Ahlaki Davranışlar 7 Sınıf Özet

Konu anlatımı, ders notları, özet bilgiler.

Ahlak: Sözlükte mizaç, tabiat, huy anlamlarına gelir. Terim olarak ahlak, insanın sahip olduğu ve davranışlarına yansıttığı huylar demektir.

Adalet

Adalet; herkese eşit davranmak, hakka ve hukuka uygun davranmak, ölçülü olmak demektir. Adaletin uygulandığı toplumlarda huzur ve güven ortamı oluşur. İnsanlar barış içinde yaşarlar. Haksızlıklar olduğu zaman ise kargaşa olur, huzur bozulur, dostluk ve kardeşlik ortamı zarar görür. Bu sebeple toplumun her kesiminde adalet titizlikle uygulanmalı, hukuka riayet edilmelidir. Anne babalar çocuklarına, öğretmenler öğrencilerine, yöneticiler emri altında çalışanlara adil davranmalıdırlar.


Dostluk

Dostlar; iyi ve kötü günde birbirlerini yalnız bırakmayan, sevinçlerini ve üzüntülerini paylaşan, birbirlerini Allah rızası için ve karşılıksız seven kişilerdir. Dinimiz bizden dostça ve kardeşçe yaşamamızı ister. Dostluk ve kardeşliğin temeli ise sevgidir. Kur'an-ı Kerim'in Tevbe suresinin ayetinde müminlerin birbirlerinin dostu olduğu, birbirlerine iyiliği tavsiye edip kötülükten sakındırdıkları belirtilir. Birbirlerine dargın olanların, birbirlerini sevmeyenlerin, kardeşliği zayıf kalmış olanların aralarının ise düzeltilmesini ister.


Dürüstlük

Yüce dinimiz İslam işlerimizde, sözlerimizde, kısacası hayatımızın her alanında dürüst ve güvenilir olmamızı ister. Bunun örneğini en iyi şekilde Peygamberimizin hayatında görmekteyiz. O (s.a.v.), dürüst ve güvenilir bir insan olduğu için "el-emin" olarak anılmış, şaka bile olsa yalan söylememiş, dürüstlükten, doğruluktan hiç ayrılmamıştır. Biz de O'nun yolundan gitmeli, doğruluktan ayrılmamalıyız. Çünkü doğruluk bize başta Allah'ın rızasını, sonra da insanların saygı ve sevgisini kazandırır.


Öz Denetim

Öz denetim kişinin dışarıdan bir baskı olmaksızın, davranışlarını denetleyip sınırlaması, kendini kontrol edebilmesidir. İnsan, söz ve davranışlarından sorumlu bir varlıktır. Yüce Allah, Kur&#;an&#;da insanın sorumlu bir varlık olduğunu şöyle bildirmiştir: "İnsanoğlu kendisinin başıboş bırakılacağını mı sanır?" ((Kıyamet suresi, ayet). Hz. Peygamber Müslümanların her zaman Allah&#;a (c.c.) karşı sorumluluk bilinciyle hareket etmesi gerektiğini şöyle belirtmiştir: "Nerede olursan ol Allah&#;a karşı gelmekten sakın; yaptığın kötülüğün arkasından bir iyilik yap ki bu onu yok etsin. İnsanlara karşı güzel ahlakın gereğine göre davran."


Sabır

İslam dininde müminlerin sabrederek Allah&#;tan (c.c.) yardım dilemeleri istenmiş ve bu konuda şöyle buyrulmuştur: "Ey iman edenler! Sabır ve namaz ile Allah&#;tan yardım isteyin. Çünkü Allah muhakkak sabredenlerle beraberdir." (Bakara suresi, ayet). Yaşanılan güçlükler karşısında sabırlı davranmak imanlı olmanın bir gereğidir. Zira Hz. Peygamber ve ilk Müslümanların Mekke dönemindeki en belirgin özelliği zorluklara ve baskılara sabretmeleri ve imanlarından taviz vermemeleriydi. Öyle ki Hz. Muhammed&#;e (s.a.v.) "İman nedir?" diye sorulduğunda "Sabırlı ve müsamahalı olmak." diye buyurmuştur.


Saygı

İslam dinine göre müminlerin özelliklerinden biri de Allah&#;a (c.c.) olan saygılarıdır. Müslümanların Yüce Allah&#;a olan saygıları insanlara olan davranışlarına da yansır. Zira her canlının yaratıcısı ve yaşatıcısı Allah&#;tır (c.c.). O&#;na olan saygının göstergesi olarak O&#;nun yarattıklarına da saygı duyulması gerekir.


Sevgi

Sevgi insanın manevi ihtiyacıdır. Yüce Allah yarattığı varlıkları sevdiği için yaratılıştan itibaren onların kalplerine sevgiyi yerleştirmiş, bu sayede huzur bulmalarını sağlamıştır. "Huzur bulasınız diye aranızda bir sevgi ve merhamet var etmesi de onun (varlığının ve kudretinin) delillerindendir. (Rum suresi, ayet) Bu sebeple sevgi insan için bir nimettir. Çünkü sevginin olduğu yerde barış olur, huzur olur, dostluk, kardeşlik, merhamet ve hoşgörü olur. Peygamber Efendimiz de konuyla ilgili olarak bir hadisinde şöyle buyurmuştur: "İman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe de (gerçek anlamda) iman etmiş olmazsınız."


