tam olarak boşalamama hissi, karın ağrıları, nedeni açıklanamayan kansızlık ve yorgunluk hissi ve nedeni olmayan kilo kaybıdır. Bağırsak kanserine bağlı olan kanamaların sadece % 3’ünde katran renkli dışkı (melena) olur.

Makattan Kanama Nedenleri Arasında Kanser Görülme Oranı Nedir?

Makattan kanaması olan hastaların ortalama % 3’ünde bağırsak kanseri saptanmıştır.

Anjiodisplazi Kanamaları

• Küçük damar bozukluklarına bağlı kanamalardır, hastanın genel durumunu bozmayan kanamaların % 25’inden sorumludur.
• Sindirim sisteminde en sık olarak görülen damar anomalisidir.
• Yaşlı hastalarda görülürler ve 65 yaş üzerinde görülen alt sindirim sistemi kanamaları içinde ilk sırada yer alırlar.
• Karın ağrısına neden olmazlar.
• Tedavi edilmezlerse % 80 oranında tekrarlar.
• Tedavisinde kolonoskopi ile yapılan endoskopik Argon plazma koagülasyon, yani ‘Argon lazer ile damarın yakılması işlemi’ gayet etkilidir.

Makat Çatlağı (Anal Fissür) Kanamaları

Makatta çatlak yada tıbbi ifadesi ile ‘anal fissür’ anüs (makat) bölgesini örten deride ağrı, kanama ve kaşıntıya yol açan küçük bir yırtık veya çatlaktır.

Makat Fistülü (Anorektal Fistül) Kanamaları

Makat fistülleri (anorektal fistül), makat derisi ile bağırsak arasında olan tünel şeklinde bir irtibattır ve nadiren makat fistüllerine bağlı olarak makattan kanama görülebilir.

İltihabi Bağırsak Hastalığı Kolitine Bağlı Alt Sindirim Sistemi Kanamaları   

Ülseratif kolit ve Crohn hastalığına bağlı olarak alt sindirim sistemi kanamaları gelişebilir. Ülseratif kolit hastalarında makattan kan gelmesi % 50 ve Crohn hastalarında % 2 oranında görülür. Kanlı ishal, kramp şeklinde karın ağrısı, kilo kaybı ve ateş gibi belirtiler verir.

İskemik Kolit Kanamaları

Özellikle, yaşlı hastalarda kalın bağırsağın tüm bölümlerinde görülebilir. Ancak, ağırlıklı olarak, makata yakın olan kalın bağırsağın sol kısmını besleyen damarlarda oluşan tıkanıklık nedeniyle iyi kanlanmayan bağırsak bölümlerinde oluşan kanamalara ‘iskemik kolit’ kanamaları adı verilir. Karın ağrısı, tansiyon düşüklüğü ve kanlı ishal görülür. Genellikle, kendiliğinden düzelir, ancak tedavi edilmezse, kanlı ishal sıklıkla tekrarlar. Sıklık olarak, 100.000 nüfusta 5-45 kişide görülür. Hastaların büyük çoğunluğu 65 yaşın üzerinde olup, ritim bozukluğu (aritmi), trombofili (kandaki trombositlerin bozukluğu) gibi sorunları mevcuttur.

Radyasyon Koliti Kanamaları

Işın tedavisi (radyoterapi) uygulanan hastalarda gelişen alt sindirim sistemi kanamalardır. Radyasyonun bağırsakta yaratmış olduğu hasara bağlı olarak gelişirler. Işın tedavisi sırasında da olabilirken, genelde tedaviden sonraki bir yıl içinde görülürler. Damar kireçlenmesi (ateroskleroz) olan ve kemoterapi alan hastalarda daha sık olarak görülür.

Aspirin, Kan Sulandırıcı İlaç Ve Ağrı Kesici İlaçlara Bağlı Olan Kanamalar

Kan sulandırıcı ilaçlar, aspirin ve ağrı kesici ilaçların düşük dozlarda verilmesine rağmen bile yaşlı hastalarda bağırsakta oluşan hasar veya altta yatan bir sorunu ortaya çıkarmalarına bağlı olarak alt sindirim sistemi kanamaları görülebilir.

HİV Virüsüne Bağlı Olan Kanamalar

HİV virüsü taşıyıcılarında sitomegalovirüs koliti adı verilen bağırsak hasarı olur ve bu nedenle makattan kanama görülür. Ayrıca, HİV taşıyıcılarında sık görülen basur (hemoroid) ve makat çatlaklarından da (anal fissür) kanamalar olabilir.

