2010 Da Benzin Fiyatı

Son iki yıldır iğneden ipliğe her ürüne peş peşe zam geliyor. Zamları takip bile zorlaştı artık.

Temel gıda maddelerinin fiyattan kaynaklı etiket değişimine kimse yetişemiyor.

Vatandaş birkaç gün önce aldığı ürünü almaya gittiğinde her seferinde yeni zamla şok oluyor.

İktidar bunun "market lobileri" ve "stokçulardan" kaynaklandığını iddia ediyordu.

Ancak son haftalardaki "fahiş fiyatlar" için Rusya-Ukrayna savaşı gerekçe gösterilmeye başlandı.

Savaş nedeniyle fiyatı uluslararası piyasada tırmanışa geçen ise akaryakıt ürünleri oldu.

Ham petrolün varil fiyatı dolara yaklaştı. Dün yüzde 12 oranında bir düşüş yaşandı.

Bu durum Türk tüketicisi için çok fark edilmedi. Zira sadece gelmesi açıklanan büyük zamların iptal edildiği duyuruldu.

Benzin bir yılda , motorin yüzde oranında zamlandı

Petrolün varil fiyatında düşüş yaşansa da dövizdeki artış akaryakıt ürünlerine yine zam olarak yansıyor.

Akaryakıt ürünlerine gelen en ufak zam da üreticiler tarafından A'da Z'ye her şeyin fiyatını artırıyor.

Örneğin son bir yılda benzine yüzde , motorine yüzde oranında zam yapıldı.

Son bir haftada benzin 2 lira 67 kuruş, motorin 5 lira 12 kuruş zamlandı. Eğer dün geceki zam iptal edilmemiş olsaydı benzinin fiyatı 21 lirayı motorinin fiyatı 25 lirayı bulacaktı.

Türkiye anlık bile değişen akaryakıt ürünlerini en pahalıya kullanan ülke olmasına rağmen iktidar temsilcileri aksini savunuyor.

İktidar temsilcileri dünyadaki en akaryakıt ürünlerinin Türkiye'de satıldığını iddia ediyor / Görsel: Independent Türkçe

Rakamlar yetkililerin iddialarını çürütüyor

Hükümet yetkilileri, petrol ürünlerini için verilen parayı dolar cinsine çevirip "Benzin ve mazotu en ucuza satan ülke Türkiye'dir" iddiasında bulunuyor.

Fakat bu iddiayı rakamlar net bir şekilde çürütüyor. Trading Economics'de yer alan verilere göre akaryakıt ürünleri Türkiye'de hiç de iddia edildiği gibi düşük değil. Birçok ülkede benzinin litre fiyatı 0,02 ile 0,93 dolar arasında değişiyor. Bu ülkelerin başında elbette petrol zengini ülkeler geliyor.

Türkiye'de petrol ürünleri lira ile değil dolar ile satılsa bu para birimine sahip olan Amerika Birleşik Devletleri'nden daha pahalıya alabilecek Türk vatandaşları. Zira Amerika'da benzinin fiyatı 93 sent iken Türkiye'de 1,04 dolar.

G ülkeleri arasında en ucuz benzin sırasıyla Endonezya, Suudi Arabistan, Rusya, Arjantin ve ABD halkına satıyor. Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya ve Hollanda ise benzinin en pahalı olduğu ilkeler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Bu ülkelerde benzinin litresi 2 ile 2,41 dolar arasında değişiyor. Dolar bazlı düşünüldüğünde Lübnan litresi 11,78 dolarla dünyada benzini en pahalıya kullanan ülke olarak dikkat çekiyor.

Türk tüketicisinin hem dövizdeki hem de petrole gelen zamdan olumsuz etkilendiğini gösteren grafik

Bir Amerikalı dolar karşılığında 55 litrelik deposunu 2 defa dolduruyor

Türkiye, kendi parası baz alınarak hesap yapıldığında petrol ürünlerini en pahalıya kullanan ülkeler arasında ilk sıralarda.

Bir Amerikalı dolar ödeyerek 55 litrelik deposu bulunan aracını yaklaşık 2 defa doldurabiliyorken, bir Türk aynı miktarı alan aracı için lira vermek durumunda.

Türk vatandaşı, 2 depo için ise 2 bin lira ödemek zorunda. Başka bir ifadeyle Amerikalı 2 depo benzin için sadece dolar verirken bir Türk aynı miktardaki benzin için dolar ödemek zorunda kalıyor.

