Joseph Proust Sabit Oranlar Kanunu
Katlı Oranlar Kanunu Kim Buldu? Sabit Ve Katlı Oranlar Yasası Nedir, Nasıl ve Kim Tarafından Bulundu?
Elementleri baz alarak ortaya koyulan ve kimya alanında büyük kolaylık sağlayan katlı oranlar ve sabit oranlar kanunu kimya alanında ustalaşmak isteyenlerin ilk edindikleri bilgiler arasında yer alır. Basit ve temel bir mantığa dayandırılan bu iki kanun nasıl ortaya çıkarılmış hep birlikte bir göz atalım.
Katlı Oranlar Yasası Nasıl Bulundu?
Katlı oranlar yasası birbiriyle bileşik oluşturan iki elementi ele alır ve birinin sabit miktarı ile birleştiği elementin değişen miktarları arasında tam sayılarla belirtilebilen bir oran olduğunu savunur. Kütle oranını koruyan ancak bir araya geldiklerinde başka bir elementin doğmasına neden olan bileşik elementlerde sıkça kullanılır.
Basit bir örnek ile açıklamak gerekirse; karbon ve oksijen elementleri birbirilerinden farklıdır. Ancak birleşmeleri sonucu ortaya karbon dioksit ve karbon monoksit meydana getirirler. Meydana gelen iki farklı element birbirlerinden farklı işlevlere sahiptir. Örneğin karbon monoksit son derece zararlı bir gaz olarak karşımıza çıksa da karbon dioksit nefes alıp verişlerde dışarıya verdiğimiz gazdır.
Zehirli olmadığı gibi yeşil bitkilerin hayatını devam ettirmesi için son derece önemlidir. Katlı oranlar kanunu kim buldu diye araştırdığınızda yılına gitmeniz gerekir. Ünlü kimyager John Dalton farklı elementleri incelerken aralarında bir oran olduğunu ve bu oranın tam sayılara denk geldiğini fark edince katlı oranlar yasası bulunmuş oldu.
Sabit Oranlar Kanunu Kim Buldu?
Katlı oranlar kanunu kadar önemli olan sabit oranlar kanunu yılında Joseph Proust tarafından bulundu. Kimya alanında çalışmalar yapan Fransız kimyager elementler üzerinde deney yaparken birbirleriyle birleşen elementlerin belli bir sabit oran içerdiğini fark etti.
Örneğin 18 gram su elementinin birleşiminde 16 gram oksijen bulunuyorsa bunun 2 gramı hidrojendir. Bu su miktarı yarı yarıya yani 9 grama düşürülürse içerisindeki oksijen miktarı 8 gram olurken 1 gramı hidrojen olur. Basit bir orantı mantığı ile çoğu kimya sorusunun çözülebilmesini sağlayan sabit oranlar kanunu o yıllardan bu yana kimya alanında elementlerin oranlarını hesaplarken kullanılır.
Sabit oranlar yasası, elementlerin birbirleri ile bileşik oluştururlarken belli oranda birleşmesine dayanan bir yasadır. Tanımı şöyledir: Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında değişmeyen bir oran vardır. Bu orana ise sabit oranlar yasası denir. Bu kanun yılında Joseph Proust tarafından bulundu.
Yasayı keşfeden Fransız kimyacı Joseph Proust
Elementler kimyasal olarak bir araya gelirken belli oranda birleştiklerini bulan Proust, bugün sabit oranlar yasası olarak bilinen yasa için aşağıdaki tanımı yapmıştır:
"Bir element başka bir elementle birleşerek bileşik oluşturduklarında bileşik içindeki elementlerin kütleleri oranı sabittir."
Dolaysıyla oran önemli, soruda oranı 3/8 vermiş. 12 gram x maddesinin tamamını kullanmak için bu oran üzerinden:
3/8=12/y
y=32 çıkar. Yani 32 gram y kullanılmalıdır. Ve bunun sonucunda toplam 44 gram bileşik oluşur.
1, görüntülenme
- Raporla
- Mantık Hatası Bildir
Daha Fazla Cevap Göster
Cevap Ver
Evrim Ağacı Soru & Cevap Platformu, Türkiye'deki bilimseverler tarafından kolektif ve öz denetime dayalı bir şekilde sürdürülen, özgür bir ortamdır. Evrim Ağacı tarafından yayınlanan makalelerin aksine, bu platforma girilen soru ve cevapların içeriği veya gerçek/doğru olup olmadıkları Evrim Ağacı yönetimi tarafından denetlenmemektedir. Evrim Ağacı, bu platformda yayınlanan cevapları herhangi bir şekilde desteklememekte veya doğruluğunu garanti etmemektedir. Doğru olmadığını düşündüğünüz cevapları, size sunulan denetim araçlarıyla işaretleyebilir, daha doğru olan cevapları kaynaklarıyla girebilir ve oylama araçlarıyla platformun daha güvenilir bir ortama evrimleşmesine katkı sağlayabilirsiniz.
Sorulara DönEvrim Ağacı'na Destek Ol
Evrim Ağacı'nın % okur destekli bir bilim platformu olduğunu biliyor muydunuz? Evrim Ağacı'nın maddi destekçileri arasına katılarak Türkiye'de bilimin yayılmasına güç katmak için hemen buraya tıklayın.