Makattan Kanaması Olan Bir Kişinin Ne Yapması Gerekir?

Makattan kanama durumunda, hastalarımızın büyük bir çoğunluğu başlıca utanma duygusu nedeniyle, ya bir yakınından bilgi almakta, ya da internet, aktar veya eczaneye başvurarak gelişigüzel bir takviye veya ilaç almayı tercih etmektedirler. Bu durum, tanıda gecikmeye sebep olmakta ve altta yatan hastalığın çoğu zaman ilerlemesine neden olmaktadır. Bu nedenle makattan kanama varlığında; doğru davranış, konunun uzmanı olan bir Genel Cerraha (kolorektal cerrah) başvurmak olmalıdır.

Şiddetli Makattan Kanaması Olan Bir Hastada Doktorların Yaklaşımı Nasıl Olur?

1.Hastanın detaylı muayenesini takiben, kanamanın şiddeti anlaşılmaya çalışılır ve şiddetli olması halinde mide veya onikiparmak bağırsağından yani üst sindirim sisteminden gelip gelmediği anlaşılmaya çalışılır. Alt sindirim sistemi kanamalarının % 10’unun, üst sindirim sistemi kaynaklı olduğu bilinmektedir.

2.Bunun ardından, hastanın tansiyonu ve kan sayımı araştırılır ve bu değerlerde bir sorun görülmezse, kanamanın kaynağı anlaşılmaya çalışılır. Sıklıkla, hastaya serum ve bazen kan verilir.

3.Kanama kaynağının araştırılması: kolonoskopi (tanı değeri % 80), sintigrafi (tanı değeri % 70), anjiografi (tanı değeri % 65), bilgisayarlı tomografi ile anjiografi (BT anjiografi- tanı değeri % 65), enteroskopi (ince bağırsak endoskopisi), çift balon enteroskopi (tanı değeri % 60) veya kapsül endoskopisi (tanı değeri % 60) ile anlaşılabilir. Kanama yeri % 75 oranında kalın bağırsak, % 10 oranında mide ve onikiparmak bağırsağı (duodenum), % 10 oranında ince bağırsaktır ve % 5 oranında ise bilinmemektedir. Bu durumda olguların % 20’sinde endoskopik enjeksiyon (skleroterapi), yakma (koagülasyon, argon, heater probe) veya klipleme gibi girişimlerde kanama % 75 oranında durdurulabilir.

4.Kolonoskopinin; bağırsak hazırlığı gerektirmesi, deneyime gereksinim duyulması, bağırsağı delme riskinin olması ve düşük oranda olsa bile sakinleştiriciye bağlı hayati risk olması gibi eksiklikleri vardır. Anjiografi ise aktif kanama varlığında yararlıdır, ancak % 10 gibi pıhtı oluşumu (trombo-emboli) ve böbrek yetersizliği gibi komplikasyon olasılığı vardır.

5.Şiddetli kanamalarda, atar damar içine kanayan damarı durdurmak için Vazopressin verilebilir veya anjiografi yapılarak kanamayı durdurmak için pıhtı oluşturucu cisimler ile kanayan damar tıkanabilir. Embolizasyon olarak adlandırılan bu girişime bağlı olarak geçmişte bağırsağın o bölümünün atar damarı tıkandığından bağırsakta gangren (çürüme) meydana gelebiliyorken, günümüzde bu sorun küçük atardamarların tıkanabilmesi ile büyük ölçüde aşılmıştır.

6.Tüm bu olanaklara rağmen şiddetli alt sindirim sistemi kanaması olan hastaların % 20’sinde ameliyatla kalın bağırsağın belirli bir bölümünün alınması (kolektomi girişimi) gerekebilir.