22 yıllık akaryakıt fiyatları gelinen noktayı çarpıcı bir şekilde ortaya koyuyor. yılında Bülent Ecevit'in başbakanlığı döneminde 1 litre benzinin fiyatı 59 kuruştu.

yılında petrol tarihi zirvesini yaptı. O zaman ham petrolün varil fiyatı doları gördü ancak Türkiye'de yine de benzin ve mazot bugünkü rakamları görmedi 

22 yıl önce 50 liraya 85 litre alınıyordu, şimdi ise 2,5 litre alınıyor

50 lira ile 85 litre benzin alınabiliyordu. krizi ile bu oran yarı yarıya düştü ve benzin fiyatı 1,24 kuruş olurken, 50 TL'ye 40 litre benzin alındı. AK Parti'nin iktidara geldiği 'de ise benzinin litre fiyatı 1,62 liraydı. 50 lira veren bir sürücü 31 litre benzin alabiliyordu. Sonraki yıllarda peyderpey artan benzin fiyatları yılına gelindiğinde inanılmaz ölçüde artmaya başladı. yılında benzinin litre fiyatı 8,40 kuruş olurken, 50 TL'ye de sadece 6 litre benzin alınabiliyordu. 22 yıl önce 50 liraya bir depodan çok daha fazla benzin alınırken, yılının mart ayında 50 liraya sadece 2,5 litre benzin alınabiliyor.

ile yılında benzindeki artışı şu şekilde gerçekleşti:

Bu durum tepkilere neden oluyor. Ancak hükümet yetkilileri bu artışa bir türlü fren yapma yolunu tercih etmiyor. Sebebi de elde edilen gelir. Vergi uzmanı Ozan Bingöl'ün paylaştığı verilere göre dönemleri arasındaki 16 yıllık sürede; motorlu taşıt satışından ,2 milyar lira Özel Tüketim Vergisi tahsil edildi.

Aynı süre zarfında petrol ve doğalgaz ürünlerinden tahsil edilen ÖTV ,8 milyar lira oldu. Sadece bu iki başlıkta tahsil edilen toplam ÖTV tutarı milyar lira buldu.

Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz / Fotoğraf: MMO

"Bakan Nebati bile itiraf etti: Enflasyon düşmez"

Peki ne olacak? Ekonomik kriz, döviz kurlarındaki artış ve savaş gerekçe gösterilerek bu tırmanışın önüne geçilmeyecek mi? Enerji fiyatlarındaki artış ne kadar devam eder? Benzin ve motorin fiyatı ne olur?

Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu Başkanı Oğuz Türkyılmaz'a göre bu konuda bir öngörüde bulunmak çok güç.

Fahiş fiyatları engellemenin iktidarın takdirinde olduğunu dile getiren Türkyılmaz, "Bütün akaryakıt istasyonları devlet için vergi tahsildarı gibi çalışıyor" dedi.

Benzin ve mazotta tahsil edilen vergi oranlarının çok yüksek olduğunu belirten Türkyılmaz, "Bunun sonucunda ulaşım giderleri artar. Şu an belediyelere bağlı otobüs işletmeleri adeta isyan bayrağı kaldırmış durumdalar. Çünkü maliyetine taşıma yapıyorlar. Şehirlerarası otobüs işletmeleri ve nakliye işi yapan tüm sektörler etkilenecekler" diye konuştu.

Fiyatların yukarı yönlü hareket edeceğini bunun da enflasyonu daha da yükselteceğini, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'nin dahi bunu itiraf ettiğinin altını çizen Türkyılmaz, şöyle devam etti:

"Avrupa ülkelerinin Rusya'dan aldığı kaynaklardan bir anda yoksun kalmaları sistemin çökmesi anlamına gelir. Bunu da hiçbiri kabul etmez. Peyderpey bir değişim planlıyorlar ama bu da çok kolay bir şey değil. Bunu alternatif ülkelerden ikame etmek çok güç."

Her zam geldiğinde akarkayıt istasyonlarının önünde uzun araç kuyrukları oluşuyor / Fotoğraf: AA

"Biden büyük şirketlerin çıkarlarına hizmet ediyor"

"Peki bu işten kim kazançlı çıkıyor" sorusuna Oğuz Türkyılmaz'a şu cevabı vererek sözlerini noktaladı:

"Fiyatların yükselmesinden Rusya'da dahil petrol üreten ülkeler kazançlı çıkıyorlar. ABD açısından bir sorun yok çünkü enerji ithalatçı değil. Fakat Avrupa Birliği ülkeleri enerji ithalatçısı. Dolayısıyla üreten ülkeler kazançlı tüketen ülkeler ise en çok kaybedenler olacak. Avrupa'da gaz fiyatları 3 katına ulaşınca ne olacak? İnsanlar ödeyemeyecek duruma gelecek, soğukta ve karanlıkta kalacaklar. Açıkçası yine mağdur olacak olan halk olacak. Özellikle düşük gelirli ve yoksullar başı çekecek. ABD Başkanı Joe Biden'ın izlediği politikanın tam da büyük şirketlerin çıkarlarına hizmet ettiğini düşünüyorum."

