Otizmde Saldırganlık Nasıl Önlenir

Otizmde Ergenlik

Her birey cinsiyeti ile doğar.

Cinsel dürtülerle birlikte dünyaya gözünü açan insanoğlunun mutluluğu da yaşam kalitesi de doğrudan bu dürtülerin etkisi altındadır. Kısaca cinsellik insanlığın ayrılmaz bir parçasıdır. O halde sağlıklı bir yaşam için cinsel açıdan da sağlıklı olmak gerekir ki bunun başında cinsel eğitim gelir. Cinsel eğitimin amacı; insanın sevgi içinde serbestçe gelişimini ve kendinde bulunan cinsel güçleri olabildiğince düzenleyerek bunları bilinçli olarak elinde tutması ve bunlardan doğru şekilde yararlanması için bilgi sahibi olmasıdır.

Bu bilgiye herkesin ihtiyacı olduğu tartışma götürmez. Şüphesiz gelişme süreci bebeklikten yetişkinliğe tehlikelerle dolu çocuklarımıza yaş normaline uygun olarak gereken cinsel eğitim de verilmeli. Ancak tipik gelişenlere göre otizmli çocukların diğer gelişim alanlarında olduğu gibi bu alanda da ailesi ve işin uzmanlarınca verilecek özel bir eğitime ve rehberliğe daha çok ihtiyaçları vardır.

Çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanan ergenlik, otizmli çocukların yaşamlarında belki de en çok ilgiye ihtiyaç duydukları bir dönemdir. Fizyolojik ve psikolojik birçok değişimin yaşandığı bu çalkantılı dönem kızlarda ortalama 12 erkeklerde ise 14&#; yaşında başlar. Erkeklerde kilo artışı, cinsel organlarda büyüme, cinsel organ çevresinde kıllanma, kilo ve boyda artma gibi fizyolojik değişikliklerin yanı sıra, ciddi kimlik bocalamaları ve psikolojik sorunlarda görülebilir. Kızlarda ise; meme gelişimi, koltuk altı ve cinsel bölgede kıllanma, adet kanaması, kilo ve boy artışı gibi fizyolojik değişiklikler ve bunun yanı sıra birtakım ruhsal sıkıntılar olabilir. Her iki cinste de vücuttaki yağ artışından kaynaklanan sivilceler çeşitli sıkıntılar yaşatır. Çocuk bu dönemde devamlı kendisini inceler kendindeki değişikliklerin farkına varır, kendisini başkalarıyla kıyaslar kendisi ve ailesi ile çatışmaya girebilir.

Tipik gelişen çocuklar ergenlikteki bu değişimleri televizyon izleyerek, ailesi ve arkadaşları ile konuşarak, cinsel deneyim ve sorunları tartışarak, okuyarak öğrenebilecektir. Otizmli bireylerin cinsel yaşantıları kısıtlıdır. En çok görülen cinsel deneyim mastürbasyondur. Bununla beraber, bacaklarını sıkma, karşı cinsten olanlara sarılma, karşı cinsten olanları öpme, koklama, cinsel organlarına dokunma biçiminde cinsel yönelmeler görülür. Otizmli çocukların karşı cinsten biriyle cinsel ihtiyacını giderme olanağı pek yoktur. Mastürbasyon, kimi çocukta hareket takıntısı haline gelir ve çocuk devamlı mastürbasyon yapma isteği duyar. Uygun yer ve zamanı gözetmeden davranışı sergiler.

Bu davranış uygun zaman ve yerde yapıldığında hiçbir zararı yoktur; nitekim normal çocukların büyük bir kısmı ergenlik dönemi ve sonrasında cinsel gereksinimlerini bu yolla giderir. Otizmli bireyler genellikle bu işi abartırlar; kimsenin görmediği yerde ve günün her saati yapılmayacağını bilemezler. Kimi çocukta takıntı olur ve çok sık yaptığı için cinsel organında tahrişler görünür, bunun sonucunda da iltihaplanmalar olur. Bazı çocuklar mastürbasyon yaparken, ereksiyon olmasına rağmen boşalamaz. Bunun sonucunda sinir krizleri geçirir ve bazen saldırgan davranışlarda bulunurlar.

