Ruhsatlı Kazı Nasıl Yapılır

Bakanlık açıkladı. Hazine bulan yüzde kaçını alacak. Define arama izni nasıl alınır

Sabah''tan Burcu Şen''in haberine göre, Kültür ve Turizm Bakanlığı, define avcılarının, kazı çalışmalarının nasıl yapılacağına, define aramak için nasıl bir yol izleyeceklerine, çalışma yapılacak arazinin mülkiyeti başkasına aitse ne yapılması gerektiğine, bir tarihi eser bulunduğunda para alınıp, alınmayacağına ve internette eser satışının mümkün olup olmadığına dair sorularını yanıtladı. 

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü''nün internet sitesinde kaçakçılığın önlenmesi ile ilgili faaliyetler başlığı altında define avcılarının merak ettiği sorulara verilen cevaplar şöyle: 

1- DEFİNE ARAMAK İÇİN NE YAPILMALI

Define aramak isteyenler, define arayacakları yerin bağlı olduğu mülki amire Define Arama Yönetmeliği''nin 7. maddesinde yer alan belgelerle birlikte bir dilekçe ile müracaat ederler. Dilekçede arama maksadı açıkça belirtilir ve define aranacak yerin il, ilçe, bucak, köy, mahalle, sokak ve ev numarası bildirilir. Yerin ekili, dikili, meskûn, gayrimeskûn, tapulu ve tapusuz olup olmadığı ve kime ait olduğu açıklanır. 

2- İZİN ALMAK MÜMKÜN MÜ 

Türkiye genelinde define arama izni verilemez. Define aranacak yer 50 metrekareyi ve 10 metre derinliği geçemez.

3- ARAZİ KİŞİYE AİT DEĞİLSE NE YAPILMALI

Define aranacak yer sahipli ise; gerçek kişilerden noterden tasdikli muvafakatname, (üzerinde hangi konu hakkında izin verildiğine dair bir bilgi bulunan yazılı belge) tüzel kişilerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat yazısının alınması gerekiyor. Define aramak istenilen arazinin birden çok sahibi varsa tüm hissedarlardan noterden tasdikli muvafakatname alınmalı. 

4- DEFİNE NASIL PAY ALINIR

Bulunan definenin Hazine ve Maliye Bakanlığınca geçer akçe olarak değeri tespit edilir. Define, Hazineye ait arazide bulunmuşsa yüzde ellisi define arayıcısına; özel veya tüzel kişilere ait arazide bulunmuşsa yüzde kırkı define arayıcısına, yüzde onu ise mülk sahibine verilir. 

5- İNTERNETTEN ŞATIŞ VAR MI

Korunması gerekli etnografik nitelikli kültür varlıklarından müzelere alınması gerekli görülmeyen taşınır kültür varlıkları için Müze Müdürlüklerince, "Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi" düzenlenerek sahibine iade edilir. Yasa dışı yollarla başkasına devredilmesi, satılması ve yurt dışına çıkarılması yasaktır. 

6- MÜZE PARA ÖDER Mİ 

Korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı olup olmadığını, müzeye alınacaklarla alınmayacakları tespit etmek ve müzelere alınmasına karar verilmesi durumunda kıymetini belirlemek için müze uzmanları tarafından "Değerlendirme ve Kıymet Takdir Komisyonu" oluşturulur. Müzelere alınması uygun görülen eser için komisyonca belirlenen maddi bedel eseri getiren şahsa ödenir.

-   Define aramak istiyorum. Ne yapmalıyım?

Define aramak isteyenler, define arayacakları yerin bağlı olduğu mülki amire Define Arama Yönetmeliği’nin (seafoodplus.info,/seafoodplus.info) 7. maddesinde yer alan belgelerle birlikte bir dilekçe ile müracaat ederler.
Dilekçede arama maksadı açıkça belirtilir ve define aranacak yerin il, ilçe, bucak, köy, mahalle, sokak ve ev numarası bildirilir. Ayrıca bu yerin ekili, dikili, meskûn, gayrimeskûn, tapulu ve tapusuz olup olmadığı ve kime ait olduğu açıklanır.