"Buradaki parametre sadece Türkiye'deki kur seviyeleri"

Eski BOTAŞ yetkilisi ve enerji uzmanı Ali Arif Aktürk de petrol fiyatlarının geldiği seviye sürdürülebilir olmadığını belirtti.

Zaten yılı sonuna kadar başta ABD ve AB olmak üzere tüm dünyada yaşanan parasal genişleme hem petrol hem de diğer emtia fiyatlarını olması gerekenin çok üstüne çıkardığını hatırlatan Aktürk, "FED ve Avrupa MB artan enflasyondan rahatsızdı ve parasal genişlemeye son verecekti. Lakin Ukrayna krizi ile petrol fiyatları beklenmedik bir şekilde çok hızlı bu seviyelere geldi" ifadelerini kullandı.

Eski BOTAŞ yetkilisi ve enerji uzmanı Ali Arif Aktürk / Fotoğraf: Twitter

"Arzda fiziki olarak bir sıkıntı yaşanmazsa brent petrolünün bu yatay seyrini sürdüreceğini ve yavaşça gevşeyeceğini bekliyorum" diyen Aktürk, "Bizim akaryakıt fiyatlarında rafineri çıkış fiyatları İtalya Akdeniz çanağındaki İtalya CIF fiyatı ile belirleniyor. Fiyat yapısı ürün fiyatları ile oluşuyor. Bundan sonra yatay seyrederse rafineri fiyatlarının dolar bazında artacağını düşünmüyorum. Buradaki parametre sadece Türkiye'deki kur seviyeleri" değerlendirmesinde bulundu.

"Hükümetin ÖTV ve KDV'de indirime gideceğini beklemiyorum"

Akaryakıtta alınan ÖTV ve KDV'nin şu anda büyük önem arz ettiğini bu nedenle iktidarın bundan bir indirime gideceğini beklemediğini aktaran Aktürk, "Akaryakıt fiyatları kısa vadede TL bandına oturarak düz bir seyir izler. Doğalgaz fiyatlarında ise mevsimsel şartlara göre bir miktar düzelir. Bu düzelme nisanın ikinci yarısından sonra olacak. Uluslararası gaz fiyatları mayıs ayından sonra (eğer Ukrayna çatışması büyümez ise) dolar seviyesine gevşeyecektir" şeklinde konuştu.

Türkiye'de Merkez Bankası’ndan ezber bozan bir faiz arttırımı bekleyen ve Reuters haber ajansına konuşan bazı yabancı yatırımcılar, dünkü yüzde 15'lik kararın yeterli olmadığı görüşünde

ABD'de eğitim görmüş Hafize Gaye Erkan'ın bankanın başına atanması, yıllardır uygulanan alışılmışın dışındaki politikaları mümkün olduğunca çabuk çözmek için faizleri hızla arttıracağı beklentilerini yükseltmişti.

Ancak baz puanlık artış yüzde 15’le, Reuters haber ajansının anketinde yüzde 21'e yükselmesi beklenen medyan faiz beklentisinin oldukça altında kaldı ve Erkan'ın enflasyonla agresif bir şekilde mücadele etmek için sınırlı bir alana sahip olabileceği endişesine yol açtı.

Merkezi İskoçya’da bulunan küresel yatırım firması Abrdn'de gelişmekte olan piyasalar yatırım direktörü olan Viktor Szabo, "Ciddi olduklarını göstermek için mükemmel bir fırsatı kaçırdılar. İster siyasi kısıtlamaları olduğu için, ister bankacılık sistemi için korktukları için olsun, bu çok iyi olmadı. İyi bir mesaj verilmedi" dedi.

Reuters’a göre kendini yüksek faiz düşmanı olarak tanımlayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, yıllarca sıkı kontrol edilen bir lira, dörtnala koşan enflasyon karşısında faiz indirimleri ve yerel borçlular için bol kredi ile ağır giden bir ekonomik sistemi yönetti.

Rezervlerin düştüğü ve yatırımcıların kaçtığı bir ortamda Merkez Bankası'na Erkan'ı, Maliye Bakanlığı'na da yatırımcıların sevdiği Mehmet Şimşek'i getirmesi ise bu politikalardan bazılarını çözecek hızlı geri dönüş beklentilerini arttırdı.

