Amilaz Nedir
kaynağı değiştir]
Amilaz tükürükte bulunur ve nişasta'yı maltoz ve dekstrin'e ayırır. İsveçli kimyager Jöns Jakob Berzelius tarafından adlandırılan bu amilaz formuna "ptyalin" de denir. Bu isim, madde tükürükten elde edildiği için Yunanca πτυω (tükürürüm) kelimesinden türetilmiştir.[4] Büyük, çözünmeyen nişasta moleküllerini çözünebilen nişastalara (amilodekstrin, eritrodekstrin ve akrodekstrin) art arda daha küçük nişastalara doğru parçalar ve sonunda maltoz üretir. Ptyalin doğrusal α(1,4) glikosidik bağ'lar üzerinde etki eder ancak bileşik hidroliz, dallı ürünler üzerinde etki eden bir enzim gerektirir. Tükürük amilazı mide'de gastrik asit tarafından etkisizleştirilir. pH 3.3'e ayarlanmış mide suyunda, ptyalin 37 °C'de 20 dakikada tamamen etkisizleşir. Buna karşılık, pH 4.3'te mide suyuna 150 dakika maruz kaldıktan sonra amilaz faaliyetinin %50'si kalır.[5] Hem nişasta, ptyalin için substrat hem de ürün (kısa glikoz zincirleri), onu mide asidinin etkisizleştirmesine karşı kısmen koruyabilir. pH 3.0'da tampona eklenen Ptyalin, 120 dakika içinde tamamen etkisizleştirilir ancak, %0.1 seviyesinde nişasta eklenmesi faaliyetin %10'unun kalmasına neden olur ve %1.0 seviyesinde nişastanın benzer şekilde eklenmesi 120 dakikada yaklaşık faaliyetin %40'ının kalmasına neden olur.[6]
Kaynakça[değiştir Amilaz enzimi nedir? Amilaz enzimi yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir? Amilazı düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?
Amilaz enzimi pek çok açıdan sağlıklı bir insan için oldukça önemlidir. Sindirim noktasında besin kaynaklarını daha sağlıklı şekilde gerekli noktalara ulaşmasına olanak tanır. Özellikle pankreasta yaşanacak olan herhangi bir hastalık veya iltihaplanma durumu, paralel olarak amilaz enzimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu doğrultuda ele alınmış olan referans aralığına bağlı olarak düşüklük ya da yükseklik söz konusu olabilmektedir. Bu doğrultuda pankreası etkileyen akut ve kronik hastalıklar için tanı ile beraber tedavi açısından amilaz testi yapılmaktadır.
Amilaz enzimi nedir?
Karbonhidratların daha küçük parçalara ayrılmasına imkan tanıyan amilaz bir sindirim enzimidir. Pankreasta üretimi gerçekleştirilmek suretiyle salgılanan amilaz enziminin yanı sıra, diğer bir formu olan alfa amilaz da tükürük bezlerinden salgılanmaktadır. Bu doğrultuda yapılan kan testi ile beraber amilaz enziminin referans aralığında olup olmadığı anlaşılır. Buna bağlı olarak düşüklüğü ya da yüksekliği üzerinden pankreasta meydana gelebilecek olası problemler anlaşılabilmektedir.
Genelde amilaz enzimi hem kan testi hem de idrar testi üzerinden anlaşılabilmektedir. Ancak daha kesin sonuçlar alabilmek adına kan testi üzerinden hemoglobin yani kan sayımı ile beraber referans aralığına bakılmak suretiyle karşılaştırma yapılır. Amilaz seviyesini etkileyen birçok farklı etmen söz konusudur. Yaşanabilecek problemler karşısında pankreas için kan testi üzerinden teşhis ve tahliller ile beraber tedavi yöntemleri ele alınır.
Amilaz enzimi yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir?
Sindirim salgıları içerisinde yer alan amilaz enzimi aynı zamanda belli bir miktarda kan içerisinde de bulunmaktadır. Bu doğrultuda laboratuvardan laboratuvara ve farklı cihazlar üzerinden ameliyat için referans aralığı değişkenlik gösterebilmektedir. Aynı zamanda test yöntemi ile beraber kişiye bağlı olarak da farklılık yaşanabilir.