Prof. Dr. Korhan TAVİLOĞLU
Proktoloji Uzmanı

Kaynaklar

1. Karuppasamy K, Kapoor BS, Fidelman N, et al. ACR appropriateness criteria radiologic management of lower gastrointestinal tract bleeding: 2021 Update. J Am Coll Radiol 2021 May;18 (5S): S 139-S152. doi: 10.1016/j.jacr.2021.02.018.PMID: 33958109
2. Paul J. Colonoscopic finding of patients with lower gastrointestinal bleeding at different age group in Eastern part of India – An Observational Study. Prague Med Rep 2020; 121 (1): 25-34.
3. Tradi F, Mege D, Louis G, et al. [Emborrhoid:Rectal arteries embolization for hemorrhoid treatment]. Presse Med 2019 May 3. pii: S0755-4982(19)30172-1. doi: 10.1016/j.lpm.2019.04.011.
4. Rutter CM, Inadomi JM. Follow-up of positive fecal test results: sooner is better, but how much better? JAMA 2017; 317 (16): 1627-1628.
5. Soraya GV, Nguyen TC, Abeyrathne CD, et al. A label-free, quantitative fecal hemoglobin detection platform for colorectal cancer screening. Biosensors (Basel) 2017 May 5;7(2).
6. Symonds EL, Cock C, Meng R, et al. Uptake of a colorectal cancer screening blood test in people with elevated risk for cancer who cannot or will not complete a faecal occult blood test. Eur J Cancer Prev 2017 Mar 31.
7. Prakash R, Gupta D, Vashi P. Large bowel obstruction following endoscopic spray cryotherapy for palliation of rectal cancer bleeding. ACG Case Rep J 2017 May 10;4:e65.
8. Bjerrum A, Andersen O, Fischer A, et al. Long-term risk of colorectal cancer after negative colonoscopy in a Danish gFOBT screening cohort. Int J Cancer 2017 Apr 30.
9. Brown JP, Wooldrage K, Wright S, et al. High test positivity and low positive predictive value for colorectal cancer of continued faecal occult blood test screening after negative colonoscopy. J Med Screen 2017 Jan 1:969141317698501.
10. Sandiford P, Buckley A, Robinson T, et al. A community laboratory drop-off option for bowel screening test kits increases participation rates: results from an interrupted time series analysis. J Public Health (Oxf) 2017 May 19:1-8.

Makattan kan gelmesi hangi rahatsızlıkların belirtisidir?

Makattan kan gelmesi, birçok hastalığa işaret edebilir. Bunların içerisinde anal fissür, anal apse, hemoroid, rektum kanseri gibi rahatsızlıkları sayabiliriz. Genellikle dışkılarken kanama şeklinde görülür. Ancak zaman zaman iç çamaşıra da sızabilir.

Anal Fissür: Makat çatlağı olarak da bilinen rahatsızlık, genellikle makattan kan gelmesi ile fark edilir. Rahatsızlık esnasında dışkılarken kanama görülebilir.

Anal fissür, kişinin yaşamını ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyen rahatsızlıktır. Makat çatlağı olarak da bilinen bu hastalık, genellikle kabızlık ve ishal gibi dışkılama sorunlarından sonra görülür.

Anal bölgede çok sayıda sinir ucu bulunur. Dolayısıyla bu noktada gelişen anal fissür sorunu kişilerin bunu net bir şekilde hissetmesine neden olur. Bu rahatsızlığın giderilmesi sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir. Bu bağlamda anal fissür tedavisi için genel cerrahi bölümündeki uzman doktorlara başvuru yapmalısınız.

Anal fissür tedavisinde iki yol izlenir. Birincisinde ameliyatsız yani hastalığın ortaya çıkmasına neden olan sebeplerin bitirilmesi ile ilgili adımlar atılır. Özellikle kabız nedeniyle sıklıkla karşılaşılan rahatsızlık, bu hastalığın bitirilmesi ve gerekli adımlara dikkat edilmesi ile ortadan kalkabilir. Hasta bu dönemde lifli gıdalar tüketerek, bol su içerek ve yeme içme düzenini oturtarak hastalığı yenebilir. Ayrıca yine bu dönemde ılık suya oturmak faydalı olabilir.

Makat çatlağı tedavisi için izlenecek ikinci yol ise ameliyattır.  Bölgede kasların gerilmesi ile oluşan gerginlik doktor müdahalesi ile düşürülür ve çatlağın düzelmesi için gerekli önlem alınmış olur.

Makat bölgesinde meydana gelen çeşitli durumların sebep olduğu bir hastalıktır ve çatlak oluşumu ile kendini göstermektedir. Dışkılama güçlüğü ve aşırı ıkınma sonucu ortaya çıkan bu rahatsızlık ayrıca yetersiz sıvı alımı ile de görülmektedir. Adeta cam parçası çıkarılıyormuş gibi bir hissiyat uyandırır ve makatta hafif düzeyde kanamalara yol açar. Çatlaklar yani yırtılan bölge kanama yaparak kişi ara sıra iç çamaşırında ve tuvalet kağıdında pembe renkte kan gözlemleyebilir.

