Gömlek Yapımı

Gömlek nasıl yapılır, üretiminde neler dikkat edilmelidir; sorularının cevaplarını bu içeriğimizde bulabilirsiniz.

Gömleğin ham maddesi olan kumaş firma bünyesine geldikten sonra kesim öncesinde kumaş kontrol makinesi ile titizlikle kontrol edilir. Kalite kontrolden geçen kumaş yıkama ve ütü testlerine tabii tutulur. Tüm kontrolleri tamamlandığında; yapılacak ürünün/modelin kalıbı modelist tarafından hazırlanır ve müşteriden kesim öncesi tüm onaylar alınır.

Artık her şeyi ile onaylanmış olan model; sırasıyla kesime ; kesim sonrasında da hatalı parçaların değişimi için tasnife alınır. Bu işlem sonrasında kesilen ve tasnif olan parçalar bir araya gelmeleri ve gömleği oluşturmaları için dikime alınır. Dikimi tamamlanan gömlekler, iliklerinin açılması ve düğmelerinin dikimi sonrasında, dikim sırasında ürünün üzerinde oluşan fazla ipliklerin temizlemesi için temizleme bölümüne alınır. Temizleme bölümünde temizlenmiş ve 1. Kontrolleri yapılmış gömlek artık , açık ütü işlemi için hazırdır. Açık ütü işlemi sonrasında son kontrol yapılan ürünün katlaması ve paketlemesi tamamlanır.

Gömlek üretimi ve çeşitliliği, her sezonun trendlerine göre yeniden değişmekte ve mevsimin her döneminde, şıklıklarıyla gardrobları süslemektedir.

Yeni sezonun trend gömleklerini Trio Gömlek’te bulabilir ya da kendi tasarladığınız gömlekleri yaptırarak rakiplerinizden bir adım öne geçebilirsiniz.

Gömlek Üretiminde Kullanılan teknik terimler ve kullanım amaçları

Basic bir Klasik Gömlek 20 parçadan oluşmaktadır. Gömleği bir araya getiren bu parçaların bazıları;

Aparturanın tanımı

Gömleğin kolunda bulunan kolun kolay bir şekilde giyilip çıkarılabilmesini sağlayan gerektiğinde kolun geri katlanmasını kolaylaştıran parçadır. Manşet açıklığının koldaki uzantısıdır. Bu bırakılan açıklık kol yırtmacı olarak adlandırılır. Apartura ise, kol yırtmaç açıklığının üst kenarına dikilen, uç kısmı farklı şekillerde (üçgen, kare gibi) olabilen bir kumaş parçasıdır.

Apartura Çeşitleri

Apartura genişliği ve şekli müşterinin talepleri doğrultusunda yapılır. Apartura’nın kapatabilmesi için düğme veya çıtçıt gibi materyaller kullanılır. Apartura çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz;

Üst apartura:

• Klasik, üçgen dönüşlü apartura.

• Kare dönüşlü apartura.

Alt yırtmaç:

• Biyeli yırtmaç

• Kendinden kıvırmalı yırtmaç

Apartura Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Üçgen aparturanın boyutlarını ayarlarken dikkatli olunmalı.

• Kumaş çizgili ise apartura kola dikilirken , koldaki çizgiler ile uyumuna özen gösterilmeli.

• Apartura, yırtmaç boyutuna uygun olmalı.

• Kare ya da üçgen olsun, aparturanın dönüşüne özen gösterilmeli.

Manşet Tanımı ve Çeşitleri

Manşet Tanımı

Kıyafetin kolunun kolay giyilip çıkarılmasını sağlayan, gömleğin kol ağızına gelen bölümdür. Manşet içine tela konulduktan sonra kol ağzına takılır. Manşetin kapatılabilmesi için, ilik, düğme, çıt-çıt vb. materyaller kullanılır.

Manşet Çeşitleri

• Şekline göre ayrılan manşetler.

• Düz manşet (Yuvarlak Köşeli – Kare Köşeli -Kesik Köşeli)

• Devrik Manşet (Yuvarlak Köşeli – Kare Köşeli -Kesik Köşeli)

Gömlekte Pat ve Yaka Teknik Çalışmaları

Patın Tanımı

Gömleğin kolay giyilip çıkarılması için, gömleğin ön bölgesine uygulanan ek kumaş olarak tanımlanabilir. Pat, ayrıca gömleği süslemek ve daha estetik görünmesini sağlamak için de kullanılabilmektedir.