Sağlıklı bir insan için amilaz referans aralığı ele alındığı zaman, ‘19 - 86U/L’ değer aralığı öne çıkmaktadır. Amilaz enziminin bu seviyenin altında olması düşüklüğü gösterirken, bu değerin üstüne çıkması yüksekliği anlamına gelmektedir. Özellikle amilaz değerinin referans aralığının altına inmesi çok ciddi hastalıklara işaret edebilmektedir. Bu doğrultuda düşüklüğü veya yüksekliği üzerinden meydana gelebilecek belli başlı bazı hastalıkları saymak mümkün.
- Pankreas, yumurtalık ve akciğer kanserleri,
- Gastroenterit,
- Peptik ülser,
- Safra kesesinde yaşanan tıkanıklık ile beraber taş oluşumu,
- Tükrük bezi tümörleri,
- Dış gebelik,
- Pankreas ve bağırsaklar ile beraber safra kanallarında meydana gelen tıkanıklıklar,
- Diyabetik ketoasidoz,
Bu hastalıkların dışında amilaz değerinin düşüklüğü veya yüksekliğine bağlı olarak belli başlı bazı hastalıkları da ele almak mümkündür. Örneğin böbrek ve karaciğer hastalıkları, pankreas kanseri, pankreas hastalığı ile beraber gebelikte görülen preeklampsi gibi rahatsızlıklar amilaz düşüklüğüne işaret etmektedir. Yüksek ameliyat değerleri ise pankreatit ile beraber belli başlı bazı pankreas hasarlarını göstermektedir.
Amilazı düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?
Amilaz enziminde referans aralığına çıkılarak düşüklüğü ya da yükseklik yaşanması yaygın görülen bir durumdur. Bu doğrultuda amilaz enziminin değerlerin dışına çıkmasına neden olacak problemler öncelikle ele alınır. Bu problemler kan testi üzerinden yapılan hemogram yani kan sayımı ile beraber, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans tekniklerinden faydalanılır. Böylece uzman doktor kontrolü altında teşhis net olarak anlaşıldıktan sonra tedavi yöntemlerine geçilir.
Amilaz değerinde yaşanabilecek olası problemler karşısında buna yönelik tedavi yöntemleri gerçekleştirilir. Özellikle pankreatit vakalar ile beraber pankreas üzerinden yaşanan hasarlar için erken tanı ve teşhis büyük öneme sahiptir. Pankreas hastalıkları başta olmak üzere pek çok farklı hastalık sorunu karşısında, amilaz testi en önemli parametrelerden biridir. Ele alınan referans aralığı ile beraber aradaki düşüklük veya yükseklik farkına bağlı olarak, uzman doktor kontrolü altında çözüm yöntemleri sağlanır.
Yapılan test sonucunda amilaz enzimi ya da kan üzerinden bozukluk görülüyorsa, çok ciddi komplikasyonlar ile karşı karşıya kalma durumu yaşanabilmektedir. Böyle zamanlarda erken tanı ile beraber tedavi yöntemlerine hemen başlanmalıdır.
Amilaz enzimi nedir? Amilaz değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri
Genel olarak, amilaz enzimi hem bir kan testi hem de bir idrar testi ile anlaşılabilir. Bununla birlikte, daha kesin sonuçlar elde etmek için, referans aralığına hemoglobin eklenir ve kan sayımı ile bir karşılaştırma yapılır. Amilaz seviyesini etkileyen birçok farklı faktör vardır. Olası sorunlar karşısında, pankreas için kan testleri ile birlikte tanı ve analiz yapılmaktadır.
Amilaz değeri kaç olmalı?
Amilaz enzimi normal aralıkta olmalıdır. Normal olarak kabul edilen amilaz enzim değeri, insan vücudunun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Amilaz enzimi değer aralığını belirlemek için kan ve idrar testleri yapılır. Kan ve idrar testlerindeki amilaz enziminin normal değerleri yaşlara göre listelenirse:
30 günlük bebeklerde 0-6 u / l,
30-182 günlük bebeklerde 1-17 u / l,
183-365 günlük bebeklerde 6-44 u / l,
1-3 yaş arası çocuklarda 8-79 u / l,
4-17 yaş arası bireylerde 21-110 u / l,
17 yaş üstü bireylerde 26-102 u / l.