Anal fissür tedavisi yapılmayıp ertelendiğinde kişinin tedavi oranı düşmekte ve yaşamı bu durumdan olumsuz etkilenmektedir. Sürekli kanama yapan bölge enfeksiyonlar için açık bir kapı görevi görebilir ve kişinin sağlığını tehlikeye sokabilir. Makat çatlağı olarak da bilinen anal fissür akut ve kronik olarak iki evresi bulunmaktadır. Akut makat çatlağı tedavisi ılık oturma banyoları, ağrı kesici ilaçlar, dışkı yumuşatıcı kremler ile sağlanabilir. Fakat öncelikle kabızlığın sebebi araştırılarak ortadan kaldırılmaktadır ve bunun için de sağlıklı, dengeli bir beslenme programı hazırlanır. Kronik makat çatlağı tedavisinde tek çözüm cerrahi yöntemlerdir.

Anal Apse: Makat oldukça hassas bir bölgedir. Dolayısıyla burada oluşacak apse şişkinliğe yol açar ve zamanla apselerin boşalması ile birlikte kan görülebilir.

Hemoroid: Rektum ve anüsün alt kısmında gelişen genişlemiş damarlar anlamına gelmektedir. Basur da denilir ve genişleyen damarlar şişerek tahriş oluşturmaktadır. Halk arasında basur olarak bilinen rahatsızlık, anal bölgedeki damarların fazla şişmesi sonucunda ortaya çıkar. İç ve dış hemoroid olmak üzere iki türlüdür. En zorlayıcı olanı iç hemoroiddir.

Rektum Kanseri: Yine anal bölgede görülen bir başka rahatsızlıktır. Rektumdaki poliplerden kaynaklanmaktadır. Kolorektal kanserler grubuna giren rektum kanseri, kalın bağırsağın son 15-20 cm’lik bölümünde oluşan kanserdir. Makat bölgesinde kansere bağlı olarak kan görülmektedir.

Makattan kan gelmesi tedavisi nasıl yapılır?

Makattan kan gelmesinin tedavi edilebilmesi için ilk önce neden kan geldiğinin araştırılması gerekmektedir. Makattan kan gelmesi eğer anal fissüre bağlı gelişmişse akut halde iken oturma banyoları, ilaç tedavisi ve kremlerle tedavi edilebilir fakat makat çatlağı ilerlemiş olan hastalarda tek tedavi yolu cerrahi olan yöntemlerdir.

Makattan kan gelmesi aslında bir rahatsızlık olarak nitelendirilmez. Dolayısıyla tedavisi için öncelikle hangi hastalığın belirtisi olduğunu tespit etmek gerekir. Buna uygun yol ve yöntemler izlenerek rahatsızlığın da önüne geçilmiş olur.

Makattan kan gelmesi durumunda kişinin vakit kaybetmeden doktora görünmesi gerekir. Çünkü hangi nedenle bunun geldiğinin tespiti ileride daha ağır durumlarla karşılaşmasının da önüne geçer.

Makattan kan gelmesi tedavi edilmezse ne olur?

Makattan kan gelmesi zamanında tedavi isteyen bir durumdur ve mutlaka alanında uzman doktorlar ile görüşerek nedenleri araştırılıp tedavi olunmalıdır. Makattan kan gelmesine sebep olan hastalıklar tedavi edilmez ise çok daha ciddi başka rahatsızlıkları gün yüzüne çıkarabilir. Asla ihmal edilmemesi gereken makat hastalıklarının uzman doktorlarla birlikte tedavisi sağlanmalıdır. Zamanında teşhis ve tedavisi yapılmaz ise geri dönüşü olmayan hastalıklara yol açabilmektedir. Siz de eğer bu rahatsız edici hastalıklardan kurtulmanın yollarını arıyorsanız mutlaka uzman doktorlarla görüşüp tedavi olmalısınız.

Makattan kan gelmesi konusu çok ciddiye alınması gerekiyor. Birçok rahatsızlığın temel sebebi olduğu için hangisine yakalandığınızı tespit ettirmeniz ve buna uygun tedaviyi almanız için bu oldukça önemlidir. Eğer bu rahatsızlığınızı tedavi ettirmezseniz ileride kansere kadar giden rahatsızlıklarla baş başa kalabilirsiniz. Hastalığınızın ilerlemesini durdurmak ve daha sağlıklı bir yaşam için mutlak suretle uzman hekime görünüp, tedavisini yaptırmalısınız.