Gömlek Pat Çeşitleri:

• Gizli pat.

• Pervazlı ya da eklemeli pat

• İçe dönük pat. (Açmasız pat)

• Açmalı pat

• Mostralı pat

Pat Dikiminde Dikkat Edilecek Noktalar

• Pat dikimi esnasında, sonrasında herhangi bir sorun oluşmaması için, üst ve alt genişliklerinin birbirine eşit boyutlarda olmasına özen gösterilmeli.

• Kumaşın yapısına uygun tela tercih edilmeli.

• Görünür bir biçimde olacağı için, patın üst dikişlerine özen gösterilmeli.

Gömlekte Kullanılan Yaka Çeşitleri

Yakanın Tanımı

Yaka, gömleğe hem estetik bir görünüm kazandırmak hem de giyilebilmesini kolaylaştırmak açısından, farklı şekiller ve uygulama teknikleri ile gömleğin boyun kısmına eklenen bir parçadır.

Yaka Çeşitleri

• Çıkma Balenli Yaka

• Gizli Balenli Yaka

• Düğmeli Yaka

• Gizli Düğmeli Yaka

• Hakim yaka.

• Smokin yaka.

• Lanven yaka

• Apaş yaka

Gömlekte Kullanılan Tela Çeşitleri ve Özellikleri

Gömleklerde genel olarak bez tela veya kağıt tela kullanılmaktadır. Bez tela kot, denim gibi kalın ve yıkamalı gömleklerde tercih edilirken, kağıt daha ince kumaşlarda tercih edilmektedir.

Gömlekte Yaka Dikim İşlemleri

Yaka dikimi esnasında dikkat edilmesi gereken noktalar:

• Alt yaka parçası kesinlikle üste dönmemelidir

• Yakanın, gömleğin bedenine uygun olması gerekir.

• Yaka uçlarının simetrik olmasına özen gösterilmelidir.

• Her iki yakanın ucundaki çizginin ve karenin eşit olmasına dikkat edilmelidir.

• Yaka içinde kullanılacak telanın kalitesinin kumaşa ve gömlek modeline uygun olması çok önemlidir.

Gömlek Dikiş Teknik Çalışmaları

Gömleğin yan kapama dikiş teknikleri:

• Çift iğne dikiş.

• Overlok dikişi.

• İngiliz dikişi

• Fransız dikişi

Gömleğin Kesim İşlemleri

Gömlek nasıl yapılır, sorusunun en önemli cevaplarından biri de kumaşın kesim işlemidir. Kumaş dikime hazırlanırken, kumaşın kesimi sırasında, dikimde herhangi bir hata olmaması için, dikkat edilmelidir.

• Kumaşı kesmeden önce, dikim işlemi için gerekli bütün kalıpların çıkarılması gerekir.

• İlik ve düğme şablonları hazır hale olmalıdır.

• Kesim işlemine başlamadan önce, yapılacak olan dikişin özelliklerine göre kalıplara işaret konması gerekir.

• Mutlaka gerekli dikiş payları verilmelidir.

• Makinede yıkanabilir bir ürün ise gerekli testlerin yapılıp, çekme değerlerinin hesaplanması gerekir.

• Pastal planının hazır bulunması gerekir.

Gömlek Kesiminde Dikkat Edilecek Noktalar

Gömleğin kesimi esnasında aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

• Çözgü ipliğine, var ise hav yönüne,

• Kumaşın çizgisine, ekose ve desen yönüne,

• Kumaşın esnekliğine ve kalınlığına,

• Kumaşı keserken çizgilerin takip edilmesine, bıçağın düzgün kullanılmasına özen gösterilmelidir.

Makine Parkı Belirleme

Zamanı daha iyi değerlendirebilmek için üretilen ürünlere göre, dikim işleminin aşamaların makinenin sistematiğine göre tekrardan düzenlenmesine makine park alanı denir.

Dikim işleminden önce, planlama yaparken öncelikle örnek modele göre hangi işlemlerin yapılacağı belirlenir. Bunun sonrasında bu işlemlerin kaç kişi tarafından, kaç makine ve hangi makinelerde, ne kadar sürede yapılacağı belirlenir. Makine parkuru belirlenirken, özellikle en az sayıda kişi ile çok sayıda işin nasıl yapılacağı hesaplanır.