Amilaz düşüklüğü nedenleri
Düşük amilaz enzimi, karbonhidrat ve nişasta sindiriminde sorunlara neden olur. Amilaz enziminin yetersizliği sebebi ile vücut karbonhidrat içeren gıdaları tamamen sindirmez. Düşük amilaz enzimi çok nadirdir. Düşük amilaz enziminin nedenleri:
Amilazın üretilmesini sağlayan pankreas ve tükürük bezlerinin çalışmasını azaltan ilaçların kullanılması,
Pankreas ve tükürük bezlerinde, tek başına veya aynı anda amilaz enzimi üretiminin azalmasıdır.
Amilaz yüksekliği nedenleri
Amilaz enziminin yükselmesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:
- Enzim üretimini arttırmak için pankreası uyaran ilaçların kullanımı,
- Pankreas kanalı kaslarının disfonksiyonu,
- Kronik pankreatit, tükürük bezi, pankreas ve safra taşı oluşumu,
- Mide veya bağırsağın delinmesi,
- Bağırsaklarda tıkanıklık,
- Hamilelik,
- Böbrek nakli,
- Pankreas, tükürük bezi, yumurtalık, prostat, farenks ve akciğerde tümör oluşumu,
- Obezite rahatsızlığı,
- Karaciğer yağının çok yüksek olduğunu gösteren trigliserit seviyesi,
- Alkol tüketimi,
- Safra kesesi iltihabı ve safra taşı oluşumu,
- Diyabetin varlığı,
- Bazı ektopik durumlar.
Bütün bunlar amilaz enzim değerinin normal değerden yüksek olmasına neden olur. Testlerde amilaz enzimi yüksekse, bu hastalıkların varlığından şüphelenerek gerekli testler yapılır. Tedaviye amilaz enzim yüksekliğinin nedeni belirlenerek başlatılır.
Amilaz düşüklüğü belirtileri
Amilaz enziminin düşük olması durumunda sindirim konusunda sorun yaşamaya başlayacaksınız. Özellikle pankreas ve tükürük bezlerinin düzgün çalışmadığına işaret eden amilaz enzimi düşüklüğü, takip edilmesi gereken önemli bir konudur.
Amilaz yüksekliği belirtileri
Amilaz enzimi yüksekliği pankreas iltihabı sebebi ile oluşmuyorsa genel olarak yükseklik belirtisi görülmeyecektir. Eğer pankreas iltihabı ile amilaz enzimi yükseliyorsa mide bulantısı ve sürekli su içme isteği belirtileri görülecektir.
False
Amilaz enzimi nedir? Amilaz enzimi yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir? Amilazı düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?
Amilaz enzimi pek çok açıdan sağlıklı bir insan için oldukça önemlidir. Sindirim noktasında besin kaynaklarını daha sağlıklı şekilde gerekli noktalara ulaşmasına olanak tanır. Özellikle pankreasta yaşanacak olan herhangi bir hastalık veya iltihaplanma durumu, paralel olarak amilaz enzimini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu doğrultuda ele alınmış olan referans aralığına bağlı olarak düşüklük ya da yükseklik söz konusu olabilmektedir. Bu doğrultuda pankreası etkileyen akut ve kronik hastalıklar için tanı ile beraber tedavi açısından amilaz testi yapılmaktadır.
Amilaz enzimi nedir?
Karbonhidratların daha küçük parçalara ayrılmasına imkan tanıyan amilaz bir sindirim enzimidir. Pankreasta üretimi gerçekleştirilmek suretiyle salgılanan amilaz enziminin yanı sıra, diğer bir formu olan alfa amilaz da tükürük bezlerinden salgılanmaktadır. Bu doğrultuda yapılan kan testi ile beraber amilaz enziminin referans aralığında olup olmadığı anlaşılır. Buna bağlı olarak düşüklüğü ya da yüksekliği üzerinden pankreasta meydana gelebilecek olası problemler anlaşılabilmektedir.