-   Türkiye genelinde define aramak için izin almak mümkün müdür?
Türkiye genelinde define arama izni verilemez. Define aranacak yer 50 metrekareyi ve 10 metre derinliği geçemez. 

-   Define aramak istediğim arazinin mülkiyeti bana ait değil ne yapmalıyım?

Define aranacak yer sahipli ise; gerçek kişilerden noterden tasdikli muvafakatname, tüzel kişilerden de yetkili organlarından alınacak muvafakat yazısının alınması gerekmektedir.

-   Define aramak istediğim arazinin birden çok sahibi var ne yapmalıyım?

Tüm hissedarlardan noterden tasdikli muvafakatname alınması gerekmektedir.

-   Define araması için Kültür ve Turizm Bakanlığı maddi destek ve ekipman sağlar mı?

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Define Arama Ruhsatı sahiplerine maddi destek ve ekipman sağlanmamaktadır.

-   Define Arama Ruhsatı sahibinin maddi sorumlulukları var mıdır?

Define aranacak yeri incelemeye gidecek en az iki kişiden oluşan müze ihtisas elemanı ve aramada bulunacak ihtisas elemanları ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı temsilcilerinin yol masrafı ve birinci derece devlet memuru harcırahı üzerinden yevmiyeleri define arayıcısı tarafından ödenir. Bu yevmiyeler günlük zorunlu giderleri karşılamadığı takdirde, aradaki fark yevmiyelerin yüzde ellisini geçmemek şartıyla define arayıcısı tarafından ayrıca ödenir.
Define aramasından doğacak zarar ziyan ve kazı yapılan yerin eski haline getirilmesi ile ilgili masraflardan, define aranacak sahada, on beş günlük define arama süresi dikkate alınarak çevre sakinlerinin can ve mal güvenliğini sağlayıcı tedbirlerin alınmasından ve doğabilecek tüm zararın karşılanmasından define arayıcısı sorumludur. Bu masrafların tahmini tutarı ilgili müze müdürlüğünce tespit edilir. Tespit edilen bu tutara sayılı Kanunun ekinde yer alan (8) sayılı tarifenin “VI – Meslek erbabına verilecek tezkere, vesika ve ruhsatnamelerden alınacak harçlar” başlıklı kısmının 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi gereğince her yıl belirlenen define araştırmaları için verilecek ruhsatnameler harcının yüz katı teminat bedeli eklenir.
Define arama yerini incelemeye gidecek müze ihtisas elemanlarının harcırahı incelemeden önce, yukarıda belirtilen masraflar ve teminat bedeli  ise arama başlamadan önce define arayıcısı tarafından bir kamu bankasına ilgili müze müdürlüğü adına yatırılır.
Müze müdürü aramadan önce görevlilere avans öder. Hizmetin yerine getirilmesinden sonra görevlilerin verecekleri hakediş belgelerine göre kesin hesap yapılır. Artan para define arayıcısına iade edilir.

-   Define arama kazısı sonucunda bulduğum defineden ne kadar pay alırım?

Bulunan definenin Hazine ve Maliye Bakanlığınca geçer akçe olarak değeri tespit edilir. Define Hazineye ait arazide bulunmuşsa yüzde ellisi define arayıcısına; özel veya tüzel kişilere ait arazide bulunmuşsa yüzde kırkı define arayıcısına, yüzde onu ise mülk sahibine verilir.

-   Ülkemizde son 5 yılda kaç tane ruhsatlı define kazısı yapıldı?

seafoodplus.info,/seafoodplus.info

-   Yapılan define kazıları sonucunda define bulundu mu?

Yapılan izinli define kazıları bünyesinde herhangi bir buluntuya rastlanmamıştır.

