Açık Pozisyon Ne Demek

Açık pozisyon, yatırımcıların düşmekte olan bir finansal varlıktan kâr etmek üzere başvurdukları bir alım-satım stratejisidir. “Short position” olarak da bilinen açık pozisyonda önce yüksek fiyattaki varlıklar ödünç alınır. Ardından fiyat düştüğünde bu varlıklar gerçekten satın alınıp aracıya iade edilir.  

Açık pozisyon ne demek sorusunun cevabı borsa işlemleri kapsamında incelenmelidir. Bu strateji, hisse senetlerinin değerindeki düşüşten kazanç elde etmek üzere kullanılabilir. Normalde yatırımcılar, fiyatı yükseldiğinde satıp kâra geçmeyi planlayarak hisse senedi alır. Açık pozisyon ise bu durumun tam tersidir. Yatırımcılar, aracı kurumdan özel bir hesap dâhilinde ödünç olarak aldıkları hisseleri satarak açık pozisyon yaratır. Bu sürece açığa satış denir.

Ayrıca Borsada Short Ne Demek içeriğimize de göz atabilirsiniz. 

Aracı kurumlar, yatırımcılar tarafından istenilen hisseleri ellerinde bulundurdukları büyük stok envanterinden ya da başka bir firmadan tedarik ederek ödünç verme yoluna gidebilir. Bu işlemde aracının beklentisi doğal olarak ödünç verdiği hisseleri bir süre sonra geri almaktır. Ayrıca açığa satış işlemi sırasında yatırımcıdan belli ücretler de talep edilir. Açığa satışta yatırımcı öncelikle hisse senetlerini aracı firmadan ödünç alır. Ardından bunları üçüncü bir kişiye satar. Hisseleri ödünç alıp üçüncü bir kişiye satarak açık pozisyon yaratan yatırımcı, bu varlıkları aracı firmaya iade etmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğünü yerine getirmek üzere aynı miktarda hisse senedini yeniden satın almalıdır. 

“AL” Sinyali: 90%’dan Fazla Yükselmesi Beklenen Hisse!

Yatırımcı, açığa satış yaptığı zamana göre yeniden aldığı hisselerin fiyatında bir düşüş meydana gelmişse bu durumdan kâr elde eder. Açık pozisyonda alış işlemi yüksek fiyattan yapılırken satış işlemi düşük fiyattan gerçekleştirilir. Böylece bir varlığın değerinin yükselmesi yerine düşüşünden bir kazanç sağlanmış olur. Bu strateji genellikle birkaç günlük ya da haftalık kısa vadeli düşüş beklentileri söz konusu olduğunda uygulanır. Açık pozisyonda varlığın değeri düşerse para kazanılacağı gibi değer yükseldiğinde ise kayıp yaşanır. 

Örnek olarak; Jale Hanım ünlü bir otomotiv firmasının çıkardığı yeni modeli için geniş çaplı bir geri çağırma başlatacağı duyumunu alsın. Bu durumda Jale Hanım, geri çağırmanın yüksek maliyetler ve olumsuz haberler sebebiyle firmanın hisse değerinin birkaç hafta içinde düşeceğini öngörerek açık pozisyon almaya karar verir. Bu doğrultuda Jale Hanım 100 adet hisseyi aracıdan ödünç alıp o günkü kapanış fiyatı olan 34 TL’den başka bir yatırımcıya açığa satar. İki hafta sonra geri çağırma haberlerine karşılık gelen tepki satışlarıyla hisse fiyatı 28 TL’ye geriler. Jale Hanım hemen bu fırsatı değerlendirip 100 adet hisse satın alır ve bunları ödünç aldığı önceki hisselerin yerine aracı kuruma iade eder. Bu durumda;

1. Ödünç alınan 100 hisse 34×100=3.400 TL’ye satılır.
2. Tekrar alınan 100 hisse için 28×100=2.800 TL ödenir. 
3. Böylece Jale Hanım 3.400-2.800=600TL kâr eder. (Bu tutardan komisyon ve diğer masrafların düşüleceği unutulmamalıdır.)    

Açık pozisyonun anlamı kullanıldığı yere göre değişmektedir:

Borsa İstanbul’daki vadeli işlemlerde açılan pozisyonlar kısa veya uzun pozisyon olmaktadır.Açık pozisyon sayısı, piyasadaki uzun veya kısa pozisyon sayısının ayrı ayrı toplamlarına eşittir. (toplam uzun pozisyon sayısı veya toplam kısa pozisyon sayısı).

Vadeli işlemlerde açılan her uzun pozisyonun bir kısa pozisyon karşılığı, benzer şeklide açılan her kısa pozisyonun bir uzun pozisyon karşılığı bulunmaktadır. Örneğin toplamda 10 uzun pozisyon varsa 10 da kısa pozisyon vardır ve toplam açık pozisyon sayısı 10’dur. Vade sonunda ise bütün pozisyonlar kapanır.

Döviz İşlemlerinde Açık Pozisyon Nedir? Açık Pozisyonların Şirketlere Etkisi

Döviz işlemlerinde açık pozisyon ise VİOP’tan farklıdır. Eğer bir tarafın döviz cinsi varlıkları, döviz cinsi yükümlülüklerini karşılamıyorsa o zaman o tarafın döviz açık pozisyonu bulunmaktadır. Örneğin bir şirketin 1 milyon Dolar mevduat ve 2 milyon Dolar alacak olmak üzere toplam 3 milyon Dolar döviz varlığı bulunsun. Buna karşılık olarak 4 milyon Dolar tutarında bir döviz borcu varsa o zaman bu şirketin 1 milyon Dolar tutarında açık pozisyonu bulunmaktadır. Dolar kurundaki artışlardan şirket olumsuz etkilenecektir. Ancak aynı şeklide dolar kurundaki düşüşlerde şirket için olumlu olacaktır.

Eğer örnekteki şirketin toplam döviz varlığı 3 milyon Dolar değil de 4 milyon Dolar olsaydı o zaman varlık ve yükümlülükleri eşit olacağında şirketin açık pozisyonu olmayacak ve Dolar kurundaki iniş ve çıkışlardan etkilenmesi de söz konuşu olmayacaktı.

1 milyon Dolar tutarında açık pozisyonu olan şirket, VİOP’ta hedge amaçlı 1 milyon Dolar tutarında pozisyon alabilir. Bu durumda şirket açık pozisyonunu hedge etmiş olacağından şirket “square” yani kare pozisyondadır denir.

Genel anlamda açık pozisyon bir işleme açılmış ancak karşılığında başka bir işlemle durumun kapatılmamış olduğunu gösterir. Bunun vadeli işlemler veya döviz işlemleri olması gerekmemektedir. Örneğin daha sonra satmak amacıyla bir mal alan tüccar elindeki malları satıncaya kadar açık pozisyonda bulunmaktadır. Zira bu malları satamayabilir veya satın aldığından daha aşağıya satmak zorunda kalabilir.

İstihdam açısından açık pozisyon bir iş yerinde mevcut olan ve işe alınacak bir kişi tarafından doldurulmayı bekleyen bir görevdir.