Bazı otizmli çocuklar cinsel dürtülerin yoğun olduğu dönemlerde, bilinçli veya bilinçsiz olarak karşı cinse ilgi duymaya başlar. Bu durum çoğu kez tacize kadar varır; bu durum genelde cinsel organa dokunma, sarılma, öpme, koklama biçimindedir. Özellikle ergenlik döneminde cinsel dürtüler artar. Çocuk, cinsel dürtülerini nasıl doyuma ulaştıracağını bilemediği için öfkeli, saldırgan ve çöküntü gibi durumlar görülür. Bu dönemde bazı çocuklara cinsel isteği azaltıcı ilaçlar verilmektedir; fakat bu ilaçları kullanan çocuklarda duygusal çöküntü ve içe çekilme gibi yan etkiler ortaya çıkar. Bu nedenle bu tür ilaçlar önerilmemektedir.

Otizmli bireylerin ergenlik dönemi başlangıcı ve anında yaşadıkları bu sıkıntılara yönelik olarak; aileler tarafından duruma uygun çeşitli uygulamalar geliştirebilirler ya da işin uzmanından fikir alınabilir. Ancak bazen de ailelerin cinselliği bir ayıp olarak görmeleri ya da uzmanların bu konulara açık olmamaları yaşam kadar normal olan bu süreci içinden çıkılmaz bir hale sokar. Otizmli bireylerle çalışan, yaşayan kişilerin bu durumu normal fizyolojik bir olay olarak değerlendirmeleri gerekir.

Ön ergenlik döneminde cinsel davranışlardan biri de ereksiyon ve uyarılma halinin süreklilik arz etmesi ve bir boşalım sağlanamamasıdır. Böyle durumlarda; kişinin bireysel özellikleri dikkate alınarak, davranıştan aldığı haz engellenmeden davranışı yaptığı ortamın kontrol altına alınması daha doğru olur.

Diğer yandan bu çocukların ergenlik döneminde karşı cinse olan arzuları, kendini ve olayı ifade edememelerinden kaynaklanan cinsel istismar önemli bir toplumsal sorundur. Bu çocukların özellikleri ve cinsel rahatlıkları göz önüne alınarak gözetim altında olmalıdırlar. Özellikle çocukların giyimlerine dikkat edilmeli, otizmli çocukların cinsel istismarına neden olabilecek cinsel içerikli figürler, oyun ve davranışlardan da kaçınılmalıdır. Cinsel istismara maruz kalmamaları için çocukların sosyal ortamları kontrol altına alınmalıdır.

Peki neler yapılabilir? Mastürbasyonu takıntı haline getiren bireyleri, bu takıntıdan kurtarmak gerekir. Bunun için de yapılacak ilk şey, çocuk uygun olmayan yerde bunu yapmaya başladığında dikkatini başka bir yöne çekmektir. Örneğin, çok sevdiği bir yiyecek veya oyuncak verilerek bu işi yapması engellenebilir. Ayrıca evin bir yeri çocuğun mastürbasyon yapabilmesi için ayrılabilir. Çocuğun mastürbasyon yapmasına sadece burada ve günde bir defa izin verilebilir. Uygun olmayan bir yerde yapmaya başladığında, dikkati başka tarafa çekilemiyorsa, uygun ve fazla sınırlayıcı olmayan ceza yöntemleri uygulanmalıdır. Ergenlik döneminde çocuğun cinsel gereksinimini giderememesinden, karşı cinse taciz ve tacize benzer yakınlıklar, öfke patlamaları, saldırganlık ve depresif durumlar görülüyorsa, bu işi yapabileceği uyaranların olduğu özel bir yer belirlenebilir. Mastürbasyon yaparken boşalamayan çocuklar için de aynı yöntem uygulanabilir. Böyle bir düzenleme için bir uzmandan destek alınabilir.

Kız çocuklarını cinsel istismardan uzak tutmak için, onları sokakta yalnız bırakmamak gerekir. Anne babalar için çok güç bir durum olmasına rağmen, çocuğu olası gebeliklerden korumak için gerekli önlemler alınmalıdır.