Popüler Yazılar
EA Akademi
Evrim Ağacı Akademi (ya da kısaca EA Akademi), yılından beri ürettiğimiz makalelerden oluşan ve kendi kendinizi bilimin çeşitli dallarında eğitebileceğiniz bir çevirim içi eğitim girişimi! Evrim Ağacı Akademi'yi buraya tıklayarak görebilirsiniz. Daha fazla bilgi için buraya tıklayın.
Etkinlik & İlan
Bilim ile ilgili bir etkinlik mi düzenliyorsunuz? Yoksa bilim insanlarını veya bilimseverleri ilgilendiren bir iş, staj, çalıştay, makale çağrısı vb. bir duyurunuz mu var? Etkinlik & İlan Platformumuzda paylaşın, milyonlarca bilimsevere ulaşsın.
Podcast
Evrim Ağacı'nın birçok içeriğinin profesyonel ses sanatçıları tarafından seslendirildiğini biliyor muydunuz? Bunların hepsini Podcast Platformumuzda dinleyebilirsiniz. Ayrıca Spotify, iTunes, Google Podcast ve YouTube bağlantılarını da bir arada bulabilirsiniz.
Aklımdan Geçen
Aklımdan Geçen
Fark Ettim ki
Bugün Öğrendim ki
İşe Yarar İpucu
Bilim Haberleri
Hikaye Fikri
Video Konu Önerisi
Bugün bilimseverlerle ne paylaşmak istersin?
'te Türkiye'de bilimi yeşertmemize yardım edin!
Bu yıl sayfamızda gezdiniz.
yılından beri Türkiye'de bilim iletişimini geliştirmek adına durmaksızın ter döküyoruz ve sizin gibi bilimseverlerin destekleri sayesinde Türkiye'nin en çok ziyaret edilen, en güvenilir, en büyük bilim arşivini yaratmaya devam ediyoruz. Sitemizde reklamlar görüyor olsanız da bunların bize getirisi önemsenmeyecek kadar az. Bizi ayakta tutan, Türkiye'deki bilimseverlerin gönüllü destekleri. Eğer yılında da Türkiye'de bilimi yeşertme çabalarımıza katkı sağlamak isterseniz, maddi destekçilerimiz arasına katılabilirsiniz. Hatta bu sayede sitemizi ve mobil uygulamamızı tamamen reklamsız bir şekilde kullanmanız mümkün olacak. Tek seferlik destek olun veya daha iyisi, aylık destekçilerimiz arasına şimdi katılın.
Kreosus (₺)YoutubePatreonDiğer Yöntemler
Evrim Ağacı
Türkiye'deki bilimseverlerin buluşma noktasına hoşgeldiniz!
Şifrenizi mi unuttunuz? Lütfen e-posta adresinizi giriniz. E-posta adresinize şifrenizi sıfırlamak için bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
Eğer aktivasyon kodunu almadıysanız lütfen e-posta adresinizi giriniz. Üyeliğinizi aktive etmek için e-posta adresinize bir bağlantı gönderilecektir.
Geri dön
“ Hayatta korkulacak hiçbir şey yoktur. Sadece anlaşılacak şeyler vardır. Şimdi, anlamak zamanıdır. Böylelikle daha az sayıda şeyden korkabiliriz.”
Marie Curie
Bilim İçin 30 Saniyeniz Var mı?
Evrim Ağacı, tamamen okur ve izleyen desteğiyle sürdürülen, bağımsız bir bilim oluşumu. Ücretsiz bir Evrim Ağacı üyeliği oluşturmanın çok sayıda avantajından biri, sitedeki reklamları %50 oranında azaltmak (destekçilerimiz arasına katılarak reklamların %'ünü kapatabilirsiniz). Evrim Ağacı'nda geçirdiğiniz zamanı zenginleştirmek için, sadece 30 saniyenizi ayırarak üye olun (üyeyseniz, giriş yapmanızı tavsiye ederiz).
Üye Ol
Giriş Yap
Üyeliğin AvantajlarıSabit oranlar yasası
Sabit oranlar yasası, elementlerin birbirleri ile bileşik oluştururlarken belli oranda birleşmesine dayanan bir yasadır. Tanımı şöyledir: Bir bileşiği oluşturan elementlerin kütleleri arasında değişmeyen bir oran vardır. Bu orana ise sabit oranlar yasası denir. Bu kanun yılında Joseph Proust tarafından bulundu.
Elementler kimyasal olarak bir araya gelirken belli oranda birleştiklerini bulan Proust, bugün sabit oranlar yasası olarak bilinen yasa için aşağıdaki tanımı yapmıştır:
| “ | "Bir element başka bir elementle birleşerek bileşik oluşturduklarında bileşik içindeki elementlerin kütleleri oranı sabittir." | „ |
Buna göre örneğin suyun 18 gramında 16 gram oksijen varken geri kalan 2 gramı hidrojendir. 9 gram su alınırsa bunun 8 gramı oksijen ve 1 gramı hidrojendir. Bu oran su ne şekilde elde edilmiş olursa olsun kesinlikle sabittir.
Bu ve bunun gibi deneysel sonuçlarla sabit oranlar kanunu kabul gördükten sonra 'de Dalton, ilk bilimsel atom teorisini ortaya attı.
Joseph Proust
Joseph Proust (26 Eylül – 5 temmuz ), Fransızkimyager ve yazar. Joseph Proust Sabit Oranlar Kanununu ortaya koyan bilim insanıdır.