Makine parkı düzenlemesi yapılırken dikkat edilmesi gerekenler:

• Makine parkı, belirlenen iş akışına uygun olmalı.

• Akışı yavaşlatacak her türlü ayarlamalardan kaçınılmalıdır.

• Makine parkını belirlerken, çalışanların geçiş alanının bulunmasına özen gösterilmeli.

Gömlek Dikimi Öncesi Hazırlık İşlemleri

Regulanın Tanımı ve Amacı

Regula, kumaşın kaba kesiminden sonra, yapılacak işleme uygun olarak, çıkarılan kalıba göre ince kesim yapmaktır. Kısaca regula, kaba kesimden kalan fazla kısımları kesmektir.

Alt göğüs , üst göğüs , iç roba ve dış roba parçlarına hızar makinası ile regula işlemi yapılır.

Manşet, yaka ve yaka kuşağı tulumlama işleminde bıçaklı düz dikiş makine ile otomatik regula yapılabilir.

Gömlekte Son Ütü ve Son Kontroller

Dikimden sonra gömlek ütüleme işlem sırası aşağıdaki gibidir:

• Yaka basma(ütüleme ve form verme)

• Ön beden

• Arka beden

• Kol kısımları.

Gömleği Ütülerken Dikkat Edilecek Noktalar

Kumaşın türüne bağlı olarak, sıcaklık ve buhar seviyesinin mutlaka ayarlanması gerekir. Ütüleme sonrasında kumaşta esneme, salma ve çekme gibi unsurların oluşmadığından emin olmak gerekir.

Gömleğin Son Kontrol İşlemleri

Duruş formu kontrolü

Gömleğin duruşuna bakmak için, gömleği canlı manken üzerinde değerlendirmek daha iyi olacaktır. Aşağıda belirtilen kısımlar tekrar gözden geçirilir:

• Gömleğin genel görüntüsü,

• Yakanın duruşu ve bedene uygunluğu,

• Kolların bedene ve birbirlerine uygunluğu,

• Manşetlerin kola ve birbirlerine uygunluğu,

• Aparturaların birbirlerine uygunluğu,

• Düğme ve ilik yerlerinin eşitliği,

• Cebin duruşu,

• Omuz, kol, etek ve yan dikişler,

• Kırışıklık,

• Leke kontrolü,

• Kumaş hatasının olup olmadığına dikkat edilir.

Ölçü kontrolü ise, verilen model föyündeki ölçülere ve toleranslara göre yapılmalıdır. Ölçü toleransı, yarım bedeni aşmayacak biçimde olmalıdır.

Malzeme Uyum Kontrolü

Kullanılan ana ve yardımcı malzemelerin birbirine olan uyumunun kontrol edilmesidir. Aşağıdaki noktalar gözden geçirilmelidir:

• Etiketlerin kumaşla olan uyumu,

• Düğmelerin duruşu,

• Yaka telasının kumaşa olan uyumluluğu.

Gömlekte Kontroller Sonrasında Düzeltme İşlemleri

Kalıpta Düzeltme

Çıkarılan kalıptan öncelikle bir adet numune dikilir ve bu numune üzerinden ebat ayarları yapılarak müşterinin onayına sunulur. Sonrasında müşterinin istekleri göre tekrar düzenlenir. Duruş şekli kontrolü ve ölçüm kontrolü yapılır, hata varsa ve kalıptan kaynaklanıyorsa kalıp tekrar düzenlenir.

Malzemede Değişiklik Yapma

Uyum kontrolünde, kullanılan malzemelerde bir uyumsuzluk varsa ya da düşük kaliteli malzemeler kullanılmış ise değiştirilmelidir.

Dikiş Tekniklerinde Değişiklik

Yapılan ölçümler ve kontroller sonucunda, duruş formunda bir bozukluk varsa ve bu bozukluk dikimden kaynaklıysa, dikiş teknikleri değiştirilir.

Paketleme

Paketleme işlemi üretici firmanın ya da müşterinin istekleri doğrultusunda yapılır.

Örnek paketleme işlemi şu şekildedir:

• Gömlekleri poşetlerken, baskısız poşetler kullanılmalı.

• Kullanılacak koliler baskısız olmalı.