Bazı otizmli bireyler kendileri planlamadan homoseksüel veya heteroseksüel ilişkiler içine girebilirler. Bunun en basit nedeni onların seksüel olarak kullanılabileceklerini bilememeleri, neyin doğru neyin yanlış olduğunu ayırt edemiyor olmalarıdır.

Sonuç olarak; otizmli çocuklarda cinselliğe yönelik olarak; cinsellikle ilgili kurumlara ve ailelere yönelik eğitim programları hazırlanmalı, dergi, broşür ve kitap basılmalıdır. Otizmli bireylere eğitim veren kurumlarda uluslararası uygulamalar dikkate alınarak bireylerin cinsel gereksinimlerine yönelik düzenlemeler yapılmalı eğitmenlerin mesleki yeterliği geliştirilmelidir. Otizmli çocukların özellikleri konusunda basın yayın organları aracılığı ile toplum bilinçlendirilmelidir.

Sonraki yazı

Etkinlik Çizelgeleri

Bu yazımızda biz de Kaylane Geeorge’un “Otizmde Otizm Öfke Nöbetleri” hakkında yazdıklarını derleyip, Türkçe olarak sizlere sunuyoruz.

Kaylene George, biri otizmli olmak üzere beş çocuk annesidir. Oğlu ilk tanısını aldıktan kısa bir süre sonra kendi otizmini bir yetişkin olarak fark etti. Toplumun bu kadar garip görünen kısımlarının bir cevabı vardı. O zamandan beri Kaylene, seafoodplus.info adresinde otizmin iki ucunu (Aileler açısından ve otizmi yaşayan bir birey olarak) tutkuyla paylaşmaktadır.

Otizm ile otizm öfke nöbetleri arasında yakın bir ilişki vardır; ancak bu nöbetlerin anlaşılması biraz zor olabilir. Pek çok otizmli birey, diğerlerinden daha yoğun şeyler hisseder; bu nedenle tüm duyumlar duyusal aşırı yüklenmeye yol açabilir. Duyusal aşırı yük durumunda kişi ya kendini içine kapatır ya da aşırı tepki verebilir. Her iki durumda da otizm öfke nöbetleri üstesinden gelmesi son derece zor durumlardır.

Otizm Öfke Nöbetleri Nedir?

Yukarıda bahsettiğim gibi öfke nöbetleri temelde otizmli bir bireyin bunaldığı veya aşırı uyarıldığı zaman içine kapanması veya patlamasıdır. Çoğu zaman otizmli bir birey nöbet sırasında eylemlerinin farkında olmayabilir ve kendilerine veya çevrelerindekilere karşı şiddet eylemlerinde bulunabilir. Otizm öfke nöbetlerinin kimsenin hatası olmadığını aklınızda bulundurun. Böylece ebeveynler olarak mümkün olduğu kadar sakin kalarak nöbeti idare etmeye çalışabilirsiniz.

Otizm Öfke Nöbetleri Sadece Birer Sıradan Öfke Nöbeti midir?

Hayır. Kesinlikle değildir. Temel olarak;

• Sıradan öfke nöbetleri temelde dikkat çekmek içindir,
• Sıradan öfke nöbeti geçiren çocuk aslında kendinin farkında olur. Ve genellikle ebeveynleri istediği şeyi verdiğinde sakinleşir.
• Otizmli birey öfke nöbeti sırasında kendinin veya ne yaptığının farkında değildir; aynı şekilde ilgi veya dikkat çekmeyi umursamaz.
• Otizm öfke nöbeti sırasında otizmli bireye istediği şeyi (Ya da istediğini düşündüğünüz şeyi) verseniz bile sakinleşmek için fazlaca kontrolden çıkmış olduğu için işe yaramayacaktır.

Bir Ebeveyn Otizm Öfke Nöbetini Nasıl İdare Edebilir?

Bunun çocuğunuzun size yaptığı bir şey olmadığını, aslında ona olan bir şey olduğunu anlamaya çalışın. Elinizden geldiğince çocuğunuzun kendine ve çevresindekilere zarar vermesini önlemeye çalışın. Önemli bir nokta: Otizm öfke nöbeti sırasında onlarla konuşmak, dikkatlerini çekmeye çalışmak ya da onlarla göz teması kurmaya çalışmak durumu daha da kötüye götürecektir.