-   Tarihi eser buldum ne yapmalıyım?

Taşınır ve taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarını bulanlar, malik oldukları veya kullandıkları arazinin içinde kültür ve tabiat varlığı bulunduğunu bilenler veya yeni haberdar olan malik ve zilyetler, bunu en geç üç gün içinde, en yakın müze müdürlüğüne veya köyde muhtara veya diğer yerlerde mülki idare amirlerine bildirmeye mecburdurlar.

Kültür ve tabiat varlıklarıyla ilgili olarak bildirim yükümlülüğüne mazereti olmaksızın ve bilerek aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bildirimi yapılmamış olan kültür ve tabiat varlığını satışa arz eden, satan, veren, satın alan, kabul eden kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

-   Bulduğum tarihi eseri müzeye götürsem para alır mıyım?

Korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı olup olmadığını, müzeye alınacaklarla alınmayacakları tespit etmek ve müzelere alınmasına karar verilmesi durumunda kıymetini belirlemek için müze uzmanları tarafından  “ Değerlendirme ve Kıymet Takdir Komisyonu” oluşturulur. Müzelere alınması uygun görülen eser için komisyonca belirlenen maddi bedel eseri getiren şahsa ödenir.

-   Dededen kalma ata yadigârı silahım (halı, kilim, madalyon, kap-kacak vs.) var. Ne Yapmalıyım?

En yakın Müze Müdürlüğüne gidilerek ata yadigârı objenin korunması gerekli kültür ve tabiat varlığı olup olmadığı yönünde bir incelemenin yaptırılması gereklidir.

-   İnternette eser satışı yapabilir miyim?

Korunması gerekli etnografik nitelikli kültür varlıklarından müzelere alınması gerekli görülmeyen taşınır kültür varlıkları için Müze Müdürlüklerince “Tescile Tabi Taşınır Kültür ve Tabiat Varlığı Belgesi” düzenlenerek sahibine iade edilir
Bu belge sahipleri tarafından esere ilişkin alım-satım ve el değiştirme işlemleri mahalline en yakın müze müdürlüğünde yapılır, yeni durum belgenin verildiği müzeye yazılı beyan edilir. Yasa dışı yollarla başkasına devredilmesi, satılması ve yurt dışına çıkarılması yasaktır.

-   Yurtdışından eser getirmek serbest midir?

Yurtdışından ülkemize eser getirmek serbesttir. Ancak, ülkemiz kökenli olmamakla birlikte bir başka ülkenin korunması gerekli kültür varlıklarından olabileceği ve taraf olunan uluslararası sözleşmeler gereği köken ülkeye iadesi gerekebileceğinden getirilen eserlerin gümrükte beyan edilmesi gerekmektedir.

-   Yurt dışına kaçırılan eserler nasıl tespit ediliyor?

Yurt dışında bulunan ülkemiz kökenli kültür varlıklarının tespit edilmesi, yurt dışındaki müzeler ile sanat ticaretiyle uğraşan kurum ve kuruluşların WEB sayfalarının, yayınlarının incelenmesi, bazı durumlarda yerinde inceleme yapılması, akademik yayınların taranması ve bu konuyla ilgili Bakanlığımıza iletilen ihbarların değerlendirilmesi suretiyle yapılmaktadır.

-   Yurt dışına kaçırılmış kaç tane eserimiz var?

Yabancı müze depolarının ve bazı özel koleksiyonların erişilebilir olmaması nedeniyle Türkiye’den kaçırılan kültür varlıklarına ilişkin net bir sayısal değerlendirme yapılması mümkün olamamaktadır.

-   Yurtdışından iadesi sağlanan eserlere ilişkin nasıl bilgi edinebilirim?

seafoodplus.info,/seafoodplus.info

-   Yurt dışında kaç adet eserin iadesi sağlandı ve ülkelere göre dağılımı nedir?

seafoodplus.info,/seafoodplus.info