Genelde amilaz enzimi hem kan testi hem de idrar testi üzerinden anlaşılabilmektedir. Ancak daha kesin sonuçlar alabilmek adına kan testi üzerinden hemoglobin yani kan sayımı ile beraber referans aralığına bakılmak suretiyle karşılaştırma yapılır. Amilaz seviyesini etkileyen birçok farklı etmen söz konusudur. Yaşanabilecek problemler karşısında pankreas için kan testi üzerinden teşhis ve tahliller ile beraber tedavi yöntemleri ele alınır.
Amilaz enzimi yüksekliği veya düşüklüğünün nedeni nedir?
Sindirim salgıları içerisinde yer alan amilaz enzimi aynı zamanda belli bir miktarda kan içerisinde de bulunmaktadır. Bu doğrultuda laboratuvardan laboratuvara ve farklı cihazlar üzerinden ameliyat için referans aralığı değişkenlik gösterebilmektedir. Aynı zamanda test yöntemi ile beraber kişiye bağlı olarak da farklılık yaşanabilir.
Sağlıklı bir insan için amilaz referans aralığı ele alındığı zaman, ‘19 - 86U/L’ değer aralığı öne çıkmaktadır. Amilaz enziminin bu seviyenin altında olması düşüklüğü gösterirken, bu değerin üstüne çıkması yüksekliği anlamına gelmektedir. Özellikle amilaz değerinin referans aralığının altına inmesi çok ciddi hastalıklara işaret edebilmektedir. Bu doğrultuda düşüklüğü veya yüksekliği üzerinden meydana gelebilecek belli başlı bazı hastalıkları saymak mümkün.
- Pankreas, yumurtalık ve akciğer kanserleri,
- Gastroenterit,
- Peptik ülser,
- Safra kesesinde yaşanan tıkanıklık ile beraber taş oluşumu,
- Tükrük bezi tümörleri,
- Dış gebelik,
- Pankreas ve bağırsaklar ile beraber safra kanallarında meydana gelen tıkanıklıklar,
- Diyabetik ketoasidoz,
Bu hastalıkların dışında amilaz değerinin düşüklüğü veya yüksekliğine bağlı olarak belli başlı bazı hastalıkları da ele almak mümkündür. Örneğin böbrek ve karaciğer hastalıkları, pankreas kanseri, pankreas hastalığı ile beraber gebelikte görülen preeklampsi gibi rahatsızlıklar amilaz düşüklüğüne işaret etmektedir. Yüksek ameliyat değerleri ise pankreatit ile beraber belli başlı bazı pankreas hasarlarını göstermektedir.
Amilazı düşürmek veya yükseltmek için ne yapılmalı?
Amilaz enziminde referans aralığına çıkılarak düşüklüğü ya da yükseklik yaşanması yaygın görülen bir durumdur. Bu doğrultuda amilaz enziminin değerlerin dışına çıkmasına neden olacak problemler öncelikle ele alınır. Bu problemler kan testi üzerinden yapılan hemogram yani kan sayımı ile beraber, ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans tekniklerinden faydalanılır. Böylece uzman doktor kontrolü altında teşhis net olarak anlaşıldıktan sonra tedavi yöntemlerine geçilir.
Amilaz değerinde yaşanabilecek olası problemler karşısında buna yönelik tedavi yöntemleri gerçekleştirilir. Özellikle pankreatit vakalar ile beraber pankreas üzerinden yaşanan hasarlar için erken tanı ve teşhis büyük öneme sahiptir. Pankreas hastalıkları başta olmak üzere pek çok farklı hastalık sorunu karşısında, amilaz testi en önemli parametrelerden biridir. Ele alınan referans aralığı ile beraber aradaki düşüklük veya yükseklik farkına bağlı olarak, uzman doktor kontrolü altında çözüm yöntemleri sağlanır.