Bilindiği kadarıyla fiziksel temas ciddi ölçüde kişiden kişiye değişen bir durumdur. Bazı otizmli bireyler boğulmuş hissettiklerinde derin bir baskı ile sarılmasına ihtiyaç duyarken diğerleri dokunulduğunda çok daha kötü hâle gelebilirler.

Ebeveynler Otizm Öfke Nöbetlerini Nasıl Engellenebilir?

Çocuğunuzun otizm öfke nöbetine girmesini önlemek için yapılabilecek en basit yollardan biri onun tetikleyicilerini bulup bunlardan kaçınmaktır.

Çocuğunuz her gün öğle yemeğinden sonra mı öfke nöbeti yaşıyor o halde öğle yemeği sonrası için sakinleştirici bir aktivite rutini düzenleyin. Eğer gürültülü kalabalıklar tetikleyici ise, ses engelleyici kulaklıklar kullanmayı deneyin.

Çocuğunuzun öfke nöbetlerinin tetikleyicilerinden sakınmak veya onları değiştirmek için elinizden gelen her yolu denemeye çalışın.

Çocuğunuzun duyusal diyetinin düzenlenmesi de öfke nöbetlerini önlemeye yardımcı olabilir. Günde birkaç kez ağırlıklı yelek giymeleri veya ağırlıklı bir battaniyeyle uyumaları gerekir mi? Çiğneme oyuncağına ya da stres topuna mı ihtiyaçları var? Her gün sizin için duyusal aktiviteler oluşturmanın bazı yollarını bulun.

Umuyoruz ki ebeveynlerin otizmli çocukların öfke nöbetlerini anlamalarına yardımcı olmak için yazılmış bu yazı otizm nöbetlerini daha iyi tahmin etmenize, ele almanıza veya önlemenize yardımcı olacaktır.

Biraz empati ve anlayış ile ebeveynler çocuklarının otizm öfke nöbetlerini daha kolay atlatmalarına ve sonrasında çok daha hızlı toparlanmalarına yardımcı olabilirler!

Kaynakça

Bu makale Autistic Meltdowns metni kaynak alınarak yazılmıştır. Orijinal yazıya ulaşmak için lütfen tıklayın. 

Engelli çocuklarda saldırganlık

Engelli çocuklarda saldırganlık   Saldırganlık küçük çocuklarda normal bir tepki biçimidir. Çocuğun güvenlik,mutluluk ya da başka bir gereksiniminin Şekil değiştirerek başka bir biçimde ortaya çıkmasıdıseafoodplus.infoırganlığı kişisel bir yaralanmanın bir başka Şekilde sonuçlanması olarak tanıseafoodplus.info yaralanma sonucunda çocuğun akranlarına vurması, ısırması, eşyaları fırlatması,tekmelemesi, tükürmesi ve zarar vermeyi amaçlayan tehditler Şeklinde sözel saldırılarda  bulunmasıdır.

Engelli çocuklarda saldırganlık   Sürekli ve aşırı biçimde saldırgan olan çocuk sinirli, anlaşılmaz,   eyleme hazır ve aşırı geçimsizdir. İlişkileri gergin ve sürtüş melidir. Hemen parlar ve kavgaya hazırdır. Durmadan kuralları çiğner ve ceza görür. Bu çocuklar cezadan etkilenmez ya da  kısa süreli etkilenmiş gibi görünürler. Olağan anlaşmazlıkları bile bilek gücüyle çözmeye çalışıseafoodplus.infoeri ölçüsüz ve durumla orantısızdır. Öfkesini yenemez ve hep kendini haklı çıkarmaya çalışır. Bu çocuklar evde okulda sürekli sorun yaratırlar ve yetişkinlerle sürekli çatışma içindedirler. Genellikle erkek çocuklar daha saldırgandırlar.