Ancak analistler, dünkü kararın ardından Erkan ve Şimşek'in ülkenin rotasını gerçekten değiştirdiğini kanıtlamak için daha da çok çalışması gerekeceğini söyledi.

Merkezi New York’ta bulunan küresel yatırım kuruluşu VanEck'te gelişmekte olan piyasa borçları portföy yöneticisi Eric Fine, Merkez Bankası için "Artık daha az inandırıcı görünüyorlar. Rezervleri kullanarak döviz müdahalelerine ihtiyaç duyulmasını engelleyecek seviyeye kadar faizleri arttırmaları gerekiyor. Henüz yapmadılar" dedi.

Karardan bu yana Türk Lirası, ABD Doları karşısında yeni bir rekor düşük seviyeye ulaştı ve bu yılki kayıp yaklaşık yüzde 23'e çıktı. Ülkenin uluslararası tahvilleri de baskı altına girdi.

Sadece 16 Haziran haftasında, yabancı yatırımcıların Türk devlet tahvillerinde tuttukları varlıkları 16,2 milyon dolar azaldı.

Fransa merkezli finans ve bankacılık kuruluşu Societe Generale'in baş stratejistlerinden Marek Drimal faiz artışı için, "Ekonomik sorunların büyüklüğü nedeniyle, uzun vadeli yatırımcılar için muhtemelen yeterli değil’’ diyenlerden.

Yine de Drimal dahil pek çok kişi olumlu işaretler görüyor ve Şimşek'in bile defalarca kademeli faiz hareketlerinin muhtemel olduğunu söylediğine dikkat çekiyor.

Şimşek ayrıca öngörülebilir, piyasa temelli ekonomi politikaları ve enflasyon hedefli bir modelin sermaye girişlerini mümkün kılacağı taahhüdünde bulundu.

Amerikan çok uluslu bağımsız yatırım bankası ve finansal hizmetler şirketi William Blair'de gelişmekte olan piyasa borçları direktörü Dan Wood, "Yatırımcıların hayal kırıklığı yatıştırılmalı" dedi ve bankanın enflasyon iyileşene kadar faizleri arttırmaya devam edeceğinin sinyalini verdiğini hatırlattı.

Wood Reuters’a yaptığı açıklamada, "Daha ortodoks bir ekonomi politikasına dönüş sinyali verilmiş olması açıkça olumlu" diye konuştu.

Almanya merkezli kredi derecelendirme kuruluşu Scope Ratings'in direktör yardımcısı ve derecelendirme kuruluşu Fitch'in ülke analisti de faiz artışının olumlu olduğunu, ancak asıl sorunun Erkan'ın faiz artışlarına devam etmesine Erdoğan’ın izin verip vermeyeceği olduğunu söyledi.

New York’taki Neuberger Berman portföy yöneticisi Kaan Nazlı, "Yatırımcıların henüz havlu atacağını düşünmüyorum çünkü önümüzdeki aylarda daha fazlasının geleceği beklentisi hala var" dedi.

Piyasaların çok temkinli olduğunu söyleyen Nazlı, “Bu yüzden güvenin yeniden kazanılması uzun zaman alacak. Önemli, daha uzun vadeli girişlerin gelmesi için sıkı politikayı önemli bir süre sürdürmeniz gerektiğini düşünüyorum” diye konuştu.

Petrol fiyatları ve dövizdeki değişikliklerle birlikte yurttaşlar benzin ve motorin fiyatlarını takibe devam ediyor.

Benzinin litre fiyatı 23 Şubat tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 46 kuruş indirim geldi.

Motorinin litre fiyatında ise değişiklik yapılmadı.

Yılbaşında benzin fiyatları 21,14 TL; motorin fiyatları ise 23,50 TL seviyesindeydi.

GÜNCEL AKARYAKIT POMPA FİYATLARINA GÖRE

İstanbul

Motorin litresi

Benzinin litresi

Ankara

Motorin litresi

Benzinin litresi

İzmir

Motorin litresi

Benzinin litresi

Fiyatlar iller, ilçeler ve bayiler arasında farklılık gösteriyor.

AKARYAKIT FİYATLARI NASIL HESAPLANIYOR?

Türkiye'de benzin ve motorin fiyatları hesaplanırken; Gümrüksüz rafineri fiyatına ÖTV ve EPDK payının eklenmesiyle KDV hariç Rafineri satış fiyatı bulunuyor.

Gümrüksüz Rafineri Fiyatı hesaplanırken ise, Akdeniz-İtalyan piyasasında yayınlanan günlük CIF Akdeniz ürün fiyatları ve günlük Dolar kuru takip edilerek, belli bir fiyat değişim farkında gümrüksüz rafineri tavan satış fiyatı elde ediliyor.