Sorumluluk

Eş anlamlısı "mesuliyet" sözcüğüdür. İslam dini insanı sorumlu bir varlık olarak kabul etmiş ve davranışlarından sorumlu tutmuştur. Yüce Allah, toplumlara peygamber göndererek onlara sorumluluklar yüklediğini şöyle bildirmiştir: "Kim doğru yolu bulmuşsa, ancak kendisi için bulmuştur; kim de sapıtmışsa kendi aleyhine sapıtmıştır. Hiçbir günahkâr, başka bir günahkârın günah yükünü yüklenmez. Biz, bir peygamber göndermedikçe azap edici değiliz." (İsra suresi, ayet). İnsanın Allah&#;a (c.c.) karşı en önemli sorumluluğu kulluktur. Bu bilinçle yaşayan Müslüman, hayatındaki dinî, ahlaki, toplumsal, hukuki sorumluklarını da bilir ve üzerine düşen görevleri yerine getirir.


Vatanseverlik

Vatansever vatanını, milletini büyük bir tutkuyla seven, bu uğurda her türlü özveride bulunan kimseye denir. İslam dini Müslümanları vatanını sevmeye ve korumaya teşvik etmiştir. Tehditlere karşı korunmasını ve mücadele edilmesini istemiştir. Hz. Peygamber "Bir gün ve bir gece nöbet tutmak, bir ay oruç tutup, geceleri namaz kılmaktan daha hayırlıdır. Şayet kişi nöbette ölürse yapmakta olduğu işin sevabı devam eder ve kabirdeki sorgu meleklerine karşı güven içinde olur." buyurarak vatanı korumanın bir ibadet olduğunu vurgulamıştır. İslam dininde şehitlik ve gazilik övülen mertebeler olmuştur. Şehit, Allah (c.c.) yolunda ve kutsal kabul edilen din, vatan, namus, mal, can uğruna öldürülendir. Gazi ise savaşa gidip büyük yararlılıklar gösteren ve sağ olarak dönen müminlere denir. Toplumda gazi ve şehitlere saygı duyulmuş ve hürmet gösterilmiştir.


Yardımseverlik

Toplumda herkesin gelir düzeyi eşit değildir. Bu sebeple dinimiz zenginlerin fakirlere ve muhtaçlara yardım etmelerini emretmiştir. Örneğin zekat vermek farz, fitre vermek vacip, sadaka vermek ise sünnet olarak belirlenmiş ibadetlerdir. Bilinçli ve duyarlı insanların fakirlere, muhtaçlara, kimsesizlere yardım etmeleri, hem yardım eden kişinin Allah'ın rızasını kazanmasına vesile olur, hem de toplumda birlik, beraberlik, kardeşlik ve dayanışma duygularının gelişmesine katkı sağlar. Bu da toplumun huzurunu ve mutluluğunu beraberinde getirir.
monash.pw

Hz. Salih (a.s.)

Hz. Salih (a.s.), Kur'an'da adı geçen peygamberlerden olup Semud kavmine gönderilmiştir. Soyu Hz. Nuh&#;a dayanır. Hz. Salih, Semûd kavminin itibarlı ailelerinden birine mensuptu. Durmadan, dinlenmeden, bıkmadan, usanmadan Semud kavmini hak dine davet eden Hz. Salih (a.s.), onları putlara tapmamaları konusunda uyardı, onlara nasihat etti. Semudlular ise onun sözünü dinlemediler, ondan bir mucize göstermesini istediler. Hz. Salih (a.s.), Allah'ın izni ile mucize gösterdi. Buna göre Allah onlara sürekli süt veren bir deve verdi. Salih peygamber deveye zarar vermemeleri konusunda kavmini uyardı. Ancak Semudlular mucize eseri gelen deveyi öldürdüler. Daha sonra Semud kavmini Allah tarafından gönderilen şiddetli bir azap yakalamış, onlar yurtlarında dizüstü çökekalmışlardır. Hz. Salih (a.s.) ve ona iman edenler ise korkunç azaptan kurtulmuşlardır.


Felak Suresi ve Anlamı

Felak suresi Medine döneminde inmiştir. Beş ayetten oluşmaktadır. Sure, adını sabah aydınlığı anlamına gelen "felak" kelimesinden almıştır. Felak suresinde bazı kötülükler sayılarak bunlardan Allah&#;a sığınılması gerektiği belirtilmiştir. Felak ve Nas suresi "iki koruyucu" anlamına gelen "Muavvizeteyn" adıyla bilinir.

Bismillahirrahmanirrahim
Kul eûzü birabbil felak. Min şerri mâ halak. Ve min şerri ğâsikın izâ vekab. Ve min şerrin neffâsâti fil ukad. Ve min şerri hâsidin izâ hased.

De ki: "Yarattığı şeylerin kötülüğünden, karanlığı çöktüğü zaman gecenin kötülüğünden, düğümlere üfleyenlerin kötülüğünden, haset ettiği zaman hasetçinin kötülüğünden sabah aydınlığının Rabbine sığınırım."

NOT:Bu okuduğunuz yayın, Ahlaki Davranışlar ünitesinin kısa bir özetidir. Kavram ve kazanım odaklı daha ayrıntılı ders notları için burayatıklayın.