Yapılan test sonucunda amilaz enzimi ya da kan üzerinden bozukluk görülüyorsa, çok ciddi komplikasyonlar ile karşı karşıya kalma durumu yaşanabilmektedir. Böyle zamanlarda erken tanı ile beraber tedavi yöntemlerine hemen başlanmalıdır.
Amilaz enzimi nedir? Amilaz değeri kaç olmalıdır? Düşüklüğü ile yüksekliği nedenleri ve belirtileri
Genel olarak, amilaz enzimi hem bir kan testi hem de bir idrar testi ile anlaşılabilir. Bununla birlikte, daha kesin sonuçlar elde etmek için, referans aralığına hemoglobin eklenir ve kan sayımı ile bir karşılaştırma yapılır. Amilaz seviyesini etkileyen birçok farklı faktör vardır. Olası sorunlar karşısında, pankreas için kan testleri ile birlikte tanı ve analiz yapılmaktadır.
Amilaz değeri kaç olmalı?
Amilaz enzimi normal aralıkta olmalıdır. Normal olarak kabul edilen amilaz enzim değeri, insan vücudunun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterlidir. Amilaz enzimi değer aralığını belirlemek için kan ve idrar testleri yapılır. Kan ve idrar testlerindeki amilaz enziminin normal değerleri yaşlara göre listelenirse:
30 günlük bebeklerde 0-6 u / l,
30-182 günlük bebeklerde 1-17 u / l,
183-365 günlük bebeklerde 6-44 u / l,
1-3 yaş arası çocuklarda 8-79 u / l,
4-17 yaş arası bireylerde 21-110 u / l,
17 yaş üstü bireylerde 26-102 u / l.
Amilaz düşüklüğü nedenleri
Düşük amilaz enzimi, karbonhidrat ve nişasta sindiriminde sorunlara neden olur. Amilaz enziminin yetersizliği sebebi ile vücut karbonhidrat içeren gıdaları tamamen sindirmez. Düşük amilaz enzimi çok nadirdir. Düşük amilaz enziminin nedenleri:
Amilazın üretilmesini sağlayan pankreas ve tükürük bezlerinin çalışmasını azaltan ilaçların kullanılması,
Pankreas ve tükürük bezlerinde, tek başına veya aynı anda amilaz enzimi üretiminin azalmasıdır.
Amilaz yüksekliği nedenleri
Amilaz enziminin yükselmesinin birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler:
- Enzim üretimini arttırmak için pankreası uyaran ilaçların kullanımı,
- Pankreas kanalı kaslarının disfonksiyonu,
- Kronik pankreatit, tükürük bezi, pankreas ve safra taşı oluşumu,
- Mide veya bağırsağın delinmesi,
- Bağırsaklarda tıkanıklık,
- Hamilelik,
- Böbrek nakli,
- Pankreas, tükürük bezi, yumurtalık, prostat, farenks ve akciğerde tümör oluşumu,
- Obezite rahatsızlığı,
- Karaciğer yağının çok yüksek olduğunu gösteren trigliserit seviyesi,
- Alkol tüketimi,
- Safra kesesi iltihabı ve safra taşı oluşumu,
- Diyabetin varlığı,
- Bazı ektopik durumlar.
Bütün bunlar amilaz enzim değerinin normal değerden yüksek olmasına neden olur. Testlerde amilaz enzimi yüksekse, bu hastalıkların varlığından şüphelenerek gerekli testler yapılır. Tedaviye amilaz enzim yüksekliğinin nedeni belirlenerek başlatılır.
Amilaz düşüklüğü belirtileri
Amilaz enziminin düşük olması durumunda sindirim konusunda sorun yaşamaya başlayacaksınız. Özellikle pankreas ve tükürük bezlerinin düzgün çalışmadığına işaret eden amilaz enzimi düşüklüğü, takip edilmesi gereken önemli bir konudur.
Amilaz yüksekliği belirtileri
Amilaz enzimi yüksekliği pankreas iltihabı sebebi ile oluşmuyorsa genel olarak yükseklik belirtisi görülmeyecektir. Eğer pankreas iltihabı ile amilaz enzimi yükseliyorsa mide bulantısı ve sürekli su içme isteği belirtileri görülecektir.