• Müşterinin sevkiyat talepleri doğrultusunda kolilere konulmalı.

Yüzyıllar boyunca müthiş bir gücü elinde tutan Osmanlı İmparatorluğu, tüm tebasıyla, birbirinden farklı ve bir yandan da iç içe geçmiş gelenek, örf ve adetleriyle hala ilgimizi çekmeye devam ediyor.

Bu yazımda, belki de daha önce duymadığınız &#;Tılsımlı Gömlek&#;lerden kısaca bahsedeceğim.

Hristiyan dünyasından aşina olduğumuz Baba-Oğul-Kutsal Ruh üçlemesi, Haç veya Kutsal Su, nasıl manevi güç kaynağı ise; Osmanlı İmparatorluğu döneminde de, giyenin maddi ve manevi kötü olaylardan korunacağına ve şanslı olacağına inanılan Tılsımlı Gömlek vardı.

Biz daha çok Osmanlı İmparatorluğu&#;ndan kalan örnekleri görsek de, Tılsımlı Gömlekler yalnızca Osmanlı İmparatorluğu&#;na özgü değildi.

Pek çok Müslüman devletin kullandığı Tılsımlı Gömlek örneklerine; Safeviler&#;de, Abbasiler&#;de ve Memlüklüler&#;de de rastlıyoruz.

Osmanlı İmparatorluğu&#;nu farklı kılan ise, bu gömleklere farklı bir değer biçip özel bir konuma getirmeleri.

Osmanlı&#;da Tılsımlı Gömlek yapımı için ayrı bir bölüm oluşturulmuştu. Müneccim başı ve hattatlardan meydana gelen bu birim için gizlilik esastı.

Yapımına çok önem verilip, gizlilikle hazırlanan Tılsımlı Gömlekler; Müneccim Başı&#;nın eşref saati, gömlek sahibinin doğum günü, annesinin adı ve yıldızların konumu gibi durumlar göz önüne alınarak ve ebced hesaplamasıyla, hata yapmadan tamamlanmaya çalışılıyordu. 

Bu işlem öyle bir titizlikle ve doğru zamana denk getirilerek yapılmaya çalışılıyordu ki; yapımı tamamlanamayan, verilen sürede yetiştirilemeyen pek çok Tılsımlı Gömlek vardır. Örneğin; Fatih Sultan Mehmet&#;in, oğlu Cem Sultan&#;ı nazardan koruması için yapılmasını emrettiği Tılsımlı Gömlek, verilen sürede yetiştirilememiş ve hiç giyilmemiştir.

Bir nedenden ötürü yapımı tamamlanamamış Tılsımlı Gömleklerin bir kısmını Topkapı Sarayı Müzesi&#;nde görebilirsiniz.

Tılsımlı Gömleklerden günümüze kadar ulaşan, iyi korunmuş olanlardan biri III. Murat için, annesi Nurbanu Sultan tarafından çocuğunun olması ve hanedanın devam ettirilmesi için yaptırılandır. III. Murat&#;ın Tılsımlı Gömleği, bugün Topkapı Sarayı Müzesi&#;nde yıkanmamış olarak, orijinal haliyle sergilenmektedir.

III. Murat gömleği giydikten sonra peş peşe 19 çocuğu olmuştur.

Elbette Tılsımlı Gömlekler sadece çocuk sahibi olmak için yaptırılmamıştır. Savaşa giden padişahların zaferle dönmesi için Fetih Suresi; sarayda buhranla başa çıkmaya çalışan padişahlar için Cin Suresi işlenmiş Tılsımlı Gömlekler hazırlanmıştır.

Ömrünün büyük bir bölümünü savaş meydanlarında geçiren Kanuni Sultan Süleyman, Mohaç Savaşı başta olmak üzere, pek çok savaşta zırhının altına, üzerine Fetih Suresi&#;nden bazı ayetlerin işlendiği Tılsımlı Gömlek giymiştir.

Metafizik olayları çağrıştıran ve pek çok gizemi barındıran Tılsımlı Gömleklerin, padişahların yanı sıra Aziz Mahmud Hüdayi gibi önemli din alimlerinin ve halktan belirli sınıfların da giydiği bilinmektedir.

Bu içeriği beğendiniz mi? Bunun gibi daha fazla içerik üretebilmemiz için bize Patreon´da destek olun. 🙂