SALDIRGANLIĞIN NEDENLERI

1-Saldırgan davranışların ebeveynler tarafından ödüllendirilmesi. Geleneksel kültürün erkek çocuğun saldırganlığını onaylaması(Ör: parkta iki çocuk birbirini döver. Biri daha çok dayak yerse, annesinin çocuğunun kendisini savunamadığı düşüncesiyle üzülmesi) Engelli çocuklarda saldırganlık

2-Çocuğun yetişkinlerden katı ceza, anlayışsızlık ve yetersiz sevgi görmesi

3-Babanın uzun süreli yokluğunda, annenin sürekli çocuğun etrafında olmasıyla ortaya çıkan feministik ortam

4-TV. Ve kitle iletişimim araçlarının olumsuz etkisi(Kurtlar Vadisi örneği ver.)

5-Ana-baba tutumlarının olumsuzluğu, çocukla aralarındaki iletişimin iyi olmaması

6-Çocuğun ana-babasından dayak yemesi

7-Beyin zarı iltihabı, beyin zedelenmesi gibi fizyolojik sorunlar

SALDIRGAN DAVRANIŞLARI NASIL ÖNLEYEBILIRIZ?

1-Her şeyden önce ana-baba çocuğa saldırganlık modeli olmamalıdır.(Evde dayak yiyen bir çocuk varsa kardeşini dövüyor. Kardeşi yoksa okulda en ufak bir sorunda arkadaşına vuruyor. Ya da hayvanlara eziyet ediyor.)Çünkü dayak herkes için olumsuz duygular yaratır.

2-Çok fazla saldırgan davranışlara tolerans gösterilmemelidir.Çocuğun istekleri bu tip davranışlar yapınca yerine getiriliyorsa, çocuk isteklerini yaptırmada araç olarak görmeye başlar. Bu yolla istekleri yerine seafoodplus.infoırgan davranışlar ödüllendirilmemeli ve onun bu davranışının istenmeyen bir davranış olduğu hemen gösterilmelidir.

3-Saldırgan davranışlar kesinlikle dayakla cezalandırılmamalıdıseafoodplus.info-babanın ilgisi sevgisi azaldığında ve fiziksel cezalar uzun süre devam ettiğinde, çocukta saldırgan, asi, sorumsuz davranışlar gelişir. Saldırgan davranışlar ortaya çıktığında, yetişkinler sakin davranmalı, anormal duygusal tepkiler yerine ben dilini kullanmalıdır.(Böyle davrandığın için üzüldüm) Dayak saldırgan davranışın hemen bitiminde uygulandığı zaman, onun hemen kesilmesini sağlayabilir ancak,çocukta düşmanca duygular geliştirir.

4-Çocuk gergin ve sinirliyken onunla tartışmamalı, sakinleşmesini beklemeli ve daha sonra davranışı ile ilgili konuşulmalıdır.

5-Çocuğa sosyal olgunluğuna uygun çeşitli sorumluluklar verilmeli, başarabileceği kadarıyla bir çok Şeyleri başlatıp, bitirmesi sağlanmalıdır. Çocuk başarma duygusunu yaşamalıdır.

6-Çocuğa bu davranışın dezavantajları göseafoodplus.infoırgan davranışları ile isteklerini elde edemeyeceğini, istediği Şeyleri kaybettiğini görmeli ve yaşamalıdır.

7-Olumlu davranışı pekiştirme: Ana-baba ve diğer yetişkinler çocuğun olumlu davranışını görüp, olumsuz davranışı görmemezlikten gelmelidir.Çocuk bu davranışı yapmadığında sözel olarak ödüllendirilmelidir. Ördk. Kavga etmeden ve bağırmadan oynadığında bu sözel olarak ödüllendirme.

8-Çocuğun dışarıda oynamasına izin verme, bu çocuğun gerilimini azaltır ve enerjisini boşaltma imkanı sağlar.

9-Saldırgan davranış diğer çocukların güvenliğini ciddi bir Şekilde tehdit etmedikçe bu davranışın üstünde durmamak gerekir.

Kendi kendine konuşma:Çocuk oldukça dürtüsel davranıyorsa ve onun bu yönünü kontrol etmede güçlük yaşanıyorsa;çocuğa başkalarına vuracağı zaman, kendi kendini engelleyici cümleler söylemesi öğretilebilir.Ör´na kadar say ve ona vurma gibi.

Çocuk saldırgan modellerle karşı karşıya seafoodplus.info Şiddet içeren programları seyretmesi engellenmelidir.Eğer kesinlikle engel olunamıyorsa, ana-baba çocukla birlikte seyrederek Şiddetin sonuçlarını tartışseafoodplus.infoıca bu Şiddet filmlerinin gerçek yaşamın modeli değil, kurmaca olduğu çocuğa anlatılabilir.

Kızgınlıktan kurtulmak için alternatifler bulunabilir. Yumruklanabilen kil, çakılabilen çiviler,resim çizme, boyama çocuğun kızgınlık duygularını kontrol altına almayı sağlayabilir. Ayrıca futbol,basketbol gibi sporlar kabul gören çıkış yollarıdır.

Her yaş ve dönemde çocuğun temel ihtiyaçları zamanında yerine getirilmelidir.

Bu çocukların özellikle baba ile daha çok birlikte olması sağlanmalıdır.

Anne-babalar bu çocuklarla iletişim kurarken ben dilini kullanmalıdır.Ör:Böyle kavga ettiğin zaman rahatsız oluyorum, üzülüyorum seafoodplus.infoşiler duygu, düşünce ve ihtiyaçlarını davranış anında dile getirmelidir

       OTİZMLİ ÇOCUKLARDA ÖFKE NÖBETLERİ VE SALDIRGANLIK/ NE YAPILMALI?
Otizmli çocukların öfke nöbetleri ve saldırgan davranışları, genellikle istedikleri bir şey yapılmadığında, kafalarındaki düzen bozulduğunda, kendilerini baskı altında hissettiklerinde, bazen de nedenini yetişkinlerin bilemediği ya da anlamadığı zamanlarda ortaya çıkabilmektedir. Öfke nöbetleri ve saldırganlığın, otizmli çocukların çevrelerinde olu…p biteni anlayamamalrından dolayı yaşadıkları gerilimin bir sonucu olduğuna da inanılmaktadır. Böylesi bir gerilimin çocukların ilişkilerini bozması, çevresindekileri çaresiz bırakması hatta korkutması da kaçınılmazdıseafoodplus.infoıca bu davranışlar otizmli çocuğun öğrenme yaşantılarını da olumsuz etkileyecektir.

NE YAPMALI ?

1. Öfke nöbetine sebep olan etmenler varsa bulunmalı ve mümkün ise ortadan kaldırılmalıdır.

2. Çocuğun davranışları karşısındakileri asla korkutmamalıdır.

3. Çocuğun bunu başkalarına zarar vermek için yapmadığı, bunun kendini ifade etme biçimlerinden biri olduğu düşünülmelidir.

4. Çocuğa kendini ifade edecek doğru kanallar öğretilmelidir.(Konuşamayan bir çocuğa, istek ve ihtiyaçlarının resimlerinin olduğu bir defter hazırlanması gibi)

5. Öfke nöbeti bitince, saniye sessiz kaldıktan sonra çocuğun bu davranışı dikkate alınmalı ve övülmelidir.( Aferin, şimdi sakin oturuyorsun Yani çocuk öfke nöbeti yaşadığı için cezalandırılmamalı, öfke nöbetibitince sakinleştiği için ödüllendirilmelidir.
ÖFKE NÖBETİ SIRASINDA ÇOCUK KENDİNE VE ÇEVRESİNE ZARAR VERİYOR İSE:

1. Mümkünse çocuk yalıtılmış bir ortama alınmalıdır.( Etrafta sivri, kesici bir şeylerin olmadığı)

2. Çocuk yetişkin tarafından kucağa alınmalıdır.Sırtı yetişkinin göğsüne gelecek, kafası yetişkinin çenesine 10 cm. altında kalacak – eğer çocuk kafa atarsa, yetişkinin çenesine ve kafasına zarar vermesin- şekilde bacakları yetişkinin bacaklarının arasında kalacak şekilde, sımsıkı tutulmalı, sıkıca sarmak yoluyla kontrol edilmelidir. Öfke nöbeti ve saldırganlık geçinceye dek, çocuğun enerjisi bitip sakinleşinceye kadar tutmaya devam seafoodplus.info arada unutulmaması gereken , yetişkinin çocuğa sözel müdahalede bulunmayıp sakin tutumunu sürdürmesidir.